اقىلى اۆتوتۇراقتار ۇلكەن قالالاردىڭ نەگىزگى جول-كولىك ماسەلەلەرىن شەشۋگە كومەستەسەدى. بۇل جۇيە نۇر-سۇلتان قالاسىندا 2018 جىلدان بەرى ىسكە قوسىلعان. سودان بەرى اقىلى اۆتوتۇراقتار ەلوردانىڭ جول-كولىك جۇكتەمەسىن تومەندەتۋگە ەداۋىر ىقپال ەتىپ كەلەدى. ءبىر قاراعاندا, حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي, زاماناۋي تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان ءادىس ءتيىمدى شەشىم ەكەنى راس. مۇنى الەمدىك تاجىريبە دە كورسەتىپ بەردى. بىراق بۇل ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن جەتكىلىكسىز. بۇگىندە كولىك اقسۇيەكتەردىڭ بەلگىسى ەمەس, قوزعالىس قۇرالىنا اينالعانى اقيقات. ءتىپتى مەگاپوليستەردە تەمىر تۇلپار مىنگەندەردىڭ كەدەرگىلەرگە كەزىگەتىنى جاسىرىن ەمەس. ءوندىرىسى ورگە باسقان مەملەكەتتەر بۇل ماسەلەمەن بىزدەن بۇرىنىراق ۇشىراسقان. تۇرعىن سانى ميلليوننان اسىپ جىعىلعان استانامىز دا بۇگىندە تەمىر تۇلپارعا تارلىق ەتە باستادى. جۇمىس كۇندەرى ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىندا ءبىر كولىكتىك ورىن تابۋ – ۇلكەن ولجا. ونى كورۋگە قىراعى كوز قاجەت-اق. وسى ورايدا, قوزعالىس ترافيگىن رەتتەۋدىڭ ءتيىمدى ءادىسىن سارالاپ باقساق. ۋربانيستەردىڭ ءمالىمدەۋىنشە, اقىلى تۇراقتار – كولىك اعىنىن ازايتۋعا ارنالعان امالدىڭ ءبىرى.
ەڭ العاشقى پاركومات 1935 جىلى 16 شىلدەدە اشىلدى. بۇل جاڭالىق جاھانعا تاراپ, 1959 جىلى توكيوعا جەتتى. كولىك ءوندىرىسى جولعا قويىلعان بۇل ەلدەر تۇراق جەتىسپەۋشىلىگىن باستان كەشىرگەنى بەلگىلى. سول ءۇشىن ۇنەمى ءتيىمدى ءادىستى ىزدەۋمەن بولدى. بۇگىندە كولىك قوزعالىسىن رەتتەپ, قالانىڭ بەلگىلى بولىگىندە جۇكتەمەنى ازايتۋ ءۇشىن اقىلى تۇراقتار ءادىسى كەڭىنەن قولدانىلىپ كەلەدى. الەمدىك تاجىريبەگە سۇيەنسەك, بۇل جۇرگىزۋشىلەردى ارنايى ورىنداردى ءتيىمدى پايدالانۋعا, ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە ۇيرەتەدى. ال اقىلدى قوسىمشالار كولىك قوياتىن بوس ورىننىڭ بار-جوعىن كورسەتىپ تۇرادى.
بۇل جۇيە نۇر-سۇلتاندا 2018 جىلى ىسكە قوسىلعان. بۇگىن باس قالاداعى «نۇرلى جول» بۋلۆارىندا 487 اقىلى ورىن جۇمىس ىستەپ تۇر. وسى ايدىڭ باسىنان باستاپ ەسىل, سارىارقا, الماتى جانە بايقوڭىر اۋداندارىندا اقىلى اۆتوتۇراقتار ىسكە قوسىلدى.
