مىنە, بالا بىتكەننىڭ بازارىنا اينالعان جاز دا كەلىپ جەتتى. ەندى توعىز اي بويى ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداعان وقۋشى قاۋىم كوپتەن كۇتكەن كانيكۋلدارىن قالاي جانە قايدا وتكىزە الادى؟ وتكەن سەيسەنبى كۇنگى ۇكىمەت وتىرىسىندا وسى ماسەلە كۇن تارتىبىنە قويىلدى.
قر پرەمەر-ءمينيسترى اسقار مامين كوتەرىلگەن ماسەلە جونىندە ايتا كەلىپ:
– بالالاردىڭ كانيكۋلدى قىزىقتى وتكىزۋى – ءاربىر وتباسى ءۇشىن ەرەكشە ماڭىزدى. سوندىقتان بۇل ءىستى تىڭعىلىقتى ۇيىمداستىرۋ قاجەت, ءارى وعان مەتسەناتتاردى دا كوپتەپ جۇمىلدىرعان ابزال. وڭىرلىك جەرلەردە ونداي مىسالدار دا از ەمەس,– دەپ قۇزىرلى ورگاندارعا بىرقاتار تاپسىرمالار جۇكتەدى.
ەلىمىزدە ىشكى ءتۋريزمدى دامىتۋ ماقساتىندا «KIDS GO FREE» قاعيداتى بويىنشا بالالاردىڭ تەگىن اۆيامارشرۋتتارىن سۋبسيديالاۋ ويلاستىرىلىپ جاتىر. ال 2020 جىلدان باستاپ بارلىق وڭىرلەردە تەگىن «بالالار تۋريستىك پويىزىن» ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا.
ەندى استانالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر كانيكۋلدارىن قايدا وتكىزەدى دەگەن ساۋالعا اۋىسساق. بىردەن ايتا كەتەيىك, اربات الاڭىندا وتكەن بالالاردىڭ بيىلعى جازعى دەمالىس ورىندارىنىڭ ءداستۇرلى جارمەڭكەسىندە تاڭداۋ كوپ بولدى.
«تۇلپار» مەن «باتىر»
بيىلعى جازدا بالالار جانە جاسوسپىرىمدەر تۋريزم ورتالىعى العاش رەت ۇلتتىق مازمۇندا «تۇلپار» ەتنيكالىق لاگەرىن ۇيىمداستىرىپ وتىر. لاگەر ەرەيمەنتاۋدىڭ ىرگەسىندەگى «بۇيراتاۋ» ۇلتتىق تابيعي ساياباعىندا ورنالاسقان. ورمان-تاۋى, اققاينار بۇلاعى بار, اۋاسى ساف اسەم تابيعات اياسىندا قانات جايعان اق شاڭقان 10 كيىز ۇيدەن تۇراتىن دەمالىس ورنى ءوز كەلۋشىلەرىن 15 ماۋسىمنان باستاپ قارسى الۋعا دايىن. دەمالىس باعدارلاماسى حالقىمىزدىڭ سالت-داستۇرلەرى نەگىزىندە ازىرلەنگەن.
وسى ساياباقتا كەزەكتى جازعى ماۋسىمىن «باتىر» شاتىرلى لاگەرى دە اشىپ وتىر. جاز بويى ەكى لاگەردە 1500 بالا دەمالادى دەپ توپشىلانعان. «تۇلپار» مەن «باتىر» كەلۋشىلەردى كەزەك-كەزەگىمەن قابىلدايتىن بولادى. اتالعان لاگەرلەرگە بەرىلەتىن جولدامانىڭ باعاسى 7 كۇنگە 25 مىڭ تەڭگەنى قۇرادى. سونداي-اق جەرگىلىكتى كادەت سىنىپتارىنا دەمالىس ورىندارىن ءبولۋ ماسەلەسى شەشىلىپ جاتىر.
