ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ۇلكەن وزگەرىستەر باستالدى. ول مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە بايلانىستى بولىپ وتىر. الايدا قوعامدا اتالعان باستامانى قولداۋشىلار دا, قارسىلار دا بارشىلىق. استانا قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى كامالجان نادىروۆ ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ پايداسى زور ەكەنىن ايتادى. ويتكەنى ممسج ارقاسىندا ەلوردا عانا ەمەس, ەلىمىزدىڭ ەمحانالارىنداعى كۇرمەۋى قيىن ماسەلەلەر شەشىمىن تابادى.
4 جىلدا 4 ەمحانا اشىلدى
بۇگىندە استانادا حالىقتىڭ سانى كۇن وتكەن سايىن كوبەيىپ كەلە جاتىر. ويتكەنى ەلوردادا تابيعي ءوسىم جوعارى ءارى مۇندا جان-جاقتان كەلۋشىلەردىڭ سانى كوپ. ماسەلەن, بۇگىندە استانالىق رەتىندە تىركەۋگە تۇرعان حالىقتىڭ جالپى سانى 1 ميلليوننان استى. بۇل, ارينە, كوڭىلگە قۋانىش ۇيالاتاتىن جاعىمدى جاڭالىق. الايدا تاياقتىڭ ەكى ۇشى بولاتىنى سياقتى بۇل ماسەلەنىڭ «اتتەگەن-اي» دەيتىن تۇستارى بارشىلىق. كامالجان نادىروۆتىڭ ايتۋىنشا, ەمحانالاردا العاشقى مەديتسينالىق-الەۋمەتتىك كومەك الۋ كەزىندە دارىگەرلەرگە شامادان تىس جۇك ارتىلىپ جاتىر.
– وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن سوڭعى 4 جىلدا قالامىزدا قوسىمشا 4 ەمحانا اشىلدى. جالپى, ەلوردادا 20 امبۋلاتوريالىق ەمحانا جۇمىس جاسايدى. سونداي-اق, استانادا «شيپاگەر», «شاپاعات» جانە «نيەت» اتتى ءۇش بىردەي وتباسىلىق-دەنساۋلىق ورتالىعى قۇرىلدى. بۇدان بولەك, 250 ادامعا ارنالعان «دوستىق» وتباسىلىق-دەنساۋلىق ورتالىعى پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇلارعا قوسىمشا رەتىندە جەكەمەنشىك 9 مەديتسينالىق ەمحانا مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا قىزمەت كورسەتۋدە. ياعني, اتالعان جۇمىس مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىپ وتىر. سونىمەن قاتار, مەديتسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگىن 20 مينۋتتا قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان «ءۇي دارىگەرى» جوباسى ىسكە قوسىلدى, – دەيدى ول.
ءيا, ەلوردادا جىل وتكەن سايىن جاڭادان مەديتسينالىق نىساندار پايدالانۋعا بەرىلۋدە. ونىڭ ۇستىنە رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى ءىرى كلينيكالارعا ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنان كەلىپ, كۇردەلى وتا جاساۋعا مۇمكىندىك تۋدى. الايدا سوعان قاراماستان, باس قالانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا باس قاتىراتىن ماسەلەلەر جەتەرلىك.
دارىگەرلەردى قالاي كوبەيتەمىز؟
ناقتىراق ايتساق, ەلوردالىق ەمحانالاردا كەيبىر سالالار بويىنشا بىلىكتى دارىگەرلەر جەتىسپەيدى. ماسەلەن, مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە پەدياتر, انەستەزيولوگ-رەانيماتولوگ, اكۋشەر-گينەكولوگ, نەۆروپاتولوگ, ەندوكرينولوگ سىندى دارىگەرلەر تاپشى. سەبەبى اتالعان مامان يەلەرى مەملەكەتتىك ەمحانالاردىڭ جالاقىسى از بولعاننان كەيىن جەكەمەنشىك كلينيكالارعا بارادى. كامالجان تالعاتۇلى مۇنى توقتاتۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ەكەنىن ايتادى.
– شىلدەنىڭ 1-ىنەن باستاپ جۇمىس جاساي باستاعان مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنەن ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ وتىرمىز. ويتكەنى اتالعان جۇيەنىڭ ارقاسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا بۇعان دەيىن شەشىمىن تاپپاي كەلگەن ءماسەلەلەر شەشىلەتىن بولادى. ماسەلەن, جالاقىدان بولەك, دارىگەرلەردىڭ موينىنا جۇكتەلىپ وتىرعان جۇمىس ازايادى. بۇل ءوز كەزەگىندە ەمحانالاردا ساعاتتاپ كەزەكتە تۇراتىن ازاماتتاردىڭ شاعىمىن كەمىتەدى. جالپى, دارىگەرلەردىڭ جەتىسپەۋى بۇرىنعىداي كۇردەلى ماسەلە بولىپ وتىرعان جوق.
