سوڭعى جىلدارى جاپونيا, اقش, ۇلىبريتانيا, اۆستراليا جانە كانادادا قارتتار ءۇيىن بالالار ۇيىمەن بىرىكتىرۋ جوباسى ءجيى قولعا الىنۋدا. ويتكەنى اتالمىش تاجىريبەنىڭ پايدالى تۇستارى بىردەن بايقالىپ جاتىر.
ماسەلەن, لوندونداعى «Apples & Honey» بالالار ءۇيىن 26 جىل بويى باسقارىپ كەلگەن دجۋدي يچ-حوروۋيچ بىلتىردان بەرى بۇلدىرشىندەردى «Nightingale Hammerson» مەكەمەسىندەگى قارتتارمەن قوستى. وسىلايشا ول بىرىككەن كورولدىك اۋماعىنداعى تاستاندى بالالار مەن قاريالارعا ارنالعان تۇڭعىش ارالاس ۇيىمدى قۇردى. جاڭا يدەيانىڭ ۇتىمدى جاقتارى تۋرالى دجۋدي بىلاي دەيدى:
– قارتتار ۇيىندەگى كىسىلەردىڭ كوبىسى – جۇبايىنان ايىرىلعان, نەمەرە-ءشوبەرەلەرى جوق نەمەسە بار بولسا دا ولاردى وتە سيرەك كورەتىن ادامدار. بالالارمەن بىرگە ءومىر سۇرە باستاعاننان-اق ولار جالعىزدىقتارىن ۇمىتىپ, كوڭىلدەرى سەرگىدى. ءبىر جاعىنان قاراعاندا, اتا-اجەلەر مەن كىشكەنتايلاردىڭ ءبىر جەردە بولۋى كادىمگى ءۇيدىڭ اتموسفەراسىن ەسكە تۇسىرەدى. ول ەكى تولقىنعا دا پسيحولوگيالىق تۇرعىدا جاعىمدى اسەر سىيلايدى. بۇلدىرشىندەر دە وزدەرىنە اتا-اجە تاپتى. ادەتتە, ەرەسەكتەردىڭ مەيىرىمىنە مۇقتاج بولىپ جۇرەتىن بالالارعا بۇل جەردە وزدەرى ەلەستەتكەن قامقورلىقتىڭ ەكى ەسە كوپ ءمولشەرىن بەرەدى.
جالپى, بالالار مەن قارتتار ءۇيىن ءبىرىكتىرۋ ءداستۇرى 1976 جىلى توكيودا باستالىپتى. شيمادا ماساحارۋ ەسىمدى ازامات «Kotoen» بالالار ءۇيىن قارتتارعا ارنالعان ورتالىقپەن قوسقان سوڭ, بۇل كونتسەپتسيانىڭ ارتىقشىلىقتارىنا وزگە دە ۇيىمداردىڭ كوزدەرى جەتىپ, ناتيجەسىندە 1998 جىلعا قاراي ەلدە سوعان ۇقساس 16 مەكەمە اشىلعان. ونداعى بالالار مەن قاريالار كۇندەلىكتى ۋاقىتتارىن بىرگە وتكىزىپ قانا قويماي, بالالار كۇنى, تاناباتا, سەتسۋبۋن جانە حينا ماتسۋري سياقتى ءداستۇرلى مەيرامداردى دا بىرگە تويلاعان. جاپون عالىمدارى جۇرگىزگەن 2013 جىلعى زەرتتەۋدە جاڭاعىداي مەكەمەلەردەگى قاريالار اراسىندا قاراپايىم «قارتتار ۇيىندەگى» تۇرعىندارمەن سالىستىرعاندا جوعارى قان قىسىمى, اقىل-ەستىڭ شاتاسۋى جانە ءولىم كورسەتكىشىنىڭ الدەقايدا تومەن ەكەنى انىقتالعان.
اتالمىش ءتاجىريبەنىڭ ءبىزدىڭ ەلدە دە تارالۋىنا ۋاقىت كەرەك شىعار. دەگەنمەن ايىنا ءبىرنەشە كۇن تۇراقتى ءتۇردە بوبەكتەر مەن قاريالاردى كەزدەستىرىپ وتىرۋ ءدال ونداي قيىن ماسەلە ەمەس. وكىنىشكە قاراي, استانا قالاسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسىنان سۇراعانىمىزدا, بۇعان ۇقساس بىردە-ءبىر ءىس-شارانىڭ قارتتار ۇيىندە دە, بالالار ۇيىندە دە جوق ەكەنىن ەستىدىك. باتىستاعى قۇبىلىستىڭ ءبىر-ەكى جىلدا بىزگە دە كەلەتىن ادەتى ەمەس پە, ءۇمىتىمىز – سول.
بوتاگوز ماراتقىزى
