پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى. جيىنعا پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ, پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ايبەك دادەباەۆ, ۇكىمەت مۇشەلەرى, ۇلتتىق بانك توراعاسى, استانا, الماتى جانە شىمكەنت قالالارىنىڭ, سونداي-اق وبلىستاردىڭ اكىمدەرى, ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ جەتەكشىلەرى قاتىستى.
مەملەكەت باسشىسى جيىندا بىلتىر اتقارىلعان جۇمىستار قورىتىندىلانىپ, الداعى كەزەڭنىڭ باستى مىندەتتەرى ايقىندالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«جالپى, وتكەن جىلى ەكونوميكامىز 5,1 پايىزعا ءوستى. ەڭ باستىسى, ەلىمىزدىڭ دامۋ قارقىنى باسەڭدەگەن جوق. بىراق قازىر جايباراقات وتىرۋعا بولمايدى, سەبەبى الدىمىزدا اۋقىمدى جۇمىس تۇر. ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىنا جاڭا سەرپىن بەرۋ قاجەت. نەگىزگى ماقسات بارشاڭىزعا بەلگىلى. ءبىز 2029 جىلعا قاراي ەكونوميكامىزدىڭ كولەمىن 450 ميلليارد دوللارعا جەتكىزۋىمىز كەرەك. ياعني, ناقتى مەجە بار. ەندى تەك جۇمىس ىستەۋ قاجەت. بۇل – ەلىمىزدىڭ جالپى ىشكى ءونىمى جىل سايىن كەمىندە 6 پايىزعا ءوسۋى كەرەك دەگەن ءسوز. سونداي-اق ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرمەن قاتار حالىقتىڭ ناقتى تابىسى دا قارقىندى تۇردە ارتۋى كەرەك. بۇل – وتە ماڭىزدى مىندەت. ءبىر سوزبەن ايتقاندا, بىزگە شىن مانىندە ساپالى دامۋ قاجەت. سوندىقتان ءاربىر قادامدى جان-جاقتى, مۇقيات ويلاستىرىپ, باتىل ارەكەت ەتۋ كەرەك» دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا, ۇكىمەت پەن اكىمدەر جۇمىس ىستەۋ ءتاسىلىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋگە ءتيىس. بيۋروكراتيانى توقتاتۋ قاجەت, بىزگە ناقتى ناتيجە كەرەك. جۇمىس بارىسىندا جۇيەلى ۇستانىم بولعانى ءجون. ماسەلەنى جەدەل شەشۋمەن قاتار, ەكونوميكانىڭ ۇزاقمەرزىمدى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ وتە ماڭىزدى.
بيۋدجەتكە قاجەتتى قارجى ءتۇسۋى كەرەك
قاسىم-جومارت توقاەۆ قازىرگى ەكونوميكالىق احۋالعا قاتىستى بىرقاتار ناقتى مىندەتكە توقتالدى.
«بيۋدجەت جانە سالىق ساياساتىنىڭ تيىمدىلىگىن بارىنشا ارتتىرۋ قاجەت. سوڭعى بەس جىل ىشىندە بيۋدجەت تاپشىلىعى 11 تريلليون تەڭگەدەن اسىپ كەتتى. سوندىقتان بيۋدجەتتى ءتيىمدى باسقارۋ جانە ونىڭ ولشەمدەرىن نەعۇرلىم دۇرىس بولجاۋ ۇكىمەتتىڭ الدىندا تۇرعان باستى مىندەت بولىپ قالا بەرەدى. قارجى مينيسترلىگى بىلتىرعى تابىس جوسپارىن الدىن الا تولەنگەن وسى جىلدىڭ سالىقتارى ەسەبىنەن ورىنداعانى بەلگىلى. 600 ميلليارد تەڭگە كولەمىندە قوسىلعان قۇن سالىعىن قايتارۋ ۋاقىتشا توقتاتىلدى. دەمەك بيۋدجەت ماسەلەلەرى بيزنەستىڭ اينالىمداعى قاراجاتى ەسەبىنەن شەشىلدى. ءالى شەشىمىن تاپپاعان تاعى ءبىر ماسەلە – بيۋدجەتتى ءبولۋ ءتارتىبى. ول ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكتى ارتتىرۋعا باعىتتالماعان. قاراجات كۇندەلىكتى ماسەلەلەردى شەشۋگە جۇمسالادى, ستراتەگيالىق ماقساتتار سونىڭ كولەڭكەسىندە قالادى. ۇكىمەت شىعىستاردىڭ ەكونوميكالىق پايداسى بارىنشا جوعارى بولۋىنا باسا ءمان بەرە وتىرىپ, ونىڭ ناقتى باسىمدىقتارىن ايقىنداۋى كەرەك» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت قازىر جاڭا سالىق كودەكسى ازىرلەنىپ جاتقانىن مالىمدەدى. بۇل قۇجات ينۆەستورلارعا قولايلى جاعداي جاساۋ مەن بيۋدجەتكە قاجەتتى كولەمدە قارجى ءتۇسىرۋدىڭ اراسىندا كوكەيگە قونىمدى تەڭگەرىمدى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.
قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەت جاڭا ينۆەستيتسيالىق كەزەڭدى باستاۋعا ءتيىس ەكەنىن ايتتى. ول نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيانىڭ ىشكى جالپى ونىمگە شاققانداعى ۇلەسى ازايىپ بارا جاتقانىنا نازار اۋداردى. باسقاشا ايتقاندا, ەكونوميكاعا جەتكىلىكتى قاراجات سالىنباي جاتىر. سونىڭ سالدارىنان الداعى جىلدارى ەلدىڭ دامۋ قارقىنىن ساقتاپ تۇرۋدىڭ ءوزى قيىن بولۋى مۇمكىن.
«ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا قاتىستى كەدەرگىلەر, اسىرەسە, ايماقتاردا ءجيى بولىپ تۇرادى. اكىمدەر ينۆەستيتسيا تارتۋدىڭ ورنىنا ەسكى ادەتكە سالىپ, بيۋدجەت قاراجاتىنا سەنىپ وتىرادى. ايماققا جەكە ينۆەستيتسيا تارتۋ اكىمدەردىڭ ەڭ باستى مىندەتىنىڭ ءبىرى بولۋى كەرەك» دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى جارتى جىلدىڭ ناتيجەسى بويىنشا ينۆەستيتسيالىق شتابتىڭ جۇمىسى قورىتىندىلاناتىنىن ايتتى. ءاربىر مينيستر مەن اكىمنىڭ وسى باعىتتا اتقارعان جۇمىسىنا ناقتى باعا بەرىلەدى.
«تالاپ قاتاڭ بولادى. ەلدەن زاڭسىز شىعارىلعان اكتيۆتەردى قايتارۋ ينۆەستيتسيانىڭ تاعى ءبىر قاينار كوزى بولۋعا ءتيىس. مەن بۇل شارۋانىڭ باعىت-باعدارى تۋرالى بىرنەشە رەت ايتقان بولاتىنمىن. بيزنەس وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەردە دە وسى ماسەلەگە توقتالدىم. ۋاكىلەتتى قۇرىلىمدار جۇمىستى جانداندىرۋى كەرەك. تۇسكەن قاراجاتتى ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزى زور جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا پايدالانۋ قاجەت. الايدا بۇل ىستە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جۇگەنسىزدىككە جول بەرمەۋگە ءتيىس.تاعى دا ەسكەرتەمىن, «شاش ال دەسە, باس الىپ», اسىرا سىلتەمەۋ كەرەك. مەن مۇنداي ءجونسىز ارەكەتتىڭ قاي-قايسىسىن دا قاتاڭ ايىپتايمىن. بۇل جۇمىستىڭ الەۋمەتتىك ادىلدىكتى قامتاماسىز ەتۋ تۇرعىسىنان ايرىقشا ءمانى بار. ماڭىزدى ەكونوميكالىق مىندەتتى ورىنداۋدى كوزدەيتىن وسى باستامانى ەشكىمنىڭ جوققا شىعارۋىنا جول بەرىلمەيدى» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
باستى مىندەت – ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى
مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ, مەملەكەت پەن جەكەمەنشىك سەرىكتەستىگى, قۇرىلىس سالاسىن رەتتەۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت رەتىندە ايقىندالدى. بۇل جۇمىس ينۆەستيتسيا تارتۋ جانە بيۋدجەت قاراجاتىن ءتيىمدى پايدالانۋ ىسىندەگى رەفورمالارمەن بارىنشا ۇيلەسىپ, ونى تولىقتىرا تۇسۋگە ءتيىس.
