باستى اقپاراتمادەنيەت

ەرىك قۇرمانعاليەۆتىڭ جالعىز ءىزباسارى



ومىردەن ەرتە وزعان وپەرا ءانشىسى ەرىك قۇرمانعاليەۆ سيرەك كەزدەسەتىن داۋىس يەسى ەدى. كونتراتەنور دەپ اتالاتىن بۇل داۋىس وپەرا ونەرىندەگى ەر ورىنداۋشىلاردىڭ ەڭ جوعارى داۋىسى بولىپ سانالادى. كەيبىر مالىمەتتەر بويىنشا ەرىك قۇرمانعاليەۆ كەڭەس وداعىنداعى العاشقى كونتراتەنور بولدى. جاس شاعىندا ماسكەۋگە وقۋعا كەتىپ, سول جاقتا ءانشى رەتىندە قالىپتاسقان ول رەسەي استاناسىندا ومىردەن ءوتتى.

«100 جاڭا ەسىم» جوباسى ەكىنشى كەزەڭىنىڭ جەڭىمپازى باتىر­جان سماقوۆتى ەرىكتىڭ ءىزباسارى دەپ اتاساق, قاتەلەسپەسپىز. كونتراتەنورلار قازىر الەمدە كوبەيسە دە, قازاقستاندا باتىر­جان جالعىز.
قاراعاندى گۋمانيتارلىق كوللەدجىنىڭ مۋزىكا فاكۋلتەتىن ۇزدىك ديپلوممەن بىتىرگەن جاس دارىن فورتەپيانو مامانى بولىپ شىقتى. ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ماقساتىندا استاناعا كەلىپ, قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «حور ديريجەرى» ماماندىعىن وقىپ, ءتامامدادى.
ال انشىلىك جولى يتاليادا باستالدى. وزيمو قالاسىنىڭ حالىقارالىق وپەرالىق ءان ايتۋ اكادەمياسىندا, ودان كەيىن پەزارو شاھارىنىڭ دجواكينو روسسيني كونسەرۆاتورياسىندا وقىدى. يتاليا ماگيستراتۋراسىن قىزىل ديپلوممەن ءبىتىردى. وسىدان ءۇش جىل بۇرىن سيريا بالالارىنا كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا بىرنەشە قايىرىمدىلىق كونتسەرتىن بەرىپ, ­«يۋنەسكو بەيبىتشىلىك ءارتىسى» اتاعىن الدى.
استانانىڭ وزىندە «ورفەيدىڭ ورالۋى» اتاۋىمەن ەكى كونتسەرت وتكىزدى. كونتسەرت باعدارلاماسىنا باروككو داۋىرىندەگى ۇلى كومپوزيتورلار – يوگانن سەباستيان باح, گەورگ فريدريح گەندەل, كريستوف ۆيلليبالد گليۋك, كلاۋديو مونتەۆەردي, انتونيو ۆيۆالدي, دجواككينو روسسيني, لۋيدجي بوككەريني سەكىلدى مۋزىكا كوريفەيلەرىنىڭ شىعارمالارىمەن قاتار, وپەراداعى ور­فەي جاي­لى اڭىز­دىڭ اريا­لارى ەنگىزىلدى. 1660 جىلعى كونە جازبالاردىڭ نەگىزىندە دۇنيەگە كەلگەن تۋىندى سول كەزدە قازاقستاندا العاش رەت ورىندالدى.
«ورفەيدىڭ ورالۋى» تاقىرىبى كەزدەيسوق تاڭدالعان جوق. ءان ايتاتىن جارتىلاي قۇداي, جارتىلاي ادام كەي­­­پىندەگى وبراز كونە گرەك ميفولوگياسىنا ءتان. «ورفەي» ەڭ العاشقى وپەرالار قاتارىنا جاتاتىندىعىن دا ۇمىتپاعان دۇرىس. مەن وسى كونتسەرت ارقىلى مۋزىكاداعى ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن جەتكىزگىم كەلدى» دەيدى كەيىپكەرىمىز. كونتراتەنور داۋىسىنىڭ يەلەرى, نەگىزىنەن, باروككو ءداۋىرىنىڭ اۋەندەرىن, قازاقستاندا ءجيى
ورىندالمايتىن كونە مۋزىكالاردى شىر­قايدى. انشىلىكتىڭ قىر-­سىرىن باتىرجانعا يتاليادا حالىق­ارالىق دەڭگەيدەگى تانىمال پەداگوگ دجەمم بەرتانولي, باسقا دا تاجىريبەلى پروفەسسورلار ۇيرەتتى. باتىرجاننىڭ كوممۋنادا وپەرا حورىنىڭ ديريجەرى بولعانى دا بار.
