ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قاتىسقان استانا اكىمى اسەت يسەكەشەۆكە جۋرناليستەر قالانىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە قاتىستى سۇراقتار قويدى. الدىمەن ەلوردا باسشىسى قوعامدىق كولىكتەگى جولاقى ماسەلەسىن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى.
جولاقى ماسەلەسىن تارقاتتى
– وسىدان ەكى جىل بۇرىن استانادا جولاۋشىلاردى تاسىمالداۋ باعدارلاماسى بەكىتىلدى. سونىڭ اياسىندا اۆتوبۋستاردى جاڭارتۋ, سەرۆيستى جاقسارتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى قارجىلىق مودەل تۇزۋدە بولىپ وتىر.
شىنىندا دا, 2014 جىلدان بەرى تاريف كوتەرىلگەن جوق. سول ۋاقىتتان بەرى ەكى دەۆالۆاتسيا ءوتتى, جانارماي باعاسى ءوسىپ, ينفلياتسيا بولدى. ءبىز قازىر اۆتوپاركتەرمەن, كولىك كومپانيالارىمەن بۇل سالانىڭ ەكونوميكالىق مودەلىن انىقتاپ جاتىرمىز. ءبىز اۆتوپاركتەردىڭ ۇسىنىستارىن تىڭدادىق, بانكيرلەردى شاقىردىق. اۆتوپاركتەر 300 جانە 500 تەڭگەدەن ۇسىندى, بىراق ءبىز ەڭ تومەنگى باعانى – 200 تەڭگەنى الدىق. اتالمىش تاريف جانارماي ساتىپ الۋدى, جۇرگىزۋشىلەر مەن كوندۋكتورلاردىڭ ەڭبەكاقىسىن, اۆتوپاركتەردىڭ جوندەۋى مەن جاڭارۋىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس. ءبىرىنشى كەزەڭدە ءبىز قوعامدىق كولىكتىڭ جاعدايىن تولىق ءتۇسىنۋ ءۇشىن 200 تەڭگەنى بەكىتتىك. بيىل باسىمدىقتى دا وسى ماسەلەنى انىقتاۋعا قويدىق. سول سەبەپتەن اقشاسىز ەسەپ ايىرىسۋعا كوشۋگە, كارتوچكامەن تولەم جاساۋعا ءجۇز پايىز باسىمدىق بەرىپ وتىرمىز. وسىنداي ۇلگى كوپتەگەن ەلدەر مەن ءوزىمىزدىڭ الماتىدا ءوزىن جاقسى كورسەتتى, – دەدى اسەت يسەكەشەۆ.
جولاقى ماسەلەسى قوعامدىق كەڭەس, ساراپشىلىق كەڭەسى, قالالىق ءماسليحات, اكىمدىكتىڭ وزىندە ءالى دە تالقىلانادى. ناقتى شەشىم سودان كەيىن قابىلدانادى. وسىنى ايتقان قالا باسشىسى بيىل كارتوچكامەن جولاقىنى تولەۋ باعاسى كوتەرىلمەيتىنىن, سول 90 تەڭگە بولىپ قالا بەرەتىنىن جەتكىزدى.
– جولاۋشىلارعا ەلەكتروندى كارتوچكامەن ءجۇرۋ ەكى ەسە ءتيىمدى. حالىق كارتامەن ءبىر رەتتىك تولەم جاساپ, ءبىر ساعاتتىڭ ىشىندە باسقا قوعامدىق كولىككە اۋىسقاندا تەگىن جۇرە الادى. بىراق ءبىز سارالانعان ءتاريفتى ەنگىزەمىز. بۇل 180 تەڭگە شاماسىندا بولادى. كارتوچكامەن جۇرگىسى كەلمەيتىن ادامدار قولما-قول ەسەپ ايىرىسىپ 180 تەڭگە تولەيتىن بولادى, – دەگەن استانا اكىمى سارالانعان تاريف شامامەن العاندا شىلدە ايىنىڭ ورتاسىندا ەنگىزىلەتىنىن ايتتى.
– حالىقتىڭ ءبارى كارتوچكامەن جۇرەتىن بولسا, اكىمدىك بۇل سالادا قانشا قارجى اينالىمدا جۇرەتىنىن ءبىلىپ, سۋبسيديالار ءتاريفى بويىنشا شەشىم قابىلداي الادى. قالا تۇرعىندارى 90 تەڭگەدەن تولەيتىن بولسا, بيۋدجەتتەن جىلىنا شامامەن 15 ملرد تەڭگە سۋبسيديالاناتىن بولادى, – دەدى ءا.يسەكەشەۆ.
