استانا قالاسىنداعى ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىعى جاراپ تۇر. جاقىندا ەلىمىز بويىنشا ەكىنشى دونور جۇرەكتى ءساتتى ورناتتى. جۇرەكتىڭ ورنىنا جۇرەك قويۋ – كۇردەلى وپەراتسيا. بۇل كەز كەلگەن ەلدىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. ءتىپتى, مەملەكەتتەگى مەديتسينانىڭ دامۋ دەڭگەيى ترانسپلانتاتسيا جاساۋىمەن باعالانادى ەكەن. دەمەك, وسى جاعىنان العاندا, قازاق ەلىنىڭ مەديتسيناسى وسال ەمەس دەۋگە بولادى. بۇل ورايدا ءبىر ءوزى تالاي ادامنىڭ ءومىرىن امان الىپ قالعان جانكەشتى دارىگەر, حالىقارالىق دەڭگەيدەگى كارديوحيرۋرگ, پروفەسسور, كەشە عانا ەلباسىنىڭ ءوز قولىنان قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اتاعىن العان يۋري پيانى ەرەكشە اتاپ وتەمىز.
وتانىنا ورالۋ
قازىر ەلىمىزدە كارديوحيرۋرگيا ماسەلەسى قوزعالا قالسا, ويعا ورالا قالاتىن دارىگەر – يۋري پيا. جۋرناليست رەتىندە دە جۇرەك-قان تامىرلارى دارىگەرلەرىنەن سۇحبات الۋ كەرەك بولسا, ول باسقاراتىن ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىقتىڭ ماماندارىن جاعالاپ جاتامىز. ءويتكەنى, بۇل ورتالىق بۇگىندە بىلىكتى دە ءتاجىريبەلى ماماندار ۇيىسقان ورتاعا اينالدى. جاقىندا «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ 20 جىلدىعىنا بايلانىستى وتكەن فورۋمدا وسى ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىقتىڭ جاس دارىگەرى دميتري گوربۋنوۆ يۋري پيا باستاعان ۇجىمنان كوپ نارسە ءۇيرەنگەنىن, وسىدان بەس جىل بۇرىن 300-گە جۋىق وپەراتسيا جاساسا, بۇگىندە ونىڭ سانى 2 مىڭعا جۋىقتاعانىن ايتقانى ەسىمىزدە. جاڭا تۋعان شاقالاقتىڭ جۇرەگىنە وپەراتسيا جاساۋ تىپتەن وڭاي ەمەس. ال, مۇنداي كۇردەلى وپەراتسيانى جاساۋدى ورتالىقتىڭ جاس ءدارىگەرلەرىنە دەيىن مەڭگەرىپ العان. مىنە, وسىدان-اق كارديوحيرۋرگيا ورتالىعىنىڭ دەڭگەيىن باعالاي بەرىڭىز.
وسىدان تۋرا ون جىل بۇرىن جەلتوقسان ايىندا دارىگەر يۋري پيا استاناعا كەلگەندە ۇلتتىق كارديوحيرۋرگيا ورتالىعى اشىلماعان دا بولاتىن. ول العاشىندا ۇلتتىق عىلىمي مەديتسينالىق ورتالىقتىڭ قۇرامىنداعى كارديوحيۋرگيالىق كلينيكانىڭ ءتىزگىنىن ۇستادى. كەيىن قازىرگى ورتالىقتى باسقارىپ كەتتى.
