تاياۋدا ەلوردانىڭ تورىندە جاڭا اربات اشىلدى. ونى ەلباسىنىڭ ءوزى ارالاپ كوردى. ءبىز دە جاقسىنى كورمەككە دەپ سول جەرگە ات باسىن تىرەدىك.
استانا ارباتى كورنەكتى رەجيسسەر ءازىربايجان مامبەتوۆ كوشەسى بويىمەن ماحامبەت وتەمىسۇلى اتىنداعى وقۋشىلار سارايىنان ەسىل وزەنىنە دەيىنگى ارالىقتا ورنالاسقان. باس جاعىندا كەنەسارى حاننىڭ ەڭسەلى ەسكەرتكىشى كوز تارتادى. بىلايشا ايتقاندا, كەشقۇرىم تۇرعىندار مەن قالا قوناقتارى ءجيى باراتىن ورىن. كوپتەن بەرى بۇل جەرگە كەلمەگەن ەدىم. ادام تانىماستاي وزگەرگەن. وزگەشەلىكتى بىردەن بايقايسىز. ارينە, ەلوردادان اربات وڭاي اشىلا سالعان جوق. وعان قوزعاۋ سالعان ادام بولدى. ونىڭ ەسىمى – اراي ورداباەۆا. شىناشاقتاي عانا قىز بالا. بىراق ماقساتى ۇلكەن. باس قالادان اربات اشۋ ءۇشىن ءۇش جىل بويى جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەگەن. اقىرى, سوعان قول جەتكىزدى.
– استانا ارباتى – مەنىڭ كوپتەن بەرگى ارمانىم. ونى اشام دەپ كوپ جۇگىردىم. بىردەن ىسكە اسا قويعان جوق. ەلوردا اكىمدىگىنە حات جازدىم. ناتيجە بولمادى. بىردە قالا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ قاتىسقان جيىندا وسى جايىندا ءوز يدەيامدى ايتتىم. ول كىسى ۇسىنىسىمدى قابىل الدى. حاتىما دا جاۋاپ كەلدى. سودان جۇمىس باستالدى. ارباتتىڭ ورنى بەلگىلەندى. جۇرتشىلىق ءجيى جينالاتىن جەردى تاڭدادىق. وزىمە بۇل ورىن ۇنايدى. سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمدىگى دە قولداۋ كورسەتتى. وتكەن 10 ماۋسىمدا اربات رەسمي اشىلدى. اۋماقتا 18 كيىز ءۇيدىڭ دەكوراتسياسى ورىن تەپتى. بۇگىندە تۇرعىنداردىڭ ارباتقا قىزىعۋشىلىعى كۇشتى. مەملەكەت باسشىسى كەلگەننەن كەيىن ءتىپتى جوعارىلاپ كەتتى. ول كىسى وسىندا كەلگەندە ءان ايتتى, سۋرەت سالدى. جۇرتشىلىقپەن جۇزدەستى. بىزگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. بولاشاقتا ارباتتى كەڭەيتسەم دەيمىن. استانانىڭ قىسى قىتىمىر. سوندىقتان قىستا جۇمىس ىستەيتىندەي جابىق گالەرەيا سالعىم كەلەدى, – دەيدى اراي ءجۇزى بال-بۇل جانىپ.