شاھار اكىمدىگى اقىلى اۆتوتۇراقتاردىڭ قاجەتتى ءتىزىمىن بەكىتتى. اقىلى تۇراق ايماقتارى بوگەنباي باتىر – سارىارقا – رەسپۋبليكا داڭع. – ەسىل وزەنىنىڭ جاعالاۋى كۆادراتىندا, قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ كوشەسى – ماعجان جۇماباەۆ داڭعىلى – باۋىرجان مومىشۇلى داڭعىلى – تاۋەلسىزدىك داڭعىلى ارالىعىن, ەسىل اۋدانىندا تۇراق ايماقتارى سارايشىق – سىعاناق كوشەلەرىنىڭ, تۇران –ماڭگىلىك ەل داڭعىلدارىنىڭ اراسىندا ورنالاستىرىلعان. سول سەكىلدى بايقوڭىر اۋدانىندا – «استانالىق», «شاپاعات» جانە «اسەم» بازارلارىنىڭ اۋماعىندا اقىلى تۇراق قويىلدى. وسى نۇكتەلەردەگى تۇراق قالتالارى قولدانىسقا بەرىلۋى ءۇشىن كەرەكتى جابدىقتارمەن جاراقتالعان. اتاپ ايتقاندا, ءتيىستى جول كورسەتكىشتەرى, اقپاراتتىق قالقاندار مەن پاركوماتتار قويىلدى.
نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگى مەن «پاركوۆوچنوە پروسترانستۆو استانى» جشس اۋرۋحانالار, ەمحانالار, بالاباقشالار, مەكتەپتەر جانە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى سياقتى الەۋمەتتىك نىساندار ماڭىنداعى اقىلى تۇراق ورىندارى جابدىقتالمايدى دەگەن ورتاق كەلىسىمگە كەلگەن.
تولەم ۋاقىتى ءوتىپ كەتكەننەن سوڭ 10 مينۋت ىشىندە شىعىپ كەتكەن ءجون. ولاي بولماعاندا, ايىپپۇل ەسەپتەلەدى. زاڭ بويىنشا ايىپپۇل كولەمى 3 اەك قۇرايدى, ياعني 9189 تەڭگەنى قۇرايدى. ايىپپۇل ارقالاعان جاعدايدا 1 اپتا ىشىندە 50 پايىزىن عانا تولەۋگە مۇمكىندىك قاراستىرىلعان.
بۇل تۇراقتاردىڭ كارتاسىن astanapark.kz سايتىنان نەمەسە ارنايى قوسىمشادان كورۋگە بولادى. اقى تولەۋدىڭ دە بىرنەشە جولى قاراستىرىلعان. ابونەمەنت ساتىپ الۋعا دا بولادى. ءتىپتى اقىلى تۇراق ماڭىنداعى ۇيلەردىڭ تۇرعىندارىنا جەڭىلدىك بەرەتىن «رەزيدەنتتىك كەلىسىم» جۇيەسىن ەنگىزۋ دە جوسپارلانعان. ال وسى قىزمەتتى ۇسىنىپ وتىرعان «پاركوۆوچنوە پروسترانستۆو استانى» جشس مالىمەتىنشە, اقىلى تۇراقتار ىسكە قوسىلعالى ورىندى پايدالانۋ تيىمدىگى ءۇش ەسەگە ارتقان. سونداي-اق كومپانيا كەلتىرگەن دەرەككە قاراپ, بۇل جاڭالىققا حالىقتىڭ دا بويى ۇيرەنە باستاعانىن كورۋگە بولادى. ماسەلەن, العاشىندا اقىلى تۇراقتاردىڭ جۇكتەمەسى 8-9 پايىز بولسا, بۇگىندە بۇل كورسەتكىش 23-25 پايىزعا جەتكەن.
ءبىر قاراعاندا, حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي, زاماناۋي تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان ءادىس ءتيىمدى شەشىم ەكەنى راس. مۇنى الەمدىك تاجىريبە دە كورسەتىپ بەردى. بىراق بۇل ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن جەتكىلىكسىز. ماسەلەن, اقىلى تۇراقتان قاشىپ, اۋلالارعا تىعىلاتىن جۇرگىزۋشىلەردەن تۇرعىندار كورەسىنى كورىپ كەلەدى. ايتۋلارىنشا, اياداي ورىننىڭ وزىنە كولىگىن كولدەنەڭ قوياتىنداردىڭ كەسىرىنەن جاياۋ ءجۇرۋ مۇمكىن ەمەس. ءتىپتى, ەسىكتىڭ الدىنا قاڭتارىلعان تەمىر تۇلپارلار وتەتىن جولدى دا جاۋىپ قالادى ەكەن. جۇرگىزۋشىلەردى دە تۇسىنۋگە بولادى. ايلىق تابىسىنىڭ جارتىسىن اقىلى تۇراققا بەرۋگە ەشكىمنىڭ قۇلقى بولماسى انىق. باتىسپەن سالىستىرعاندا باعاسى ارزان بولعانىمەن, تابىس دەڭگەيىمىز ولارمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. سوندىقتان كەشەندى شارالار قولدانباي, تۇيتكىلدىڭ تۇبىنە جەتۋ مۇمكىن ەمەس.
