جۋىردا وتكەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ XVIII قۇرىلتايىندا مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا, الەۋمەتتىڭ ءالجۋاز توپتارىنا قولداۋ ءبىلدىرۋدى نىعايتۋعا باعىتتالعان ناقتى تاپسىرمالار بەرگەنى ءمالىم. اتاپ ايتارلىعى, ەلباسىنىڭ ۇكىمەت پەن اكىمدەرگە جۇكتەگەن مىندەتتەرى مەن باستامالارى ەلوردامىزدىڭ الەۋمەتتىك سالاداعى جۇمىستارىنا سەرپىن بەرەرى ءسوزسىز. تاياۋدا وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا مينيسترلەر مەن اكىمدەر حالىقتىڭ ءالسىز توپتارىن قولداۋعا قاتىستى ءىس-شارالار جوسپارىمەن تانىستىردى. استانا اكىمى باقىت سۇلتانوۆ الداعى ۋاقىتتا ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ تابىسى قالاي وسەتىنى, حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعىنان ءالسىز توپتارىن قولداۋ شارالارى قالاي جۇرگىزىلەتىنى جونىندە بايانداپ بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇگىنگە دەيىن بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدىكتەر قىزمەتكەرلەرى كومەككە ءزارۋ 3 مىڭنان اسا تۇرعىن شاعىمىن قابىلداعان. ولار بارلىق تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى ءبىر ءجۇيەگە كەلتىرىپ, باس قالانىڭ «الەۋمەتتىك كارتاسىن» جاسادى. اكىم ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا جەرگىلىكتى بيۋدجەت قايتا قارالىپ, الەۋمەتتىك قولداۋعا جۇمسالاتىن قوسىمشا قاراجاتتى ۇلعايتۋ ءۇشىن ونىڭ شىعىندار بولىگى قايتا بولىنەتىنىن ءمالىم ەتتى.
تابىستىڭ ءوسىمى جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى
– بيىل قالانىڭ الەۋمەتتىك سالاعا جۇمسايتىن شىعىندارى 150 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى, بۇل – جالپى بيۋدجەت كولەمىنىڭ 35 پايىزى. 6 ناۋرىزداعى ءماسليحات وتىرىسىندا بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ بارىسىندا الەۋمەتتىك كومەككە مۇقتاج جاندارعا 3 ملرد تەڭگەدەن اسا قاراجات ءبولۋ قاراستىرىلادى, – دەدى باقىت سۇلتانوۆ. قالا باسشىسى الەۋمەتتىڭ ءالجۋاز توپتارىن قولداۋ نەگىزگى بەس باعىتتا جۇرگىزىلەتىنىن جەتكىزدى. بىرىنشىدەن, تۇرعىن ۇيگە قاتىستى تولەم تولەۋ 18 پايىزعا وسەدى. ەكىنشىدەن, كوپبالالى وتباسىلارعا كومىر ساتىپ الۋعا كومەك بەرىلەدى. قاراجات كولەمى 8 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن 16 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ۇلعايادى. ۇشىنشىدەن, اۋتيزممەن اۋىرعان بالالارعا ارنايى قىزمەت كورسەتۋگە بيۋدجەتتەن 40 ملن تەڭگە بولىنەدى. قالاداعى ينۆاتاكسي سانىن 23-تەن 46-عا كوبەيتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. تورتىنشىدەن, بيىل جۇمىسسىزداردى قوعامدىق جۇمىستارمەن قامتاماسىز ەتۋ 500-دەن 1000 ادامعا دەيىن وسەدى جانە ولاردىڭ جالاقىسىنىڭ كولەمى 48 مىڭنان 84 مىڭ تەڭگەگە كوبەيەدى. بەسىنشىدەن, الەۋمەتتىك كومەككە ءزارۋ بالالارعا ءبىلىم الۋىنا جانە تۇرمىستىق قولايلى جاعداي تۋعىزۋعا كوڭىل بولىنەدى. ناقتىراق ايتقاندا, كوپبالالى وتباسىنان شىققان وقۋشى مەن ستۋدەنت قوعامدىق كولىكتە جۇرۋگە جەڭىلدىگى بارلار قاتارىنا قوسىلادى, مەكتەپتە 11-سىنىپقا دەيىن ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتىلەدى, كانيكۋل كەزىندە ەمدەۋ-ساۋىقتىرۋ ورىندارىنا 1000 ورىن بەرىلەدى, ءبىر بالاعا 20 مىڭ تەڭگەگە دەيىن مەكتەپكە قاجەتتى كيىم جانە قۇرالدارمەن جابدىقتالادى. بۇعان قوسا, جالپى تابىسى ءۇش كۇنكورىس دەڭگەيىنەن اسپايتىن كوپبالالى وتباسىلاردىڭ بالالارىنا استاناداعى جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقۋعا جەكەلەگەن گرانتتار بەرىلەدى.
