دەنساۋلىق

دۇرىس تاماقتانۋدى سانگە ەمەس, ادەتكە اينالدىر!



ادام دەنساۋلىعىن ساقتاۋ مەن نىعايتۋ – قوعامداعى تۇراقتىلىق پەن يگىلىكتىڭ كەپىلى. كەز كەلگەن وركەنيەتتى مەملەكەتتە ءار ازاماتتىڭ ساۋلىعى ەل الەۋەتى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ كورسەتكىشى ەكەنى راس. سوندىقتان سوڭعى جىلدارى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن, دەنە شىنىقتىرۋ مەن دۇرىس تاماقتانۋدى ناسيحاتتاۋعا ۇلكەن دەن قويىلعان.

استانا قالاسى سالاۋاتتى ءومىر سالتى ورتالىعىنىڭ نۋتريتسيولوگى, مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى جانار تولىسباەۆا دۇرىس تاماقتانۋ ماسەلەسىمەن 15 جىلدان بەرى اينالىسىپ كەلەدى. ونىڭ ويىنشا, جان مەن ءتاننىڭ ساۋلىعى تەك سپورتقا عانا بايلانىستى ەمەس, دۇرىس تاماقتانۋدىڭ دا ءوز ۇلەسى زور. پايدالى تاعامداردى تۇتىنۋدىڭ ماڭىزى جايىندا ءتۇسىندىرۋ بالاباقشا, مەكتەپتەن باستاۋ الۋى ءتيىس دەيدى مامان.

– ادەتتە, داستارحانىمىزدا قۇرامىندا تۇز بەن قانتى كوپ, زيان مايلاردان تۇراتىن, قايتا وڭدەلگەن اس تۇرلەرى كەزدەسەدى. وسىلاردىڭ بارلىعى ادام دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. سول سەبەپتى تۇتىنىپ وتىرعان اس ونىمدەرى اۋرۋ تۋدىرىپ, حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا زاقىم كەلتىرەدى. كوپ ادامنىڭ تاماق وندىرىسىندەگى اگرەسسيۆتى ماركەتينگتىڭ ايلاسىنا تۇسەتىنى وكىنىشتى. سانگە اينالعان بۋرگەر, گازدى سۋسىندار, ءتۇرلى قۇرعاق سنەكتەر مەن قىتىرلاق چيپسى سىندى
زياندى ونىمدەردىڭ جارناماسى جەر جارىپ, دەنساۋلىققا زاردابىن تيگىزەدى, – دەيدى دارىگەر.

قۇنارى شامادان تىس تاعامدار ارتىق سالماققا اكەلىپ, اقىرىن­دا ءتۇرلى اۋرۋعا ۇلاسادى. بۇل – عىلىمي دالەلدەنگەن پىكىر. تا­بيعي تازا ونىمدەردىڭ پايداسى عىلىمي تاراپتان ماقۇلدانعان.

– تابيعي تازا اس ونىمدەرىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمى قىسقا بولعاندىقتان, ولاردى ۋاقىتىلى ءارى كۇندەلىكتى قولدانۋ كەرەك. ءدال وسىنداي تازا ءونىم اعزاعا قاجەتتىنىڭ بارلىعىن ءسىڭىرتىپ, بويعا قۋات بەرەدى. باتىستا junk food دەپ زياندى تاعامداردى اتايدى. قانداي ونىمدەرمەن تاماقتانىپ جۇرسىزدەر – سوعان ءمان بەرىڭىزدەر. تاماقتانۋدا سالعىرتتىق تانىتپاي, تالعاپ جەگەن ابزال, – دەيدى مامان.

ونىڭ پايىمداۋىنشا, كوپ­شىلىك دۇرىس تاماقتانۋدى ارتىق سالماقتان ارىلۋ ءۇشىن عانا ماڭىزدى دەپ سانايدى. شىنداپ كەلگەندە, ادام ساۋلىعى ءۇشىن ونىڭ ءمانى الدەقايدا كەڭ. دۇرىس تاماقتانۋدى بىرتىندەپ ادەتكە اينالدىرۋ كەرەك. ۋاقىت وتە كەلە ادام پايدالى تاماقتان قۋات الىپ, جاقسى كوڭىل كۇيدە جۇرگەنىن اڭعارادى. ەڭ باستىسى, بۇل ادەت سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الىپ, ارتىق سالماقتان ارىلۋعا كومەكتەسەدى. دۇرىس تاماقتانۋ دا سپورت ءتارىزدى ۋاقىتشا سانگە ەمەس, ءومىر سالتىنا اينالۋى ءتيىس!

 


تاعىدا

رايحان راحمەتوۆا

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شولۋشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button