كەشە وتكەن استانا قالالىق ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتەن تىس سەسسياسىندا 2017-2019 جىلدارعا ارنالعان قالا بيۋدجەتى ناقتىلانىپ, ەلوردادا كوشى-قون ۇدەرىسىن رەتتەۋ قاعيدالارى سياقتى بىرنەشە ماڭىزدى ماسەلە قارالدى. وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلگەن بيۋدجەت جوباسىمەن قالالىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەرعالي ەگەمبەردى تانىستىردى.
ءوز بايانداماسىن ول باستان-اياق قازاق تىلىندە وقىپ شىققانىن ايتۋىمىز كەرەك. سەسسيا سوڭىنا قاراي سونى اتاپ وتكەن قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى اقىلبەك كۇرىشباەۆ وزگە بايانداماشىلار ەرعالي قۋاندىقۇلىنان ۇلگى السا ەكەن دەگەن تىلەگىن جەتكىزدى.
سەسسيانى جۇرگىزىپ وتىرعان مۇحتار تولەۋتاەۆ ونى قولدادى.شىنى كەرەك, قالالىق ءماسليحات سەسسيالارى مەن ءماسليحاتتىڭ كەز كەلگەن وتىرىسىندا بايانداما جاسايتىندار, نەگىزىنەن, قازاقشا امانداسقاننان اسپاي, ءارى قاراي بىرىڭعاي ورىس تىلىندە سويلەي جونەلەدى. ءتىپتى دەپۋتاتتاردىڭ قازاق تىلىندە بەرىلگەن سۇراقتارىنا ورىسشا جاۋاپ بەرەتىندەر كوپ. وسى جولى دا اقىلبەك كۇرىشباەۆتىڭ بيۋدجەتكە قاتىستى مەملەكەتتىك تىلدە بەرىلگەن سۇراعىنا سالىققا جاۋاپتى ورگان وكىلى, گۇلجان اتتى ءوزىمىزدىڭ قارا كوز قارىنداسىمىز ورىس تىلىندە جاۋاپ بەرىپ كەلە جاتقان ەدى, دەپۋتات قازاقشا سويلەۋىن تالاپ ەتتى.
الايدا قارىنداسىمىزدىڭ تالپىنىسىنان تۇك شىقپادى. اقىرىندا «ورىسشا سويلەي بەرەيىنشى» دەپ وتىنۋگە ءماجبۇر بولدى. «جارايدى. بىراق مەملەكەتتىك قىزمەتتە, اسىرەسە, سالىق جۇيەسىندە قىزمەت ىستەگەننەن كەيىن قازاقشا ۇيرەنۋ كەرەك» دەدى اقىلبەك قاجىعۇلۇلى.
سونداي-اق: «ءبىر جىل بۇرىن مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ ماسەلەسى بويىنشا ۇسىنىس ايتقانمىن. سودان بەرى ءماسليحاتتا وڭ وزگەرىستەر بايقالۋدا. سەسسيا مەن كوميسسيا وتىرىستارىن قازاقشا جۇرگىزىپ وتىرمىز. بۇرىن ونداي ەمەس ەدى. ءبىز استانانىڭ ءماسليحاتى بولعان سوڭ وزگەلەرگە ۇلگى كورسەتۋىمىز كەرەك. بايانداماسىن باستان-اياق قازاقشا وقىعان ەرعالي قۋاندىقۇلىنا راقمەت ايتۋىمىز قاجەت. وزگە بايانداماشىلارعا باياندامانىڭ كەمىندە جارتىسىن قازاقشا وقۋعا بولادى عوي. ولاردىڭ بارلىعى دا قازاق جىگىتتەرى مەن قىزدارى. مەملەكەتتىك ءتىلدى سىيلاۋىمىز كەرەك. بۇل – ءتارتىپ, بۇل – زاڭ. وسىنداي شەشىم قابىلدايىق. سوندا قازاق ءتىلىن وزدەرىمىز دە ۇيرەنەمىز, جاستاردى دا ۇيرەتەمىز» دەدى اقىلبەك كۇرىشباەۆ. جوعارىدا ايتقانىمىزداي, بۇل ۇسىنىس سەسسيا توراعاسىنان قولداۋ تاپتى.
