ەسىكتى ءجۇزى قازاقى مەيىرىمگە تۇنعان اپاي اشتى. ءبىزدىڭ ىزدەپ كەلگەن كىسىمىز وسى بولدى. ەسىمى – اقمارال يداياتقىزى قامباروۆا. جەتپىستىڭ جوتاسىنا شىققان. قارتايدىم دەپ قاراپ وتىرعان جوق. سەرگەك. دۇنيەدەگى بارلىق جاڭالىقتان حاباردار. كەڭەس داۋىرىندە «قۇرمەتتى تەمىرجولشى» بەلگىسىن العان قازاق قىزدارى كوپ بولمادى. ساناۋلى عانا بولعان. سول سيرەكتەردىڭ ءبىرى. بارلىق عۇمىرىن تەمىر جول سالاسىنا ارناعان.
اقمارال اپامىزدىڭ اكەسى كوكشەتاۋدىڭ ىرگەسىندەگى شاعىن رازەزدە جولشى بولىپ ەڭبەك ەتىپتى. كىشكەنە عانا ءتورت-بەس ءۇي. وندا تەك تەمىرجولشىلاردىڭ وتباسىلارى قونىس تەپكەن. قىس بولسا ولار تەمىرجولدى قالىڭ قاردان ارشيدى, جاز مەزگىلىندە ارام شوپتەر مەن قوقىستان تازالايدى. بالا بولسا دا سونى اپامىز كىشكەنتايدان كورىپ وسەدى. كەيدە اكەسىنە قولعابىس ەتەدى. ارام ءشوپ جۇلىسادى. بىراق تەمىرجولشى بولام دەپ ويلاعان ەمەس. وسكەندە ادام جانىن ەمدەيتىن دارىگەر بولسام دەپ ارماندايدى. سول ماقساتپەن كوكشەتاۋداعى مەديتسينالىق ۋچيليششەگە قۇجاتتارىن تاپسىرىپ, وقۋعا تۇسەدى. ونى ءبىر سەبەپتەرمەن اياقتاي المايدى. اقىرى, ارمان جولى سۇيرەلەپ, تەمىر جولعا الىپ كەلەدى. العاشقى ەڭبەك جولىن 1963 جىلى قازاق تەمىرجولىنىڭ كوكشەتاۋ بولىمشەسىنىڭ ستاتيستيكالىق ەسەپ سەكتورىندا وپەراتور بولىپ باستايدى.
– 1951 جىلى اكەم قايتىس بولدى. انام شيەتتەي ءۇش بالامەن جەسىر قالدى. بار اۋىرتپالىق سول كىسىگە ءتۇستى. اعام قايروللا ەرەسەكتەۋ, قالعاندارىمىز كىشكەنتايمىز. ءبىر-بىرىمىزگە وتە باۋىرمال بولدىق. انامىزعا ءسوز كەلتىرمەيمىز. ساباقتى جاقسى وقىدىق. اعام ءنوۆوسىبىردىڭ تەمىر جول ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ, عىلىمعا بەت بۇردى, جوعارى وقۋ ورنىندا ساباق بەردى. ال قايىركەلدى الماتىنىڭ پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ, ساۋلەتشى اتاندى. مەن العاشىندا ومبى تەمىر جول ينستيتۋتىنا ءتۇسىپ, كەيىن تۇرمىس قۇرۋىما بايلانىستى الماتىعا قونىس اۋدارىپ, سول كەزدەگى تاشكەنت تەمىر جول ينستيتۋتىنا سىرتتاي اۋىسىپ, ينجەنەر-ەكونوميست ماماندىعىن الدىم, – دەيدى اقمارال اپا وتكەن كۇندەردەن سىر قوزعاپ.
