تەگىندە بالالار حيرۋرگتارىنىڭ مىنەز-قۇلقى ەرەكشە بولادى, ولاردىڭ جان دۇنيەلەرىنە قايىرىم مەن مەيىرىم قوناقتايدى. ولار قانداي كۇيزەلىسكە دە شىدامدى جانە مىندەتتى تۇردە ءوزىنىڭ مىقتى جانە وسال جاقتارىن جەتە بىلەتىن ادام بولۋى كەرەك. وسىنداي قاسيەتتەردىڭ ءبارى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ تۇرعىنى, ەلىمىزگە جانە الىس-جاقىن شەت ەلدەرگە بەلگىلى بالالار حيرۋرگى, مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور باقىتجان مايلىباەۆقا دارىعان دەپ كامىل سەنىممەن ايتا الامىن.
باقىتجان مۇراتۇلى مايلىباەۆ 1967 جىلى الماتى مەملەكەتتىك مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ پەدياتريا فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسەدى. وقۋعا قابىلدانعان 350 ستۋدەنتتىڭ اراسىنان بالالار حيرۋرگياسى ماماندىعىنا بار-جوعى 12-اق جاس تۇلەك تاڭداپ الىنادى. سولاردىڭ ءبىرى باقىتجان بولادى. بالالار حيرۋرگى بولام دەگەن ستۋدەنتتەر وسى ماماندىققا دەگەن وزدەرىنىڭ يكەمى مەن ىنتاسى بارىن وقىتۋشىلارىنا دالەلدەۋ ءۇشىن 3-4-كۋرستان باستاپ ءارتۇرلى عىلىمي ۇيىرمەلەرگە قاتىساتىن, اۋرۋلاردى كورۋ ءۇشىن قالاداعى جالعىز بالالار حيرۋرگياسى ورتالىعى بولىپ سانالاتىن №1 قالالىق كلينيكالىق بالالار اۋرۋحاناسىنا اقىسىز كەزەكشىلىككە باراتىن, ەگەر كەزەكشىلىككە كىرە الماسا, ەدەن جۋىپ ءجۇرىپ ناۋقاستارعا جاقىنداساتىن. مىنە, باقىتجان مۇراتۇلى وسى جولداردىڭ بارىنەن وتكەن. سول ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە 1968 جىلى ستۋدەنتتەر اراسىندا تبيليسيدە وتكەن بۇكىلوداقتىق كونفەرەنتسيادا بايانداما جاساپ, ءبىرىنشى ورىن الدى. بۇل جەتىستىگىنە ۇستازى, بالالار حيرۋرگياسىنىڭ اتاسى, اكادەميك كامال ورمانتاەۆ بالاشا قۋانعان ەكەن.
بالالار حيرۋرگياسى ماماندىعىن مەڭگەرىپ, قولىنا ديپلومىن العان سوڭ, ەڭبەك جولىن №1 قالالىق كلينيكالىق بالالار اۋرۋحاناسىندا ەڭبەك جولىن باستاعان جاس دارىگەر سەگىز جىل ىشىندە بالالار حيرۋرگياسىنىڭ جالىنىنا شارپىلىپ, وتىنا كۇيىپ, تاجىريبە جيناپ, كەزەكشى دارىگەردەن باستاپ جاۋاپتى حيرۋرگ دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلەدى. وسىلايشا جۇرتقا تانىمال بالالار حيرۋرگى بولىپ قالىپتاسادى.
وقۋ – ءبىلىم ازىعى, ءبىلىم – قۇدىرەتتى كۇش ەكەنىن ەرتە تۇيسىنگەن باقىتجان مۇراتۇلى اتى دۇركىرەپ تۇرعان ايگىلى اكادەميك ك.ورمانتاەۆقا ەلىكتەپ ءارى سول كىسىنىڭ ۇسىنىسىمەن بالالار حيرۋرگياسى كافەدراسىنا سىرتتاي اسپيرانتۋراعا تۇسەدى. عىلىمي قابىلەت-قارىمى زەردەلى جاس مامان زەرتتەۋ جۇمىستارى ناتيجەسىندە بىرنەشە عىلىمي ماقالا جاريالاپ, 2 عىلىمي جاڭالىق اشىپ, 1984 جىلى ماسكەۋدەگى بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا كانديداتتىق ديسسەرتاتسياسىن ءساتتى قورعاپ شىعادى.