«قازىر قۇرىلىس سالاسىندا ساراپتاما جاساۋدى مەملەكەتتىڭ يەلىگىنە قايتارۋ ماسەلەسى قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ – ەڭ باستى مىندەت. قۇرىلىس ساپاسىنا جاسالاتىن باقىلاۋدى مىندەتتى تۇردە كۇشەيتۋ كەرەك. بۇل – انىق دۇنيە. الايدا مەملەكەت وسى نارىقتى تۇگەل يەمدەنىپ الماۋى قاجەت. شىنايى باسەكە بولۋعا ءتيىس. ۇكىمەت بارلىق تاراپتىڭ مۇددەسىن ەسكەرۋى كەرەك. بۇل سالادا ۇلەسكەرلىك قۇرىلىسقا, عيماراتتاردىڭ زاڭسىز ءارى ورىنسىز سالىنۋىنا, مۇلىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىگىن رەفورمالاۋعا قاتىستى قوردالانعان ماسەلەلەر بار. ازاماتتار ۇنەمى شاعىمدانىپ جاتادى. الايدا قۇزىرلى ورگاندار ءالى كۇنگە دەيىن ءتيىستى شارا قولدانباي وتىر. ۇكىمەت بۇل ماسەلە بويىنشا جىل سوڭىنا دەيىن ناقتى شەشىم قابىلداۋى كەرەك» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ءوندىرىس نەگە دامىماي كەلەدى؟
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدەگى ءوندىرىستىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرۋدى تالاپ ەتتى.
«بارشاعا تۇسىنىكتى جانە ءتيىمدى يندۋستريا ساياساتىن جۇرگىزۋ ءۇشىن بىلتىر جەكە مينيسترلىك قۇرىلدى. سودان بەرى ءبىراز ۋاقىت ءوتتى, ەندى جۇمىستىڭ ناتيجەسىن كورسەتۋ كەرەك. مينيسترلىك سالانىڭ دامۋ باعدارىن انىقتاپ, ينۆەستورلارعا جول كورسەتۋى كەرەك. وزىق تەحنولوگيانى قولداناتىن جاڭا وندىرىستەر اشۋ قاجەت. الايدا ناقتى شارالار مەن ءادىس-تاسىلدەر دايىن ەمەس. ءوندىرىستىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەتىن جوبالاردىڭ ءتىزىمى بار. دەگەنمەن بۇل جۇمىس تا تولىق اياقتالماعان. بۇل وندىرىستەر ەكونوميكا قۇرىلىمىن وزگەرتۋگە, ەلىمىزدىڭ مىقتى ونەركاسىپتىك نەگىزىن قالاۋعا جانە تەحنولوگيالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس. ازىرگە مۇنىڭ ەشقايسىسى ىسكە اسقان جوق» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت – اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ جانە سۋ رەسۋرستارىن ۇنەمدەپ پايدالانۋ.
«اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن تەجەپ تۇرعان كەدەرگىلەردى ءبارىمىز بىلەمىز. باستى تۇيتكىل – جىلدار بويى قاجەتتى قارجىنىڭ جەتكىلىكتى بولىنبەۋى. ينۆەستيتسيانىڭ تاپشىلىعى تەحنيكانىڭ توزۋىنا, ەگىننىڭ بىتىك جانە ەڭبەكتىڭ ءونىمدى بولماۋىنا اكەپ سوقتىرادى. سوندىقتان اۋىل شارۋاشىلىعىنا بولىنەتىن قارجىنى بارىنشا, ءتىپتى, مۇمكىندىك بولسا, ەكى ەسە ارتتىرۋ قاجەت. وعان بيۋدجەتتەن عانا ەمەس, باسقا دا قارجى كوزدەرىنەن, سونىڭ ىشىندە ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردەن قاراجات تارتقان ءجون. كوكتەمگى ەگىس ناۋقانىنا جانە كۇزگى جيىن-تەرىنگە جەڭىلدىكپەن بەرىلەتىن نەسيەنى 1,5 تريلليون تەڭگەگە دەيىن ارتتىرۋ كەرەك. ال ينۆەستيتسيالىق جوبالارعا بولىنەتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيەنى 800 ميلليارد تەڭگەگە جەتكىزۋ قاجەت. جەڭىلدىكپەن ليزينگ بەرۋگە جىل سايىن كەمىندە 450 ميلليارد تەڭگە بولىنۋگە ءتيىس. سوندا ءار جىل سايىن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ 10 پايىزى جاڭارىپ وتىرادى. بۇل شارالار اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپى ءونىمىن 2 ەسە ارتتىرۋعا جول اشادى» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
مەملەكەت باسشىسى سۋ ۇنەمدەيتىن تەحنولوگيالاردى كەڭىنەن قولدانىسقا ەنگىزۋدىڭ ماڭىزىنا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇكىل ەل بولىپ سۋدى ۇنەمدەپ پايدالانۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك. ەلىمىزدە سۋ تىم ورىنسىز جۇمسالادى.