اپامىزدىڭ جولداسى ءسابيت اكەمىز دە تەمىرجول سالاسىندا ەڭبەك ەتكەن. ەكەۋى ءبىر-ءبىرىن كىشكەنتايدان ءبىلىپ, قوسىلعان. جەلىلىك ىشكى ىستەر ورگانىندا قىزمەت ىستەگەن اعامىز جۇمىس بابىنا بايلانىستى الماتىعا اۋىسادى. اقمارال اپامىز دا سونداعى قازاق تەمىر جولى باسقارماسىنىڭ ستاتيستيكا بولىمىنە قىزمەتكە تۇرادى. جەمىستى جۇمىس ىستەيدى. المالى شاھاردىڭ ورتاسىنان داڭعاراداي ءۇي الادى.
بىراق كەيىن ەلگە, تۋىستارعا جاقىندايىق دەپ 1977 اقمولاعا قونىس اۋدارادى. بۇگىندە ءسابيت قاريا قۋاتتى. سەكسەنگە جاقىنداسا دا قايراتىن بەرمەگەن. ەر مىنەزدى, ەر كوڭىلدى اقساقال. اسىل جارىنا قامقورلىق تانىتىپ وتىرادى.
ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز اقمولاداعى تىڭ تەمىر جولىنا اۋىسقاننان كەيىن العاشقى ون جىل ستاتيستيكالىق ەسەپ ءبولىمىن, كەيىنگى ون جىلدا اۋقىمدىلىعى ارتقان ستاتيستيكا جانە تالداۋ قىزمەتىن جيىرما جىل بويى باسقارادى. تەمىرجول سالاسىنداعى بارلىق دۇنيەلەردى ەسەپكە الۋ وڭاي جۇمىس ەمەس. ول ءۇشىن ۇقىپتىلىق پەن مۇقياتتىلىق قاجەت. سول كەزدە تىڭ تەمىر جولىنىڭ باسشىلىعىندا بولعان ازاماتتار ۇنەمى اقمارال يداياتقىزىن كوپكە ۇلگى ەتىپ, ماقتان تۇتادى ەكەن.
– ول كەزدە تىڭ تەمىرجولىنىڭ ورتالىعىندا قازاق ازاماتتارى ونشا كوپ بولمادى. بىراق ءبىز ءوز ۇلتىمىزعا ءسوز كەلتىرمەۋ ءۇشىن جان ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بارلىق مۇلىكتەر مەن ينۆەنتارلىق پاركتى تىزىمدەپ, ماسكەۋدەگى جول قاتىناستارى مينيسترلىگىنىڭ ستاتيستيكا قىزمەتىنە جىبەرەمىز. وسى قىزمەت بارىسىندا تالاي جاقسىلاردى كوردىم, ءتۇرلى حالىقارالىق جيىندارعا قاتىستىم, ءبىر ادامداي قۇرمەتتەلدىم, – دەيدى اپامىز.
2003 جىلدارعا دەيىن اپامىز قازاقستان تەمىر جولى كومپانياسىنىڭ اقمولا تاسىمالداۋ ءبولىمىنىڭ ستاتيستيكا جانە تالداۋ ءبولىمىن باسقاردى. سودان قۇرمەتتى زەينەتكەرلىككە شىعادى.
ول كىسىنىڭ تەمىر جول سالاسىنىڭ ستاتيستيكاسىن قالىپتاستىرۋداعى ەڭبەگى ەرەن. تالاي شاكىرت تاربيەلەپ شىعاردى. سول ۇزدىك قىزمەتى ءۇشىن 1986 جىلى ونى «قۇرمەتتى تەمىرجولشى» بەلگىسىمەن ماراپاتتايدى.
بۇگىندە تەمىرجولشى وتباسىنىڭ داڭعىل جولىن بالاسى باقىت جەمىستى جالعاستىرىپ ءجۇر. ول قازىرگى تاڭدا اقمولا جۇك تاسىمالداۋ بولىمشەسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ىستەيدى. ءوز ورتاسىندا سىيلى. ءسابيت اكەمىز مەن اقمارال اپامىزدىڭ بالاسىنا كوڭىلى تولىپ, سوعان سىرتتاي تىلەۋلەس بولىپ وتىرادى. ءيا, اتا-اناعا ودان ارتىق ارمان بار ما؟!
ازامات ەسەنجول
