ومىردە قاق-سوقپەن ءىسى جوق, بار ويى مەن ماقساتى ادامدارعا ادال بولسام, سولارعا جاقسىلىق جاساسام, كومەكتەسىپ, قول ۇشىن بەرسەم دەپ تۇراتىن جۇرەگى جىلى جاندار بولادى. تۋعان جەرىنەن تابان اۋدارماي ەڭبەك ەتىپ, جىرى دا, سىرى دا اتامەكەنى – سارىارقا بولىپ كەتكەن قاسىم اپپاسۇلى تاۋكەنوۆ, مىنە, وسىنداي ادام. عۇمىرىندا پەندەشىلىكتەن ادا, شەشەنسىپ كوزگە تۇسۋدەن اۋلاق, «شولاق بەلسەندىلىك» پەن «اتقا مىنۋگە» ونشا اۋەستىگى جوق, بىراق قاريالىق كانون مەن اقساقالدىق اتاققا ادال اعا كۇنى كەشەگە دەيىن «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە ءوزىنىڭ ويلى دا ورنىقتى ماقالالارىمەن ءجيى قاتىناسىپ تۇردى. ونى ءبىزدىڭ جاقسى بىلەتىنىمىز سوندىقتان, ارىپتەسىمىزگە جوعارىداعىداي ىزگى لەبىز, يگى پىكىر ءبىلدىرىپ جاتۋىمىز دا, مىنە, وسىدان. سول اعامىز وسى قازان ايىنىڭ اياعىندا 85-كە كەلمەك. مەرەيتوي قارساڭىندا قاسىم اپپاسۇلىنا ءوزىنىڭ جازعان ءۇش كىتابى ارقىلى لەبىز ءبىلدىرۋدى ءجون كوردىك.
(1. «ويتۇمار»). ومىردە دالەلدەنگەن ءبىر شىندىق بار. ول – شىرايلى شىعارما, تولىمدى تۋىندىنىڭ ءاماندا باي ومىرلىك تاجىريبە مەن ەنتسيكلوپەديالىق مول بىلىمنەن, بۇعان قوسا ەل مەن جەر اتتى قاسيەتتى دە قاستەرلى ۇعىمنىڭ تاعدىر-تالايىن ءوزىنىڭ ومىرلىك بەلسەندى باعدارىنا تەمىرقازىق ەتىپ العان ۇلكەن جۇرەك يەسىنەن عانا تۋاتىندىعى. قاسىم اعادا وسىنىڭ ءبارى دە مولىنان كەزدەسەدى. سوندىقتان بۇل كىسىنىڭ جازعان دۇنيەلەرى شىنشىل, ويلى, كوكەيتەستى سيپاتقا يە. ماقالالارى سيرەك فاكتىلەردى ءتيىمدى تاۋىپ قولدانۋىمەن, ءتۇرلى دەرەكتەردى ءدال دايەكتەي بىلۋىمەن قۇندى. ال قالام يەسىنىڭ ءوزى تاڭداپ العان تاقىرىپتى تالداپ, ءتۇسىندىرۋى, ءسويتىپ ونى تانىمدىق دەڭگەيگە كوتەرۋدەگى قارەكەتى شە؟ بۇل تۇرعىدان كەلگەندە, اۆتور – مىقتى اناليتيك. بۇعان قول جەتكىزىپ, ونى ۇستاپ تۇرعان باستى ۇستىندار – ماتەريالدارداعى مول اقپاراتتارمەن بايىتىلعان سەنىمدى بايانداۋ مەن تابيعي ءۋاج جانە مىق شەگەدەي قاعىلعان ءتۇيىندى ويلار. وعان «ويتۇمار» اۆتورىنىڭ «تىڭ تراگەدياسى», «بيوگەوتسەنوز», «وزگەنىكىن وزىمىزشە وبەكتەۋ», «ءبىلىپ تۇرىپ ىستەلگەن بىلمەستىك» سياقتى تۋىندىلارى تولىق دالەل بولا الادى. ال ونىڭ بۇلاردان باسقا «وي», «ديمەكەڭ», «مەن وسكەن ورتا» اتتى ماقالالارى شە؟ تۇنىپ تۇرعان تاعلىم, عيبرات, اقىل-كەڭەس.
