بۇگىنگى تاڭدا نۇر-سۇلتان قالاسىندا اسكەرگە شاقىرۋ ناۋقانى ءجۇرىپ جاتىر. ءماسليحاتتا «نۇر وتان» پارتياسى قالالىق فيليالىنىڭ باستاماسىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەرزىمدى اسكەري قىزمەتىنە 18 بەن 27 جاس ارالىعىنداعى ازاماتتاردىڭ شاقىرتىلۋىنا قاتىستى جيىن ءوتتى.
ەلوردادان 800 ءجاسوسپىرىم اسكەرگە اتتانادى
قىركۇيەك ايىنىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ بوزبالالاردى اسكەرگە شاقىرتۋ باستالدى. نۇر-سۇلتان قالاسىنان وسى كۇزدە وعان 6 مىڭداي ازامات شاقىرتىلىپ, قازىرگى كەزدە مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتىپ جاتىر. بىراق جاسوسپىرىمدەردىڭ تەك 800-ءى عانا وتان الدىندا بورىشىن وتەۋگە باراتىن بولىپ وتىر. بۇل تۋرالى نۇر-سۇلتان قالاسى قورعانىس ىستەرى جونىندەگى دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ايدىن ساعىنبەكوۆ ءمالىم ەتتى.
جالپى, اسكەرگە شاقىرىلعان جاستار العاشقى لەگى قىركۇيەكتە شەكارا جانە مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتتەرىنە شاقىرتىلدى. ال قازان ايىندا تانكيستەر مەن موتواتقىشتار ىرىكتەلسە, جەلتوقساندا ۇلتتىق گۆاردياعا باراتىن ساربازدار تاڭدالادى. سونداي-اق اسكەرگە جۇمىسسىز جاستاردى شاقىرتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنگەن. بوزبالالار اسكەري قىزمەتتە ءجۇرىپ, قوسىمشا ماماندىقتاردى مەڭگەرەتىن بولادى: بايلانىسشى, جۇرگىزۋشى مەحانيك, ديزەلشى, موتوريست, اۆتومەحانيك, اۋەجايلاردا جۇمىس ىستەيتىن مامان, دوزيمەترشى, باقىلاۋشى, قۇتقارۋشى, كينولوگ جانە ت.ب. دەسانتتىق جانە باسقا ارنايى دايارلىقتاردان وتەدى. نىسانداردى كۇزەتۋ مەن قوعامدىق ءتارتىپتى قورعاۋ ىسىنە ۇيرەنەدى. وسىدان كەيىن اسكەردەن كەلگەن جىگىتتەرگە ازاماتتىق ومىردە جۇمىس تابۋعا ءبىرشاما جەڭىلىرەك بولادى. 2019 جىلدىڭ كوكتەمىندە ارمياعا شاقىرىلعانداردىڭ قاتارىندا جۇمىسسىز جاستاردىڭ ۇلەسى 62 پايىزدان اسقان.
– كەيىنگە 6 جىلدا اسكەرگە شاقىرىلاتىنداردىڭ سانى ەلوردادا 2013 جىلعى 800 ادامنان 2018 جىلى 1600 ادامعا دەيىن ارتقان. 2019 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ولاردىڭ سانىن 1650 ادامعا (كوكتەمگى, كۇزگى شاقىرىلىمدار) جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر, – دەدى پودپولكوۆنيك ا.ساعىنبەكوۆ.
بيىل 5 800 ادام اسكەري ەسەپكە الىندى. كوكتەمگى شاقىرىلىم كەزىندە 18-27 جاس ارالىعىنداعى 6000 ادام, 17 جاستاعى 5 800 ءجاسوسپىرىم مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتتى. ەسەپكە الۋ كەزىندە شاقىرىلعانداردىڭ ىشىندە ناۋقاستارى انىقتالعان بولسا, ولار ساۋىقتىرۋ ءۇشىن ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە جىبەرىلەدى. جالپى, مەديتسينالىق شاقىرىلىم كوميسسياسىنىڭ تەكسەرۋىنەن جىل سايىن 18 000 ادام وتەدى.
سونداي-اق اعىمداعى جىلى زاپاستاعى 100 ادام اسكەري قايتا دايارلاۋدان وتكەن. اسكەري-تەحنيكالىق مەكتەپتەردە 24-27 جاس ارالىعىنداعى 500 شاقىرىلۋشى زاپاستاعى اسكەري مىندەتتى ساناتىنا كوشىرىلدى.
بالاڭىز اسكەرگە دايىن با؟
سوڭعى جىلدارى اسكەرگە شاقىرتىلعانداردىڭ دەنساۋلىعى جاقسارىپ كەلە جاتىر دەيدى دارىگەرلەر. دەگەنمەن, مەديتسينالىق تەكسەرۋگە كەلگەن جاس جىگىتتەردىڭ كوبىنىڭ كوزى ناشار كورەدى ەكەن. ونى كومپيۋتەردە, سمارتفوندا كوپ وتىرعاننىڭ اسەرىمەن بايلانىستىرادى. جاسوسپىرىمدەردىڭ اراسىندا سالماعى جەتىسپەۋشىلەر كوپ.