تۇركىستانعا ساياحات
بالالار جانە جاسوسپىرىمدەر تۋريزم ورتالىعىنىڭ وڭتۇستىك قازاقستاندىق ارىپتەستەرىمەن مەموراندۋمعا قول قويۋىنىڭ ارقاسىندا استانالىق وقۋشىلار كانيكۋل كەزىندە تۇركىستان قالاسىنا ساياحات جاساپ بارۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. بۇعان دەيىن دە ناۋرىز مەرەكەسى قارساڭىندا الەۋمەتتىك تۇرعىدان ناشار قورعالعان جانە كوپ ساندى وتباسىلاردان شىققان 66 بالا ەجەلگى قالانىڭ تاريحي مۇرالارىن تاماشالاپ كەلگەن بولاتىن. ەندى, كەلەسى ەكسپەديتسيا 26 مامىر كۇنى كەزەكتى ساپارعا شىعۋعا دايىندالىپ جاتىر.
ايتا كەتەيىك, شىمكەنت پەن تۇركىستانعا ءۇش قوندىرىپ, تاريحي ورىندار مەن مادەني مۇرالاردى ارالاتىپ اكەلۋدىڭ باعاسى – 28 مىڭ تەڭگە. بۇل ەسەپكە جول شىعىنى كىرمەيدى.
«ارمان» لاگەرى
قالالىق ءبىلىم بەرۋ باسقارماسىنىڭ ۆەدومستۆولىق «ارمان» لاگەرى بيىل دا ادەتتەگىشە وقۋشىلاردى قۋانا-قۋانا قارسى الۋعا دايىن وتىر. لاگەردە العاشقى ماۋسىمداردا بىرنەشە اۋىسىمدار بويىنشا كوپبالالى جانە الەۋمەتتىك جاعىنان از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارى قابىلداناتىن بولادى. ولارعا جولداما تەگىن ءارى قالا مەكتەپتەرى بويىنشا تاراتىلادى.
«ارمان» اقكول اۋدانىنىڭ ورمان-توعايلى وڭىرىندە ورنالاسقان. مۇندا 10 كۇنگى دەمالىس 42 مىڭ تەڭگە تۇرادى. جولداما باعاسىنىڭ ىشىنە بالالاردى بەس مەزگىل تاماقتاندىرۋ مەن قىزىقتى تاقىرىپتىق باعدارلامالار كىرەدى. ءار ماۋسىمنىڭ باعدارلاماسى وزگەرتىلىپ وتىرادى. كەلۋشىلەردى قابىلداۋ 10 ماۋسىمنان باستالادى.
زەرەندى كولى
ءموپ-ءمولدىر, اسپانداي كوكپەڭبەك كولى بار, ورمان-توعايلى, تاۋلى-تاستى اسقان ءبىر سۇلۋ زەرەندى وڭىرىندە قونىس تەپكەن «جەلكەن» لاگەرى بيىلعى ماۋسىمعا ەرەكشە دايىندىقپەن ازىرلەنىپتى. لاگەردە 3 قاباتتى جاڭا كورپۋستار, اسحانا مەن تىنىعۋ ورنى سالىنعان, بۇرىنعى عيماراتتارى جاڭارتىلعان. بەس رەتتىك تاماقتانۋدى قوسا ەسەپتەگەندەگى 10 كۇنگە بەلگىلەنگەن اۋىسىم باعاسى بۇل ورتالىقتا 50 مىڭ تەڭگەگە باعالانعان.
بۇل جەرگە كەلىپ, دەمالامىن دەۋشىلەردى كوكشەتاۋدان, بۋرابايدان ارنايى اۆتوبۋستار كۇتىپ الادى.
سكاۋتتار كيىز ءۇيى
Nomads Camp كيىز ءۇيلى لاگەرى ەلوردادان 120 كم جەردە اقكول اۋدانىندا شوق توعايدىڭ اراسىندا ورنالاسقان. الاڭقايدا 12 كيىز ءۇي تىگىلگەن. ولاردىڭ ارقايسىندا 6-8 بالادان قونىستاناتىن بولادى. بۇل جەردە ارقايسىسى 6 كۇننەن 8 ماۋسىم وتكىزۋ جوسپارلانعان.
ءتورت مەزگىل تاماقتاندىرۋى بار ءار ماۋسىمنىڭ باعاسى – 45 مىڭ تەڭگە.
سىلەتى وزەنى بويىندا
«جۇلدىز» لاگەرى ەرەيمەننىڭ ۇساق شوقىلى تابيعات قورعالاتىن ايماعىن كەسىپ وتەتىن سىلەتى وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. جولداما قۇنى ءبىر اۋىسىمدا بەس مەزگىل تاماعىمەن قوسا ەسەپتەگەندە 25 مىڭ تەڭگە. ەگەر بالاڭىزدى استانادان الىپ كەتۋ كەرەك بولسا, تاعى 10 مىڭ تەڭگە تولەيسىز. دەمالىس 3 ماۋسىمنان باستالادى دا, 10 كۇنگە سوزىلادى.
