استانانىڭ الماتى, بايقوڭىر, ەسىل, نۇرا جانە سارىارقا اۋداندارىندا حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنىندە تاعى 20-دان استام اۋلا مەن قوعامدىق كەڭىستىك اشىلدى. بۇگىنگى تاڭدا باس قالانى جۇيەلى دەڭگەيدە اباتتاندىرۋ جالعاسۋدا. بۇل رەتتە استانا اكىمى جەڭىس قاسىمبەك قوعامدىق كەڭىستىكتەر قاتارى كوبەيىپ, اعاشتار وتىرعىزۋ, باقتاردا جۇگىرۋگە ارنالعان جولاقشالار مەن ۆەلوجولداردى جاڭارتۋ, جارىقتاندىرۋدى قالپىنا كەلتىرۋ جانە ت. ب. جۇمىس ءجۇرىپ جاتقانىن ايتا كەلە, بيىل ەلوردادا 170 قوعامدىق كەڭىستىك پەن اۋلا اۋماعىن اباتتاندىرۋدىڭ جوسپارلانىپ وتىرعانىن جەتكىزگەن بولاتىن. بۇل جۇمىس قالانىڭ بارلىق بەس اۋدانىن, ونىڭ ىشىندە ەلدى مەكەندەردى دە قامتيدى.
7 اۋلا پايدالانۋعا بەرىلدى
الماتى اۋدانىنىڭ اۋماعىندا بيىل 50 اۋلانى اباتتاندىرۋ كوزدەلىپ وتىر. سونداي-اق, تاعى 100 اۋلادا جوندەۋ-قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ جوسپاردا بار.
«حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» باعدارلاماسى اياسىندا بالالار مەرەكەسى كۇنى مايلين 8, كۇيشى دينا 44/1, ابىلاي حان 25, جۇماباەۆ 12ا جانە مۇسىرەپوۆ 6/1, 6/2, 6/3 مەكەنجايلارى بويىنشا اباتتاندىرىلعان 7 اۋلا پايدالانۋعا بەرىلدى. اۋلالاردىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا وسكەلەڭ ۇرپاققا ارنالعان كونتسەرتتىك باعدارلاما ۇيىمداستىرىلىپ, انيماتورلار بالاقايلارعا كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇي سىيلادى. بۇل اۋماقتاردا شاعىن ساۋلەت نىساندارىن, بالالار ويىن كەشەندەرىن ورناتۋ, الدىڭعى باقتاردى, ويىن الاڭدارىنداعى جابىنداردى اۋىستىرۋ, فۋتبول جانە باسكەتبول الاڭدارىن جوندەۋ, سونداي-اق جاڭا سپورت الاڭدارى مەن تۇراق ايماقتارىن اشۋ سەكىلدى اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزىلدى. سونىمەن قاتار, قالا تۇرعىندارىنىڭ جايلىلىعى ءۇشىن ورىندىقتار مەن قوقىس جاشىكتەرى ورناتىلدى.
اۋدان اكىمدىگى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا, بۇل جوبانىڭ ەرەكشەلىگى قوس اتكەنشەك, تەڭگەرگىش اتكەنشەك, كارۋسەل جانە ت.ب. ۇلتتىق ستيل ەلەمەنتتەرى بار شاعىن ساۋلەت نىساندارىن ورناتۋ بولدى. ءوز كەزەگىندە بۇل قالا ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋداعى بىرەگەي قادام جانە الماتى اۋدانىنىڭ تۇرعىندارىنا ارنالعان دەمالىس ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر تۋعىزدى.
