مەملەكەت باسشىسى قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان حالىقارالىق كونفەرەنتسياعا قاتىستى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ «XXI عاسىردىڭ كونستيتۋتسياسى – قۇقىق ۇستەمدىگى, ادامنىڭ قۇندىلىعى جانە مەملەكەتتىڭ تيىمدىلىگى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيانىڭ جانە ازيا كونستيتۋتسيالىق سوتتارى مەن بالاما ينستيتۋتتار قاۋىمداستىعى IV كونگرەسىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىنا ونلاين رەجيمدە قاتىستى.
پرەزيدەنت 1995 جىلى بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋمدا قازاقستاننىڭ جاڭا كونستيتۋتسياسى قابىلدانعانىن, تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ اتا زاڭىمىزعا يدەيالىق تۇرعىدان باستاماشى بولعانىن, ىرگەلى قۇجاتتى ازىرلەۋ جۇمىسىن ەلباسىنىڭ ءوزى باسقارعانىن اتاپ ءوتتى.
– كونستيتۋتسيا تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ بەرىك قۇقىقتىق نەگىزىن قالادى. ادام جانە ونىڭ ءومىرى, قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى مەملەكەتتىڭ ەڭ قىمبات قازىناسى دەپ جاريالاندى. ەلىمىزدىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى, قوعامدىق كەلىسىم, ساياسي تۇراقتىلىق, قۇقىق ۇستەمدىگى جانە دەموكراتيا قاعيداتتارى باس قۇجاتىمىزدا ايقىن كورىنىس تاپتى. كونستيتۋتسيادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا مەملەكەتتىلىگىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن اسا ماڭىزدى قۇقىقتىق, ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق العىشارتتار دا ايقىندالدى, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ كونستيتۋتسيانىڭ مازمۇنى ۋاقىت تالابىنا سايكەس جەتىلىپ, جاڭارتىلىپ وتىراتىنىن, ونىڭ زاڭدى قۇبىلىس ەكەنىن ايتتى. بۇگىندە بۇكىل الەمنىڭ كەسكىن-كەلبەتى وزگەرىپ جاتىر. وسىنداي كەزەڭدە قازاقستان دا كوشتەن قالماي, قارقىندى دامۋدا. سوندىقتان قالىپتاسقان جاڭا احۋالعا ساي اتا زاڭنىڭ ماتىنىنە قوسىمشا قۇقىقتىق تەتىكتەر مەن تالاپتار ەنگىزىلىپ وتىرادى.
– اتا زاڭىمىز قابىلدانعان شيرەك عاسىر ىشىندە ءۇش كونستيتۋتسيالىق رەفورما جاسالدى. بۇل جۇمىسقا ازاماتتىق قوعام كەڭ كولەمدە اتسالىستى. دەگەنمەن كونستيتۋتسيانىڭ جاسامپازدىق الەۋەتى ءالى دە زور. اسىرەسە, قوعام تاراپىنان تۋىنداعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي سيپاتتاعى تالاپ-تىلەكتەرگە تولىققاندى جاۋاپ بەرەتىندەي مۇمكىندىكتەرى مول ەكەنى ءسوزسىز, – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى جالپىعا ورتاق دەموكراتيالىق قاعيداتتاردى نىعايتا ءتۇسۋ, ادامداردىڭ جانە ازاماتتاردىڭ قۇقىعى مەن بوستاندىعىنا كەپىلدىكتى كۇشەيتۋ ەلىمىزدىڭ الدىندا تۇرعان باستى مىندەت ەكەنىنە توقتالدى.
– پارلامەنت ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ باستاماسى بويىنشا بىرقاتار ماڭىزدى زاڭنامالىق وزگەرىستەردى قابىلدادى. ەلىمىزدە بەيبىت جينالىستار تۋرالى دەموكراتيالىق تۇرعىدان مۇلدە جاڭا زاڭ كۇشىنە ەندى, ساياسي پارتيالاردى قۇرۋ جانە تىركەۋ ۇدەرىسى ەداۋىر جەڭىلدەتىلدى, سايلاۋداعى پارتيالىق تىزىمدەرگە ايەلدەر مەن جاستار ءۇشىن 30 پايىزدىق كۆوتا ەنگىزىلدى, سونداي-اق جالا جاپقانى ءۇشىن قىلمىسقا تارتۋ تالابى الىنىپ تاستالدى, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى اتا زاڭنىڭ ەرەجەلەرىن جۇزەگە اسىرۋ ىسىندە كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ ماڭىزى ەرەكشە ەكەنىن, اتالعان كەڭەس كونستيتۋتسيانىڭ ەل اۋماعىندا ۇستەمدىك ەتۋىن قامتاماسىز ەتىپ, كونستيتۋتسيالىق تالاپتاردىڭ ءمان-مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ تۇرعىسىنان وراسان زور جۇمىس اتقاراتىنىن جەتكىزدى. سونىمەن قاتار بيىل قازاقستاننىڭ كونستيتۋتسيالىق كەڭەسى ازيا كونستيتۋتسيالىق سوتتارى قاۋىمداستىعى مەن كونستيتۋتسيالىق باقىلاۋ ورگاندارىنىڭ ەۋرازيالىق قاۋىمداستىعىنا توراعالىق ەتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت ءسوز سوڭىندا كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلاردى اتا زاڭنىڭ مەرەيلى مەرەكەسىمەن قۇتتىقتادى.
– قازاقستان كونستيتۋتسياسىندا الەمدىك قۇقىقتىق ويدىڭ وزىق جەتىستىكتەرىمەن ۇشتاسقان قازاق حالقىنىڭ سان عاسىرلىق باي تاجىريبەسى جانە دانالىعى كورىنىس تاپقان. اتا زاڭىمىز الداعى ۋاقىتتا دا مەملەكەتىمىزدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان تابىستى دامۋىنىڭ اينىماس كەپىلى بولارىنا سەنىمدىمىن. بارشاڭىزدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 25 جىلدىعىمەن قۇتتىقتايمىن, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا بارىسىندا ەۋروپا كەڭەسىنىڭ قۇقىق ارقىلى دەموكراتيا ءۇشىن ەۋروپالىق كوميسسياسىنىڭ پرەزيدەنتى دجانني بۋكيككيو, ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق سوتىنىڭ توراعاسى جولىمبەت ءبايىشوۆ, گەرمانيا حالىقارالىق قۇقىقتىق ىنتىماقتاستىق قورىنىڭ باس ديرەكتورى فراۋكە باحلەر, نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى ەقىۇ باعدارلامالار ءوفيسىنىڭ باسشىسى دەرد سابو ءسوز سويلەدى.