حوش, سونىمەن نەگىزگى ماسەلەلەرگە كەلەيىك. سەسسيادا قارالعان ماسەلەلەر ودان ءبىر كۇن بۇرىن ءماسليحاتتىڭ تۇراقتى كوميسسيالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قارالدى. سول كەزدە مەكتەپتەرگە قاتىستى ءبىراز اڭگىمە بولدى. مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسىنا جاسالاتىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتقا سايكەس ولاردىڭ تولىقتاي جابدىقتالۋى, مەكتەپتەردىڭ ماڭىنا بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن باعدارشام ورناتۋ, ورتا ءبىلىم بەرۋ ورىندارىنا اپاراتىن جولداردى سالۋ سياقتى ماسەلەلەردە №17 مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورى رامزيا ۋمەرباەۆا, №59 مەكتەپ-ليتسەيدىڭ ديرەكتورى زاۋرە ءجۇسىپوۆا, ميراس شەكەنوۆ سياقتى قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ داۋىستارى اششى شىقتى. بالا – بولاشاعىمىز بولعاندا, ولاردىڭ ءبىلىم الۋى مەن قاۋىپسىزدىگىنە نەمقۇرايلى قاراۋعا بولمايتىنىن ايتتى.
الايدا وسى جانە دەپۋتاتتار كوتەرگەن وزگە ماسەلەلەرگە دە ماردىمدى جاۋاپ بولمادى. دەپۋتاتتار «باسقارما باسشىلارى نەگە اقپاراتپەن قامتىلماعان وكىلدەرىن ماسليحاتقا جىبەرەدى؟» دەگەنگە دەيىن باردى. تۇراقتى كوميسسيالار وتىرىسىنان كەيىن «جاندارى مۇرىندارىنىڭ ۇشىنا كەلگەنىن» سەزگەن باسقارما باسشىلارى دەپۋتاتتارعا جاۋاپ بەرىپتى. مۇنى كەشە قالالىق ءماسليحاتتىڭ سەسسياسى بارىسىندا ەرعالي ەگەمبەردى مالىمدەدى.
تۇراقتى كوميسسيالارىنىڭ وتىرىسىندا ءماسليحاتتىڭ وتكەن جىل اياعىندا استانا قالاسىنىڭ «Recommended by EXPO-2017» ارىپتەستىك باعدارلاماسىنىڭ قاتىسۋشىلارىن ىرىكتەۋ بويىنشا كوميسسياسىنىڭ قۇرامى تۋرالى» شەشىمىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى قالالىق ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ايگەرىم قۇلتاەۆا ۇسىنىس ەنگىزدى. ونىڭ ايتۋىنشا, «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسىنە بايلانىستى ازىرلەنگەن بۇل باعدارلامانى جويماي, «Recommended by Astana» اتاۋىنا وزگەرتۋ شەشىمى شىققان.
الايدا ءماسليحات دەپۋتاتتارى اتالمىش باعدارلاما ويداعىداي جۇزەگە اسپاعانى تۋرالى پىكىر ايتىپ, جاڭا اتاۋى دا سايكەس كەلمەي تۇرعانىن جەتكىزدى. ماسەلەن, ميراس شەكەنوۆ «ونىڭ اۋدارماسى بۇرىن ەكسپو-عا ۇسىنادى دەگەن ماعىنا بەرسە, قازىر استاناعا ۇسىنادى دەپ وزگەرىپ تۇر. سوندا استانا وزىنە نە ۇسىنىپ وتىر؟ اتاۋى سايكەس كەلمەيدى عوي» دەدى. كەشە سەسسيا بارىسىندا ايگەرىم قۇلتاەۆا دەپۋتاتتاردىڭ بارلىق ۇسىنىستارىن باسقارما قاراۋعا دايىن ەكەنىن ايتتى.
امانعالي قالجانوۆ