بۇل – «ويتۇمار» كىتابىنىڭ ءبىر قىرى. ءيا, بىلايشا ايتقاندا, ايسبەرگتىڭ سۋ ۇستىندەگى بەرگى بولىگى. ال ارعى جاعىندا, ياعني تۇپكى مانىندە نە جاتىر دەيسىزدەر عوي… ايتايىق. وندا ۇلت پەن ۇيات, ءتىل مەن ءدىل جەرىنە جەتكىزە ءسوز ەتىلگەن. يمان, يبا, يبادات ماسەلەسى دە تىس قالماعان. تۇمسا تابيعاتقا قيانات جانايقايى دا مەنمۇندالاپ تۇر. جەر مەن تەر, وبال مەن ساۋاپ, قارىز بەن پارىز دا ەشكىمدى بەي-جاي قالدىرماسى انىق. اۆتور حالىقتىق قالىپتىڭ ءتىنى مەن وزەگى بولىپ تابىلاتىن وسى ادامگەرشىلىك كاتەگوريالارىنىڭ, مورالدىق قاسيەتتەردىڭ جانە رۋحاني قۇندىلىقتاردىڭ قازىرگى الا-قۇلا كورىنىستەرىنە جانى اۋىرىپ كۇيزەلەدى, كوڭىلى الاڭداپ مازاسىزدانادى, جاقسىلىققا جەتۋدىڭ جولىن كورسەتىپ, جاس ۇرپاققا امانات ءسوزىن ايتادى.
حالقىمىزدا «كونەكوز», «كونەقۇلاق» دەگەن سوزدەر بار. «قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگىندە» وعان: كوپ جاساعان, كوپتى كورگەن, ارعى-بەرگىدەن حابارى مول, ءبىراز نارسەنىڭ ءجونىن بىلەتىن قاريا, كوكىرەگى وياۋ, ءسوزى سارا قارت دەگەن انىقتاما بەرىلگەن. كىتاپ اۆتورى قاسىم اپپاسۇلى تاۋكەنوۆ – مىنە, وسىنداي جان. ەگەر ادامدى ءوز بولمىسىمەن ماقتاپ, ماداقتاعان ءجون دەسەك, مىناداي ءجايت ويعا ورالادى. جالپى ەشكىم دە بەسىگىنەن يا باسشى, يا بيىك لاۋازىم يەسى بولىپ تۋمايدى. ءبارى دە جۇرە كەلە بولادى. ال بولدى ەكەن, وندا ونىمەن كەلگەن بەدەل دە سول قىزمەتپەن كەلەدى نەمەسە سول قىزمەتپەن كەتەدى. مۇنداعى ايتايىق دەگەنىمىز, بۇل كىسى دە كەزىندە تالاي جاۋاپتى جۇمىستاردىڭ تۇتقاسىن ۇستاپ, جوعارى لاۋازىم يەسى اتانعان. بىراق كىم بولسا دا, قايدا جۇرسە دە اسپاعان, تاسپاعان. ءسويتىپ ول وزىنە بىتكەن ادامشىلىعىنان اينىماي ارداقتالىپ قالعان تۇلعا. قازىردە دە سولاي. مۇنىڭ ءمانىسى سوناۋ ءتۇپ تامىرداعى تەكتىلىكتە جاتقان سياقتى. سونىڭ ءبىر بەلگىسى – ابزال اعانىڭ «ويتۇمار» كىتابىن ءوز قارجىسىنا شىعارىپ, ەركىن ەلدىڭ ەرتەڭى – جاس ۇرپاققا تەگىن تاراتۋعا نيەت ەتكەنى. ويتكەنى اقىل-كەڭەس ساتىلمايدى, ايتىلادى ەمەس پە؟! بىلە بىلسەك, بۇل دا وزىنشە ءبىر ونەگە ءارى ۇلكەن عيبرات.