لاۋرا سابيتقىزى, «پاركوۆوچنوە پروسترانستۆو استانى» جشس پايدالانۋشىلاردى
قولداۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى:
«استانا قالاسىنىڭ اقىلى كولىك تۇراعى كەڭىستىگىن قۇرۋ, پايدالانۋ جانە باسقارۋ» جوباسى قالانىڭ كوشە-جول جەلىسىنىڭ جۇگىن جەڭىلدەتۋ جانە جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن كولىك قۇرالدارى قوزعالىسى ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋ ماقساتىندا جۇزەگە اسىرىلعان. بۇل جوبانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: كوشە-جول جەلىسىندە كولىكتى تۇراققا قويۋ ەرەجەسىنىڭ بۇزىلۋ جايتتارى سانىن ازايتۋ, اقىلى كولىك تۇراعى ايماقتارىندا كولىكتىڭ بارلىق تۇرلەرىنىڭ قوزعالىس جىلدامدىعىن ارتتىرۋ, تۇراق ورىندارى اينالىمىن ارتتىرۋ, اقىلى تۇراقتار ايماعىنا كىرەتىن جەكە اۆتوكولىكتەر لەگىن قىسقارتۋ جانە تۇرعىنداردى قوعامدىق كولىكتى پايدالانۋعا ىنتالاندىرۋ.
اقىلى اۆتوتۇراقتار – بۇل قازىرگى قالا ءۇشىن ترافيكتى رەتتەۋدىڭ تانىمال قۇرالى. اتالمىش جوبا ەلوردانىڭ نەگىزگى جول-كولىك پروبلەمالارىن شەشۋگە كومەكتەسەدى. اۆتوتۇراق ءۇشىن تولەمدى ەنگىزۋ قالانىڭ كوشە-جول جەلىسىن جۇكتەمەسىن تۇسىرۋگە, جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن كولىك قۇرالدارىنىڭ جۇرۋىنە قولايلى جاعداي جاساۋىنا ىقپال ەتەدى. جۇرگىزۋشىلەر ءۇشىن بۇل قوعامدىق كەڭىستىكتى جاۋاپكەرشىلىكپەن پايدالانۋعا, جول ەرەجەلەرىن ۇستانۋعا جانە تۇراق ۋاقىتىن جوسپارلاۋعا ىنتالاندىرۋ. وسىلايشا, كۇنى بويى قالعان كولىكتەردىڭ سانى ازايادى جانە جۇرگىزۋشىلەردىڭ سانى كوبىرەك تۇراق كەڭىستىگىن پايدالانا الادى. سونداي-اق اقىلى اۆتوتۇراقتاردى ەنگىزۋدىڭ ىلەسپە ارتىقشىلىقتارى بار, ولار: قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى تىركەۋ قىزمەتتەرىن بەلگىلەۋ جانە تۇراقتى اينالىپ ءوتۋ ارقىلى ءتارتىپ ورناتۋ, تۇراق ەرەجەلەرىن بۇزۋدى ازايتۋ (ەكىنشى قاتارلار مەن كۇنى بويى تاستالعان ماشينالار جوق), اقىلى تۇراق ايماقتارىندا شۇعىل قىزمەتتەر ءۇشىن ىڭعايلى جولاقتاردىڭ بولۋى.
