اكىم ىسقاق, قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ
1-شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى, قوعام قايراتكەرى
اقمولاعا العاش كەلگەن ءساتىمىز ءالى كۇنگە ەسىمدە, ءبارى تۋرا كەشەگىدەي سياقتى. ۇلى كوشكە ەرىپ, 1997 جىلى جەلتوقساننىڭ 8-ءى كۇنى پويىزبەن الماتىدان شىقتىق, 9-ى وسىندا ۆوكزالدان تۇستىك. شىنىن ايتۋ كەرەك, ءبىزدى مامىراجاي مەزگىل كۇتىپ تۇرماعانىن بىلسەك تە, مۇنداي بوران, قاتتى اياز بار دەپ ويلاماساق كەرەك. ءبىزدى بولاشاق استانامىز وتە سۋىق قارسى الدى. سول جىلدارى اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى بولىپ تۇرعان جانىبەك كارىبجانوۆ شاعىن ميتينگى وتكىزدى دە, جىلدامداتىپ اۆتوبۋستارعا وتىرۋىمىزدى ءوتىندى. سودان ءبىزدى «تۋريست» قوناق ۇيىنە اكەلدى. باس قالاداعى باستاپقى باسپانامىز وسى جەر بولدى. بىراق كۇننىڭ سۋىعىنان بەتەر ادامدارىنىڭ سۋىقتىعى ءبىزدى ودان سايىن شوشىتقانىن دا جاسىرا المايمىن. سۋىقتىعى تۋعان تىلىندە ەمەس, ورىس تىلىندە شۇلدىرلەۋىمەن سەزىلگەن ءبىر قىز ءبىزدى قوناقۇيگە ورنالاستىردى. ول قالالىق جاستار كوميتەتىنەن ەكەن. ارينە, ونىڭ بۇلاي باسقا تىلدە سويلەۋى بارىمىزگە ۇناعان جوق. قاسىمدا اقتوبەدەن سايلانعان ءماجىلىس دەپۋتاتى تولەگەن قۋانىش بار ەدى, ول دا جاقتىرا قويماسا كەرەك ليفتىگە مىنگەن كەزدە: «قارىنداس, اتىڭىز كىم بولادى؟», دەگەن ەدى, «ەتو نە وبيازاتەلنو» دەپ تارس ەتكەن جاۋاپ الدى. سوسىن مەن دە قاراپ قالمادىم: «اينالايىن, قارىنداسىم, قازاقشا بىلەسىڭ بە ءوزىڭ؟ كەلگەلى بەرى ورىسشا سويلەپ جاتىرسىڭ» دەپ ەدىم, ۇندەمەي تومەن قارادى. «تەپەر ەتو وبيازاتەلنو!» دەپ قوسىپ قويدىم. سوسىن كەلەسى كۇنى تاڭەرتەڭ استىنا ءتۇسىپ, دۇڭگىرشەكتەن گازەت الايىن دەپ كەلسەم, بىردە-ءبىر قازاقشا گازەت جوق. ىشىمنەن «قۇداي اقىرىن بەرسىن!» دەپ ءوزىمدى تىنىشتاندىردىم. ءتىپتى ساتپاق تۇگىلى وسى ەلدە شىعاتىن قازاق تىلىندەگى گازەتتەردى بىلمەيدى, نەگە بۇلاي ەكەنىن سۇراساڭ, قازاق گازەتتەرىن ەشكىم المايدى, كەرەك ەمەس دەپ شورشىپ ءتۇستى. ەڭ بولماسا «ەگەمەن قازاقستان», «انا ءتىلى», «جاس الاش», «قازاق ادەبيەتى», «قازاق ەلى» سياقتى رەسپۋبليكالىق گازەتتەردىڭ ەشقايسىسىن بىلمەيدى. وڭكەي «سپيد-ينفودان» باستالعان رەسەيدىڭ گازەتتەرىن تولتىرىپ قويعان. بۇكىل قالا بويىنشا سولاي. كولىككە وتىرىپ, ونشاقتى دۇڭگىرشەكتەردى ارالادىم, بارىندە دە وسى ءبىر كورىنىس! ءسويتىپ ونى كەيىن ءوزىم قولعا الدىم, ءتيىستى جەرلەرگە حابارلاسىپ, قايتا-قايتا تالاپ ەتىپ ءجۇرىپ, قازاق گازەتتەرىن قالا دۇڭگىرشەكتەرىنە الدىرتتىم. سونىڭ وزىندە تاڭەرتەڭ ەرتە بارىپ, كەزەككە تۇرىپ الماساڭ, گازەت جەتپەي قالاتىن. ويتكەنى دەپۋتتاردان ارتىلمايتىن.
