«ادامنىڭ ادامشىلىعى ءىستى باستاعاندىعىنان بىلىنەدى, قالايشا بىتىرگەندىگىنەن ەمەس»
اباي. وتىز جەتىنشى قارا سوزىنەن
21 قىركۇيەك التاي كولگىنوۆتىڭ بيىل عانا اتى وزگەرگەن استانامىز – نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالعانىنا 100 كۇن بولدى. مەملەكەتتىك قىزمەتتە جازىلماعان زاڭ بار. باسشىنىڭ جۇمىسىنىڭ باستاۋىنا باعا بەرىلەدى. العاشقى ءۇش ايدا ەشكىم دە تاۋ قوپارىپ تاستاي الماس. الايدا, باسشى بولعان سوڭ وزىنە ارتىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋ ماقساتىندا باستى باعىتتاردى ايقىندايدى.
سونىمەن قازاقستاننىڭ ەكىنشى پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ حالىققا انت بەرىپ, ۇلىقتاۋ ءراسىمىن وتكىزگەن كۇننىڭ ەرتەڭىندە ءبىرىنشى بولىپ 13 ماۋسىمدا ەلوردانىڭ 8-اكىمىن تاعايىنداپ, التاي كولگىنوۆتى كوپشىلىككە تانىستىردى.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ساياسي قايراتكەرلىگىمەن تىعىز بايلانىستى ەل تاۋەلسىزدىگى, تەرريتوريا تۇتاستىعى, شەكارانىڭ شەگەندەلۋى سياقتى ۇلى مۇراتتاردىڭ قاتارىنا جاڭا استانامىزدىڭ سالىنۋى دا جاتادى. باس ساۋلەتشىسى – تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ ءوزى. حالىق كوپ شوعىرلانىپ, دامۋى تىم قارقىندى ءجۇرىپ جاتقان قالا بولعان سوڭ, ەلوردانىڭ تىزگىنى بەرىلگەن باسشىعا ارتىلار ءۇمىت تە, جاۋاپكەرشىلىك تە, ايتىلار سىن دا ءزىل باتپان. «ازاماتتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا باسا ءمان بەرىلەتىن بولادى. جاقىن كۇندەرى تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن شەشۋگە باعىتتالعان ماڭىزدى شەشىم قابىلدانادى. بۇل ۇدەرىستەردەن استانامىز قالىس قالماۋى كەرەك. كەرىسىنشە, الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ ىسىندە الدىڭعى قاتاردا ءجۇرۋى قاجەت» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ باس قالانىڭ باسشىسىن تانىستىرۋ راسىمىندە.
سونىمەن اقجايىقتىڭ اق باتاسىن الىپ كەلگەن ا.كولگىنوۆتىڭ استانامىز بويىنشا العان باعىتى قانداي؟
1. ۇلەسكەرلەر ءۇمىتى
العاشقى كۇننەن كابينەتتە قول قۋسىرىپ وتىرمايتىنىن بايقاتتى. اكىمنىڭ جۇمىس ۋاقىتى تاڭعى 7:00-دە پروبلەمالى نىسانداردى ارالاۋدان باستالادى. سەبەبى ەلورداداعى كۇيىپ تۇرعان باستى ماسەلە دە وسى. 14 مىڭنان اساتىن ۇلەسكەر وتباسى بار. 2 ايدىڭ ىشىندە نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى ۇلەسكەرلەر بار بارلىق 76 كوپقاباتتى ءۇيدى ارالاپ شىقتى.
ءاربىر ۇلەسكەرمەن اشىق كەزدەستى. ونىڭ اراسىندا جاڭا وقۋ جىلىنا دايىندىقتى پىسىقتاپ ءبىلىم نىساندارىن دا نازاردان تىس قالعان جوق. قازىر دە بۇل ءداستۇرى جالعاسىپ, تاڭنىڭ اتىسى, كەشتىڭ باتىسى ۇلەسكەرلەرمەن كەزدەسىپ ءجۇر. ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ۇلەسكەرلەر ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن 40 ملرد. تەڭگە قاراستىرىلدى. سول قارجىنى ءتيىمدى جۇمساپ, پروبلەمالى تۇرعىن ۇيلەردىڭ ماسەلەسىن شەشۋدى نەگىزگى باعىتى دەسەك بولادى.
