ءتۋريزمنىڭ كورىگىن قىزدىرۋعا بولادى ەكەن, تاجىريبە جوق ەمەس, بار. ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسى كەزىندە, قازاقستاندىقتاردىڭ تايلى-تاياعى قالماي استانانى ءبىر كورۋگە اسىققان ەدى عوي. اۋەجايدان دا, تەمىرجول ۆوكزالدارىنان دا اعىلىپ كەلىپ جاتقان جۇرتقا قاراپ, وسىنداي دەڭگەيدە ءتۋريزمدى دامىتۋعا بولادى ەكەن-اۋ دەپ تاڭ قالدىق.
بىلتىرعى جازدىڭ اپتابى ارتتا قالدى, قالا كوشەلەرى بىلتىرعىداي ەمەس بوساپ قالعانداي. شەت تىلدە سويلەگەندەردى سيرەك كەزدەستىرەمىز. بايتەرەكتىڭ اينالاسى كەيدە ادامعا تولىپ قالادى. جايلى اۆتوبۋستاردان ءتۇسىپ جاتقاندارعا قاراپ بۋرابايدان كەلگەن تۇرلەرىن بايقايمىز. «استاناعا اعىلعان جۇرتتىڭ اياعى نەگە سايابىرسىپ قالدى؟» دەگەن سۇراقتى استانالىق تۋريزم قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى ايگەرىم مۇحامەدجانوۆاعا قويعان ەدىك.
– بىلتىرعىداي ەمەس ارينە, دەگەنمەن ەلورداعا تۋريستەر كەلىپ جاتىر. ساياحاتشىلاردى قارسى الىپ, شىعارىپ سالۋعا بار كۇشىمىزدى سالىپ ءجۇرمىز. بىراق تا, استانا ءتۋريزمىنىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن ماسەلەلەر جوق ەمەس. سونىڭ باستىسى, گيدتىڭ, قالانى ارالاتىپ كورىكتى جەرىن كورسەتىپ, وتكەنى مەن كەتكەنىن اسەرلى جەتكىزەتىن مامانداردىڭ مارتەبەسى انىقتالماعان. ولاردىڭ ءتۋريزمنىڭ باستى بەلگىسى ءارى بەدەلى ەكەنىن ەشكىم ەسكەرمەيدى. شىن مانىندە شەتەلدىك تۋريست ءۇشىن گيد – بارعان ەلىندەگى ەڭ جاقىن تۋىسى, اقىلشى جول باستاۋشىسى. ونى قۇرمەتتەپ, قىزمەتىن جوعارى باعالايدى. ال بىزدە شە؟! گيد-مامانداردىڭ جىلاپ كەلگەنىنە تالاي كۋا بولدىق. ونىڭ ءبىر مىسالىن ايتايىن. قالاداعى مۇراجايعا تۋريست ەرتىپ بارىپ, ەلىمىزدىڭ باستى ءرامىزى تۋىمىز تۋرالى سۇراعانعا ءتۇسىندىرىپ جاتقاندا, ەسىكتىڭ جانىندا وتىرعان كۇزەتشى گيدتىڭ جاعاسىنان الىپ, بوتەن جۇرتتىڭ كوزىنشە سوگىپ, ىڭعايسىز جاعدايعا قالدىرعانى بار. نەگە دەگەندە ءوز قىزمەتكەرلەرىنەن باسقا ەشكىمنىڭ تۇسىندىرۋگە قۇقىسى جوق ەكەن. ال ماماندارىڭ قايدا دەگەندە شەت ءتىلىن بىلەتىن ەشكىم بولماپتى.
استانا – مەيرامحانادان كەندە ەمەس. دەسە دە تۋريستەردىڭ اسىعىس تۇستەنىپ, كەشكى اسىن جىلدام ىشۋگە لايىقتالعان ورىندار جوقتىڭ قاسى. ەۋروپالىقتاردىڭ كوبى ۆەگەتارياندىقتار, كەيبىرى حالال سۇرايدى, ولاردىڭ قالاۋىنشا اسقا تاپسىرىس بەرۋ جاعىنان دا وسال تۇستارىمىز بار. ايتا كەتەلىك, 40 ادامدى ەرتىپ العان گيد مەيرامحاناعا ءتۇستەنۋگە اپارسىن دەلىك. ولار مەيرامحانانىڭ ءتارتىبى بويىنشا ءۇلكەن پورتسيالى تاماق الىپ ىشۋگە ءماجبۇر. ول استىڭ جارتىسى جەلىنبەي قالادى. سوعان قاراماستان اقشاسىن تولەپ, ەكى ساعات ۋاقىتى تۇستەنۋگە كەتەدى. شەتەلدەردە تۋريستەرگە ارنالعان اسىعىس اس ءىشىپ, جەڭىل تۇستەنەتىن مەيرامحانالار جەتكىلىكتى.