10-جەلتوقساندا تاڭەرتەڭ ەلباسى ءوزىنىڭ رەزيدەنتسياسىنا ءبارىمىزدى جيناپ, بىرلەسكەن مالىمدەمە جاسادى. ول مالىمدەمەدە پرەزيدەنت, ۇكىمەت, پارلامەنت بىرىگىپ, اقمولا قالاسىن قر-نىڭ استاناسى دەپ جاريالادى. ءالى كۇنگە دەيىن ەسىمدە, ءبىر ۇلكەن پاپكا بەرىپ, سوعان ءبارىمىز قول قويعانبىز. ارينە, ءبارىمىز دە بويىمىزدا, جۇرەگىمىزدە پاتريوتتىق سەزىمى بار ازاماتتارمىز, بىراق سونداي سۋىق جەرگە كەلگەنىمىز جانىمىزعا باتاتىن. ءتىپتى اراسىندا ءتۇبى قايتادان الماتىعا كوشەتىن شىعارمىز دەگەن دە ويلار كەلەتىن. سەبەبى مىناداي ايازدى جەردە تۇرۋ وڭاي ەمەس شىعار دەپ ويلايتىنبىز. پارلامەنتتە جوندەۋ جۇمىستارى كوپكە دەيىن بىتپەي جاتتى. ءبىراز ۋاقىت وتكەسىن كابينەتتەردى ءبولدى. ءجيى-ءجيى ءىس ساپارعا شىعىپ تۇردىق, سول كەزدە اقمولادان تەزىرەك كەتۋگە ءبارىمىز دە اسىعاتىنبىز. تۇتەك بوران كەزىندە كەيدە ءتىپتى ءوزىمىز تۇراتىن «تۋريزم» قوناق ۇيىنەن پارلامەنتكە جەتۋ ءۇشىن كولىك شاقىراتىنبىز. قۇلاعىمىز بەن بەتىمىز ۇسىگەن كەزدەر دە بولدى. بىراق كەيىن ءبارى قالىپقا كەلدى, سۋىعىنا دا ۇيرەندىك. كۇن دە جىلىندى. استانا – ناعىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى دەگەن اتقا لايىقتى بولىپ وزگەردى, ءوستى, دامىدى. قازىر مەن ەلوردانى وتە جاقسى كورەم, ونى جاقسى كورمەۋ مۇمكىن ەمەس. مۇندا بالالارىم ءوسىپ جەتىلدى. ولار وسىندا وتباسىلى بولىپ, نەمەرەلەرىم دۇنيەگە كەلدى. سوندىقتان مەن ءۇشىن قازىر الەمدەگى ەڭ قىمبات قالا – نۇر-سۇلتان.
استانانىڭ مەن ءۇشىن تاعى وتە قىمبات بولاتىنى ارادا ءۇش كۇن وتكەن سوڭ ءبىر جىل بويى تالقىعا تۇسكەن, ۇكىمەتپەن «شايقاسا» ءجۇرىپ دايىنداعان جانە وزىنە بالاما ۇسىنعان, تۇڭعىش قازاق تىلىندە جازىلعان «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭ جوباما ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ 13 جەلتوقسان 1997 جىلى وسى ەلوردادا قول قويىپ, ءوز جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭى دەپ جاريالادى. بۇكىل تەلەديدار, ءباسپاسوز بوركىن اسپانعا لاقتىرىپ, ءسۇيىنشى سۇراعان, شەتتەن كەلگەن اعايىنداردان, زيالى قاۋىم وكىلدەرىنەن, شەت ەلدەردەگى قازاقتاردان جۇزدەگەن قۇتتىقتاۋلار العانىم ەسىمدە! بۇل تەك پارلامەنتتىڭ عانا ەمەس, استانا تاريحىنداعى العاشقى ايتۋلى وقيعا بولعانى ءسوزسىز. ءارى بۇل مەن ءۇشىن زور ماقتانىش ەدى, سول كۇنى ەلوردا قانشا سۋىق بولسا دا, ماعان ىستىق بولىپ كورىندى.
ال اقمولانى استانا ەتۋدىڭ ماڭىزىنا كەلسەك, ارينە مۇنىڭ استارىندا وسى جاقتى قازاقيلاندىرۋ, تاۋەلسىزدىكتى نىعايتۋ يدەيالارى تۇردى. سەبەبى وسىندا العاش كەلگەن كەزدە كۇن دە سۋىق, ءارى وسىنداعى قازاقتار دا سۋىق قارايتىن. قازاقشا سۇراساق, ورىسشا جاۋاپ بەرەتىن, كەيدە مۇلدەم جاۋاپ بەرمەيتىن. ونىڭ ۇستىنە سولتۇستىك جاق جاقىن. كەزىندە سولتۇستىك وڭىرلەردى بوتەنگە بەرۋ تۋرالى اڭگىمە دە بولعانى راس. مىنە, وسى ساياسي ماسەلە ەلوردانى وڭتۇستىكتەن سولتۇستتىككە كوشىرۋگە نەگىز بولدى دەپ ويلايمىن. سودان بەرى ەلوردا كوپ قازاقيلاندى. بۇرىن ءبىر عانا قازاق مەكتەبى بولسا, قازىر ءتاۋبا, قۇدايعا شۇكىر, ءبارى دە وڭىنان ورالدى.