ول مەنى اۋەلى جەتەلەپ ءۇش اق بوز ۇيگە الىپ باردى. ورتاسىنداعى ون ەكى قانات ءۇي ەرەكشە كورىندى. سىر بويىنان كەلگەن سىي ەكەن. حاننىڭ ءۇيى دەيدى. بارلىق ۇلتتىق جاساۋمەن جابدىقتالعان. ءىشى كىرسە, شىققىسىز. جەرگە توسەلگەن سىرماقتاردىڭ ويۋىنان كوز المايسىز. ساندىقتىڭ بەدەرى دە بولەك. قىزدىڭ جيعان جۇگىندەي ءتىزىلىپ تۇرعان قۇراق كورپەلەرگە تاڭداي قاعاسىز. بۇل ۇيگە قوناقتار ءجيى باس سۇعادى ەكەن. ودان كەيىن ارباتتاعى قولونەرشىلەر ورنالاسقان ورىنعا باردىق. قۇددى ەرتەدەگى شىعىس بازارى سەكىلدى. ۇلتتىق ونەردىڭ مارجاندارى سورەلەردە سامساپ تۇر. قىزىعىپ, ساتىپ الا بەرگىڭىز كەلەدى. ارايدىڭ ايتۋىنشا, ارباتقا كەز كەلگەن شەبەر ورنالاسا المايدى. بەكىتىلگەن ءوز ءتارتىبى بار. تەك قانا ءوز قولىمەن ساپالى بۇيىمدار جاسايتىن شەبەرلەر تارتىلعان. ولاردىڭ ءبارى جان-جاقتان جيىلعان. قولونەرشىلەر بۇيىم جاساپ قانا قويماي, شەبەرلىك سىنىپتارىن وتكىزەدى.
كەشقۇرىم ارباتتىڭ ءومىرى قىز-قىز قاينايدى. اشىق اسپان استىنداعى كينوتەاتر جۇمىس ىستەيدى. وندا الەمنىڭ ۇزدىك فيلمدەرى كورسەتىلەدى. كەلۋشىلەر ونى تەگىن تاماشالايدى. ودان كەيىن كاراوكەنىڭ ءان ايتۋ بايقاۋى باستالادى. ءبىر بۇرىشتا ءتىزىلىپ, كوشە مۋزىكانتتارىنىڭ دا ونەرىن تاماشالايسىز. كادىمگى قالا ىشىندەگى ەكىنشى قالا سەكىلدى بولەك الەمدى كوز الدىڭىزعا كەلتىرەدى.
سۋرەتشىلەر ونەرى دە ءبىر الەم. قۇسمانبەك ومارۇلى دەگەن اعامىز الماتىدان كەلىپتى. وتكەن جولى مەملەكەت باسشىسىمەن بىرىگىپ سۋرەت سالعان ازامات. سول قۋانىشىن اقتارىپ بىزگە جايىپ سالدى.
– ەلباسىمەن بىرگە سۋرەت سالامىن دەپ ويلاعان ەمەسپىن. ونى مەن تاريحي وقيعا دەپ باعالايمىن. جاز باستالسا, ەلورداعا كەلەمىن. ايتەۋىر, استانانىڭ اسەرى تارتىپ تۇرادى. ءوزىم كاسىبي سۋرەتشىمىن. بىراق ارباتتا تۇرىپ سۋرەت سالعاندى جاقسى كورەمىن. مۇندا ەركىندىك بار. ادامدارمەن تىعىز بايلانىساسىز. شابىت بەرەدى. ءبىر ادامنىڭ بەينەسىن جارتى ساعاتتا سالامىن. قۇنى دا جوعارى ەمەس. 5 مىڭ تەڭگە, – دەيدى قىلقالام شەبەرى.
ودان كەيىن سۋرەتشى بىزگە اربات تۋرالى ءوز پىكىرىن ايتتى. «ارباتتى اشقان اراي قارىنداسىما كوپ راحمەت. ءبىزدى ۇنەمى قولدايدى. مەن پاريجدە سۋرەت سالدىم. وندا سۋرەتشىلەر جينالاتىن ورىن بار. بارسەلونادا سونداي جەر بار. وندا كۇندە مەرەكە. ءبىزدىڭ استانا ارباتى سونداي بولسا دەيمىن. وعان بيلىك تاراپىنان قولداۋ قاجەت» دەدى كوپتى كورگەن اعامىز.
ءيا, ول كۇنگە دە جەتەرمىز. باستىسى, استانادان اربات بوي كوتەردى. ەندى ونىڭ جولى كەڭەيە بەرسىن دەمەكپىز!
ازامات ەسەنجول