سونىمەن قاتار جۇرتشىلىق اراسىندا ءبىزدىڭ سەرىكتەستىك نەندەي نەگىزدە ءوز جۇمىسىن جۇرگىزەدى دەگەن سۇراق جوق ەمەس. سەرىكتەستىك «مەملەكەتتىك-جەكەشەلىك ارىپتەستىك تۋرالى» 2015 جىلعى 31 قازانداعى № 379-V قرز-نا سايكەس ارەكەت ەتەدى. قالا اكىمدىگىنىڭ 2016 جىلعى قاۋلىسىمەن جەكەشە ارىپتەستى انىقتاۋ بويىنشا كونكۋرستىق كوميسسيامەن انىقتالعان.
ايتا كەتۋ كەرەك, سەرىكتەستىك ءمجا شارتى اياسىندا ەڭ ۇزدىك جەكە ارىپتەس بولىپ دارالاندى, ويتكەنى اقىلى تۇراقتاردى باسقارۋ جوباسى ءبىزدىڭ مەكەمەنىڭ ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلادى جانە ينۆەستيتسيالاردى بيۋدجەتتەن قايتارۋدى كوزدەمەيدى.
تۇراق اقىلى بولۋىنىڭ نەگىزگى بەلگىسى 5.15 – «تۇراق ورنى» جانە 7.8 – «اقىلى قىزمەتتەر» بەلگىلەرى كومبيناتسياسىنىڭ بولۋى. سونداي-اق ءاربىر تۇراق ايماعىندا بارلىق قاجەتتى اقپاراتتى كورسەتەتىن اقپاراتتىق قالقان ورناتىلعان. قالقاننىڭ جوعارعى بولىگىندە تۇراق ايماعىنىڭ ءنومىرى ورنالاسقان, وسى ءنومىر ارقىلى جۇيە تۇراق ورنىن سالىستىرادى.
اقىلى تۇراق قىزمەتتەرى ءۇشىن ءتاريفتى ەسەپتەۋ مولشەرى مەن ادىستەمەسى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ 2016 جىلعى 22 جەلتوقسانداعى №108-2602 «ەلوردادا كولىك قۇرالدارىن تۇراققا قويۋ ءۇشىن اقى الۋعا جانە ولاردىڭ تۇراققا قويۋ ۋاقىتىن ەسەپكە الۋعا ارنالعان ارنايى سەرتيفيكاتتالعان قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعان ورىنداردا ءتاريفتى ايقىنداۋ تۋرالى» قاۋلىسىمەن بەكىتىلگەن. سول سەبەپتى تۇراق اقىسى ساعاتىنا 100 تەڭگەنى قۇرايدى. ونى ءموبيلدى قوسىمشا نەمەسە قولما-قول ۇساق اقشامەن تولەۋگە بولادى. اقىلى اۆتوتۇراقتاردىڭ جۇمىس ۋاقىتى: جۇمىس كۇندەرى تاڭعى ساعات 8.00-دەن كەشكى 20.00-گە دەيىن. ال دەمالىس جانە مەرەكە كۇندەرى اۆتوتۇراقتار تەگىن.
قالا اكىمدىگى بەكىتكەن ەرەجەلەردىڭ 4-بابىنىڭ 11-تارماعىنا, سايكەس, تۇراققا رۇقسات الۋعا ءوتىنىش بەرگەن كەزدە جەڭىلدىك ساناتتارىنداعى ازاماتتار اقىلى تۇراق ايماعىندا كولىك قۇرالدارىن تەگىن قويۋعا قۇقىلى.
مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك كەلىسىمشارتىنا سايكەس 2021 جىلى 5500, وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تاعى 4500 اقىلى تۇراق ورنىن سالۋ جوسپارلانعان. ءسويتىپ ەكى جىلدا ەلوردانى 10 مىڭ اقىلى تۇراق ورنىمەن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن. بۇل رەتتە, كولىك تۇراق ورىندارىن انىقتاۋ نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكت نەگىزىندە ايقىندالادى.