شەتەلدەگى وقۋىن اياقتاعان سوڭ كەيىپكەرىمىزدى قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى, قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ايمان مۇساقوجاەۆا ەلگە شاقىردى. باتىرجان سول وقۋ ورنىندا وقىتۋشىلىق قىزمەتپەن قاتار ارالاس حوردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى مەن ديريجەرى بولىپ جۇمىس ىستەيدى. بۇعان قوسا, «قازاقكونتسەرت» مەملەكەتتىك كونتسەرتتىك ۇيى­مىنىڭ ءانشىسى, «اس­تانا وپەرا» تەاترىنىڭ شاقىرىلعان ءسوليسى قىزمەتتەرىن قوسا اتقارىپ ءجۇر.
شەتەلمەن دە بايلانىسىن ۇزگەن جوق – يتالياداعى «Coro lirico Perla Verdە» حورىنىڭ شاقىرىلعان ديريجەرى. يتاليا, گرۋزيا, فرانتسيا, ەگيپەت, يوردانيا, رەسەي, ءباا, پولشا سىندى الەم ەلدەرىنە كونتسەرتتەرمەن بارىپ تۇرادى. «جاس دارىن» (قازاقستان), «Tanysu» (سان-مارينو), «Jumeirah Sounds» ء(باا) حالىقارالىق بايقاۋلارىنا قازىلار القاسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە شاقىرىلادى.
باتىرجان «سانكت-پەتەربۋرگ گران-ءپريى» جانە تۋرين قالاسىندا وتكەن «Concorso della Musica Sacra» بايقاۋلارىنىڭ لاۋرەاتى ەكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك. ونەر يەسى بيبىگۇل تولەگەنوۆا, روزا جامانوۆا, ەرمەك سەركەباەۆ, الىبەك دىنىشەۆ سەكىلدى ەلىمىزدەگى بەلگىلى انشىلەردىڭ ونەرىنە باس يەدى. مەدەت شوتاباەۆ, گالينا چەپلاكوۆا, تاتيانا ۆيتسينسكايا, دينا حامزينا, سۇندەت بايعوجين, ازامات جىلتىركوزوۆ سىندى ارىپتەس­تەرىنىڭ ونەرىنە ءتانتى.
ونىڭ ايتۋىنشا, حور ديريجەرى مەن سوليست – ءبىر-بىرىنەن اجىراعىسىز, ءبىر-بىرىمەن تىعىز بايلانىستى ماماندىقتار. «جاستىق شاعىندا ءبارىن ۇلگەرىپ قالۋ كەرەك. ءوزىم مەڭگەرگەن وسى ماماندىقتاردىڭ ءبىرىن ەكىنشىسىنەن جوعارى قويا المايمىن. ويتكەنى ادامعا داۋىس قۇدايدان بەرىلەدى. ال ونى ءارى قاراي شىڭداۋ ورىنداۋشىنىڭ وزىنە, ۇستازدارىنا بايلانىستى. ماعان ونەر جولىمدا جاقسى ۇستازدار كەزدەس­تى» دەيدى باتىر­جان.
ءوزىنىڭ جوسپارى جايلى: «قازىر عىلىمعا بەت بۇرۋدامىن. ويىمدا كوپ جوبالار بار. حور مۋزىكاسىنىڭ انتولوگياسىن جاساعىم كەلەدى. «ۆەنەتسيا كارناۆالى» اتتى باعدارلامانى ازىرلەپ, ءتيىستى اتاۋمەن كۇنى كەشە عانا كونتسەرت تە وتكىزدىك. وقىتۋشى بولعان سوڭ جاس ورىن­داۋشىلاردى ناسيحاتتاۋ­مەن, ولاردىڭ ونەرىن دامىتۋمەن اينالىسامىن. ونەر ادامىنا قولداۋ ارقاشان قاجەت. سول ماقساتپەن جاس دارىنداردىڭ كونتسەرتتەرىن ۇيىمداستىرامىن» دەيدى باتىرجان.
جاس دارىننىڭ ديسكوگرافياسىندا ازىرگە ءتورت جەكە البوم بار. جوسپارلارى, جوبالارى كوپ دارىنعا ولاردىڭ ءساتتى ورىندالۋىن تىلەپ, قوشتاستىق.




تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button