العاشقى ناتيجەلەرى دە جوق ەمەس. قۇجاتتارى رەتتەلىپ باسپانالارىنا كىرىپ جاتقان تۇرعىندار دا جوق ەمەس. جوسىقسىز قۇرىلىس جۇرگىزگەندەردەن زارداپ شەككەن «ماگيسترالنىي» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ 1 جانە 2-بلوگىنىڭ ۇلەسكەرلەرى اكىمدىكتىڭ قولداۋىمەن ماسەلەلەرىنىڭ شەشىلگەنىن راستادى. اكىم ءوزىنىڭ سۇحباتىندا بۇل ماسەلەلەر تۋرالى اشىق ايتتى.
«ءبىر جىلدا شەشىلمەيدى. ءبىز قىسقا مەرزىمدى, ورتا مەرزىمدى, ۇزاق مەرزىمدى دەپ بولدىك. بيىل 10 ءۇيدى ىسكە قوسۋدى كوزدەپ وتىرمىز. الداعى ۋاقىتتا 15 ءۇي, ودان كەيىن قالعان ۇيلەردى بىتىرەمىز. سوندا 3-5 جىلدا ءبىز ونى تۇبەگەيلى شەشۋىمىز قاجەت. ول ءۇشىن ۇلكەن جۇمىس اتقارۋىمىز كەرەك», – دەدى قالا باسشىسى.
2. قالا ىشىندەگى قاۋىرت جۇمىس
شاھاردىڭ كۇندەلىكتى شارۋاشىلىعى دا شاش ەتەكتەن. قاراۋسىز قالعان ساياباقتاردى ارالاپ, ءتيىستى شەشىمدەر قابىلداندى. اۋداندىق اكىمدىكتەردىڭ يەلىگىنە بەرىلىپ, كۇتىپ باپتاۋ جۇمىستارى تاپسىرىلدى. بۇرىن ولارعا كۇتىم جاساۋ ەشكىمگە جۇكتەلمەگەن.
ساياباقتارعا جوندەۋ جۇرگىزىلىپ, ونداعان گۇلزارلەر مەن ساياباقتار جاڭالاندى. جۇمىس ناتيجەلەرىن اكىمدىكتىڭ رەسمي اقپاراتتىق رەسۋرستارىنان كورۋگە بولادى.
استانامىزدىڭ جاعدايى نوسەردەن سوڭ كۇرت وزگەرىپ, ساي-سالانى سۋ باسادى. قالا بويىنشا سۋ جينالىپ قالاتىن 32 ورىن بار ەكەن. سونىڭ 16-سى جوبالاۋ جۇمىستارىن باستاپ كەتتى. الداعى ۋاقىتتا تاعى 16-سىنا جوبالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز دەدى.
«بيىل باستاساق, كەلەسى جىلى اياقتاۋىمىز كەرەك. باۋىرجان مومىشۇلى كوشەسى ەكى كەزەڭنەن تۇرادى. ءبىرىنشىسى – ينجەنەرلىك جەلى, سۋ جينايتىن كارىز جۇيەسى. ال ەكىنشىسى – سۋدى تازارتاتىن جوبا. بۇل 3 ملرد تەڭگە تۇرادى. قازىر اتالعان كوشە مەن ا.يمانوۆ كوشەسىندە جۇمىستار باستالدى», – دەدى ا.كولگىنوۆ سۇحباتىندا.
3. شەتكەرى ايماقتاردىڭ احۋالى
نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ دا قالتارىس-بۇلتارىسىندا كەمشىلىكتەر جەتىپ ارتىلادى. ورتالىق اۋداندارىنان تىسقارى جاتقان شەتكەرى ايماقتاردىڭ جاعدايى قانداي؟
قالا اۋماعىنداعى 16 جەكە سەكتورلى ەلدى مەكەندى ارالاپ بولعان سوڭ اكىم قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىمەن, ءماسليحات دەپۋتاتتارىمەن باس قوستى.
سول شەتكەرى ايماقتاردا تۇراتىن 280 مىڭنان استام حالىق ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ 25 پايىزىن قۇرايدى. ياعني 1/4 سول جەرلەردە تۇرادى.
