اقپاراتتىق ساياسات: جەتىستىكتەر مەن كەمشىلىكتەر
قازىر مەملەكەتتىك ورگاندار كوبىنەسە ماسەلە ۋشىعىپ بارا جاتقاننان كەيىن, باسقاشا ايتقاندا, «بولارى بولعان سوڭ» بارىپ قيمىلدايدى. ماسەلەنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ءتيىستى تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزۋ جوقتىڭ قاسى. جاۋاپتى مەكەمەلەر وسى جاعىن ويلاي قويمايدى. سوندىقتان حالىققا قاجەت اقپارات ۋاقىتىندا جەتپەيدى. استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ مەملەكەتتىك اقپاراتتىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋعا ارنالعان قوعامدىق تىڭداۋىندا ءماسليحات دەپۋتاتى ميراس شەكەنوۆ وسىنداي ورىندى پىكىر ايتتى.
مىسال ءۇشىن ول كومىرگە, قوعامدىق كولىكتەگى جاڭا جولاقى جۇيەسىنە قاتىستى حالىقتىڭ ءتۇسىنىسپەۋشىلىگىن كەلتىردى. بۇل تۇرعىدان ءتيىستى باسقارمالار اقپاراتتى تاراتۋ جاعىنان ولقىلىق جىبەرىپ العانىن جەتكىزدى. اقپاراتتىق ساياسات تالقىلانعان جيىندا وزگە دەپۋتاتتار دا نازار اۋداراتىن جاعدايلاردى اتاپ كورسەتتى. نەگىزگى باياندامانى جاساعان قالالىق قوعامدىق دامۋ ءىستەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى دانيار ەسين وسى باعىتتا اتقارىلىپ وتىرعان جۇمىستارمەن تانىستىردى.
ونىڭ ايتۋىنشا, مەملەكەتتىك اقپاراتتىق ساياساتتى ۇيلەستىرۋ جانە ونى ءتيىمدى تۇردە ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قالاداعى بارلىق باسقارما باسشىلارىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارلارىنان قۇرالعان جۇمىس توبى قۇرىلدى. قالالىق باسقارمالاردا باق-پەن جۇمىس ىستەيتىن جاۋاپتى قىزمەتكەرلەر بەكىتىلدى. مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ نەگىزگى باعىتتارىن ناسيحاتتاۋ بويىنشا 18 جەكە مەديا-جوسپار ازىرلەندى. رەزونانستى جاعدايلار تۋىنداعاندا ءۇش ساعاتتىڭ ءىشىندە ارەكەت ەتۋ مەحانيزمى ەنگىزىلدى. جەدەل اقپارات الماسۋ ماقساتىندا چات-مەسسەندجەرلەر قۇرىلدى. الەۋمەتتىك ماسەلەلەر نەگىزىنەن iKomek ورتالىعىنا كەلىپ تۇسكەن وتىنىشتەر مەن حابارلامالار ارقىلى شەشىلەدى. راديولار حالىققا قاجەت, پايدالى اقپاراتتى جەدەل تاراتۋعا سەپ بولۋدا.
«زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنە جۇگىنسەك, قازاقستان حالقىنىڭ 70 پايىزى الەۋمەتتىك جەلىلەردى قولدانىپ, 30 پايىزى ولارعا نەمقۇرايلى قارايدى. بۇل جاعىنان استانا كوش باستاپ تۇر, استانالىقتاردىڭ 88 پايىزى جەلىنى قولدانادى. وسىعان بايلانىستى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارىنىڭ جاڭالىقتارىن تانىمال الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاراتۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ وتىرمىز» دەدى د.ەسين.
قازىر استانادا 367 بۇقارالىق اقپارات قۇرالى تىركەلگەنىن, ونىڭ 259-ى تۇراقتى تۇردە جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن (باسپا قۇرالدارى – 208, ەلەكتروندى قۇرالدار – 51), 18 تەلەارنا مەن 12 راديو اقپارات تاراتىپ وتىرعانىن جەتكىزگەن بايانداماشى ماڭىزدى مەملەكەتتىك باعدارلامالاردان استانالىقتاردى اقپاراتتاندىرۋ دەڭگەيى جوعارى ەكەنىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا, پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى بويىنشا اقپاراتتاندىرۋ دەڭگەيى 78,4 %, «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى بويىنشا 72,8 %, «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا 71%, «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باعدارلاماسى بويىنشا 70,9 % قۇرايدى.
بىرقاتار باسقارما باسشىسى حالىقتى اقپاراتتاندىرۋ جۇمىسى بويىنشا ەسەپ بەرگەننەن كەيىن قۇرامىنا «استانا اقشامى» جانە «ۆەچەرنيايا استانا» گازەتتەرى مەن «Elorda.info» سايتى كىرەتىن «Elorda Aqparat» جشس ديرەكتورى قايسار جۇمابايۇلى قوس گازەت ماتەريالدارى نەگىزىندە استانانىڭ 20 جىلدىعىنا تارتۋ رەتىندە قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە شىعاتىن كىتاپتار ازىرلەنىپ جاتقانىن, وندا ەلوردانىڭ باستاۋىنان وسى كۇندەرگە دەيىنگى شەجىرەسى قامتىلاتىنىن ايتا كەلە, باسىلىمداردىڭ باعىتتارىمەن تانىستىردى. گازەتتەردەگى «دەپۋتات داۋىسى» جانە «ۆەستنيك دەپۋتاتا» بەتتەرىن قازىرگىدەي ەكى ايدا ءبىر ەمەس, ايىنا ءبىر نەمەسە ەكى رەتتەن شىعارۋ ۇسىنىسىن ايتتى.
ءماسليحات دەپۋتاتى قاراقات ابدەن ءوزىنىڭ زەرتتەۋىنشە, الەۋمەتتىك جەلىدە كوبىنەسە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق, كولىك, ءبىلىم ماسەلەلەرى بويىنشا ارىز-شاعىمدار تۇسەتىنىن جەتكىزدى. باسقارمالار ءتيىستى جۇمىستاردى جۇرگىزگەنىمەن, حالىقتىڭ بۇل جۇمىستاردان حابارى از بولىپ جاتقانىن, جاستار ءارتۇرلى ماسەلەلەر بويىنشا اقپارات تابا الماعان سوڭ وزىنە كوپ سۇراق قوياتىنىن ايتتى. «ۆيكيپەديادا» استانا تۋرالى مالىمەت بەرەتىن رەسمي پاراقشا جوقتىعىن, بار بولسا ورىس تىلىندە عانا ەكەنىن جانە ءارتۇرلى, ءبىر-بىرىنە سايكەس كەلمەيتىن اقپاراتتاردى عانا قامتىعانىن ايتقان دەپۋتات ەلوردانى الەمدىك دەڭگەيدە ناسيحاتتاۋ, باس قالاعا تۋريستەردى تارتۋ ماقساتىندا وسى ولقىلىقتى تولتىرۋ كەرەكتىگىنە نازار اۋداردى. ونىڭ پىكىرىنشە, ءتيىستى پاراقشا ورىس تىلىمەن قاتار قازاق, اعىلشىن, تۇرىك جانە وزگە تىلدەردە دە بولۋى كەرەك.