ناقتى ءىس-شارالار قاجەت
قاسىم-جومارت توقاەۆ كوممۋنالدىق-ەنەرگەتيكالىق سەكتوردى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن جەدەلدەتۋدى تاپسىردى. ونىڭ ايتۋىنشا, ەلدى مەكەندەردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە قاجەتتى بارلىق جۇيەنىڭ ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتۋ – ۇكىمەت پەن اكىمدىكتەردىڭ نەگىزگى مىندەتىنىڭ ءبىرى.
«جىل سايىن جىلىتۋ ماۋسىمىندا سول ءبىر پروبلەمالار قايتالانا بەرەدى. مەملەكەتتىك ورگاندار قاتەلىكتەر مەن ولقىلىقتاردان ساباق المايدى. سونىڭ كەسىرىنەن وسى سالا قازىرگى مۇشكىل حالگە جەتىپ وتىر. الماتىداعى ەكىنشى جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىنداعى بۋ-گاز قوندىرعىسىنىڭ قۇرىلىسى سوزىلىپ كەتتى. ەكىباستۇزداعى ءبىرىنشى گرەس-ءتىڭ ەنەرگوبلوگىن قالپىنا كەلتىرە الماي جۇرگەنىمىزگە ون جىلدان استى. سونداي-اق ەكىباستۇزداعى ەكىنشى گرەس-ءتى كەڭەيتۋ جانە كۇردەلى جوندەۋ جوباسى ۋاقىتىلى جۇزەگە اسىرىلماي جاتىر. ۇكىمەت, ەڭ الدىمەن, بيىل اپاتتى جاعدايداعى 19 جىلۋ ورتالىعىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن اياقتاۋعا ءتيىس. سونىمەن قاتار قۋاتى 700 مەگاۆاتتان اساتىن قوسىمشا قۋات كوزىمەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. بەلگىلەنگەن مەرزىمدى شەگەرۋگە بولمايدى. جالپى, ەلىمىز ەلەكتر, جىلۋ, سۋ ءوندىرۋ جانە جەتكىزۋ قۋاتىنىڭ تاپشىلىعىن سەزىنىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس» دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە ەلدىڭ كوممۋنالدىق-ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىم نىساندارىن قايتا قالپىنا كەلتىرىپ, دامىتۋ ءۇشىن ناقتى كەشەندى شارالار ازىرلەۋدى تاپسىردى.
جولداردىڭ جاعدايى ءماز ەمەس…
سونداي-اق ەلىمىزدىڭ كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋ ءۇشىن جۇمىستى جانداندىرۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بيىل ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا تەمىرجول سالاسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جولدارىن قامتيتىن باعدارلامالىق قۇجات قابىلداۋ مىندەتى جۇكتەلدى.
«كەلەسى – اۆتوجول ماسەلەسى. ەلىمىز ءۇشىن ايرىقشا ماڭىزدى «استانا – بالقاش – الماتى» تاس جولى ءالى كۇنگە دەيىن جوندەلىپ بىتكەن جوق. قۇرىلىس 2017 جىلدان بەرى ءجۇرىپ جاتىر. رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار «اتىراۋ – استراحان», «اقتوبە – قاندىاعاش», «تالدىقورعان – وسكەمەن» جولدارىنىڭ جوندەلىپ جاتقانىنا 5 جىلدان استى. بيىل وسى جۇمىستار ءبىرجولا اياقتالۋعا ءتيىس. جالپى, جول ماسەلەسىنە كەلگەندە ءبىر عانا ماقسات بولۋعا ءتيىس. رەسپۋبليكالىق نەمەسە ايماقتىق جول بولسىن, ەلىمىزدەگى جولدىڭ ءبارى ساپالى بولۋى كەرەك. ازىرگە جاعداي ءماز ەمەس» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
بۇدان بولەك, پرەزيدەنت ەكونوميكانى تسيفرلاندىرۋ ءىسىن جالعاستىرۋ جانە جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگياسىن كەڭىنەن قولدانۋ اسا ماڭىزدى ەكەنىن ەسكە سالدى. پرەزيدەنت مەملەكەتتىك جانە قارجى قىزمەتتەرىن تسيفرلاندىرۋ ىسىندە ايتارلىقتاي تابىسقا قول جەتكىزىلگەنىن ايتا كەلە, ەلىمىز قۋاتى كۇشتى سۋپەركومپيۋتەر قۇرۋعا كىرىسكەنىن مالىمدەدى. ول عالىمدارعا عانا ەمەس, سونىمەن قاتار ءبىزدىڭ نارىقتا جۇمىس ىستەيتىن ءتۇرلى كومپانيالارعا دا قولجەتىمدى بولادى.