(2. «اباي بول, ارلان»). ادەبيەتتە «زوولوگيالىق تاقىرىپ» اتتى ءۇردىس بار. وعان قالام تارتقان جاندار ءوز شىعارمالارىنا جان-جانۋارلاردىڭ تىرشىلىگىن, ولاردىڭ ءبىز بىلمەيتىن جۇمباق سىرىن وبەكت ەتىپ الادى دا, ءتۇرلى كوركەمدىك شەشىمدەر ارقىلى حايۋاناتتار پسيحولوگياسىن جان-جاقتى اشۋعا تىرىسادى. مامين-سيبيرياك, ميحايل پريشۆين, سەتون-تومپسون سىندى شىعارماشىلىق يەلەرى مىنە, كەيىنگى ۇرپاققا وسىنداي ەڭبەكتەرى ارقىلى جاقسى تانىس.
«زوولوگيالىق تاقىرىپ» قازاق ومىرىنە دە بوتەن ۇعىم ەمەس. اۋىز ادەبيەتىنىڭ ۇلگىلەرى – ەپوستار مەن فولكلورداعى حايۋاناتتار الەمى تۋرالى ەرتەگىلەردى بىلاي قويعاندا, وسى كەشەگى, بۇگىنگى كوركەم ادەبيەتىمىزدەن دە وعان كوپتەگەن مىسالداردى كەلتىرۋگە بولادى. ول – ماسەلەن, ۇلى جازۋشىمىز مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «كوكسەرەك» پوۆەسى. ول – كورنەكتى قالامگەرلەر تاكەن الىمقۇلوۆتىڭ «كوك قارشىعا» اڭگىمەسى مەن مۇحتار ماعاۋيننىڭ «تازىنىڭ ءولىمى» تۋىندىسى. ول – جازۋشى ءساتىمجان سانباەۆتىڭ «اق ارۋانا» شىعارماسى. ول – ورالحان بوكەەۆتىڭ «بۋرا» اڭگىمەسى مەن سماعۇل ەلۋباەۆتىڭ «ويسىلقارا» حيكاياتى.
ارينە, بۇل شىعارمالاردا جان-جانۋارلار مەن حايۋاناتتاردىڭ بەلگىلى ءبىر ءتۇرى عانا الىنعانىن اتاپ ايتۋ قاجەت. اۆتورلار باستى وبەكت بولىپ تابىلاتىن سول «كەيىپكەرلەرىن» اسەمدەيدى, كوركەمدەيدى. شارتتى تۇردە ءتۇرلى ادەبي ادىستەرگە بارىپ, شىعارماشىلىق تۇرعىداعى بەينەلىك وبرازعا قول جەتكىزەدى. سونىسىمەن دە ول – رۋحاني قازىنا, سونىسىمەن دە ول شەدەۆر. ال تابيعاتتىڭ اردا دا ءتول پەرزەنتى اڭداردىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىگىن باقىلاۋ, زەرتتەۋ, سول ارقىلى ولاردىڭ ءىس-ارەكەتىن ادامدارعا تانىمدىق دەڭگەيدە ءتۇسىندىرىپ بەرۋ شە؟ بۇل – ادەبيەتتىڭ «كىشى ءىنىسى» بەللەتريستيكاداعى ۇلكەن تاقىرىپ. وعان ورىس ءجۋرناليسى ۆاسيلي پەسكوۆ پەن قازاقستاندىق ناتۋراليست-قالامگەر ماكسيم زۆەرەۆ تۋىندىلارى ۇلگى بولا الادى.