كەنجەگۇل تەرگەمباي, قر جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى:
– قالا ىشىندە كولىكپەن ءجۇرىپ, جان-جاعىمىزعا قاراماستان اۆتوتۇراققا كولىگىمىزدى قويىپ كەتەمىز. سونداي ساتتە اقىلى اۆتوتۇراق بولىپ, ءتيىستى تولەمىن جاساماساڭىز, ايىپپۇل ارقالاۋىڭىز بەك مۇمكىن. سونداي جاعداي مەنىڭ باسىمنان ءوتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ الدىنداعى كولىك تۇراعىنا قويىپ, جوق جەردەن ايىپپۇل ارقالادىم. ءىستىڭ ءمان-جايىن ءبىلۋ ماقساتىندا استانالىق اكىمشىلىك پوليتسيا باسقارماسىنا بايلانىسقا شىقتىم. ونداعى مامانداردان جەڭىلدىگى بار ازاماتتاردىڭ ساناتىن سۇراستىرعانىمدا ءوزىمنىڭ دە سول كاتەگورياعا جاتاتىنىمدى انىقتادىم. ياعني, مەندە «سەمەي پوليگونى يادرولىق سىناقتارىنان زارداپ شەككەن ادامدار» ساناتىنا جاتامىن. شىنىن ايتۋ كەرەك, قالا تۇرعىندارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى بۇل اقپاراتتى بىلە بەرمەيدى. سەبەبى حالىق پەن اۆتوتۇراق جۇمىسىن ۇيىمداستىرىپ وتىرعان مەكەمەنىڭ اراسىندا قارىم-قاتىناس جوق. «استانا تۇراق كەڭىستىگى» مەكەمەسىنىڭ رەسمي سايتى بار, بىراق وسىنداي سايتتىڭ جۇمىسىن, ونداعى حالىق ءبىلۋى ءتيىس اقپاراتتاردى كوپشىلىككە تاراتۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ءتۇرلى روليكتەر, اقپارات پاراقشالارى مەن حابارلاندىرۋلاردى پايدالانۋعا بولار ەدى.
اۆتوتۇراقتارعا تەگىن تۇرۋعا قۇقىلى ازاماتتاردىڭ ساناتىن نۇر-سۇلتان اكىمدىگى ەرەجەمەن بەكىتكەن ەكەن.
اۆتو تۇراق جەڭىلدىگىنىڭ تەك مەحانيكالىق ترانسپورتتىق قۇرالدارعا تاعايىندالاتىنىن, سونداي-اق ءبىر قولدانۋشىعا 2 اۆتوكولىكتەن ارتىق جەڭىلدىك بەرىلمەيتىندىگىن دە ايتا كەتكەن ءجون. مەن «سەمەي يادرولىق پوليگونىنداعى سىناقتاردان زارداپ شەككەن ادامدار» ساناتى بويىنشا كەلەسى قۇجاتتاردى تاپسىردىم: ۇلگى بويىنشا تولتىرىلعان جانە قول قويىلعان ءوتىنىش; جەكە باسىمدى كۋالاندىراتىن قۇجات كوشىرمەسى; كولىك قۇرالىن مەملەكەتتىك تىركەۋ تۋرالى كۋالىكتىڭ (تەحنيكالىق پاسپورت) كوشىرمەسى جانە پوليگون كۋالىگىنىڭ كوشىرمەسىن تاپسىردىم. سونىڭ ناتيجەسىندە جوعارىدا اقىلى اۆتوتۇراققا تولەم جاساماي كەتكەنىم ءۇشىن سالىنعان ايىپپۇل اكىمشىلىك پوليتسيا باسقارماسىمەن جويىلدى. وسى جاڭالىق تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىگە, سونىڭ ىشىندە «فەيسبۋككە» جاريالادىم. ول جەردەگى جازىلعان پىكىرلەردى زەردەلەي كەلە حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ ءدال وسى اقىلى اۆتوتۇراق تۋرالى اقپاراتتان بەيحابار ەكەنىن بايقادىم. پىكىر جازعان ازاماتتاردىڭ اراسىندا قالاداعى اقىلى اۆتوتۇراقتاردىڭ جالپىعا بىردەي قولدانۋعا ارنالعان اۋماقتارعا جاتاتىندىقتان زاڭسىز بولىپ تابىلاتىنىن جانە ودان تۇسكەن قاراجاتتىڭ مەملەكەت قازىناسىنا ەمەس, جەكەمەنشىك كومپانيالاردىڭ قالتاسىنا كەتەتىنىن ايتىپ شاعىمدانعاندار دا بولدى. بۇل جەكە ءارى تەرەڭ جۋرناليستىك زەرتتەۋدى قاجەت ەتەتىن كۇردەلى ماسەلە بولعاندىقتان, ونى الداعى ۋاقىتتىڭ ەنشىسىنە قالدىردىم.
