قىرىقتىڭ قىرقاسىنا جاقىنداپ قالعان, ءالى تۇرمىسقا شىقپاعان قىزداردى قازىرگى كۇنى «كارى قىز» دەۋگە اۋزىڭ بارمايدى. شەتىنەن ءاپ-ادەمى, اقىلىنا كوركى ساي. الدى شەتەلدەن وقىپ كەلگەن, تالعامى بيىك, وپ-وڭدى قىزمەتى بار. ەتىنىڭ تىرىلىگىنەن باسپاناعا قول جەتكىزىپ, جەڭىل كولىگىن دە ءوزى ايداپ ءجۇر. اتا-اناسىنا سالساڭىز, الدەقاشان جالعىز قىزىنىڭ كورپەسىن تىگىپ, جاساۋىن دايىنداپ قويعان. تەك ۋاقىت ءوتىپ جاتىر. قىز جالعىز. سىر شاشپايدى. سۇراپ كەلەتىن قۇدالار دا كورىنبەيدى. مىنەكەي, تەڭدەسى جوق ءدۇر قىزدار دەيتىنىمىز سوندىقتان.
ال سول قىزداردىڭ تەڭى بولار جىگىت بار ما؟! كوبىنە جىگىتتەن گورى قىزدار شيراق, وتىزىندا وردا بۇزباق تۇگىل, قىرىققا دەيىن قامال الا الماي جۇرگەن قازاقتىڭ جىگىتتەرى ءبىز ءسوز ەتكەلى وتىرعان تەڭدەسى جوق قىزداردىڭ قولىنا سۋ قۇيۋعا جاراماي جاتادى. قىزداردىڭ باعىنىڭ بايلانۋىنا وسى ءبىر الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك كەسىرىن تيگىزىپ تۇر. الپەشتەپ باققان قىزىن اتا-اناسى دا كولدەنەڭنەن كوك اتتىعا ۇستاتىپ جىبەرۋگە قيمايدى. ءوز تەڭدەسىن كۇتىپ, بولاشاق جارىن قاراپايىم, الىپ بارا جاتقان قىزمەتى دە جوق جىگىتتىڭ قاتارىنان قاراستىرمايتىن ءدۇر قىزداردىڭ تالابى دا باسقاشا. يگىلىكتەرگە قول جەتكىزگەن, ءوزىن الاقانىندا ايالايتىن جىگىتتى ىزدەيدى. مۇنداي قاسيەتتەردىڭ ءبارى ءبىر ادامنىڭ باسىندا بولا بەرمەيتىنىن ەسكەرمەيمىز. نامىستى قىز «وسىنشاما جۇرگەندە تاپقانى وسى ما؟» دەپ ايتاتىنداردان دا قايمىعادى. قىزدار جىگىتتەرگە قاراعاندا تابىستىلاۋ بولىپ, قىزداردىڭ كاسىبي مانسابى اسپانداعانمەن دە, ادام جاراتىلىسى وزگەرگەن جوق. قىزدىڭ باعى جانسا, جىگىتتىڭ ءوزى تاۋىپ الادى, ىقىلاسى تۇسسە, تاڭدايتىن دا, قىزدارعا ءسوز ايتاتىن دا جىگىتتەر.
