ەلوردادا پەداگوگتاردىڭ جىل سايىنعى تامىز كەڭەسى ءوتتى. وعان شاھار اكىمى التاي كولگىنوۆ, ءبىلىم جانە عىلىم ۆيتسە-ءمينيسترى فاتيما جاقىپوۆا, پەداگوگتار جانە اتا-انالار قاتىستى. ءىس-شارا بارىسىندا مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ ساپاسى, از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارىنا بەرىلەتىن الەۋمەتتىك كومەك, مۇعالىمدەر جەتىسپەۋشىلىگى سەكىلدى وزەكتى ماسەلەلەر كوتەرىلدى.
«مەكتەپ فورماسى ساپاسىز بولسا, سۇراقتى كىمگە قويارىمىزدى ەندى بىلەمىز»
قازىرگى تاڭداعى كۇيىپ تۇرعان پروبلەمالاردىڭ ءبىرى مەكتەپكە دايىندىق ەكەنى بەلگىلى. وسى ورايدا نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگى تۇرمىسى تومەن وتباسىلاردان شىققان بالالار ءۇشىن مەكتەپ فورماسى مەن باسقا دا كەرەك-جاراقتاردى ساتىپ الۋعا 200 ميلليون تەڭگە بولگەنىن حابارلاعانبىز. ولار سەرتيفيكات تۇرىندە اتا-انالارعا تابىستالۋدا. جيىندا اكىم التاي كولگىنوۆ سول سەرتيفيكاتتارعا قاتىستى جايتتى تاعى ءبىر رەت پىسىقتادى.
«مەنىڭ جەكە قابىلداۋىما كەلگەن اتا-انالاردىڭ ءبىرازى مەملەكەتتىك كومەك رەتىندە بەرىلەتىن مەكتەپ فورماسىنىڭ ساپاسىن ايتىپ شاعىمدانعان ەدى. ونىڭ ۇستىنە ولشەمدەرى دە بالاعا كوبىنەسە دۇرىس كەلمەيدى ەكەن. مۇنىڭ سەبەبى مىناۋ بولعان سياقتى: مەكتەپتەر جىل سايىن كونكۋرس وتكىزەدى, سول كەزدە كەيبىرەۋلەر تومەن باعامەن, ياعني دەمپينگپەن جەڭىسكە جەتەدى. وكىنىشكە قاراي, كاسىپكەرلەردىڭ بارلىعى ساپا تۋرالى ويلاي بەرمەيدى. ايتەۋىر, ءوز قالتالارىن قامپايتسا بولدى. ونىڭ سالدارى جاڭاعىداي ماسەلەلەرگە الىپ كەلەدى. ويلاسا كەلە, ءبىز بيىل ارنايى سەرتيفيكات ۇلەستىرۋدى ءجون دەپ تاپتىق. «اتامەكەن» پالاتاسىمەن بىرلەسىپ, وتاندىق كيىم-كەشەك ءوندىرۋشى بىرنەشە فابريكانى بەلگىلەدىك. ولار جاپ-جاقسى ءونىم وندىرەدى. الگى سەرتيفيكات يەلەرى كيىم-كەشەكتى تەك سول دۇكەندەردەن عانا الۋى كەرەك. ەندى ساپاسى كوڭىلدەن شىقپاسا, سۇراقتى كىمگە قويارىمىزدى بىلەمىز», – دەدى ەلوردا باسشىسى.
اكىمنىڭ ايتۋىنشا, سول دۇكەندەردە مەكتەپ فورماسىن الۋ ءۇشىن 30 مىڭ تەڭگە جەتكىلىكتى.
«ءبىز سول دۇكەندەرگە بارىپ, باعانى قاراپ شىقتىق. ماسەلەن, ءبىر كوستيۋم-شالبار كويلەگىمەن بىرگە 20-22 مىڭ تەڭگە تۇرادى, قىزدارعا دا سونداي باعادا. اياق كيىم – 9-10 مىڭ تەڭگە. سوسىن ءبىز كاسىپكەرلەرگە «تۇرمىسى تومەن وتباسىلارمەن ءبىر-ەكى مىڭ تەڭگە ءۇشىن ساۋدالاسپاي, باعانى تۇسىرىڭىزدەر» دەپ ءوتىنىش ايتتىق. ولار كەلىستى», – دەدى التاي سەيدىرۇلى.