ماسەلەن, تامىزدان باستاپ مەديتسينالىق جوو اياقتاعان ماماندار ەمحاناعا جۇمىسقا ورنالاسا باستادى. الايدا پەدياتر, انەستەزيولوگ-رەانيماتولوگ, اكۋشەر-گينەكولوگ, نەۆروپاتولوگ, ەندوكرينولوگ سىندى دارىگەرلەر قيىندىق تۋدىرىپ تۇر. الايدا رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن جىل سايىن سۇرانىستاعى ماماندىقتارعا ستۋدەنتتەردىڭ نازارىن اۋدارۋ ماقساتىندا قارجىلاندىرۋ جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار, بولاشاق ءدارىگەرلەردى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ قاراستىرىلىپ وتىر, – دەيدى باسقارما باسشىسى.
شىنى كەرەك, قات ماماندىقتاردىڭ ازدىعىنا باسپانانىڭ جوقتىعى مەن جالاقىنىڭ ماردىمسىز بولۋى سەبەپ بولىپ وتىر. سوندىقتان دا تاجىريبەلى ماماندار ەڭبەكاقىسى جوعارى جەكەمەنشىك نەمەسە رەسپۋبليكالىق كلينيكالارعا كەتىپ قالادى. ال وسىنداي كۇرمەۋى قيىن ماسەلەنى مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ارقىلى شەشۋگە بولا ما؟ ونى الداعى ۋاقىتتا بىلەتىن بولامىز.
ۋاقىتتى بوسقا وتكىزبەڭىز
جاسىراتىنى جوق, بۇگىندە ەمحانادا كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق قىزمەتكە كوڭىلى تولمايتىن ازاماتتار جەتەرلىك. كوپشىلىكتىڭ ەڭ ءبىرىنشى ايتاتىنى ەمحاناداعى سارىلىپ كۇتەتىن كەزەك بولىپ وتىر. الايدا قازىرگى تاڭدا ەلەكتروندى كەزەك جۇيەسى ارقىلى ەمحاناعا تىركەلۋگە مۇمكىندىك بار.
– قاراپايىم حالىق ەمحاناداعى كەزەك پەن كەيبىر قات دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا كىرۋدىڭ قيىن ەكەندىگىن ايتىپ, ۇنەمى شاعىمدانىپ جاتادى. وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن تىركەۋ ءبولىمىنىڭ بازاسىندا انىقتامالىق جانە ديسپەتچەرلىك قىزمەتتەرىن ۇيىمداستىردىق. سونىمەن قاتار, جۇكتى كەلىنشەكتەرگە ارنالعان «جاسىل دالىزدەر» جانە دە بىرقاتار ەمحانالار ەلەكتروندىق كەزەك جۇيەسىن ەنگىزدىك.
كوپشىلىك قازاقستان رەس-پۋبليكاسىنىڭ ەلەكترون-دىق ۇكىمەتى – (http://egov.kz/cms/ru) ەgov ارقىلى دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلۋعا بولاتىنىن بىلمەيتىن ءتارىزدى. سونداي-اق, كوپشىلىكتىڭ وتىنىشتەرىن تىركەپ وتىراتىن «بىرىڭعاياقپاراتتىق مەديتسينالىق Call-ورتالىعى» جوباسى ىسكە قوسىلدى.
سەبەبى دارىگەرلەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلۋدىڭ كۇردەلى ەكەندىگى تۋرالى جۇرت ءجيى شاعىمدانادى. ايتسە دە كوپشىلىك قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلەكتروندىق ۇكىمەتى – (http://egov.kz/cms/ru) ەgov ارقىلى دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلۋعا بولاتىنىن بىلمەيتىن ءتارىزدى. سونداي-اق, كوپشىلىكتىڭ وتىنىشتەرىن تىركەپ وتىراتىن «بىرىڭعاي اقپاراتتىق مەديتسينالىق Call-ورتالىعى» جوباسى ىسكە قوسىلدى. اتالعان جوبا ارقىلى ەمحانالارعا ەلەكتروندى تىركەلۋگە ءارى دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا ونلاين جازىلۋعا بولادى, – دەيدى باسقارما باسشىسى.
بۇگىندە ادامدار بوسقا ۋاقىت وتكىزىپ, دارىگەردىڭ قابىلداۋىن سارىلىپ كۇتكىسى كەلمەيدى. ويتكەنى استانالىقتاردىڭ كوپشىلىگى جۇمىس باستى بولىپ العان. ال جۇمىس باستى ادامعا ەلەكتروندى كەزەك جۇيەسى – تاپتىرماس مۇمكىندىك. الايدا وسى ءبىر مۇمكىندىكتى سىزدەر مەن بىزدەر ءتيىمدى پايدالانىپ ءجۇرمىز بە؟ ەمحاناعا ەلەكتروندى كەزەك جۇيەسى ارقىلى تىركەلىپ, ونىڭ قالاي جۇمىس جاسايتىنىن سىناپ كورىڭىز.
سەرىك
جولداسباي