ومىرلىك تاجىريبەسى مول, اڭشى ءارى ولكەتانۋشى, سەگىز قىرلى, ءبىر سىرلى جان – قاسىم اپپاسۇلى تاۋكەنوۆتىڭ «اباي بول, ارلان!» اتتى كىتابى, مىنە, وسىنداي «زوولوگيالىق تاقىرىپتىڭ» وزىنشە ءبىر ادەمى ۇلگىسى. مۇنداعى دەرەكتى جانرمەن جازىلعان ەتيۋدتەر مەن شتريحتار, فراگمەنتتەر ارقا وڭىرىندەگى جان-جانۋارلار الەمىنەن قىزىقتى سىر شەرتەدى. اتاپ ايتاتىن نارسە, اۆتور – مۇندا بايقامپاز, ويماقتاي نارسەدەن وي تۇيەتىن تياناقتى, ۇقىپتى پىكىر يەسى. ءوزى جازىپ وتىرعان تاقىرىپتى ول كوپ جىلدار بويى زەرتتەگەن, قاداعالاعان جان. سوندىقتان دا مۇنداعى وقيعالار وتە شىنشىل, سەنىمدى سيپاتقا يە بولعان. قىزىعى سول, كىتاپ يەسى ءوزىنىڭ كورگەنىنىڭ ءبارىن جوقتى-باردى ەتىپ شىعارماسىنا توعىتا بەرمەگەن, كەرىسىنشە ەلدى ەلەڭ ەتكىزەتىن جايتتەردى عانا ىرىكتەپ, سۇرىپتاپ بايانداعان. بايانداپ قانا قويماي, ولارعا ءوز تاراپىنان عىلىمي تۇردە دايەكتىلىكپەن باعا بەرىپ تە وتىرادى. ول – تۋعان ءوڭىردىڭ تابيعاتىنان ءبىر ءسات تە اجىراپ كورمەگەن كىسى. سونىڭ ناتيجەسىندە قاسىم اعا كەرەمەت بايقامپازدىق, اڭعارىمپازدىق قابىلەتتەرگە يە بولعان. ناتيجەسى – «اباي بول, ارلان!» اتتى تاماشا كىتاپ.
تابيعات – ءبىزدىڭ ءۇيىمىز! ادامدارعا سول تابيعات انانىڭ ءبىر بايلىعى – جان-جانۋارلار تۋرالى ايتىپ بەرۋ قاسىم اپپاسۇلى تاۋكەنوۆتىڭ شىعارماشىلىق باستى ماقساتى. ال بۇل ەڭ ۇلكەن نارسە.
(3. «ءوزىڭدى-ءوزىڭ تانى»). ولجەكەڭ – ولجاس سۇلەيمەنوۆ اعامىزدىڭ اتاقتى «از ي يا» كىتابى مۇقاباسىنىڭ ىشكى تيتۋل بەتىندە «ىزگى نيەتتى وقىرمانعا» دەگەن سويلەم بار. مۇنى اۆتوردىڭ: «بۇل شىعارما جۇرەگىندە ءوز ۇلتىنا دەگەن جىلۋ وتى بار, تۋعان حالقىنىڭ تاريحىن بىلۋگە قۇشتار ۇرپاققا ارناپ جازىلعان ەڭبەك» دەگەن ويى دەپ ۇققان ءجون. جانە وعان: «كىتاپ بەتتەرىندەگى پىكىرلەر مەن پايىمداۋلاردى كىم قالاي ۇعىپ, تۇسىنسە دە كوزدەگەن ماقسات بىرەۋ. ول – ءوزىڭدى- ءوزىڭ تانۋعا تىرىس. سوعان ۇمتىل!» دەپ وقىرمانعا ىشتەي دەم بەرىپ, ولاردىڭ جان دۇنيەسىن جاڭعىرتا اتوي سالعان ىزگى وي مەن جاناشىر ءۇن دەر ەدىك.