باقىتجان مۇراتۇلىن قازىرگى پەدياتريا جانە بالالار حيرۋرگياسى عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەرىنەن باستاپ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلەدى. بۇيرەك اۋرۋلارى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جانە مەملەكەتتىك عىلىمي-تەحنيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ جەتەكشىسى رەتىندە بالالاردا كەزدەسەتىن بۇيرەكتىڭ تۋا بىتكەن كەمىستىكتەرى مەن ءزار جولدارىنا تاس جينالۋ اۋرۋلارىنىڭ كلينيكالىق اعىمى مەن انىقتاۋ جانە ءتيىمدى ەمدەۋ تاسىلدەرىنىڭ كوكەيكەستى ەرەكشەلىكتەرىن زەرتتەپ, عىلىم مەن بىلىمگە زور ۇلەس قوستى. ول تاسىلدەردىڭ كەيبىرەۋى بۇگىنگە دەيىن كۇندەلىكتى تاجىريبەلىك جۇمىستا كەڭىنەن قولدانىلادى.
ءوزىنىڭ كوپجىلدىق عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە ب.مايلىباەۆ 1996 جىلى «قۋىق قىزمەتىنىڭ بۇزىلۋىن گەلي-نەون لازەرى ارقىلى ەمدەۋ تاسىلدەرى» اتتى تاقىرىپ بويىنشا دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قورعايدى. كەيىننەن بۇل ىرگەلى عىلىمي ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى اكادەميك ك.ورمانتاەۆ پەن پروفەسسور ك.ماجىباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن بۇرىن-سوڭدى وداق كولەمىندە جازىلماعان العاشقى عىلىمي مونوگرافيا بولىپ جارىق كوردى.
2003 جىلى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ جوعارى اتتەستاتسيالاۋ كوميسسياسىنىڭ شەشىمىمەن ب.مايلىباەۆقا پروفەسسور اتاعى بەرىلدى جانە سول جىلى پروفەسسور ا.ەرەكەشوۆ
جەتەكشىلىك ەتەتىن استاناداعى مەملەكەتتىك مەديتسينا اكادەمياسىنىڭ بالالار حيرۋرگياسى كافەدراسىنا جۇمىسقا شاقىرىلادى. ال 2007 جىلى كونكۋرس ارقىلى استانادا جاڭادان اشىلعان انا مەن بالا ۇلتتىق عىلىمي ورتالىعىنىڭ ۋرونەفرولوگيا جانە قارقىندى تەراپيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ تاعايىندالادى, قازىر دە سول ۇجىمدا باس عىلىمي قىزمەتكەر, كەڭەسشى رەتىندە قىزمەت اتقارىپ ءجۇر.
جالپى, عىلىمعا دەگەن قۇشتارلىق پەن عىلىمي زەرتتەۋگە بەيىمدىلىك – ءار ادامنىڭ باسىنا قونا بەرمەيتىن دارىن, ال سول قاسيەتتەر باقىتجان مۇراتۇلىنا اۋىپ ەمەس, تاۋىپ قونعانىن بارلىق ارىپتەستەرى مويىندايدى, مەن دە باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ عىلىمدا ەرەكشە دارىندى ادام ەكەنىنە كۋالىك ەتەمىن. پروفەسسور ب.مايلىباەۆ – 130 عىلىمي ماقالالاردىڭ, 7 عىلىمي جاڭالىقتىڭ, بىرنەشە ادىستەمەلىك جانە وقۋلىق نۇسقاۋلىقتاردىڭ اۆتورى.
باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ بويىنداعى ادامگەرشىلىك ءارى عىلىمي قاسيەتتەر جانىندا جۇرگەن العىر جاس بۋىن ارىپتەستەرىنە ۇلگى بولىپ, ولاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىك پەن بىلىمگە دەگەن سەنىمدىلىگىنە ۇيىتقى بولىپ, عىلىمعا ىنتالاندىردى دەسەم ارتىق ايتقانىم ەمەس. باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ ەرەكشە ءبىر قاسيەتى, بۇلاق كورسەڭ كوزىن اش دەگەندەي, بىلىمگە قۇشتار جاستاردى قولتىقتارىنان دەمەپ, عىلىم اتتى ۇلكەن جولعا جەتەلەي ءبىلۋى دە ۇلكەن كىسىلىكتىڭ بەلگىسى بولسا كەرەك. باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن 7 كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعالدى.
