ەلىمىز يندۋستريالىق-وزگەرىستەر كەزەڭىنە قادام باستى. زامان جانە نارىق تالابىنا ساي جۇمىسشى ماماندىعىنا دەگەن سۇرانىس كوبەيدى. استانا اكىمدىگىنىڭ «20 ناقتى باستاما» باعدارلاماسىنىڭ التىنشى قادامىندا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ مەن وقىتۋعا ەرەكشە ءمان بەرىلگەن.
جاڭا ماماندىقتار اشىلادى
بۇگىندە باس قالادا كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ ەكى باعىتتا جۇرگىزىلەدى. العاشقى تەگىن كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم جوباسىن ەنگىزۋ جول كارتاسى بويىنشا اتقارىلسا, ەكىنشىسى 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان ءونىمدى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا ىسكە اسادى.
– قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى تەگىن كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم مودەلىن دايىندادى. بيىلدان باستاپ كوللەدجدەرگە قابىلداۋ ءبىرىنشى دەڭگەيدەگى كونكۋرستان تىس (جۇمىسشى ماماندىقتار) جانە ەكىنشى دەڭگەيدەگى ورتا بۋىن ماماندىقتارى بويىنشا كونكۋرستىق نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلادى. قازىر «كاسىپقور» حولدينگى ءۇش دەڭگەيدەگى مودۋلدەردى قاراستىراتىن باعدارلامالار دايىنداۋدا. ايتالىق, ەلەكتريك-مەحانيك ماماندىعىن الۋ ءۇشىن الدىمەن ەلەكتروسلەسار نەمەسە ەلەكترومونتەر ماماندىعىن يگەرۋ كەرەك. بۇل جاعدايدا 2 جىل 10 اي بويى ستۋدەنت تەگىن وقىپ, جالپى ورتا ءبىلىم مەن قوسىمشا جۇمىسشى بىلىكتىلىگىن الادى.
ورتا بۋىن ماماندىقتارى بويىنشا وقۋىن جالعاستىرۋعا نيەت بىلدىرگەن ستۋدەنتتەر مەملەكەتتىك تاپسىرىس الۋ كونكۋرسىنا قاتىسادى جانە ءبىر جىل بويى ورتا بۋىن ماماندىعىن الادى. مەملەكەتتىك تاپسىرىستى الا الماعاندار اقىلى نەگىزدە وقيدى, – دەيدى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جانە كادرلاردى دايارلاۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى سالتانات باسىعاراەۆا.
قازىرگى تاڭدا استانادا 34 كوللەدج جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ 12-ءسى – مەملەكەتتىك, 22-ءسى جەكەمەنشىك سانالادى. وندا 26 262 مىڭ ستۋدەنت ءبىلىم الادى.
سونداي-اق, ەلوردادا تەگىن كاسىپتىك-تەحنيكالىق بىلىمگە وقۋشىلاردى تارتۋ ماقساتىندا 24 مەكتەپتە 7 ماماندىق بويىنشا ەكى جىل بويى كاسىپتىك وقىتۋ كۋرسى وتەدى. وعان 979 وقۋشى تارتىلعان. كەيىن وقۋشىلار ارناۋلى سەرتيفيكاتقا يە بولادى. سالتانات باسىعاراەۆانىڭ ايتۋىنشا, ەلوردانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى مەن ەڭبەك نارىعىن ەسكەرە وتىرىپ, بيىل كوللەدجدەردەن جاڭا التى كاسىپتىك ماماندىق اشىلماق. سونىمەن بىرگە جۇمىسشى مامانداردى 1-3 اي مەرزىمدە دايىنداۋ جانە قايتا دايارلاۋ بويىنشا قىسقا مەرزىمدى كۋرستار ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن كوللەدجدەر بازاسىندا 3 رەسۋرستىق ورتالىق اشۋ جوسپارلانعان.
ءدۋالدى وقىتۋدىڭ ءداستۇرى
قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدەگى كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن وقۋ وردالارىندا ءدۋالدى وقىتۋ جۇيەسى ەنگەن. ونىڭ كوپتەگەن ارتىقشىلىقتارى بار. ەۋروپادا اتالعان جۇيە جوعارى دەڭگەيدە دامىپ, ءوز جەمىسىن بەرگەن. بىزدە دە بەلگىلى عالىمدار وسى ءدۋالدى وقىتۋدىڭ دۇرىستىعىن ايتۋدا. جالپى, ءدۋالدى ءبىلىم بەرۋ دەگەنىمىز نە؟ سوعان توقتالايىق. قىسقاشا ايتقاندا, تەحنيكالىق-كاسىپتىك وقۋ ورىندارىنىڭ ءوندىرىس جانە شارۋاشىلىق مەكەمەلەرىمەن سەرىكتەستىك رەتىندە بىرلەسىپ, جاڭا يننوۆاتسيالىق باعدارلامالاردى مەڭگەرۋگە دايىن جۇمىسشى مامانداردى دايارلاۋ. استانا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ حالىققا ەسەپ بەرۋ كەزدەسۋىندە: «ءبۇگىندە 18 كوللەدجدە 75 الەۋمەتتىك ارىپتەسىمىز, 9 كوللەدجدە حالىقارالىق ارىپتەسىمىز بار. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – 2020جىلعا قاراي بارلىق كوللەدجدى ءدۋالدى جۇيەمەن قامتۋ» دەپ ايتقان بولاتىن.