ءيا, شىنىندا ءبىز وسى كىمبىز؟ قايدان شىقتىق؟ ءتۇپ-تامىرىمىز نەدەن باستاۋ الىپ, تاريحىمىز قالاي قالىپتاسقان؟ قازىر ونى قاي دەڭگەيدە پايىمداپ, باعالاۋدامىز؟ مىنە, وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋ وتكەن عاسىردىڭ 70-ءشى جىلدارىنان باستاپ كۇن تارتىبىنە وتكىر قويىلماسا دا, ءومىردىڭ ءتۇرلى اسپەكتىلەرىنەن قىلاڭ بەرگەنىنەن ءبىز جاقسى حاباردارمىز. وعان ناقتى مىسال رەتىندە سول كەزەڭدە جارىق كورگەن ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ جوعارىداعى «از ي يا» ەڭبەگىنەن باسقا ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر», مۇحتار ماعاۋيننىڭ «الداسپان», مۇرات اۋەزوۆتىڭ «الەمدى ءداستۇرلى قازاق ونەرى ارقىلى تانۋ», ساتىمجان سانباەۆتىڭ «اق ارۋانا», اقسەلەۋ سەيدىمبەكوۆتىڭ «كۇڭگىر-كۇڭگىر كۇمبەزدەر» تۋىندىلارىنداعى سيمۆولدىق مەڭزەۋ لەيتموتيۆتەرىن ايتۋعا بولادى.
«مۇنداي قۇبىلىستىڭ, ياعني, سول كەزدەگى قوعامنىڭ يدەولوگيا سالاسىنا دەگەن «ءتىلسىز قارسىلىق – ءۇنسىز وپپوزيتسيانىڭ» تۋىنا نە سەبەپ؟» دەيسىزدەر عوي. ايتايىق. وعان ءبىرىنشى كەزەكتە سول ۋاقىتتاعى ەۆروتسەنتريزم اعىمىنىڭ مىقتاپ بەل الىپ, كەۋدەمسوقتىق تانىتۋىنان ءىش جيعاندىق ەدى. نەگە دەسەڭىزدەر, ءوزىمىز جوعارىدا ءسوز ەتىپ وتىرعان 70-ءشى جىلدارى, ماسەلەن, ءبارىمىز قۇدايداي كورگەن ف.دوستوەۆسكيدىڭ «جازۋشى كۇندەلىگى» ماقالاسىنداعى, س.تسۆەيگتىڭ «رۋمدى جاۋلاپ الۋ» شىعارماسىنداعى, ا.ءتوينبيدىڭ «سەگىز وركەنيەت» زەرتتەۋىندەگى, ە.تارلەنىڭ «قىرىم سوعىسى» ەڭبەگىندەگى ازيانى جابايى ەتىپ كورسەتىپ, تۇركى الەمىن جوققا شىعارۋ جانە دالالىق مادەنيەت ەشۋاقىتتا بولعان ەمەس دەگەن سياقتى كەرىتارتپا كونتسەپتسيانى مىقتاپ ورنىقتىرعان ۋاقىت بولاتىن بۇل. ەكىنشى, وسى قاۋىپتى اعىمنان اسىپ تۇسپەسە ودان كەم سوقپايتىن: «كسرو-داعى ۇلتتار جويىلىپ, ولاردىڭ ورنىنا ءبىر عانا تىلدە – ۇلى ورىس تىلىندە سويلەيتىن سوۆەت حالقى پايدا بولادى» دەگەن قاتەرلى دە قورقىنىشتى مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ ومىرگە كەلۋى ەدى. اۆتورلارى مەن يدەولوگتارى گ.الەكساندروۆ, ا.ەفيموۆ, گ.كالتاحچيان بولىپ تابىلاتىن تەورەتيكتەردىڭ ايتۋىنشا: «بۇل كەمەلدەنگەن ءسوتسياليزمنىڭ جوعارعى فازاسى – كوممۋنيزمدە جۇزەگە اسپاي قويمايتىن» قۇبىلىس-تىن. جانە وعان نەگىز دە جوق ەمەس ەدى. ولاي دەيتىنىمىز, مىسالى, «ناتسي ي نارودنوستي» جۋرنالىندا كەڭەس ەلىندە تۇراتىن حالىقتاردىڭ 1922 جىلى 193 تىلدە سويلەيتىندىگى تۋرالى دەرەك كەلتىرىلگەن ەكەن. ال «1973 جىلعى كسرو-داعى ءباسپاسوز» دەپ اتالاتىن ستاتيستيكالىق انىقتامالىقتا «كەڭەس وداعىنداعى وقۋلىقتاردىڭ 118 تىلدە باسىلىپ شىعاتىندىعى» جازىلىپتى. دەمەك, 51 جىلدا 73 ءتىل ساپتان شىعىپ قالعان. قانداي ۇرەيلى تسيفر, قانداي قورقىنىشتى مالىمەت دەسەڭىزشى بۇل.
