ەسىلدىڭ جاعاسىنا ەلوردا قونعالى شيرەك عاسىردان استى. 1997 جىلدىڭ 10 جەلتوقسان كۇنى بۇرىنعى اقمولا قالاسى ەل استاناسى مارتەبەسىن الدى. وسى كۇنى مەملەكەتتىك باسقارۋ ورگاندارى جۇمىس كۇنىن جاڭا ەلوردادا باستادى.
1997 جىلعى 10 جەلتوقسان. بۇل – بۇگىنگى تاڭدا وتانىمىزدىڭ جۇرەگىنە, تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تىرەگىنە اينالعان استانا قالاسىنىڭ تاريحىنداعى ەرەكشە كۇننىڭ ءبىرى. ءدال وسى كۇنى قالانىڭ ورتالىق الاڭىندا سالتاناتتى ءىس-شارا ءوتتى. جينالعان قاۋىم الدىندا تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ «بۇگىننەن باستاپ اقمولا – قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسى» دەپ جاريا ەتتى. وسىلايشا, ەل استاناسىن كوشىرۋ تۋرالى باستاما رەسمي جاعدايدا جۇزەگە اسىرىلا باستادى.
وسى كۇننەن باستاپ قالا تۇرعىندارى ءۇشىن عانا ەمەس, بارشا قازاقستاندىقتار ءۇشىن تاريحتىڭ جاڭا بەتى اشىلدى. سارىارقانىڭ سارى ايازى شىتىناپ تۇرسا دا, قالانىڭ ورتالىق الاڭىنا جينالعان ەل-جۇرتتىڭ جۇزىنەن قۋانىشتىڭ لەبى سەزىلىپ تۇردى. الاڭدا ورناتىلعان بيىك مىنبەردىڭ اينالاسىنا قالا جۇرتشىلىعى اعىلىپ كەلىپ جاتتى… سول كەزدە «اقمولا اقيقاتى» (قازىرگى «Astana aqshamy») اتالاتىن گازەتىمىزدىڭ تاپسىرماسىمەن ءبىز دە ەرتەلەتىپ الاڭدا بولعان ەدىك.
پرەزيدەنتتىڭ سول كەزدەگى ورداسىنان (بۇگىنگى ەلوردا اكىمدىگى) مەملەكەت باسشىسى باستاعان پارلامەنت جانە ۇكىمەت باسشىلارى, قالا اكىمى مىنبەرگە كوتەرىلدى. ارقانىڭ ايازىنا قاراماي, جاندارى مارقايىپ تۇرعان جۇرت شاپالاق سوعىپ تۇردى.
ءبىر ساتتە رەسپۋبليكالىق ۇلاننىڭ وركەسترى اسقاق اۋەندى باستاپ, ەر تۇلعالى جاۋىنگەرلەر كوك بايراقتى جەلبىرەتىپ, ەلتاڭبا مەن پرەزيدەنت شتاندارتىن كوتەرىپ, الاڭ ورتاسىنا كەلدى. ەلدىكتىڭ وسى ءۇش سيمۆولىن ۇستاعان ايبىندى ساربازدار الاڭنىڭ ءدال ورتاسىنا جەتىپ توقتاعان ساتتە مەملەكەتتىك ءانۇرانىمىز جاڭا ەلوردامىزدىڭ اسپانىندا اسقاقتاپ سالا بەردى. جۇرەك تۇسىنا قولىن قويىپ تولقىعان جۇرت مارقايىپ تۇردى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ وسى ءبىر تاريحي ساتتە «بۇگىننەن باستاپ اقمولا قالاسى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ استاناسى بولادى» دەپ جاريا ەتتى. بۇل اقجولتاي جاڭالىقتى تاعاتسىزدانا كۇتكەن ءبىز بولساق, ايازدىڭ قارىعانىن ەلەمەي-اق قول سوعىپ جاتىرمىز.
وسى سالتانات بارىسىندا ەستە قالعان ءبىر كورىنىس – سوعىس پەن ەڭبەكتىڭ بەينەتى مەن زەينەتىن قاتار كورگەن مۇقات مەيىرمانوۆ پەن نۇرعوجا ورازوۆ باستاعان ءبىر توپ قاريا مەملەكەت باسشىسىنا جاڭا استانانىڭ سيمۆولدىق كىلتىن تابىس ەتتى.
ءيا, كەزىندە بىرەۋگە جالعان بولعان, بىرەۋگە ارمان بولعان استانا بۇگىنگى تاڭدا تورتكۇل دۇنيەگە تانىلعان اسەم قالاعا اينالدى. اۋماعى دا, ادامدارى دا ەسەلەپ ءوستى.
Global Peace Index زەرتتەۋى بويىنشا استانا قالاسىنىڭ نەگىزگى تارتىمدىلىعى بىلايشا سيپاتتالادى.
بىرىنشىدەن, استانا قاۋىپسىز قالا رەتىندە باعالانادى. بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ ەلوردا ورتالىق ازياداعى ەڭ قاۋىپسىز قالالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. كوشەلەر مەن قوعامدىق ورىندارداعى بەينەكامەرالار ارقىلى باقىلاۋ جۇيەسى قالىپتاسقان.