بۇگىندە 18 كوللەدجدە دۋالدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىمەن 21 ماماندىق بويىنشا 1048 ستۋدەنت وقيدى. قالالىق ءبىلىم باسقارماسى وقۋ ورىندارى مەن كاسىپورىندار اراسىندا بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ جانە تۇلەكتەردى كاسىپتىك ءتاجىريبەدەن وتكىزۋ بويىنشا ەلىمىزدەگى ۇلتتىق كومپانيالارمەن 79 كەلىسىمشارت پەن 18 مەموراندۋمعا قول قويعان. ستۋدەنتتەر ءدۋالدى وقىتۋ ءجۇيەسىمەن قۇرىلىس, تەمىرجول, سەرۆيس جانە قىزمەت كورسەتۋ, كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق, ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ سەكىلدى ماماندىقتار بويىنشا تاجىريبەدەن وتەدى. بۇگىنگە دەيىن كاسىپورىنداردىڭ بازاسىندا 40 وقۋ كابينەتى اشىلىپ, وندا 900 ستۋدەنت تاجىريبە جيناقتاعان.
وعان ناقتى مىسال دا بار. ايتالىق, ەلورداداعى كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا كوللەدجى – ءدۋالدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشكەن العاشقى وقۋ وردالارىنىڭ ءبىرى. 2012 جىلدان باستاپ اتالعان كوللەدجگە ەنگەن. سول كەزدە قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى, «قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى جانە كوللەدج بىرىگىپ, كەلىسىم شارتقا وتىرعان. قازىر وقۋ ورنىندا ستۋدەنتتەر تەمىرجول سالاسىنىڭ ءتورت ماماندىعى بويىنشا ءدۋالدى جۇيەسىمەن وقيدى. ەلەكتروۆوز قۇراستىرۋ زاۋىتىندا تاجىريبەدەن وتەدى. وندا ولار ەلەكتروۆوز قۇراۋدىڭ بارلىق جولدارىن كوزبەن كورىپ, قولمەن ۇستايدى. سونداعى بىلىكتى مامانداردان ءدارىس الادى. كەيىن تۇلەكتەر وقۋدى اياقتاعان سوڭ دا وندىرىسكە بارعاندا جاڭا ورتانى جاتىرقاماي, تەز بەيىمدەلەدى.
جاستاردا قۇلشىنىس بار
ءبىر كەزدەرى گۋمانيتارلىق ماماندىققا دەگەن سۇرانىس كۇشتى بولدى. اۋىلداعى اعايىن بالاسى ورتا مەكتەپتى ءبىتىرگەننەن كەيىن زاڭگەر, پروكۋرور, بۋحگالتەر, مۇعالىم ماماندىعىندا وقىسا قاتاردان قالمايدى دەپ ويلادى. سونىڭ ناتيجەسىندە گۋمانيتارلىق ماماندىقتاردىڭ سانى ءوستى. ونى بىتىرگەندەردىڭ ءبارى جۇمىسقا ورنالاسا الماي, ءار ءىستىڭ باسىن شالىپ ءجۇردى. قازىرگى ەڭبەك نارىعىندا ينجەنەر-قۇرىلىسشى, ەنەرگەتيك, مەحانيك, جوبالاۋشى, گەولوگ, سمەتچيك, جوعارى دارەجەلى دانەكەرلەۋشى, جول جوندەۋ جۇمىستارىنا قاجەتتى ماشينيستەر, بەتونشى, اعاش ۇستاسى سەكىلدى قۇرىلىس ماماندارى وتە تاپشى. ەندى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلى وسى باعىتقا اۋدى. مەملەكەت تە كاسىپتىك ماماندىققا ايرىقشا نازار اۋدارىپ وتىر.
– ءبىزدىڭ كوللەدجدىڭ ستۋدەنتتەرى التى ماماندىق بويىنشا ءبىلىم الادى. ونىڭ ءبارى دە سۇرانىسقا ساي كاسىپ دەپ ايتۋعا بولادى. ماسەلەن, «ورمان شارۋاشىلىعى, باق-ساياباقتى جانە لاندشافتى قۇرىلىس» اتتى مامان يەلەرىن قالا بويىنشا ءبىز عانا دايىندايمىز. بىزدە دە ءدۋالدى وقىتۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن. كوللەدج تەرريتورياسىنان جىلىجاي اشتىق. وندا تۇلەكتەرىمىز جاڭا تەحنولوگيالارمەن جۇمىس ىستەيدى. تاجىريبە جيناقتايدى. بيىل تاعى دا كوگالداندىرۋ, تاماقتاندىرۋ سالاسى مەن قوناق ءۇي اكىمشىسى سەكىلدى جاڭا ماماندىق اشۋدى كوزدەپ وتىرمىز. بىزگە تەك ەلوردادان عانا ەمەس, رەسپۋبليكانىڭ بارلىق وڭىرىنەن جاستار كەلىپ وقيدى. وتكەن جىلى التى ماماندىق بويىنشا 225 مەملەكەتتىك تاپسىرىس الدىق. ءبارى دە كونكۋرستىق نەگىزدە بولدى. ءبىر ورىنعا 3 بالادان تالاستى. تاعى ءبىر ەرەكشە ايتارىمىز, تۇلەكتەرىمىزدىڭ 89 پايىزى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىلدى, – دەيدى استاناداعى ەكونوميكا, تەحنولوگيا جانە تاعام ءوندىرىسىن ستاندارتتاۋ كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى قايىرعالي احمەتوۆ.
تۇجىرىپ ايتقاندا, حالقىمىز «ەتىكشى بولساڭ دا, ءوز ءىسىڭنىڭ شەبەرى بول» دەپ بەكەر ايتپاعان. بۇگىنگىدەي قىم-قۋىت كەزەڭدە ءبىر كاسىپتى جاقسى مەڭگەرىپ, كاسىبي مامان بولىپ شىقساڭىز دالادا قالمايسىز. ويتكەنى كاسىپتىك ءبىلىمنىڭ كەلەشەگى كەمەل.
ازامات ەسەنجول