مىنە, وسىنداي ساياسات پەن اعىم جانە جوعارىداعىداي مەملەكەتتىك باعدارلامادان كەيىن كىمنىڭ دە بولسا: «ءبىز قايدان شىقتىق؟» قايدا بارامىز؟ ءتۇپ-تامىرىمىز نەدەن باستاۋ الىپ ەدى؟ قازىر كىمبىز؟ بولاشاعىمىز نە بولادى؟» دەپ ىشقىنباۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. تۇياق سەرىپپەي بەرىلۋ ءوزىن ۇلت ۇلى, حالىق پەرزەنتى دەپ ەسەپتەيتىن پەندە تابيعاتى ءۇشىن مۇلدەم جات ارەكەت-ءتى. وسىنى جانە سول كەزدەگى قوعامداعى قالىپتاسقان جالپى جاعدايدى وتە تەرەڭ تۇسىنگەن كسرو باسشىسى يۋ.ۆ.اندروپوۆ ءوزى ومىردەن وتەردەن 11 اي بۇرىن كەزدەيسوق, ەشكىم ودان مۇنى مۇلدە كۇتپەگەن مىناداي وي ايتۋعا ءماجبۇر بولدى. «ءبىز, – دەدى باس حاتشى 1983 جىلعى «كوممۋنيست» جۋرنالىنىڭ №9 سانىندا جارىق كورگەن ماقالاسىندا, – شىنىمەن-اق سوتسياليزم قۇرا الساق, تەك ءسوتسياليزمنىڭ العاشقى باسپالداقتارىنىڭ بىرىندە تۇرمىز». مىنە, ساعان «كەمەلدەنگەن سوتسياليزم»!.. مىنە, ساعان «تاياۋدا ورناي قويار كوممۋنيزم»!.. ونىڭ بۇل ءسوزى ۇلكەن ەرلىك ەدى. ويتكەنى مۇنداي مويىنداۋدى وعان دەيىن ەشكىم ايتا العان جوق بولاتىن. سودان باستالعان ساناداعى سىلكىنىس, جان-دۇنيەمىزدەگى جاڭاشا ويلاۋ ماشىعى الدىمەن قالاي دەسەك تە قايتا قۇرۋعا, ودان جاريالىلىققا, بەرتىن كەلە ەگەمەندىككە, اقىرى دەربەستىك تاڭى – تاۋەلسىزدىككە الىپ كەلگەنى انىق. ال بۇل ءوز كەزەگىندە ءوزىمىزدىڭ كىم ەكەنىمىزدى ءبىلىپ, ءتۇپ اتامىز – تۇركى جۇرتى تۋرالى جازعان زەرتتەۋشىلەردىڭ ەڭبەكتەرىن ەركىن وقۋ ارقىلى ءتول تاريحىمىزدى جاساۋعا جول اشىلدى دەگەن ءسوز بولاتىن.