مۇعالىمدەرگە ارنالعان جاتاقحانا قۇرىلىسى اياقتالدى
ءوز سوزىندە استانا اكىمى بۇگىندە قالادا مۇعالىمدەر جەتىسپەيتىنىن دە ايتتى. وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بىرقاتار شارا قولعا الىنىپتى.
«ماسەلەن, بىلتىر اكىمدىك پەداگوگيكالىق قۇرامدى ازىرلەۋگە 1000-نان اسا گرانت ءبولدى, ونىڭ 400-ءى – جوعارى وقۋ ورىندارىنا, ال 850-ءى – كوللەدجدەرگە ارنالعان. ول بويىنشا وقۋعا تۇسكەن ستۋدەنتتەر نەبارى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە وقۋلارىن ءبىتىرىپ, ەلوردا ۇستازدارىنىڭ قاتارىن تولىقتىرادى. ەكىنشىدەن, قازىر قالاداعى گۋمانيتارلىق كوللەدج بازاسىندا «كوللەدج-ۋنيۆەرسيتەت» جۇيەسى جۇمىس ىستەي باستادى. بۇل جىل سايىن جاڭا فورماتتاعى 1000 شاقتى مۇعالىمدەردى دايارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ۇشىنشىدەن, بۇگىندە پەداگوگتاردىڭ بىلىكتىلىگىن كوتەرەتىن مودەرنيزاتسيا ورتالىعى بار. سول ارقىلى بىلتىر 100 مۇعالىم مەن تاربيەشى تاجىريبە الماسۋ ءۇشىن 16 ەلگە بارىپ قايتتى. تورتىنشىدەن, مۇعالىمدەرگە ارناپ جىلىنا 15 ميلليون تەڭگە جۇلدە قورى بار بايقاۋلار ۇيىمداستىرىلىپ تۇرادى. بۇل دا پەداگوگيكاعا ماماندار تارتۋعا جاقسى موتيۆاتسيا», – دەدى التاي سەيدىرۇلى.
سونداي-اق تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ دە دۇرىس جولعا قويىلىپ كەلەدى. وتكەن جىلدان بەرى جالپى قۇنى 275 ميلليون تەڭگەگە 275 تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتى بەرىلگەن. بيىل 350 ورىندىق جاتاقحاناسى بار «جاس ۇستاز» ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى.
32 بالاباقشادان مەملەكەتتىك تاپسىرىس قايتارىپ الىندى
بالاباقشامەن قامتىلۋ ماسەلەسى دە قانشاما اتا-انانىڭ باس اۋرۋىنا اينالعالى قاشان. بۇل تۇرعىدا قالا اكىمى بيىل جاعدايدىڭ الدەقايدا جاقسارعانىن تىلگە تيەك ەتتى.
«قازىرگى تاڭدا ەلوردادا 369 مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمە قىزمەت ەتۋدە. وعان قالا بويىنشا 3 پەن 6 جاس ارالىعىنداعى بالالاردىڭ 93 پايىزى تارتىلعان. ونىڭ 42 پايىزى – جەكەمەنشىك بالاباقشالار ۇلەسىندە», – دەگەن اكىم بالاباقشالاردىڭ سانىمەن بىرگە ساپاسىن دا ۇمىت قالدىرۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتتى.
«بىلتىر مىندەتتەمەلەرىن دۇرىس ورىنداماعانى ءۇشىن 32 مەكتەپكە دەيىنگى جەكەمەنشىك ۇيىمنان مەملەكەتتىك تاپسىرىس قايتارىپ الىندى, سونىمەن قوسا 3 بالاباقشا جابىلدى. پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن بارلىق بالاباقشالار مىندەتتى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىنىڭ ورىندالۋىن قاداعالاۋ ماقساتىندا باقىلاۋعا الىنادى», – دەدى قالا اكىمى.