قاتاركول ايماعى
ششۋچە-بۋراباي كۋرورت ايماعىندا «زۆەزدنىي» ساۋىقتىرۋ ورتالىعى ورنالاسقان. لاگەر 10 كۇننەن 5 اۋىسىممەن, 5 رەت تاماقتاندىرۋ رەجيمىمەن جۇمىس ىستەيدى. جولداما قۇنى – 45 مىڭ تەڭگە. بالالاردىڭ تىنىعۋىنا قوسا قوسىمشا 10 مىڭ تەڭگەگە شيپاجايلىق ەم بەرىلەدى. دەمالىس كەزەڭى 7 ماۋسىمنان باستالادى.
كۋرورت اۋماعىندا ودان باسقا Discovery, «ميروتۆورەتس» لاگەرلەرى ورنالاسقان. ولاردا دا دەمالىس مەرزىمى 10 كۇننەن. بىراق اۋىسىم كەزەڭدەرىنە بايلانىستى جولداما قۇنى 55 مىڭنان 85 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا بەلگىلەنگەن.
كادەتتەر ءۇشىن
اسكەري-سپورتتىق باعىتتاعى سSGO لاگەرىندە بالالار كازارمالىق جاعدايدا ءومىر سۇرەدى. ولار مۇندا اتىس ونەرىمەن جانە دەنە شىنىقتىرۋ دايارلىعىمەن اينالىسادى, ورماندا ءتىرى قالۋ تاسىلدەرىن ۇيرەنەدى, الپينيزم مەن سترايكبول نەگىزدەرىن مەڭگەرەدى. اۋىسىم سوڭىندا سيمۆوليكالىق اسكەري بيلەت پەن شەن بەرىلەدى.
لاگەر اقكول اۋدانىندا, باس شاھاردان 140 شاقىرىم قاشىقتىقتا ورنالاسقان. مۇندا 8-17 جاس ارالىعىنداعى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر قابىلدانادى. بۇل جەردە وتكىزگەن 14 كۇندىك دايىندىق 90 مىڭ تەڭگە تۇرادى.
قالاداعى كانيكۋل
كانيكۋلدى قالادا وتكىزەتىن بالالار دا قىزىقتان قۇر قالمايتىن بولدى. استانالىق ەكى وقۋشىلار سارايى ولار ءۇشىن جازعى ەرەكشە باعدارلاما دايىنداپ وتىر.
م.وتەمىسوۆ اتىنداعى وقۋشىلار سارايىنىڭ جازعى شىعارماشىلىق مەكتەبى 6-12 جاس ارالىعىنداعى بالالاردى كۇندەلىكتى ساعات 9.00-دەن 13.00-گە دەيىن قابىلدايدى. مەكتەپتە ەكى رەت تاماقتاندىرۋ ازىرلەنگەن. ەڭ باستىسى, وقۋشىلار دەمالىس ۋاقىتتارىن قىزىقتى وتكىزۋى ءۇشىن اكتەرلىك شەبەرلىككە شىڭداۋ, حورەوگرافياعا, ۆوكالعا جانە سۋرەت سالۋعا, شاحمات ويناۋعا ۇيرەتۋ, جۇزۋگە باۋلۋ, ت.ب باعدارلامالار قامتىلعان.
جازعى دەمالىس اكادەمياسى ب.مومىشۇلى داڭعىلى بويىندا ورنالاسقان وقۋشىلار سارايىنا جايعاسادى. بۇعان كەلۋشىلەر دە ەكى رەت تاماقتاندىرىلادى. ال باعدارلاماعا لينگۆيستيكالىق دارىستەر, ءجۇزۋ, مۇز ۇستىندە سىرعاناۋ, بەينەلەۋ ونەرىنىڭ ساباقتارى, تەاتر ستۋدياسى مەن قىش-قۇمىرا شەبەرلىگى, ت.ب ەنگىزىلگەن. اتالعان ەكەۋىندە دە جولداما باعاسى – 20 مىڭ تەڭگە.
داۋلەت اساۋوۆ