قاعازباستىلىق پەن كوزبوياۋشىلىقتى دوعارايىق!
ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا الەۋمەتتىك سالا ماسەلەلەرىنە ايرىقشا ءمان بەرىلدى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ازاماتتارعا الەۋمەتتىك كومەك پەن قولداۋ قۇرىلىمدارى جانە مەحانيزمدەرىن تولىق قايتا قاراۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە, الەۋمەتتىك كومەكتىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرىپ, ونىڭ كىمگە جانە قالاي بەرىلەتىنىن ويلاستىرۋ كەرەك. سوندا بولىنگەن قارجىنى بارىنشا ءتيىمدى جۇمساپ, ونى شىن مانىندە كومەككە مۇقتاج ادامعا بەرۋگە مۇمكىندىك تۋادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە قوردالانعان ماسەلەلەر دە نازاردان تىس قالمادى.
«مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ ىسكە قوسىلعانىنا بەس جىل بولدى. سودان بەرى بۇل سالانىڭ بيۋدجەتى 2 ەسە ارتتى. بيىل 2,6 تريلليون تەڭگە بولىنەدى. الايدا مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسى ايتارلىقتاي جاقساردى دەپ ايتۋعا بولمايدى. كوپتەگەن قىزمەت ءالى دە قولجەتىمدى ەمەس. بۇدان بولەك, كوپ جاعدايدا رەسۋرستار ءتيىمسىز جۇمسالادى. سونىڭ سالدارىنان بۇل سالاعا قوسىمشا قارجى ءبولىپ, بيۋدجەتكە سالماق سالۋعا تۋرا كەلەدى. ۇكىمەت مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ قىزمەتىن قاتاڭ باقىلاۋعا الۋى كەرەك. بۇل جۇيە قاراپايىم ءارى تۇسىنىكتى بولۋعا ءتيىس. مەديتسينالىق كومەكتىڭ بىرىڭعاي توپتاماسىن قالىپتاستىرۋ قاجەت. مەملەكەت كەپىلدىك بەرەتىن مەديتسينالىق قىزمەت ونىڭ بازالىق بولىگى بولۋعا ءتيىس. كەلەسى بولىگى جۇمىس بەرۋشىلەر مەن ازاماتتاردىڭ جارنالارىنان قۇرالاتىن ساقتاندىرۋ قاراجاتى ەسەبىنەن جاساقتالۋى كەرەك» دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەتكە, اكىمدەرگە جانە «سامۇرىق-قازىنا» قورىنا «اۋىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» جانە «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋعا كەدەرگى بولىپ وتىرعان بارلىق ماسەلەنى دەرەۋ شەشۋدى تاپسىردى.
«ەكونوميكاعا جاڭا سەرپىن بەرۋ ءۇشىن ۇكىمەت كاسىپكەرلەرمەن, ينۆەستورلارمەن تولىققاندى سەرىكتەس رەتىندە تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەۋى قاجەت. مەملەكەتتىك اپپارات بارىنشا ءتيىمدى جانە ۇيلەسىمدى جۇمىس ىستەۋى كەرەك. قاعازباستىلىق, كوزبوياۋشىلىق دەگەندى دوعارۋ قاجەت. جوعارىدان تاپسىرما بەرىلگەنىن, ازاماتتاردان ارىز تۇسكەنىن نەمەسە جاعدايدىڭ ناشارلاپ كەتكەنىن كۇتىپ وتىرماۋ كەرەك. شۇعىل تۇردە ءتيىستى شەشىمدەردى قابىلداۋ قاجەت» دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن مەملەكەت باسشىسى.