ەسەلى ەڭبەك ەلەندى
تامىز كەڭەسىنىڭ سوڭىندا قالا اكىمى بيىلعى ەڭ ۇزدىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن ماراپاتتادى. اتاپ ايتساق, №4 مەكتەپ-گيمنازيا, №11 «گاۋحار» بالاباقشاسى جانە ترانسپورت جانە كوممۋنيكاتسيا جوعارى كوللەدجى ۇجىمدارىنىڭ ارقايسىسى 10 ملن تەڭگە قارجىلاي سىيلىققا يە بولدى. ودان بولەك, 5 پەداگوگقا – «قر ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى» توسبەلگىسىن, ال 7 پەداگوگقا «ى. التىنسارين» توسبەلگىسىن تاقتى. سونداي-اق 15 مۇعالىمگە 1 ملن تەڭگەلىك تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتى بەرىلدى.
ماعجان قىستاۋباەۆ, STEM اكادەمياسىنىڭ ديرەكتورى:
STEM زەرتحاناسى فاكۋلتاتيۆ رەتىندە ەنگىزىلدى
استاناداعى 85 مەكتەپتىڭ 37-سىندە STEM زەرتحاناسى بار. بۇل تەرمين عىلىم (science), تەحنولوگيا (technology), ينجەنەريا (engineering) جانە ماتەماتيكا (mathematics) سوزدەرىنىڭ قوسىندىسىنان شىققان. ونىڭ ماقساتى – كەز كەلگەن اقپاراتتى ومىردە قولدانۋدىڭ جولدارىن ۇيرەتۋ. بۇگىنگە دەيىن بىزدە ءبىر پروبلەما بار-تۇعىن. مەكتەپتەردە STEM-زەرتحاناسى بار بولعانمەن, ول توقتاپ تۇراتىن. مۇعالىم وندا جۇمىس ىستەگىسى كەلەدى, سول ءۇشىن ارنايى وقىتىلادى, بىراق, وكىنىشكە قاراي, وعان اقى تولەنبەيتىن. بىلتىر ءبىز №66 مەكتەپتى تاجىريبە الاڭى رەتىندە الىپ, STEM-زەرتحاناسى بويىنشا قورىتىندىنى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە وتكىزگەن بولاتىنبىز. سونىڭ ناتيجەسىندە ونى ەندى رەسمي فاكۋلتاتيۆ ەتىپ بەكىتتى. بۇل – مۇعالىمدەرگە سونداعى جۇمىستارى ءۇشىن دە اقى تولەنەتىن بولدى دەگەن ءسوز. ەندى وسىنداي زەرتحانانى جۇرگىزۋگە مۇعالىمدەردىڭ ازىرلىگىن دامىتۋ ءۇشىن ەلوردادا STEM-حاب سالىنىپ جاتىر.
قۇرالاي بايتاجىكوۆا, №73 مەكتەپ-ليتسەيدىڭ ديرەكتورى:
«حالىقارالىق باكالاۆرياتتىڭ» بالاعا بەرەرى مول
بۇرىن «حالىقارالىق باكالاۆريات» دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە كوز الدىمىزعا اقىلى مەكتەپتەر نەمەسە نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى ەلەستەيتىن. ول زاڭدى دا. ويتكەنى وسىعان دەيىن «حالىقارالىق باكالاۆريات» باعدارلاماسىن جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتەر يەلەنىپ كورمەگەن ەدى. ال قازىر استاناداعى ءۇش مەكتەپ وسى باعدارلامانىڭ كانديدات مەكتەبى دارەجەسىن الدى. ونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ مەكتەپ تە بار. بۇل باعدارلاما بالاعا نە بەرەدى؟ ەڭ اۋەلى, وقۋشىلار قورشاعان ورتاعا قامقور كوزقاراس قالىپتاستىرۋدى ۇيرەنەدى, ەكىنشىدەن ءوزىنىڭ ومىرىنە جاۋاپكەرشىلىك الۋعا داعدىلانادى, مۇنىمەن قوسا, پروبلەمانى شەشۋ, كوممۋنيكاتسيا قۇرۋ ماشىقتارى مەن يننوۆاتسيالىق قابىلەتى داميدى. «حالىقارالىق باكالاۆرياتتى» كۇندەلىكتى وقۋ باعدارلاماسىنان بولەك نارسە ەتىپ قاراستىرۋدىڭ قاجەتى جوق. ولار سول باعدارلامانى بارىنشا ءتيىمدى ەتىپ جاقسارتىپ, شاكىرتتەردىڭ بارىنشا كوبىرەك ءبىلىم ءارى تاجىريبە الۋىنا جاعداي جاسايدى.