«وسى ايماقتاردىڭ, ەلدى مەكەندەردىڭ ماسەلەسىن شەشۋگە بايلانىستى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ ارنايى تاپسىرماسى بار. ۇكىمەتپەن بىرگە وسى ماسەلەلەردى شەشۋمەن اينالىسىپ جاتىرمىز. بىزدە ەلوردانى دامىتۋدىڭ كەشەندى جوسپارى بار, كەشەندى جوسپار – 5 جىلدىق» دەگەن بولاتىن سول كەزدەسۋدە.
كولگىنوۆ ونداعى ماسەلەلەردى 3 بلوكقا ءبولىپ كورسەتتى. ءبىرىنشىسى – ينفراقۇرىلىمدىق ماسەلەلەر, ول – ينجەنەرلىك جەلىلەر مەن جولدار. ەكىنشىسى – الەۋمەتتىك نىساندار. ول – ءبىلىم بەرۋ نىساندارى, مەكتەپ, بالاباقشا نەمەسە دارىگەرلىك امبۋلاتوريا, سپورت نىساندارى. ءۇشىنشى بلوك – اباتتاندىرۋ. ول – تروتۋار, ساياباق, جارىقتاندىرۋ, ايالدامالار, ياعني ادام ءومىرىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى ماسەلەلەر. وسىنىڭ بارلىعىنا 270 ملرد.قارجى قاجەت ەكەنىن ەسەپتەپ شىعاردى. قىرۋار قاراجات ءبىر كۇندە بولىنە سالمايتىنى تاعى انىق. سوندىقتان, تۇرعىندارعا ەڭ قاجەتتى دۇنيەلەردى جەتكىزۋدى باسشىلىققا الىپ وتىر.
بۇگىندە شەتكەرى ايماق تۇرعىندارىنىڭ دا بيلىككە دەگەن سەنىمى ارتىپ كەلەدى. ءبىر عانا يلينكا ەلدى مەكەنىنە 2,5 ملرد.قارجى ءبولىنىپ ينفراقۇرىلىمعا جۇمسالۋدا. كوكتال-1, كوكتال-2-گە بارساق, ول جەردە بيىلدىڭ وزىندە 43 كوشەگە اسفالت توسەلدى.
4. اشىقتىق ءھام الەۋمەتتىك سالا
ازاماتتاردى قابىلداۋدى جۇيەلى تۇردە وتكىزىپ, تۇرعىنداردىڭ پروبلەماسىن ءوز اۋىزدارىنان ەستيدى. العاشقى ءۇش ايدا 400-دەن استام ازاماتتى قابىلداعان. زاڭ بويىنشا ايىنا 1 رەت قانا قابىلداۋىنا دا بولادى. الايدا كۇن سايىن قابىلداۋ وتكىزىپ, حالىقپەن جاقىن تىلدەسۋدى جالعاستىرىپ كەلەدى. پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن اشىلعان «جانۇيا» وتباسى ينستيتۋتىن قولداۋ ورتالىعىندا ازاماتتاردى قابىلداۋدى باستادى.
«اشىق اكىمدىك» شاراسى وسىدان ءۇش جىل بۇرىن باتىس قازاقستان وبلىسىندا قولعا الىنعان بولاتىن. جۋىردا نۇر-سۇلتانداعى 4 اۋداننىڭ اكىمدىگى ءبىر كۇندە «اشىق اكىمدىك» ۇيىمداستىردى. ەسىل اۋدانىنىڭ عيماراتىنان «Open akimat» ىسكە قوسىلدى.
قوعاممەن تىعىز قارىم قاتىناستى الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى رەسمي پاراقشالارىنان اڭعارۋعا بولادى. ينستاگرامدعى اكىمنىڭ اككاۋنتىنا كەلىپ تۇسكەن ءتۇرلى دەڭگەيدەگى ارىزدارعا اكىمدىكتەگى باسشىلىق لاۋازىمداعى ازاماتتار جاۋاپ بەرەدى. ياعني, اكىم اپپاراتى, باسقارما باسشىلارى كەرى بايلانىس تۇرعىسىنان ءموبيلدى جۇمىس رەجيىمنە كوشتى دەۋگە بولادى.
تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن ءجايت, نۇر-سۇلتان قالاسىندا ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالاردىڭ اتا-انالارىمەن كەزدەسۋدەن كەيىن ا.كولگىنوۆ ەلوردادا تاعى ەكى وڭالتۋ ورتالىعى سالىناتىنىن ايتتى.
