مادەنيەت

ايگىلى ءانشىنىڭ «ءان-قاناتى»



«قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمە اياسىندا قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى روزا رىمباەۆانىڭ «ءان-قاناتىم» اتتى مەرەيتويلىق كونتسەرتى ءوتتى. استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلعان ايگىلى ءانشىنىڭ كەشى, ادەتتەگىدەي, عاجايىپ شوۋعا اينالدى.

روزا ۇلكەن ساحناعا العاش رەت 1975 جىلى اياق باستى. سودان ارادا ەكى-ءۇش جىل وتكەندە كومپوزيتور سەيدوللا بايتەرەكوۆتىڭ «ءاليا» انىمەن جالپاق جۇرتقا تانىلدى. بولگاريادا وتكەن «التىن ورفەي» بايقاۋىندا بۇل تۋىندىنى شىرقاپ, جۇلدىزدى ءساتى تۋدى. ءان ءانشىنىڭ باعىن اشسا, ءانشى دە ءاننىڭ باعىن جاندىرا ءبىلدى.

وسى كەشتە كورەرمەننىڭ كوبىسى «ءاليانى» كۇتتى دەسەك, قاتەلەسە قويماسپىز. وكىنىشكە قاراي, كونتسەرتكە جينال­عان قاۋىمنىڭ بۇل تىلەگى ورىندالماسا دا (سەبەبىن ءانشىنىڭ ءوزى بىلەر), كەش جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى.

وسى تۇرعىدان العاندا قازىرگى جاس ەسترادا انشىلەرىنىڭ روزادان ۇيرەنەرى كوپ. ەڭ الدىمەن ءانشى بار كونتسەرتتەرىندە جاندى داۋىسپەن ءان شىرقايدى. كيىم كيىسى مەن رەپەر­تۋا­رىنان دا ءمىن تابا المايسىزدار. «استانا» ەسترادا-سيمفونيالىق وركەسترى (كوركەمدىك جەتەكشىسى – قر ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى الەكساندر ابلاەۆ) سۇيەمەلدەۋىمەن وتكەن بۇل كەشتە دە روزا ۇستانىمىنان تايعان جوق.كونتسەرت اتاۋى بەكەردەن-بەكەر تاڭدالمادى. روزا ءوزىن ءان كوگىندە قالىقتاعان قۇسقا تەڭەيدى.

كەشتىڭ باسىندا دا كومپوزيتور تولەگەن مۇحامەدجانوۆتىڭ اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەتتىڭ ولەڭىنە جازىلعان «قۇس جولى» ءانىن ايتىپ, وسىنى ۇقتىرعانداي بولدى. جوعارىداعى شىعارما­شىلىق تاندەمنىڭ «سەمەي-نەۆادا» قوزعالىسىنىڭ ءانۇرانىنا اينالعان «زامان-اي» تۋىندىسى دا بار. ارينە, روزانىڭ ورىنداۋىندا بۇل ءاننىڭ اسەرى بولەك. ءانشى وسى ءاندى دە ورىنداپ, قازاق دالاسى مەن بالاسىنىڭ باسىنا تۇسكەن اۋىر قاسىرەتتى ەسكە ءتۇسىردى.

ءانشىنىڭ رەپەرتۋا­رىنان حالىق ءان­­دەرى­مەن قاتار تالعات سارىباەۆ, ەركىن ىنتىقباەۆ سىندى كومپوزيتورلاردىڭ اندەرى بەرىك ورىن الادى. كەيىنگىسى بۇل كونتسەرتتە ءانشىنى رويالدە سۇيەمەلدەپ وتىردى. كەشتە ويناقى تۋىندىلارمەن قاتار, ويلى اندەر الما-كەزەك شىرقالدى.

ماسەلەن, ەسكەندىر حاسانعاليەۆ­تىڭ «ادەمى-اۋ» ءانىن روزا رىمباەۆا بويجەتكەن كەزىندە سيمفونيالىق وركەستردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن ورىنداپتى. سونداي مۋزىكالىق ۇجىممەن ورىنداعان العاشقى تۋىندىسى دا وسى ەكەن. ال «ارمان-اي» اتتى حالىق ءانىن كەزىندە زاڭعار تۇلعا دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ الدىندا شىرقاپتى. شىعارماشىلىق عۇمىرىنداعى وسىنداي ەستەلىكتەردى جاڭعىرتقان ءانشى اتالمىش تۋىندىلاردى كورەرمەندەرگە تارتۋ ەتتى.

جالپى, بۇل كەش ءانشى مەن كورەر­مەننىڭ سىرلاسۋ كەشىنە اينالدى. روزانى قولداۋعا كەلگەن ساحناداعى ۇزەڭگىلەسى ناعيما ەسقاليەۆا, باۋىر­جان يساەۆ, ءمولدىر اۋەلبەكوۆا, ۇلدارى – ءالي مەن ءمادي انشىمەن قاتار تۇرىپ ءان شىرقادى. ءانشى روزالاردىڭ باسى – روزا باعلانوۆانىڭ «اينالايىن, حال­­قىمنان, ەركەلەتكەن» دەگەن سوزىمەن اشىلعان ءانشى كەشىنىڭ ءتۇيىنى دە وسى بولدى.

امانعالي قالجانوۆ




تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button