يۋري ۆلاديميروۆيچ جامبىلدا تۋىپ-وسكەن. تۇلكىباستا ءبىلىم العان. ول وقىعان پوستكەڭەستىك كەزەڭدە جاس ماماندى جولدامامەن جان-جاققا جىبەرەتىن ءۇردىس بولعان. يۋري پيا ءوزى سياقتى دارىگەر زايىبى ەكەۋى ماسكەۋدەگى ەكىنشى مەديتسينا ينستيتۋتىن بىتىرگەن سوڭ جولدامامەن تۋلا وبلىسىنا تارتتى. بىراق جارتى جىلدان كەيىن ايەلىنىڭ تۋعان جەرى – قىرعىزستانعا كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. العاشقى وپەراتسيالاردى دا سوندا جاسادى. كەيىن كەڭەس وداعى ىدىراعاننان كەيىن تۇركيادان ءبىر-اق شىقتى. مۇمكىن, ءالى كۇنگە دەيىن سوندا جۇرەر مە ەدى, ەگەر ءبىر وقيعا سەپ بولماسا… بىردە ماسكەۋگە عىلىمي كونفەرەنتسياعا بارعان ول بۇرىن قىزمەتتەس بولعان دوسى سەرىك ەلەمباەۆپەن كەزدەسىپ قالادى. وتكەن كەتكەندى اڭگىمەلەگەننەن كەيىن دوسى قازىر قازاقستاندا جۇمىس ىستەيتىنىن, وندا سوڭعى ۇلگىدەگى قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعان زاماناۋي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىق سالىنعالى جاتقانىن جەتكىزەدى. ارىپتەسىنىڭ سوزىنەن كەيىن ويلانىپ قالعان يۋري پيا وتانىنا ورالۋدى ۇيعارىپ, دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە حات جازادى. كوپ ۇزاماي حاتىنا جاۋاپ الىپ, 2004 جىلى ەلىنە ورالادى. ءدال وسى جىلى استاناداعى العاشقى وتاسىن جاسادى. «استانا – بەلسەندى جانە جاڭاشىل ازاماتتاردىڭ قالاسى. مۇندا ءوز مۇمكىندىگىڭدى كورسەتۋگە جان-جاقتى جاعداي جاسالعان. مەن استاناعا كەلگەنىمە ءالى كۇنگە قۋانامىن. وسىندا ماماندىعىما بايلانىستى ارماندارىمنىڭ ءبارىن جۇزەگە اسىرا باستادىم», – دەيدى دارىگەر اعىنان جارىلىپ.
ورتالىقتىڭ كومەگى كوپ
بۇگىنگى تاڭدا الەم بويىنشا جۇرەك قان تامىرلارى اۋرۋىنان ءولىم-ءجىتىم كورسەتكىشى ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ دەرەگى بويىنشا, جەر شارىندا جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنان جىلىنا 15 ميلليونداي ادام كوز جۇمادى ەكەن. ال, ەلىمىزدە ءبىر جىلدا 80 مىڭداي ادام جارىق دۇنيەمەن قوش ايتىسادى. وسىدان بەس جىل بۇرىنعى جاعداي تىپتەن مۇشكىل ەدى. جۇرەگىنە وپەراتسيا جاساتۋعا 10 مىڭ ادام كەزەكتە تۇردى. قالتاسى كوتەرەتىندەر شەتەلگە بارىپ ەمدەلىپ قايتسا, قارجىسى جوقتار تاعدىردىڭ جازۋىنا ءۇنسىز مويىنسۇناتىن. استانادا ۇلتتىق كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىقتىڭ اشىلۋىمەن قوردالانعان ماسەلەنىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلا باستادى دەۋگە ابدەن نەگىز بار. ەلوردا مەن الماتىدا, وبلىس ورتالىقتارىندا زاماناۋي تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىقتاردىڭ اشىلۋى ارقاسىندا بۇگىنگە دەيىن جۇرەككە 40 مىڭعا جۋىق وپەراتسيا جاسالىپتى. مۇنداي يگىلىكتى ءىستىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن يۋري ءۆلاديميروۆيچتىڭ ءوزى بۇگىنگە دەيىن جۇرەككە 5 مىڭعا جۋىق اشىق وتا جاساعان ەكەن.