سونىمەن قاتار, قالاداعى يپپودرومداردىڭ بىرىندە يپپوتەراپيا ورتالىعى سالىناتىن بولدى.
5. گازبەن قامتۋ
ەلباسىنىڭ 5 الەۋمەتتىك باستاماسىندا كورسەتىلگەن ەلوردانى گازبەن قامتۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. تاعايىندالعان كۇننەن بەرى بىرنەشە رەت جىلىتۋ قازاندىقتارىنىڭ بيىلعى قىسقا جانە گازداندىرۋ جۇمىستارىنا دايىندىعىن بىرنەشە رەت قاداعالادى.
«تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلوردانى گازداندىرۋدى تاپسىردى. بۇگىن جەلى قۇرىلىسى باستالدى. جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋ مەرزىمى دە, ساپاسى دا قاتاڭ باقىلاۋدا بولادى. كەلەسى جىلۋ بەرۋ ماۋسىمى باستالعانعا دەيىن ادامدار گازدى ۇيلەرىنە وتكىزىپ ۇلگەرۋى ءۇشىن جوبانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن 2020 جىلدىڭ جازىندا اياقتاۋ كوزدەلىپ وتىر. تەحنيكالىق قاداعالاۋ توسەمنىڭ تەرەڭدىگىن, جىلۋ وقشاۋلاۋ نورمالارىن, گاز قۇبىرلارىنىڭ تۇيىسۋلەرىن جانە ورىندالاتىن جۇمىستىڭ ساپاسىن زەردەلەۋگە ءتيىس. مەرزىمى بويىنشا تەزدەتۋ كەرەك» دەگەن قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ گاز قۇبىرىنىڭ نەگىزگى ماگيسترالدارى جىل سوڭىنا دەيىن جۇرگىزىلەتىنىن ايتتى.
– 18 قىركۇيەك كۇنى استانامىز نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى, شاھارىمىزدىڭ باس ساۋلەتشىسى – ەلباسىمىزعا ەلوردا ماڭىنداعى جاسىل بەلدەۋدىڭ دامۋ بارىسى تۋرالى باياندادىم.
تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس قالا ماڭىنداعى جاسىل بەلدەۋدى دامىتۋدىڭ كەشەندى جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ءدال قازىر ءبىز 2025 جىلى اياقتالۋى ءتيىس ەكىنشى كەزەڭىن جۇزەگە اسىرۋدامىز. 2012-2019 جىلداردى قامتيتىن ەكىنشى كەزەڭدە 2 مىڭ 264 گا. اۋماققا 2 ملن. 800 مىڭ كوشەت وتىرعىزىلدى. ەندى 2020-2025 جىلدار ارالىعىندا تاعى 2,5 مىڭ گا. جەرگە 3 ملن. 500 مىڭ كوشەت ەگىلەدى. ەكىنشى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بارلىعى 6 ملن. 300 مىڭ تال وتىرعىزىلادى.
سونىمەن قاتار قالا اكىمدىگى بولگەن قوسىمشا 2 مىڭ 800 گا اۋماققا دا كوشەت ەگىلەدى. 2025 جىلعا دەيىن بارلىعى 7,5 مىڭنان استام گەكتار جەرگە 12 ملن. اعاش وتىرعىزىلادى.
نۇرسۇلتان ءابىشۇلى جاسىل بەلدەۋ ەندى ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن قولايلى ورتا بولىپ قالىپتاسۋىن تاپسىردى. ەندىگى كەزەكتە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس, جاسىل بەلدەۋدە ينفراقۇرىلىم دامىتىلىپ, تۇرعىندارعا ارنالعان دەمالىس ورىندارى سالىنادى,– دەدى التاي كولگىنوۆ.
وسى ارالىقتا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قابىلداۋىندا التاي كولگىنوۆ ءبىر رەت (19 تامىز) بولىپ, تۇڭعىش پرەزيدەنتپەن بىرگە (7 قىركۇيەك) ماسكەۋگە ساپارلاپ كەلدى. 18 قىركۇيەك كۇنى تۇڭعىش پرەزيدەنتكە ەلوردا «جاسىل بەلدەۋىنىڭ» دامۋ بارىسى تۋرالى باياندادى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قابىلداۋىندا قالا اكىمى 2 رەت بولىپ (18 ماۋسىم, 26 شىلدە), جۇمىس باعىتى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار الدى.