اۋلا اۋماقتارىن اباتتاندىرۋمەن قاتار, 3 قوعامدىق كەڭىستىكتى اباتتاندىرۋ جۇمىسى دا جۇرگىزىلىپ جاتىر. تاۋەلسىزدىك داڭعىلىنىڭ جاياۋ جۇرگىنشىلەر بولىگىن دامىتۋ ماقساتىندا اقبۇلاق وزەنىنىڭ جاعالاۋىنان ب.مومىشۇلى داڭعىلىنا دەيىنگى جاياۋ جۇرگىنشىلەر بولىگىن جايلاستىرىلىپ, داڭعىل كوگالداندىرىلدى جانە جارىقتاندىرىلدى. تاۋەلسىزدىك داڭعىلى بويىندا مۇگەدەكتەر ارباسىنا تاڭىلعاندار ءۇشىن كەدەرگىسىز ورتا قۇرىلادى. جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە قولايلى جاعداي جاساۋ ءۇشىن كولەڭكەلى شاتىرلار جاساۋ دا نازارعا الىنعان. سونىمەن بىرگە ت.جۇرگەنوۆ كوشەسىن اباتتاندىرۋ ارقىلى ايناكول كوشەسىنەن ج.ناجىمەدەنوۆ كوشەسىنە دەيىنگى جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان دەمالىس ايماقتارىن جايلاستىرا وتىرىپ, جاياۋ جۇرگىنشىلەر بولىگىن جوندەپ, اباتتاندىرۋ جانە كوشەلەردى جارىقتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بۇل اۋماققا 6 مىڭنان استام اعاش جانە 44 مىڭ بۇتا وتىرعىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. اقبۇلاق وزەنىنىڭ جاعالاۋىن اباتتاندىرۋ ماقساتىندا ابىلاي حان داڭعىلىنان اممان كوشەسىنە دەيىنگى قوعامدىق كەڭىستىكتى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.
قوعامدىق كەڭىستىكتەر قاتارى كوبەيدى
بايقوڭىر اۋدانىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان بوگەنباي باتىر داڭعىلى 54, اباي داڭعىلى 71 جانە رەسپۋبليكا داڭعىلى 10, 10/1 مەكەنجايلارىنداعى اۋلا اۋماقتارى تۇرعىندار يگىلىگىنە تاپسىرىلدى.
اباي داڭعىلى 71 مەكەن- جايىندا 13 جىلدان بەرى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن. اعىمداعى جىلى وسى ءۇيدىڭ تۇرعىندارى «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى ارقاسىندا ءوز اۋلالارىن اباتتاندىرۋعا قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدى.
اۋلالاردىڭ اشىلۋى سالتاناتتى تۇردە اتالىپ ءوتتى. بارلىق اۋلا اۋماقتارىندا كىشكەنتاي تۇرعىندار ءۇشىن فۋتبولدان تۋرنير وتكىزىلدى. ۇزدىك ويىنشىلار مەن كوماندالارعا ارنايى سىيلىقتار جانە ديپلومدار تابىستالدى. سونداي-اق, ءتۇرلى انيماتورلاردىڭ قاتىسۋىمەن ويىن-ساۋىق باعدارلامالارى ۇيىمداستىرىلىپ, ءىس-شاراعا قاتىسقان تانىمال ەلوردالىق سپورتشىلار بالالار مەن تۇرعىنداردى مەرەكەمەن قۇتتىقتادى.
بيىل اۋدانىندا بارلىعى 44 اۋلا اۋماعى, 6 قوعامدىق كەڭىستىك جاڭادان اباتتاندىرىلادى. بۇدان بولەك, 70 اۋلا اۋماعىندا جوندەۋ-قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. بۇل اۋداندا وتكەن جىلى اۋقىمدى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. ونىڭ اياسىندا بارلىعى 11 قوعامدىق كەڭىستىك جايلاستىرىلدى.