– قىزدار تەك شەشىم قابىلدايدى, – دەيدى پسيحولوگ ءمولدىر سىزدىقوۆا. – شەشىمدى ايەل قابىلدايدى, بىراق تاڭداۋ – ارقاشان ەر ادامدا. الايدا ءبارى تاعدىرعا بايلانىستى ەكەنىنە دە سەنىمدىمىن. سۇلۋلىق – ۋاقىتشا نارسە, ماتەريالدىق جەتىستىكتىڭ بولعانى دا جاقسى. بىراق مۇنىڭ ءبارى اسا ماڭىزدى ەمەس. جىگىتتىڭ جۇرەگىنە جەتۋ ءۇشىن الدىمەن قىزعا ءتان بيازىلىق, يبالىق قاجەت ەكەنىن ەستەن شىعارماڭىز. ەر مەن ايەلدىڭ جاراتىلىسى بولەك. ولاردىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگى تۋرالى جازىلعان عىلىمي ەڭبەكتەردى وقىپ شىققاننىڭ ارتىعى جوق. كەيبىر قىزدار جىگىتتەرمەن جاقىن ارالاس-قۇرالاس بولىپ ءجۇرىپ تە تابيعي جاراتىلىسىن جاقسى تۇسىنەدى. مۇنى بىلگەننىڭ دە ارتىعى جوق. ەڭ باستىسى, ەر-ازاماتتى تىڭداي بىلگەن ءجون. ادام بالاسى كوبىنە وزىنەن باسقا ادام تۋرالى بىلۋگە ونشا قۇلىقتى بولمايدى. سول سەبەپتى دە ورىندى بولسىن, ورىنسىز جەردە وزىڭىزدەن باسقا جان جوقتاي, وزىمشىلدىگىڭىزدى كورسەتە بەرمەڭىز. العاش كەزدەسكەننەن پروبلەمالاردى قوزعاۋدىڭ قاجەتى جوق. قوعامداعى قيىندىقتاردان باستاپ الەمدەگى تۇراقسىزدىق, ودان قالدى وتباسى مەن جۇمىستاعى جايتتار كوڭىل-كۇيدى تۇسىرەتىنى بەلگىلى. ەلەستەتىپ كورىڭىزشى, ەكى بوتەن ادام العاش رەت كەزدەستى دەلىك. ءبىر-بىرىنە ۇيرەنىپ, مىنەزىن بىلمەستەن ءوز پروبلەمالارىنا تارتا باستادى. ايتا كەتەلىك, ءسىز كەزدەستىرگەن جىگىت كەم دەگەندە ءبىر ايەلمەن ونىڭ ماسەلەلەرىن ۇنەمى تىڭداپ, وعان قامقورلىق جاسايتىن جالعىز اناسىمەن قارىم-قاتىناس جاساۋ تاجىريبەسىنەن وتكەنىن ۇمىتپاڭىز. سوندىقتان وسىنداي مەيىرىمدى بولماسا دا, قامقور جان ەكەنىڭىزدى بىلدىرگەنىڭىز دۇرىس. سونىمەن قاتار قولداپ, كومەكتەسۋگە ارقاشان دايىن ەكەنىڭىزدى سەزىنۋ دە جىگىتتىڭ ويىن توقتاتۋعا ىقپالى بولادى. الدىمەن سەنۋى كەرەك. وتباسىنداعى ورتاق ماقسات ءۇشىن, ورتاق قۇندىلىق ءۇشىن قۇرباندىق دەۋگە اۋزىمىز بارمايدى, سوندا دا ءوزىمىزدىڭ بىلگەنىمىزدى ءوز دەگەنىمىزدى العا شىعارا بەرگەننەن باياندى بولاشاققا قول جەتكىزۋ قيىن بولار.
ادامنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى وزگەرگەننەن كەيىن بويجەتكەن تۇرمىسقا شىعىپ, ءۇيلى-باراندى بولعاندا الدىندا ايتقانداي جالاڭ سەزىممەن جار اتانىپ, اۋلەتتىڭ كەلىنى بولۋعا ازدىق ەتەتىنىن دە ۇمىتپاڭىز. باقىتتى بولۋدىڭ دا, ۇلگىلى وتباسى قۇرۋدىڭ دا ناقتى ۇلگىسى جوق. اركىم ءوز وتباسىنداعى كورگەنىن الادى. سول ۇلگىمەن جالعاستىرۋعا تىرىسادى. كۇيەۋگە شىققاننان كەيىن جانتالاسىپ ازاماتىمەن باقتالاسىپ, ءوزىنىڭ ۇستەمدىگىن كورسەتكەننەن دە ۇتپايدى. ايەل ءوزىن سىيلاتا بىلسە جاقسى. ءداستۇرلى وتباسى ينستيتۋتىنىڭ ىرگەسى وسىنداي نەگىزدە قۇرىلادى. باسقاشا بولعان جاعدايدا, وندا ءداستۇرلى ينستيتۋتقا ۇقساماي, وزگەشە دامۋى مۇمكىن.
