مادەنيەت

اقجەلەڭ كۇيدىڭ يەسى

«استانا» كونتسەرت زالىندا ەلوردالىق فيلارمونياعا قاراستى «قورقىت» ءداستۇرلى ساز توبىنىڭ V كونتسەرتتىك ماۋسىمى ايگىلى كۇيشى – كومپوزيتور قازانعاپ تىلەپبەرگەنۇلىنىڭ 165 جىلدىعىنا ارنالعان «اقجەلەڭ» كۇي كەشىمەن اشىلدى.

وسى كەشكە ارنايى قاتىسقان قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى, قازانعاپتانۋشى ەدىل باسىعاراەۆتىڭ ايتۋىنشا, قازانعاپ كۇيشىلىك پەن انشىلىكتى قاتار ۇستاپ, تەرمە, جىرلار دا ايتقان. مۇنداي دەرەكتى كۇيشىنىڭ بالاسى بورانباي قالدىرىپ كەتكەن. جالپى, بىرنەشە ونەردى الىپ ءجۇرۋ سول زامان ونەرپازدارىنا ءتان بولعان ەكەن. جاقىندا جارىق كورگەن «سەرپەر اقجەلەڭ» كىتابىندا دا قازانعاپتىڭ كۇيلەرى ءان سياقتى سوزدەرىمەن بەرىلگەن.
ءحىح عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا – حح عاسىردىڭ باسىندا ءومىر سۇرگەن قازانعاپتىڭ مۇراسى قازاقتىڭ وتكەنى مەن بۇگىنىنەن سىر تارتىپ, بولاشاعىن بولجايدى. كۇيشى كونە داۋىردەگى, ءوز زامانىنداعى ساياسي وقيعالاردى كۇيلەرىنە ارقاۋ ەتتى. ماسەلەن, حالىق تاريحىنىڭ الماعايىپ كەزەڭىن «نوعايلى بوسقىنى» كۇيىمەن كورسەتىپ, وتكەن عاسىردىڭ ون التىنشى جىلعى پاتشا جارلىعىنا قارسى «جۇرتتا قالعان», «وكوپ» دەگەن كۇيلەردى شىعارىپ, كۇڭىرەنەدى. قازان توڭكەرىسىنەن كەيىنگى ەل ءومىرىنىڭ ءتۇبىرلى وزگەرىستەرىن ۇلى كوشكە تەڭەپ, «قىزىل كەرۋەن» دەپ بەبەۋلەيدى. ال «مايدا قوڭىر», «ۋچيتەل», «ءوتتى-اۋ دۇنيە», «كوكىل» سياقتى كۇيلەرىندە ءومىردىڭ ءمانى مەن ءسانىن ايتىپ, بۇگىن مەن بولاشاقتىڭ قامى تۋرالى تاۋسىلا تولعانادى. ونەر زەرتتەۋشىلەرى قازانعاپ كەرتولعاۋ سارىنىنىڭ, زار زامان تاقىرىبىنىڭ اسا دارىندى وكىلى دەپ انىقتاما بەرەدى. قازانعاپتىڭ كۇيلەرى حالىققا جالەكە ايپاقوۆ, كادىرالى ەرجانوۆ, ماتاي قۋانتايۇلى, قۇرمانعالي ومىرزاقوۆ, نۇرقات قوسۋاقۇلى, مەدەۋباي باقتىبەرگەنۇلى سىندى شاكىرتتەرى ارقىلى جەتتى. اكادەميك احمەت جۇبانوۆ, «ءتىرى قازانعاپ» اتانعان سادۋاقاس بالماعامبەتوۆ, باقىت باسىعاراەۆ, ءابدىلحاميت رايىمبەرگەنوۆ قازانعاپتىڭ كۇيلەرىنىڭ زەرتتەلۋى مەن ناسيحاتتالۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى. ال بۇل كەشتە قازانعاپتىڭ «شىنى اياق», «اقجەلەڭ», «جۇرتتا قالعان» سىندى بىرنەشە كۇيىمەن قاتار م.بەردىعۇلوۆ­تىڭ, ش.قورعانبەكتىڭ, ە.قۇسايىنوۆتىڭ شىعارمالارى شالقىدى.

بەرىك
شامشىكەنوۆ

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button