شەتكى ايماقتار جولسىز قالمايدى
استانا اكىمىنىڭ ەسەپتەۋىنشە, قالا جولدارىنىڭ بارلىق پروبلەماسىن ءبىر مەزگىلدە شەشۋ ءۇشىن تريلليوننان استام قارجى كەرەك. جالپى, بىلتىر ەلوردادا100 جاڭا كوشە سالىنىپ, جوندەلدى. ونىڭ جارتىسىنان كوبى – 55 جول شەتكەرى ايماقتارداعى تۇرعىن الاپتاردا ورنالاسقان. بيىل 91 جول سالىنادى جانە جوندەلەدى, ونىڭ 70-تەن استامى قالانىڭ شەتكەرى ايماقتارىندا بولادى.
– ءبىزدىڭ مىندەتىمىز الداعى ەكى جىل ىشىندە قالانىڭ شەتىندەگى جولدارعا تولىعىمەن اسفالت توسەۋ بولىپ وتىر. كەلەسى جىلى بۇل ايماقتارعا گاز جەتەدى. ەڭ الدىمەن كوكتال-1, كوكتال-2 جانە وڭتۇستىك-شىعىسقا گاز تارتىلادى. بيىل جارىقتاندىرۋ ماسەلەسى شەشىلىپ, ايالدامالار ورناتىلادى. شەتكەرى ايماقتاردا ساياباقتار مەن قوعامدىق-سپورتتىق ورتالىقتاردى سالۋ جوباسىن جۇزەگە اسىرماقپىز, – دەدى ەلوردا اكىمى.
ءا.يسەكەشەۆ جولداردىڭ ساپاسىنا قاتىستى ماسەلە ۇنەمى باقىلاۋدا ەكەنىن, ونى باقىلايتىن زەرتحانالار اشىلىپ, ساپاعا بايلانىستى شەتەلدىك ماماندار تارتىلىپ جاتقانىن جەتكىزدى. جولداردىڭ ساپاسىز سالىنۋ مەن جوندەلۋ سەبەپتەرىن اتاپ بەردى. سونىڭ ىشىندە مەردىگەرلەردىڭ جاۋاپسىزدىعى, ساپاسىز ماتەريالداردى قولدانۋ, تەحنولوگيالىق تسيكلدى بۇزۋ بار.
قوقىستىڭ 70 پايىزى قايتا وڭدەلەدى
استانا اكىمى جاقىن ارادا قالادا قوقىس جيناۋدىڭ جاڭا مادەنيەتى قالىپتاساتىنىن ايتىپ, تۇرعىنداردى تۇرمىستىق قالدىقتاردى سۇرىپتاپ جيناۋ ماسەلەسىن زەرتتەۋگە شاقىردى. ەلوردا ورگانيكالىق جانە ورگانيكالىق ەمەس قوقىستى سۇرىپتايتىن ەلدەردىڭ تاجىريبەسىن نەگىزگە الىپ وتىرعانىن ايتتى.
– ءبىز فرانتسيا ەلىنىڭ تەحنولوگياسىمەن سالىنىپ جاتقان زاۋىتتى ىسكە قوسامىز. بۇل جوبا ەكسپو كورمەسىندە تانىستىرىلدى. مۇنى اتالمىش كورمەنىڭ جەمىستەرىنىڭ ءبىرى دەپ ايتۋعا بولادى. زاۋىت تولىقتاي ورگانيكالىق قالدىقتاردى قايتا وڭدەپ, سونىڭ ىشىندە بيوگازدى, بەلگىلى تىڭايتقىش تۇرلەرىن ءوندىرىپ, پلاستيك, اعاش, قاعاز جانە ت.ب. ماتەريالداردى قايتا وڭدەيتىن بولادى. ياعني ءبىز قوقىستىڭ 70 پايىزدىق قايتا وڭدەلۋىن قامتاماسىز ەتەمىز. كەشەندى قايتا وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ قۇرىلىسى 2019 جىلدىڭ كۇزىندە اياقتالادى, – دەدى قالا باسشىسى.