ەكىنشىدەن, قالانىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتى جوعارى. استانا 2017 جىلى ميلليونەر قالا مارتەبەسىن الدى. قالا ەكونوميكاسى سەرپىندى جانە بەلسەندى دامىپ كەلەدى. اسىرەسە, قۇرىلىس سالاسى قالا ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى وزەگىنە اينالدى. قالانى سالۋ جانە دامىتۋ بەلسەندى تۇردە جالعاسۋدا. استانا ينۆەستيتسيا تارتۋ, شاعىن جانە ورتا كاسىپتى دامىتۋ جاعىنان رەسپۋبليكا بويىنشا وتە جوعارى كورسەتكىشتەر كورسەتىپ كەلەدى. Aستانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى دا الەمدەگى دامىعان ەلدەردىڭ مۇددەسىنە سايكەس مەگا جوبالاردىڭ بىرىنە اينالدى. سونىمەن قاتار قالا ماڭىنداعى ارنايى ەكونوميكالىق-يندۋستريالىق ايماق قالا ەكونوميكاسىن وركەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرىپ وتىر.
ۇشىنشىدەن, استانا ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ ورتالىعىنا اينالىپ وتىر. قالادا نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى, ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى, قازاقستان زاڭ ۋنيۆەرسيتەتى جانە باسقا دا رەسپۋبليكانىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارى بار. سونىمەن قاتار, استانادا فيزيولوگيا جانە ىرگەلى مەديتسينا ينستيتۋتى, يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتى جانە باسقا دا كوپتەگەن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن ورتالىقتارى جۇمىس ىستەيدى. ەلوردانىڭ ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنداعى باستى جەتىستىكتەرىنىڭ ءبىرى – الەمدىك دەڭگەيدەگى وليمپيادالاردان جۇلدەلى ورىندار يەلەنىپ, حالىقارالىق جوو-نا تەگىن وقۋعا تۇسۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن يننوۆاتسيالىق, IT, فيزيكا-ماتەماتيكالىق مەكتەپ-ليتسەيلەر بار. استانا مەكتەپتەرىنىڭ وقۋشىلارى قازاقستان بويىنشا بىرنەشە جىل بويى ۇزدىك تانىلىپ كەلەدى.
تورتىنشىدەن, استانا مادەني وشاقتارىمەن, سونداي-اق حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق ءىس-شارالاردى وتكىزەتىن اۋقىمدى الاڭعا اينالدى. استانادا قازاقستاننىڭ تاريحىن كورسەتەتىن ۇلتتىق مۇراجاي, وپەرا جانە بالەت تەاترى, استانا قالاسىنىڭ باس مەشىتى, بوتانيكالىق ساياباق, «بايتەرەك», «حان شاتىر» سەكىلدى عاجايىپ عيماراتتار, بۇلاردان بولەك, كوپتەگەن ايرىقشا تەاتر, سپورت سارايلارى, ويىن-ساۋىق ورتالىقتارى ءتۇرلى حالىقارالىق فورۋمدار مەن جارىستاردى وتكىزۋگە, حالىقتىڭ كوڭىلدى ۋاقىت وتكىزۋىنە مۇمكىندىك اشىپ وتىر.
بەسىنشىدەن, استانا جىل وتكەن سايىن ەكولوگيالىق تازا ءارى تۇرعىندارىنا قولايلى قالاعا اينالىپ كەلەدى. قالادا قايتا وڭدەۋدىڭ بىرنەشە باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا قالا تۇراقتى دامۋ يندەكسى بويىنشا قازاقستاننىڭ ءىرى قالالارىنىڭ اراسىندا ءبىرىنشى ورىندا تۇر. سونىمەن قاتار, قالا تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان بىرقاتار يننوۆاتسيالار باعدارلامالار ىسكە قوسىلعان. وسى ءىس-شارالار تۇرعىندار ءۇشىن تازا اۋا مەن جايلى ءومىر سۇرەتىن قالاعا اينالۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. ماسەلەن, سوڭعى جىلدارى قالا ىشىندە 100-دەن اسا قوعامدىق كەڭىستىكتەر مەن ساياباقتار پايدا بولدى.
التىنشىدان, استانا جاڭا جۇمىس ورىندارى كوپ اشىلاتىن قالا بولىپ وتىر. بۇل رەتتە «بوس جۇمىس ورنى جارمەڭكەسى», «جولتاپ», جاستارعا ارنالعان ارنايى باعدارلامالار تيىمدىلىگىن كورسەتتى. سونىڭ ناتيجەسىندە استانادا ءتۇرلى سالالاردا كوپتەگەن جاڭا جۇمىس ورىندارى پايدا بولدى. اقپاراتتىق-تەحنولوگيالىق يندۋستريا باعىتىندا Google, Microsoft, Cisco, استانا حاب, احقو جانە باسقا دا ءىرى تەحنولوگيالىق كومپانيالاردىڭ جاڭا كەڭسەلەرى اشىلدى. بۇل كومپانيالار جەرگىلىكتى ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن سەرىكتەسىپ, جەرگىلىكتى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە عىلىمي-زەرتتەۋ قوندىرعىلارى مەن جابدىقتارعا قول جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتەدى. جاڭا جۇمىس ورىندارى تۇرعىندارعا جاڭا مۇمكىندىكتەر تۋعىزىپ, جاڭا ينۆەستورلاردىڭ نازارىن اۋدارىپ وتىر.
جەتىنشىدەن, قالادا ىڭعايلى ينفراقۇرىلىم قالىپتاسىپ وتىر. قوعامدىق كولىك سانى جىل سايىن كوبەيىپ كەلەدى. قالادا ۆەلوسيپەد, ساموكات, سكۋتەرلەردىڭ دە ەركىن قوزعالۋعا مۇمكىندىك بەرىلگەن. سونىمەن قاتار ىڭعايلى جانە تۇراقتى تاكسي جەلىسى دامىعان. قالادا سونىمەن قاتار حالىقارالىق جانە ىشكى رەيستەرگە قىزمەت كورسەتەتىن اۋەجاي مەن ەكى تەمىرجول ۆوكزالى بار. بۇگىنگى تاڭدا لرت جول ءۇستى مەتروسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