سۇلتان سەيىت, قالا تۇرعىنى:
– قازىرگى كەزدە ەلوردا تۇرعىندارىنا اسىرەسە تەمىر تۇلپار تىزگىندەگەندەر ءۇشىن وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى – قالاداعى كولىك كەپتەلىسى. سوسىن اقىلى اۆتوتۇراقتار دەسەم ارتىق ايتپاعان بولامىن. ارينە, الىپ شاھاردا اقىلى تۇراقتاردىڭ بولۋى دۇرىس. بىراق ول حالىقتىڭ تۇرمىسىمەن, تابىسىمەن ساناسۋى ءتيىس.
اقىلى اۆتوتۇراقتى ەنگىزگەندە ماقسات قالاداعى كولىك اعىنىنىڭ جۇكتەمەسىن ازايتىپ, قوعامدىق كولىكتىڭ كەدەرگىسىز قوزعالۋىنا ىقپال ەتۋ بولسا, وندا بۇگىنگى كۇنى ونىسى ورىندالماي تۇر. ودان كەيىن تۇراقتىڭ باعاسى ساعاتىنا 100 تەڭگە بەرۋ قاراپايىم ازاماتتار ءۇشىن قىمبات. ونىڭ كۇنگە, اپتاعا جانە ايعا شاققاندا تابىستىڭ 3/1 بولىگىن تۇراقتىڭ تولەمىنە ارناۋ كەرەك بولاتىنبىز. پاتەر جالداپ, جالعىز كولىكپەن جان باعىپ وتىرعاندارعا بۇل ءتيىمسىز.
ەكىنشىدەن, كوپشىلىك كولىكتەن ءتۇسىپ, قوعامدىق كولىككە ءمىنۋ ءۇشىن اۆتوبۋستاردىڭ تاڭعى جانە كەشكى ۋاقىتتارداعى ءجۇرىستەرىن جيىلەتۋ قاجەت. ال بىزدە جۇمىسقا باراتىن جانە قايتاتىن ۋاقىتتا قانداي كورىنىس بولاتىنىن قالالىقتار جاقسى بىلەدى. سول قوعامدىق كولىكتەر كۇندىزگى ۋاقىتتا بوس كەتىپ بارا جاتاتىنىن ءجيى بايقايمىن. ءوزىم كولىكتى بولعانعا دەيىن اۋىر ريۋكزاكپەن 3-4 اۆتوبۋس اۋىستىرىپ, ۇيگە ارەڭ جەتەتىنمىن. بۇل جۇيكەگە جۇك, ساناعا سالماق ەكەنى ءسوزسىز. ءدال وسىنداي داعدىمەن تالايلار كۇنەلتىپ ءجۇر.
P.S: قورىتا ايتقاندا, اقىلى اۆتوتۇراق ارتىقتىق ەتپەيدى. الايدا تۇرعىنداردىڭ تىلەگى مەن الەۋمەتتىك جاعدايى ەسكەرىلۋى ءتيىس. مەملەكەت باسشىسى ۇسىنعان «جاڭا قازاقستان» قاعيداتىن وسىعان ۇندەيدى. كولىگى كوپ قالانىڭ ەكولوگيالىق احۋالى دا كوڭىلدى كونشىتپەيدى. ارا-تۇرا جاياۋ جۇرگەندە جامان ەمەس. بالكىم, كولەمدى قوزعالتقىشى بار كولىكتەرگە سالىقتى ۇدەتە ءتۇسىرىپ, ۇنەمدى ءومىر سۇرۋگە ۇيرەتەتىن شەتەلدىڭ تاجىريبەسىن ەلىمىزگە ەنگىزگەن ءجون شىعار. ءسىز نە دەيسىز الەۋمەت؟
بايجان ەمبەردى