4 جوبا ىسكە اسىرىلادى
ەسىل اۋدانىنىڭ «پريگورودنىي» تۇرعىن الابىنداعى قابانباي باتىر داڭعىلى, 105 جانە قابانباي باتىر داڭعىلى, 105 «ا» مەكەنجايلارىندا اباتتاندىرىلعان ەكى اۋلا اۋماعىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى ءوتتى. بالالاردى قورعاۋ كۇنىنە وراي, كىشكەنتاي قوناقتار ءۇشىن كونتسەرتتىك باعدارلاما ۇيىمداستىرىلىپ, انيماتورلار شاقىرىلدى. ءىس-شاراعا «پريگورودنىي» تۇرعىندارى قاتىستى. اۋلالاردا كەشەندى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى, شاعىن ارحيتەكتۋرالىق فورمالار قويىلدى. جەرگە تارتان جانە اسفالت جابىنى توسەلدى, اتكەنشەكتەر, كارۋسەلدەر, ەڭ كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەرگە قۇمسالعىشتار, ال ەرەسەكتەرگە سپورتتىق ترەناجەرلەر ورناتىلدى. اۋلالاردا ورىندىقتار مەن قوقىس جاشىكتەرى دە قويىلدى.
بيىل تاعى 7 اۋلادا جوندەۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. كەي اۋلالاردىڭ سپورتتىق الاڭدارىنا جاڭا تارتان توسەلسە, كەيبىرىندە بالالار ويىن الاڭدارى بويالىپ, قيراعان ورىندىقتارى اۋىستىرىلدى. سونداي-اق, بيىل «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا اۋداندا 4 اۋلا قايتا جوندەۋدەن ءوتىپ, تولىقتاي جاڭارتىلاتىن بولادى. جالپى وسى جوبا بويىنشا ەسىل اۋدانى تۇرعىندارىنان 30 ءوتىنىش قابىلدانعان ەدى. ونىڭ 11-ءى ەرەجەگە سايكەس, داۋىس بەرۋگە جىبەرىلىپ, ناتيجەسىندە, ەڭ كوپ داۋىس جيناعان 4 جوبا بيىل ىسكە اسىرىلادى. ولار: الماتى كوشەسى, 13 ءۇي نەمەسە «وتانداستار» تۇرعىن ءۇي كەشەنى تۇرعىندارىنىڭ «وتانداستار تك اۋلاسىن اباتتاندىرۋ» جوباسى; سارايشىق كوشەسى, 5/1 ءۇي تۇرعىندارىنىڭ «بالالار الاڭى مەن اۋلا اۋماعىن قايتا قۇرۋ» جوباسى; قابانباي باتىر داڭعىلى, 42 ۇيدە ورنالاسقان «ينفينيتي-2» تك تۇرعىندارىنىڭ «باقىتتى بالالىق شاق» جوباسى جانە قابانباي باتىر داڭعىلى, 40 ۇيدەگى «ينفينيتي-1» تك تۇرعىندارىنىڭ جوباسى.
اۋلا اۋماقتارىن ۇيىمداستىرۋمەن قاتار, قوعامدىق كەڭىستىكتەردە دە جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ماسەلەن, بوتانيكالىق باقتا ۆەلو جانە جۇگىرۋ جولدارىن اۋىستىرۋ, ەسكىرگەن توسەنىشتەردى قايتا توسەۋ, كوپىردى بوياۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار, بۇكىل بوتانيكالىق باقتا جارىقشامدار قالپىنا كەلتىرىلىپ, سپورت الاڭدارى جانە ت. ب. جاڭارتىلادى.
اباتتاندىرىلعان ويىن الاڭدارى
ەلوردانىڭ نۇرا اۋدانىندا حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنىنە وراي اباتتاندىرىلعان جاڭا بالالار الاڭى پايدالانۋعا بەرىلدى. جوندەۋ بارىسىندا بالالار الاڭى جاڭارتىلىپ, work out اۋماعى جانە ءۇي اۋماعى اباتتاندىرىلىپ, شىرشالار ەگىلدى. قىز جىبەك, 32 مەكەنجايىندا ورنالاسقان اۋلادا جوندەۋ جۇمىستارى «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا ءوتتى.
بيىل اۋدان بويىنشا بارلىعى 17 اۋلا جاڭارتىلسا, 65-ىندە جوندەۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەك. تولىقتاي اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جوسپارلانعان اۋلالاردا جاڭا شاعىن ساۋلەتتىك فورمالار مەن سپورتتىق جابدىقتار ورناتىلىپ, برۋسچاتكا اۋىستىرىلادى, اۋلا ىشىندەگى اۋماقتار اسفالت توسەلىپ, جارىقتاندىرۋ قالپىنا كەلتىرىلىپ, جاسىل جەلەكتەر وتىرعىزىلادى.