العاشقى ترانسپلانتاتسيا
بىلتىر تامىز ايى ەلىمىزدىڭ كارديوحيۋرگيا سالاسى ءۇشىن تاريحي كۇن بولدى. يۋري پيا باستاعان ءدارىگەرلەر جۇرەكتىڭ سوزىلمالى دەرتىنە شالدىققان ادامعا دونور جۇرەك سالۋ وپەراتسياسىن جاساۋعا تاۋەكەل ەتتى. ولاردىڭ قوبالجيتىن ءجونى بار. مۇنداي وتا تمد مەملەكەتتەرىندە تۇرماق, دامىعان ەلدەردىڭ وزىندە بولا قويعان جوق. الپاۋىت امەريكانىڭ ءوزى بەرتىنىرەكتە قولعا الدى. الايدا, يۋري پيا ءوز-وزىنە سەنىمدى ەدى. ءارى نەبىر كۇردەلى وپەراتسيالاردى جاساۋعا ۇلتتىق كارديوحيرۋرگيا ورتالىعىنىڭ ءمۇمكىندىكتەرى دە, ماماندارى دا جەتكىلىكتى ەدى. سوزىمەن دە, ىسىمەن دە ءارىپتەستەرىن جىگەرلەندىرگەن يۋري ۆلاديميروۆيچ ەلىمىزدەگى تۇڭعىش دونور جۇرەكتى ورناتۋعا كىرىسىپ كەتتى. وپەراتسيا ءساتتى ءوتتى. ءولىم مەن ءومىر اراسىندا ارپالىسىپ جاتقان قوستانايلىق جانىبەك وسپانوۆ اق حالاتتىلاردىڭ ايالى الاقاندارىنىڭ ارقاسىندا امان قالدى. جاقىندا وسى ورتالىققا ساپارلاۋ بارىسىندا ەلىمىزدەگى تۇڭعىش دونور جۇرەكتى يەلەنگەن ازاماتپەن كەزدەيسوق كەزدەسىپ قالدىق. ول كۇردەلى وپەراتسيالاردان كەيىن اسقىنۋلار بولماعانىن, بۇگىندە دەنساۋلىعى قالىپتى ەكەندىگىن ايتتى.
جاقىندا جۇرتشىلىق ۇلتتىق عىلىمي كارديوحيرۋرگيالىق ورتالىعىنان جانە ءبىر ءسۇيىنىشتى حاباردى ەستىدى. الماتى قالاسىنىڭ جەدەل مەديتسينالىق كومەك اۋرۋحاناسىندا كلينيكالىق ولىمگە ۇشىراعان ادامنىڭ تۋىستارى ونىڭ جۇرەگىن الۋعا رۇقسات بەرگەنى تۋرالى حابار كەلىپ تۇسىسىمەن, ورتالىقتىڭ يۋري پيا باستاعان دارىگەرلەرى ىسكە كىرىسىپ, وعان سايكەس كەلەتىن سىرقاتتى شۇعىل ىزدەستىرە باستايدى. ءسويتىپ, بارلىق كورسەتكىشتەرى بويىنشا الماتىلىق 50 جاستاعى تۇرعىن سايكەس كەلگەن. قازىر دونور جۇرەك كەۋدەسىندە بۇلك-بۇلك سوققان ەكىنشى ناۋقاستىڭ دا جاعدايى جاقسى كورىنەدى.
وسىلايشا, ەلىمىز جۇرەككە ترانسپلانتاتسيا جاسايتىن الەمدەگى جەتىنشى مەملەكەتكە اينالدى.
ادامعا ءومىر سىيلاۋ, العىس ارقالاپ, ساۋاپ الۋ – ەڭ يگىلىكتى ءىس. وسى ءىزگىلىكتىڭ نۇرىنا بولەنگەن يۋري پيا باسقارعان ۇجىم ءالى تالاي ازاماتتىڭ ومىرىنە اراشا بولارى انىق. قازىردىڭ وزىندە ەلىمىزدە وزگەنىڭ اعزاسىن سالۋعا ءماجبۇر بولىپ, كۇن ساناپ وتىرعان 5 مىڭعا جۋىق ادام بار ەكەن. اتتەڭ, دونور تاپشى. تابىلا قالعان كۇننىڭ وزىندە قايتىس بولعان ادامنىڭ ورگانىن تۋىسقاندارى وزگەگە بەرۋگە كەلىسە قويمايدى. ءايتپەسە, تالاي ادامنىڭ ءومىر جاسىن ۇزارتۋعا دارىگەر يۋري پيا دا, وزگە ارىپتەستەرى دە ايانىپ قالماس ەدى.
قىمبات توقتامۇرات