بۇل جايتتەردى ءبىز نەگە ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ وتىرمىز دەيسىز قۇرمەتتى وقىرمان؟ مۇنىڭ ءبارىن بايانداۋىمىزدىڭ سىرى مىنادا. ومىردەن كورگەنى مەن تۇيگەنى مول, ءبىلىمدى دە بىلىكتى جان قاسىم تاۋكەنوۆتىڭ «پوكلونيس تيۋركام» اتتى كىتابىنداعى دەرەكتەر سول 70-ءشى جىلداردان باستاپ جيناقتالعان. كەلە-كەلە تۇركى الەمى تۋرالى مول مالىمەت بەرەر انىقتامالىق دارەجەسىنە جەتكەن. سوندىقتان دا ول كوپ نارسەنىڭ كىلتى. اتاپ ايتقاندا, مۇندا ءبىزدىڭ ارعى اتا-بابالارىمىز ساقتار مەن عۇندار, ولاردىڭ ادامزات تسيۆيليزاتسياسىنا قوسقان ۇلەستەرى ناقتى دەرەك, سيرەك فاكت, نانىمدى وي-تولعامدار ارقىلى قىسقا دا نۇسقا ءسوز ساپتاۋلارىمەن بەرىلگەن. بۇلار جوعارىدا ايتقان ءوزىڭدى-ءوزىڭ تانۋعا جاۋاپ بەرەدى. تۇپكى تەگىڭدى بىلۋگە كومەكتەسىپ, جاردەمدەسەدى. بۇل – ءبىر.
ەكىنشى, تەلەديدار ەكرانى مەن كومپيۋتەر مونيتورى بيلەگەن مىنا ينتەرنەت زامانىندا كىتاپ وقۋدىڭ قيىنداپ كەتكەنى بەلگىلى نارسە. وسىدان كەلىپ ءىلىم-ءبىلىم مەن تانىم اتاۋلىعا نەگىز قالايتىن دەرەكتەردى مىسقالداپ جيناۋ ارقىلى ونى ادام بويىنا بىرتىندەپ ءسىڭىرۋ داعدىسى بۇزىلدى. سونىڭ سالدارىنان بۇگىنگى قاۋىم ساناسىندا بەلگىلى ءبىر ماسەلەدەن ءۇستىرت, جالپىلاما عانا حاباردار بولۋ ۇستەمدىگى بەلەڭ الا باستادى. مىنە, وسىنداي كەزەڭدە قاسىم تاۋكەنوۆتىڭ «پوكلونيس تيۋركام» اتتى تۋىندىسى بۇگىنگى ۇرپاققا تۇركى دۇنيەسى مەن الەمى تۋرالى تاقىرىپتى ءبىر جەرگە جيناقتاعان امبەباپ ەڭبەك دەر ەدىك.
ءۇشىنشى, جيناقتا ءبارى دە ناقتى, كەلتىرىلگەن اۆتورلار ەڭبەكتەرىنىڭ اتتارى مەن ودان الىنعان دايەكسوزدەر, قاي ارحيۆ, قاي كىتاپحانادا تۇرعاندىعى, ءبارى-ءبارى تاپ-تۇيناقتاي ەتىپ انىق كورسەتىلگەن. قازىرگى زاماندا ءبىر كەزدەگى قول جەتكەن وسى جەتىستىكتىڭ ءوزى كوزدەن بۇلبۇل ۇشقان كەز عوي. سوندىقتان مۇنى دا ايتا وتىرىپ «پوكلونيس تيۋركام» كىتابىن بەينە ءبىر مەكتەپ وقۋشىلارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنا ارنالعان ادەمى لەكتسيانىڭ وزىق ۇلگىسى دەۋگە بولادى. قاسىم اعا تۋىندىسى, مىنە, وسىنىسىمەن دە قۇندى.
قورىتىپ ايتقاندا, جوعارىداعى ءۇش كىتاپ اۆتور ءومىرىنىڭ ءۇش ۇلكەن بەتى سياقتى. ءيا, 85 دەگەن – ءماندى دە ماعىنالى ۇزاق عۇمىردىڭ تاعلىمعا تولى تولعاۋى. ويى. تاجىريبەسى. ۇسىنىس. پىكىرى. سول ءۇشىن دە كوكىرەگى قازىنا قارتقا ريزاشىلىق بىلدىرەمىز.
جانبولات اۋپباەۆ,
قازاقستاننىڭ ەڭبەك
سىڭىرگەن قايراتكەرى