ءماسليحاتتا وتكەن جيىندا «نۇر وتان» پارتياسى الماتى اۋداندىق فيليالىنىڭ توراعاسى گايدار قاسەنوۆ قالاداعى ەڭ جوعارى وقۋ ورىندارىندا اسكەري كافەدرالارعا كۆوتانىڭ از بەرىلەتىنىنە نارازىلىعىن ءبىلدىردى.
– ەۇۋ پەن اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتتە اسكەري كافەدرالارعا 150 ورىن عانا كۆوتا بولىنگەن. ال وزدەرى اقشا تولەپ وندا وقىعىسى كەلەتىن ستۋدەنتتەرگە رۇقسات جوق. اسكەري كافەدرادا وقىعىسى كەلەتىندەرگە نەگە شەكتەۋ قويىلعان؟ ەلىمىزگە اسكەري ماماندار كەرەك ەمەس پە؟ – دەپ قىنجىلدى گ.قاسەنوۆ.
نۇر-سۇلتان قالاسى قورعانىس ىستەرى جونىندەگى دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى پودپولكوۆنيك ايدىن ساعىنبەكوۆ بۇل جايتتى قر قورعانىس ءمينيسترى شەشەتىنىن, ازىرگە ونداي سۇرانىستىڭ جوقتىعىن ايتتى.
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىك جايت, ارميادان جالتارىپ جۇرگەندەر از ەمەس. استانادا 5 مىڭنان استام ازامات اسكەري قىزمەتتەن قاشىپ ءجۇر. ال جالتارىپ جۇرە بەرگەندەرگە, ىشكى ىستەر ورگاندارىنا ماتەريالدار جولداپ, ءىس قوزعالادى. ولار 387-باپ بويىنشا باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى نەمەسە ايىپپۇل تولەۋى مۇمكىن. مۇنداي كەلەڭسىزدىكتەردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن اسكەرگە شاقىرىلۋ جاسىنداعى ازاماتتاردىڭ اراسىندا تۇراقتى تۇردە تۇسىندىرمە جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. اسكەري قىزمەتتىڭ تانىمالدىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن باق-تا, الەۋمەتتىك جەلىلەردە ناسيحاتتار جاريالانىپ تۇرادى. نۇر-سۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن جاسوسپىرىمدەرگە اسكەري-پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ ماقساتىندا دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورتتىق, تانىمدىق-تالىمدىك شارالار ۇيىمداستىرىلادى.
پاتريوتتار قايدان شىعادى؟
قازىرگى كۇنى قالانىڭ 99 جالپى ءبىلىم بەرەتىن ۇيىمدارىندا 84 اسكەري-پاتريوتتىق كلۋبتار مەن 66 «جاس سارباز» سىنىپتارى جۇمىس ىستەيدى. وسى جوبا اياسىندا جىل باسىنان بەرى 516 ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلىپ, وعان قاتىسۋشىلار سانى, ياعني اسكەري-پاتريوتتىق ءىس-شارالارعا قاتىساتىن جاسوسپىرىمدەر قاتارى 174 مىڭنان اسىپ وتىر. بۇل – ۇلكەن كورسەتكىش.
ماسەلەن, «SMART-SARBAZ» سىنىبى بار. اتالعان ۇيىمداردا 5648 جاس وسكىن تاربيەلەنۋدە. جاقىندا 68665 اسكەري بولىمشەسىندە قالالىق «جاس سارباز» كۇزگى اسكەري-پاتريوتتىق ويىندارى ءوتتى. ونىڭ اياسىندا ۇزدىك مەكتەپتەردى, ۇزدىك جاس ساربازداردى ماراپاتتاۋ ءراسىمى ءوتتى. ال جاسوسپىرىمدەر بولسا, اسكەري بولىمشەنىڭ تىرشىلىگىمەن تانىسىپ, جاۋىنگەرلەرمەن كەزدەستى. ءوز ونەرلەرىن ورتاعا سالدى. وسىنىڭ ءبارى قورعانىس ىستەرى دەپارتامەنتىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىسىنىڭ جەمىستى ناتيجەسى دەۋگە نەگىز بار. جاس ساربازداردىڭ ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگىن ايقىنداعان بايقاۋ دا جوعارى دەڭگەيدە وتكىزىلدى. قازىلار القاسىنىڭ مۇشەلەرى نۇر-سۇلتان قالالىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى مۇحتار تولەۋتاەۆ, قوعامدىق دامۋ ىستەرى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ءجۇسىپ جۇماعۇلوۆ, قورعانىس ىستەرى دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ايدىن ساعىنبەكوۆ جانە اتالعان دەپارتامەنتتىڭ باستىعىنىڭ ورىنباسارى ەربولات ءجۇسىپوۆ اسكەري بىلىكتىلىگىن كورسەتكەن وقۋشىلارعا العىس ءبىلدىرىپ, جۇلدەلەرىن تاپسىردى.
جالپى, بەيبىت كۇندە, مۇمكىن, اسكەري ماماندارعا دەگەن سۇرانىس ارتىپ تۇرماعان شىعار؟ دەگەنمەن, قازاقستانعا قۋاتتى ارميا, بىلىكتى اسكەري ماماندار اسا كەرەكتىگى داۋسىز, سوندىقتان اسكەر ماسەلەسى ۋاقىت كۇتتىرمەيتىن وزەكتى ءارى ماڭىزدى جايت دەپ بىلەمىز.