تاعى دا ايتاتىن جايت, تۋريستەر كەشكىلىك اسىقپاي وتىرىپ, كەيدە سىراسى نە شارابىن سىزىلتىپ ءىشىپ شارشاعانىن باسىپ (مادەنيەتى عوي), ەلدىڭ ەتنيكالىق مادەني مۇراسىمەن تانىسىپ, ەرەكشەلىكتەرىن بىلگىسى كەلەدى. تۋريستەر باراتىن جەرلەردە بۇل ەسكەرىلمەگەن. وزگە جۇرتقا بەلگىلى قىزمەت بولعان سوڭ, بىزدەردە شەتەلدىك قوناقتارىمىزدىڭ ءوتىنىشىن ورىنداعىمىز كەلەدى. ونداي جاعدايدا مەيرامحانانىڭ ءبىر زالىن جالعا الىپ, ءارتىستەردى شاقىرىپ الەك بولامىز. مەيرامحانا بولعان سوڭ اس مازىرىنە تاپسىرىس بەرۋ كەرەك, ونەرىن كورسەتكەندەرگە تاعى اقىسىن تولەيمىز, سونىمەن ءوزىمىزدى, ونەرىمىزدى تانىتۋ قىمباتقا, ءارتىس ىزدەپ ابىگەرشىلىككە ءتۇسىپ جاتادى. ءتۋريزمى دامىعان ەلدە قالاي؟ ولار جاي عانا سۋسىنىن ءىشىپ, ازداپ تىسكە باساتىنىن الىپ جايلى ورىنعا جايعاسىپ, بارعان ەلىنىڭ مادەنيەتىن تاماشالاپ, اسەرىن الىپ قايتادى. قانشا تىرىسساق تا, اسا قاجەت ءتۋريزمنىڭ وسى قىزمەتىن جانداندىرا الماي ءجۇرمىز. ۇلكەن كونتسەرت زالدارىنا اپارۋعا بولادى, بىراق بۇل باسقا جاعداي.
ەلىمىزگە كەلگەن قوناقتى اۆتوبۋسپەن الىپ جۇرەمىز. تۋريستىك اۆتوبۋستارعا ارنالعان تۇراقتىڭ ستاندارتى بەكىتىلدى. بىراق كولىكتىڭ ءتۇرى, كولەمىنىڭ مولشەرى انىقتالىپ, بەكىتىلمەگەن. سول سەبەپتى قالانىڭ كورىكتى جەرلەرىنىڭ تۇراعىنا توقتاعانىمىزدا كولىكتى قايدا قويارىمىزدى, قانداي باعا تولەيتىنىمىزدى بىلمەي قينالمىز. وسىلايشا جارتىلاي بىتكەن شارۋا دا دىڭكەلەتىپ تۇر.
استانا ءتۋريزمىنىڭ ءبىر تىنىسى قورعالجىن تابيعي پاركىنىڭ داڭقىن اسىرەسە ەۋروپالىقتار جاقسى بىلەدى جانە وعان بارعىسى كەلەدى. بۋراباي دا كورىكتى تابيعاتىمەن قوناقتارىمىزدى قىزىقتىرادى. الايدا ول جەرلەردى ءالى دە بولسا تۋريزمگە تارتىمدى ەتۋگە بولار ەدى. استانانىڭ توڭىرەگىندە بوزوق بار دەپ جاتامىز. وكىنىشكە قاراي, ونى تۋريستىك باعىتقا اينالدىرىپ, تارتىمدى ەتۋ ءۇشىن كوپ جۇمىستار جاساۋ كەرەك. قازىلعان توپىراقتىڭ ۇيىندىسىمەن ەشكىمدى تاڭ قالدىرا المايمىز.
استانانىڭ ون شاقتى قوناقۇيىنىڭ بوساعاسىنداعى ارناۋلى جەردە جارنامالىق دۇنيەلەرىمىزدى اپارىپ قويدىق. ءناتيجەسىز ەمەس, سول ارقىلى قالا قوناقتارى ۋاقىتىن ءبولىپ, اقىرى جول تۇسكەن سوڭ, ەلوردانىڭ كورىكتى جەرلەرىن ءبىر كورىپ كەتۋگە ىنتالى بولادى. بۇل – ءبىزدىڭ قاۋىمداستىقتىڭ عانا جۇمىسى. ال ەگەر مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ەلىمىزدەگى بار جاۋھارلاردى جارنامالاي الساق, وندا تۋريزم سالاسىنىڭ كەم-كەتىگىن تولتىرىپ, ونىڭ دامۋىنا داڭعىل جول سالار ەدىك.