ەكىنشى جارتىجىلدىقتان باستاپ بيۋدجەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ مەن كوپبالالى وتباسىلارعا بەرىلەتىن اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كولەمىن ارتتىرۋدى ءتيىستى مينيسترلىكتەرمەن بىرلەسىپ, تالقىلاپ جاتىرمىز.
تومەن تابىس پەن ارزان باسپانا
قالا باسشىسى تابىسى تومەن ازاماتتاردىڭ باسپانا ساتىپ الۋ ماسەلەسىنىڭ قالاي شەشىلەتىنىن دە ءتۇسىندىرىپ بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا, بيىل «تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس سالىمدارى جۇيەسى ارقىلى نەسيەلىك ۇيلەر سالۋ» باعىتى بويىنشا 900 پاتەر پايدالانۋعا بەرىلەدى. قالانىڭ بيۋدجەتىندە 2000 تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتىن بەرۋگە 2 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. سونداي-اق باسپانانىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا «نۇرلى جەر» تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا پاتەر الۋدىڭ كەزەگىندە تۇرعاندارعا جالدامالى باسپانا ەسەبىندە 731 پاتەر بەرۋ جوسپارلانعان. ول پاتەرلەر بولاشاقتا ساتىپ الۋ قۇقىمەن جالعا بەرىلەدى.
– مەملەكەت باسشىسىنىڭ «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قۇرىلتايىندا بەرگەن تاپسىرمالارىنا سايكەس, ءبىز قولجەتىمدى باسپانانىڭ قۇرىلىسىنا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن قوسىمشا قاراجات ءبولۋدى قاراستىرامىز. وعان قوسا, جەرگىلىكتى بيۋدجەتتى وڭتايلاندىرۋ ەسەبىنەن ۇنەمدەلگەن قارجى وسى ماقساتتارعا جۇمسالادى, – دەدى باقىت تۇرلىحانۇلى.
ول بيىل پايدالانۋعا بەرىلەتىن جالدامالى تۇرعىن ۇيلەردىڭ كولەمى ەكى ەسەگە دەيىن ارتاتىنىن مالىمدەدى. الداعى جىلدارى ولاردىڭ كولەمى ءۇش ەسەگە دەيىن ارتۋى ءتيىس. اكىم قازىرگى كەزدە باسپانا الۋدىڭ كەزەگىندە 45158 ادام تۇرعانىن, سونىڭ ىشىندە 20271-ءى – حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعىنان ءالسىز توپتارىنا جاتاتىندار, 22115-ءى بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى ەكەنىن اتاپ ايتتى.
قالانىڭ كەشەندى دامۋى
2019-2021 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە ينجەنەرلىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا 174,5 ملرد تەڭگە, سونىڭ ىشىندە 2019 جىلعا 77,1 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. سوعان قاراماستان, 2019-2023 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارعا سايكەس, قوسىمشا قاجەتتىلىك 413,6 ملرد تەڭگە, سونىڭ ىشىندە 2019 جىلعا 75,2 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى.
– مۇنداي شىعىندار الداعى 5 جىلدا 121 شاقىرىم اۆتوكولىك جولدارىن سالۋعا, جىلۋ جانە ەلەكتر قۋاتىن ۇلعايتۋعا, سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرىن سالۋدى قامتاماسىز ەتۋگە, كوكتال-1, كوكتال-2, تەمىرجولشىلار, وڭتۇستىك-شىعىس تۇرعىن ءۇي الاپتارىن تابيعي گازعا قوسۋعا, 9 مىڭ جالعا بەرىلەتىن جانە نەسيەلىك پاتەر سالۋعا, قالانىڭ شەتكى ايماقتارىن ودان ءارى اباتتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى, – دەدى اكىم. ول مۇنداي قاجەتتىلىك سالالىق مينيسترلىكتەرمەن كەلىسۋ كەزىندە ەسكەرىلەتىنىن ايتتى.
«رەزەڭكە» پاتەرلەر ماسەلەسى وڭ شەشىلەدى
حالىق اراسىندا «رەزەڭكە» پاتەرلەر دەپ اتالىپ كەتكەن كوپ ادامدار تىركەلگەن تۇرعىنجايلار ماسەلەسى دە كۇن تارتىبىنەن تۇسپەي كەلەدى. قالا باسشىلىعى بۇل ماسەلەنى قالاي شەشەدى؟ باقىت سۇلتانوۆ ءمالىم ەتكەندەي, ەلوردا اكىمدىگى كوشى-قون ۇدەرىستەرىن رەتتەۋ ەرەجەلەرىنە وزگەرىس ەنگىزۋ جوباسىن ازىرلەپتى. ايتا كەتەلىك, بۇل ەرەجەلەردە مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ پاتەرلەرىندە ءبىر ادامعا شاققاندا 15 شارشى مەتر ەسەبىنەن تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا ازاماتتاردى تىركەۋدى شەكتەۋ قاراستىرىلعان. مۇنداي شەكتەۋ 6 ناۋرىزدا وتەتىن ءماسليحاتتىڭ وتىرىسىندا دەپۋتاتتار نازارىنا ۇسىنىلادى.