تۇقىم ەكپەسە ەگىن شىقپايتىنى, بالاپان ۇيادا نە كورسە ۇشقاندا سونى الاتىنى اكسيوما عوي. سول سياقتى باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ ءومىر بويعى عىلىمعا دەگەن قۇشتارلىعى اكەسى مەن اناسىنان دارىعان دەسە بولادى. اكەسى مۇرات باكىرۇلى رەۆوليۋتسيادان كەيىنگى جىلدارى اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن, ەلىمىزدەگى العاشقى جوعارى ءبىلىمدى اگرونوم, سوعىس جىلدارى قازاق كسر حالىق كوميسسارياتىندا, كەيىننەن وداق كولەمىندەگى ەڭ ۇلكەن سوۆحوز-تەحنيكۋمدى باسقارعان. «قازاقستان ماقتاسى» اتتى ىرگەلى مونوگرافيا جانە كوپتەگەن عىلىمي ماقالالار مەن جاڭالىقتاردىڭ اۆتورى بولعان. ال ءساليما اناسى تاشكەنتتەگى جەتىم بالالارعا ارنالعان ينتەرناتتا تاربيەلەنىپ, س.سەيفۋلليننەن ءتالىم-تاربيە كورگەن, ورتالىق ازياداعى ۇشقىشتار دايىندايتىن ۋچيليششەنى بىتىرگەن, قازاق ايەلدەرىنىڭ اراسىندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ پاراشيۋتتەن سەكىرگەن باتىل انا رەتىندە تانىلعان.
باقىتجاننىڭ اعاسى مارات مۇراتۇلى – قازاقستان مەن شەت ەلگە بەلگىلى, التاي مەن ماڭعىشلاق, قوستاناي مەن اشحاباد ارالىعىنداعى مۇناي بايلىعىن زەرتتەگەن بىلىكتى گەولوگ عالىم.
تەگىندە جانى تازا ادام مادەنيەتتى بولادى دەيدى عوي, بۇل قاسيەت باكەڭنىڭ قانىنان سىڭگەن دەر ەدىم. ءجۇزى جىلى, پەيىلى تازا, كوڭىلى ءسابيدىڭ كوڭىلىندەي كىرشىكسىز, قاراپايىم, مەيىرباندىعى, سىپايىلىعى, كىسىلىگىنە جاراسقان كىشىپەيىلدىگى, سالەمىن بۇلدامايتىن اقكوڭىلدىگى, دارىندى عالىممىن دەپ بازبىرەۋلەر سياقتى مىندەتسىمەيتىن, قادىر-قاسيەتىن باعالاي بىلگەن, قيسىنسىز ىسكە يكەمى دە, سولاقاي بەلسەندىلىگى دە جوق, ءبىر نارسەدەن ءوزىنىڭ باس پايداسىن ەمەس, ءاردايىم ادال ار-ۇياتىن ويلاعان, پەيىل-ىقىلاسى ءتۇزۋ, يگىلىكتى ىستە پەندەشىلىگىنە بەرىك ادام. بۇل – باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ ومىرلىك ۇستانىمى.
ومىردە ەڭ قۇندى نارسەنىڭ ءبىرى پاراساتى جاراسقان ادامدارمەن دوس بولۋ دەسەم, ءتاۋبا, باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ ايتپاي-اق جانىن ۇعار, سىرىن ايتار, تورىندە وتىرار, باسىن داۋعا بەرمەيتىن ناعىز دوستارى بارشىلىق, ولاردى ءوزى ومىردەگى ەڭ ءبىر زور باقىتىم دەپ سانايدى. عالىمدىعى مەن مادەنيەتى ۇشتاسقان باكەڭ دوستارىن قالاي سىيلاسا, دوستارى دا ونى كەرەمەت قۇرمەتتەيدى.
عىلىمداعى شىققان شىڭى – باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ باسىنا قونعان سانالىق دارىنىنىڭ, تاباندى ەرىك-جىگەرىنىڭ, شىدامدى عىلىمي ىزدەنىستەرىنىڭ, ماڭداي تەرى جانە قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى. مىڭداعان وپەراتسيا جاساپ جانىن الىپ قالعان بولاشاق ۇرپاق پەن ولاردىڭ اتا-انالارىنىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن باقىتجان مۇراتۇلىنىڭ ەڭبەگى ەلىمىزدە دە باعالاندى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن, «قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى», «دەنساۋلىق ساقتاۋ ىسىنە قوسقان ۇلەسى», «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى» جانە «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالىمەن ماراپاتتالدى.
ومىردە قاراپايىم, عىلىمدا زەرەك, ماماندىعىنا ادال ازاماتتىڭ ءومىرى ونەگەگە تولى بولدى, ونىڭ كورسەتكىشى, جوعارىدا ايتقانىمىزداي, العان اسۋى مەن ابىرويىنان كورىنەدى. سوندىقتان اسا قۇرمەتپەن جاساي بەرىڭىز, مىڭداعان بالانىڭ باعىنا تۋعان باقىتجان دارىگەر دەمەكپىن.
قاپان تۇرسىنوۆ,
پروفەسسور