ماماننىڭ ءسوزى دۇرىس, ءومىردىڭ ناقتى شىندىعىن ايتتى. دەسە دە «وتىرعان قىز ورنىن تابادى» دەگەن ءبىزدىڭ جاعدايدا جۇرمەيدى. دۇرىسى «جاتقان تاستىڭ استىنا سۋ اقپايدى» دەگەن ءسوزدى ەسكەرىپ, ارەكەت ەتسە, ءدۇر قىزدارىمىزدىڭ جاعدايى ءبىرشاما جەڭىلدەر ەدى.
ادەتتە, جاسى كەلگەن قىز ورتادان ىسىرىلا بەرەدى دەيدى. راس. قاتارىنىڭ كوبى شاڭىراق قۇرىپ, ءوز باسىمەن اۋرە بولىپ كەتكەندە, وتىرعان قىز جۇمىسباستىلىققا سالىنىپ, قاتار-قۇربىلارىن ىزدەي قويمايدى. بۇرىندارى وسىنداي جالعىزباستىلارعا ارنالعان كلۋبتار بولۋشى ەدى. قازىر ونىڭ ءبىرى جوق, ەسەسىنە «ينتەرنەتتەگى تانىسۋ» جولعا قويىلعان. جالپى عالامتور ادامدى جالعىزدىققا باستايتىن جول سياقتى. ءبىر جاعىنان الىپ قاراساڭىز, بۇكىل الەم قولىڭىزدا, جالعىزبىز دەيتىندەي سەبەپ جوق. تانىسقىڭىز كەلسە, مۇحيتتىڭ ار جاعىنداعىمەن دە سويلەسە الاسىز. بىراق بۇل – الدامشى ەلەس. وسىندايدا جاستاردى تانىستىرىپ, ءبىلىستىرىپ جۇرەتىن اعايىننىڭ اراسىندا ءبىر پىسىق جەڭگەلەر بولۋشى ەدى. ءدال وسى جاعدايدا ولاردىڭ قىزمەتى اسا ماڭىزدى. الايدا ول جەڭگەلەر دە ارتى نە بولار دەگەندەي, ەكى جاستى تابىستىرۋدا قورقا سوعادى. ياعني قىز بالانىڭ وتباسىلى بولۋىنا سەبەپكەر بولاتىن ءبىر جاناشىر جوق دەۋگە بولادى. ەستۋىمىزشە, بۇرىندارى سىيلاس دوستار بالالارىنا جاستايىنان قۇدا ءتۇسىپ جاتۋشى ەدى دەيدى. ول دا قالعان. ءبىر قىزىعى, قازىرگىلەردىڭ قۇدالىق تۋرالى پىكىرى بۇرىستاۋ. ال جاستاردىڭ وزىنە سالىپ, تانىمايتىن, بىلمەيتىن جەرمەن قۇداندالى بولىپ جاتۋدىڭ قيىندىعى بارىن سوڭعى كەزدەگى اجىراسۋ كورسەتكىشىنە قاراپ باعامداۋعا بولادى.
سونىمەن نە ىستەمەك كەرەك؟! مىنا قوعامدا ءدۇر قىزدارىمىز تۋرالى دەرەك جوق. ولار الەۋەتتىك توپتىڭ ەشقانداي تۇرىنە جاتپايدى. سول سەبەپتى دە مەملەكەت نازارىندا ەمەس, ولاردىڭ ماسەلەسىنە ەشكىمنىڭ باسى اۋىرمايدى. دەمەك, و باستان وتباسى قۇندىلىعىنىڭ وزگەرىستەرگە ۇشىراۋىنىڭ زاردابىن بالالارىمىز تارتىپ جۇرگەندەي…