جاعالاۋ ىقشام اۋدانىندا 18 گەكتار اۋماقتى كەشەندى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. جۇمىس اياسىندا 2 قوعامدىق كەڭىستىك پەن 7 ويىن الاڭى اباتتاندىرىلادى. جول ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن 20 بەينەباقىلاۋ كامەراسى, 150 ساياباق جارىقتاندىرۋ باعانالارى, 150 قوسىمشا تۇراق ورنى اباتتاندىرىلىپ, 9 شاقىرىمدىق جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولى جەلىسى جوندەلىپ, سالىنادى. اباتتاندىرۋ ايماعى مەن ىرگەلەس كوشەلەردىڭ بويىنا 1125-كە جۋىق اعاشتار وتىرعىزىلدى. مۇنداي اۋقىمدى جۇمىستار 10 مىڭنان استام استانالىق تۇراتىن 19 ءۇيدىڭ اۋلاسىندا جۇرگىزىلۋدە.
ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ ءمالىمەتىنشە, بيىل نۇرا اۋدانىندا 3 سكۆەر اباتتاندىرىلادى. ونىڭ ىشىندە كوگالداندىرىلعان 2 قوعامدىق كەڭىستىك تۇران داڭعىلىندا, بۇرىن ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ قۇرىلىسى جوسپارلانعان ۋچاسكەلەردە پايدا بولادى. الداعى ۋاقىتتا ەك-32 كوشەسىندە تۇرىكمەندىك اقىن ماحتۋمكۋليدىڭ ەسكەرتكىشى ورناتىلعان قوعامدىق كەڭىستىكتىڭ اباتتاندىرىلۋى اياقتالادى.
«اقجايىق» ساياباعى جاڭارتىلدى
سارىارقا اۋدانىندا «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت-2024» جوباسى اياسىندا د.باباتايۇلى كوشەسى 6, 8, 14, 16, 18 جانە كەڭدالا كوشەسى 2, بوتالى كوشەسى 26 مەكەنجايلارىنداعى اۋلالار كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى.
كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلگەن اۋلالاردا جاڭا رەزەڭكە جابىنى جايلاستىرىلىپ, ويىن ەلەمەنتتەرى جاڭارتىلدى, سپورت الاڭدارى مەن فۋتبول الاڭدارى جابدىقتالدى. بۇل جوبالاردىڭ بارلىعى دا ءوز باستامالارىن ىسكە اسىرۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان تۇرعىنداردىڭ وتىنىشتەرى نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلدى. سونىمەن قاتار, اعىمداعى جىلى «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت-2024» جوباسى بويىنشا 30 اۋلانى اباتتاندىرۋ جوسپارلانعان. جوندەلگەن اۋلالاردىڭ رەسمي اشىلۋىنان كەيىن بالالار وزدەرىنىڭ سۇيىكتى مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىمەن كەزدەسىپ, ويىندار مەن بايقاۋلارعا قاتىسىپ, سىيلىقتار الدى.
اۋداندى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى مۇنىمەن شەكتەلمەيدى. اعىمداعى جىلى ءبىرجان سال, گەتە, قۇتپانوۆ كوشەلەرى مەن رەسپۋبليكا داڭعىلىن قايتا جوندەۋ جوسپارلانعان. الداعى ۋاقىتتا كوشەلەردەگى ەسكى جارىق تىرەكتەرىن جاڭاسىمەن الماستىرا وتىرىپ, قوسىمشا جارىقتاندىرۋ جۇرگىزىلەدى. سونداي-اق, بيىل سارىارقا اۋدانى اۋماعىندا يۋبيلەينايا كوشەسى, 22 جانە جەڭىس داڭعىلى, 34 مەكەنجايلارى بويىنشا ەكى جاڭا قوعامدىق كەڭىستىك پايدا بولادى.
