استانادا كورنەكتى اقىن, قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى مۇحتار شاحانوۆپەن بىرنەشە كەزدەسۋ ءوتتى. اقىن الدىمەن «باقىتتى وتباسى» ورتالىعىندا ارداگەرلەرمەن, كوپبالالى انالارمەن جۇزدەستى. ال «قالامگەرلەر» اللەياسىندا «اقىندىعىن ازاماتتىعى, ازاماتتىعىن اقىندىعى كوتەرگەن…» كەشى مەن «تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا» كىتاپ كورمەسى ۇيىمداستىرىلدى.
شاحانوۆ شۋاعى
ورتالىقتا وتكەن كەزدەسۋدە اتالمىش مەكەمە جەتەكشىسى ىرزا تۇرسىنزادا وسىنداعى جۇمىس باعىتتارىمەن تانىستىردى. «بۇل – كوپبالالى انالاردىڭ التىن ۇياسى دەپ قابىل الىڭىزدار. مۇندا بۇكىل بالا-شاعامىزبەن, ەنەلەرىمىز, كەلىندەرىمىز, قىزدارىمىز ۇلتتىق ونەردىڭ ون التى باعىتىندا ەڭبەك ەتىپ جاتىرمىز. مۇحتار اعامىز ايەل جايلى, قازاقتىڭ قىزى تۋرالى, قازاقتىڭ اناسى جايلى تالاي تۋىندى جازدى. سوندىقتان اقىن استاناعا كەلەدى دەگەندى ەستىگەندە «ءبىزدىڭ انالارىمىزدىڭ الدىنا الىپ كەلىڭىزدەرشى» دەگەن ءوتىنىش ايتتىق. ەر-ازاماتتىڭ ار نامىسى, جالاۋى – ايەل. بۇل ورتالىقتا تىگىن تەحنولوگياسىن ۇيرەتۋ عانا ەمەس, ۇلتتىق بولمىستى, قىرىق شىراقتى قازاق ايەلىنىڭ قاسيەتتەرىن جاڭعىرتۋ» دەگەن ول ءوتىنىش جەردە قالدىرىلماعانى ءۇشىن العىس ايتتى.
كەزدەسۋدى ارداگەر جۋرناليست قارلىعاش باكەنقىزى جۇرگىزدى. جاس اقىن دانيار الدابەرگەنوۆ ارناۋ ايتتى. قوعام قايراتكەرى زاۋرەش باتتالوۆا مۇحتار شاحانوۆتىڭ ۇلت ۇپايىن تۇگەندەۋدەگى ەڭبەگىنە توقتالدى. اقىننىڭ ءوزى اڭگىمەسىن شىندىق تۋرالى ولەڭىمەن باستادى.
«كەزىندە گيتلەردەن شىعىستاعى ەلدەردى جاۋلاپ الۋعا قانداي ساياسات قولدانامىز دەپ سۇراعان. سوندا ول: «ولارعا ەرتەدەن كەشكە دەيىن جەڭىل مۋزىكا تىڭداتىپ, كىتاپ وقۋعا, ويلانۋعا مۇمكىندىك بەرمەۋ كەرەك. ادام رۋحاني جاعىنان نەعۇرلىم ساياز بولسا, سوعۇرلىم ءوزىن باقىتسىز سەزىنەدى» دەگەن. ونىڭ ايتقانى قازىر بۇكىل دۇنيە جۇزىندە ورىندالدى. مەن ءومىر بويى شىندىق ءۇشىن كۇرەسىپ كەلە جاتىرمىن. شىندىق بيىگىنەن كورىنە الماعان ەركەكتى ەركەك, ايەلدى ايەل دەپ ەسەپتەمەيمىن» دەگەن اقىن پوەزيا تۋرالى ويىن ايتتى.
«پوەزيا دەگەنىمىز – الەمدىك دەڭگەيدە ەشكىم ايتپاعان جاڭالىقتاردى ايتۋ» دەدى ول. دوستىق تۋرالى پىكىرىن ايتا كەلە, «اعا دوسىم شىڭعىس ايتماتوۆ ومىردەن وتكەندە ءوزىمدى جالعىز قالعانداي سەزىندىم» دەدى.
جيىنعا قاتىسقاندار اقىنمەن بۇدان بۇرىنعى كەزدەسۋ ساتتەرىنەن ەستەلىكتەر ايتىپ, ولەڭدەرىن وقىدى, سۇراقتارىن قويدى. مۇحتار شاحانوۆ «ءتورت انا» اتتى ولەڭىن 15 جاسىندا جازعانىن, بۇل ولەڭ الەمنىڭ كوپتەگەن تىلدەرىنە اۋدارىلعانىن ايتىپ, وسى جىرىن وقىپ بەردى. پەرنەش دۇيسەمۇراتقىزى دەگەن وقىرمان اقىن ءبىر جىلدارى تۇركىستان قالاسىنا كەلىپ, كەزدەسۋ وتكىزگەندە قازاق ايەلى قاي جاعدايدا دا ەرى مەن وتباسىنا بەرىك بولىپ قالاتىنىن ايتقانىن ەسكە الدى. «وتباسى بولعان سوڭ, ىدىس-اياق سىلدىرلاماي تۇرمايدى. سول كەزدە مۇحتار اعانىڭ وسى ناقىل ءسوزى ەسكە تۇسەدى» دەدى ول. اسەم دەگەن كوپبالالى انا مۇحتار شاحانوۆتىڭ ولەڭدەرىمەن بالالارىن تاربيەلەپ وتىرعانىن, سونىڭ ىشىندە «جىگىتتىڭ ەكى سيپاتى», «جىگەرلەندىرۋ» اتتى جىرلارىن ۇلى اليحانعا جاتتاتقانىن جەتكىزىپ, اقىننىڭ «وزەن» اتتى ولەڭىن وقىپ بەردى. كەزدەسۋ اقىننىڭ باتاسىمەن اياقتالدى.
«قالامگەرلەر» اللەياسىنداعى قۇرمەت
«قالامگەرلەر» اللەياسىنداعى «اقىندىعىن ازاماتتىعى, ازاماتتىعىن اقىندىعى كوتەرگەن…» كەشى مەن «تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا» كىتاپ كورمەسىن استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانالار جۇيەسى ۇيىمداستىردى. «الاش قايراتكەرلەرى» ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويۋ راسىمىمەن باستالعان بۇل كەزدەسۋدى بەلگىلى اقىن, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, جازۋشىلار وداعىنىڭ استانا قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى داۋلەتكەرەي كاپۇلى اشتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر, اقىننىڭ وقىرماندارى ولەڭدەرىن وقىپ, اندەرىن شىرقادى. ەركەعالي راحماديەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسىنىڭ ءانشىسى, مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى نۇراي تاناباەۆ مۇحتار شاحانوۆتىڭ ولەڭىنە جازىلعان ءشامشى قالداياقوۆتىڭ «اق بانتيك» ءانىن اۋەلەتتى. استانا قالاسى ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانالار جۇيەسىنىڭ ديرەكتورى گۇلبادان مادىباەۆا اقىننىڭ يىعىنا قازاقى داستۇرمەن شاپان جاپتى. «اتادان مال قالعانشا, تال قالسىن» دەگەندەي, شارا سوڭىندا مۇحتار شاحانوۆ اعاش ەكتى. سونىڭ بەلگىسىندەي ارنايى تاقتا قويىلدى
