«Bank RBK» اق-تىڭ ديرەكتورلار كەڭەسى توراعاسىنىڭ بۇرىنعى كەڭەسشىسى جومارت ەرتاەۆ رەسەيدەن قازاقستانعا ەكستراديتسيالاندى» دەپ حابارلادى باس پروكۋراتۋرانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى. «قازاقستاننىڭ باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جومارت ەرتاەۆتى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ ءۇشىن رەسەي فەدەراتسياسىنان ەكستراديتسيالادى» دەلىنگەن رەسمي حابارلامادا.
ءسال شەگىنىس جاساساق, وتكەن جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا ج.ەرتاەۆقا حالىقارالىق ىزدەۋ جاريالانعان بولاتىن. ول 2011-2017 جىلدارى «Bank RBK» اق-تان 144 ملرد تەڭگە جىمقىرۋ قىلمىسىن ۇيىمداستىردى دەگەن كۇدىككە ءىلىندى. ەرتاەۆپەن قوسا اقشا ۇرلادى دەپ ايىپ تاعىلعان 54 ادامنىڭ ىشىندە 41-ءى – بانكتىڭ توپ-مەنەدجەرلەرى مەن قاتارداعى قىزمەتكەرلەر بار. ايتا كەتەلىك, باقىت يبراگيموۆ, يگور ماجينوۆ, دانيار تۋعانباي, دانيار ەدىگەنوۆ, ابىلقاسى مامىربەكوۆ, تيمۋر ءشارىپوۆ جانە ت.ب. بۇعان دەيىن ەلىمىزگە ەكستراديتسيالانعانى ءمالىم. قۇزىرلى ورگانداعىلار حابارلاعانداي, تەرگەۋ بارىسىندا اتقارىلعان ءىس-شارالاردىڭ ناتيجەسىندە 15 ملرد تەڭگە قازىناعا قايتارىلىپ, 48 ملرد تەڭگەنىڭ مۇلكى تۇتقىندالعان.
جومارت ەرتاەۆ 2018 جىلى 8 مامىردا ماسكەۋدە جۇرگەن جەرىندە ينتەرپولدىڭ ىزدەۋ جەلىسى بويىنشا تۇتقىندالدى. اۋەلى ونى ۇيقاماققا الدى, ودان سوڭ تەرگەۋ اباقتىسىنا قامادى. ول رەسەيدە بوسقىن مارتەبەسىن العان سوڭ, رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ باس پروكۋراتۋراسى كۇدىكتىنى قازاقستانعا ەكستراديتسيالاۋدان باس تارتتى. الايدا 2018 جىلدىڭ 15 قاراشاسىندا ونى بوسقىن مارتەبەسىنەن ايىردى. سول ساتتەن باستاپ ەلىمىزدىڭ پروكۋرورلارى ەرتاەۆتى قازاقستانعا ەكستراديتسيالاۋ جۇمىستارىنا كىرىستى. 2019 جىلدىڭ 11 قاڭتارىندا ماسكەۋ قالالىق سوتى قازاقستاندىق پروكۋرورلاردىڭ ءوتىنىشىن ماقۇلدادى. قازىرگى كەزدە جومارت ەرتاەۆ استاناداعى تەرگەۋ اباقتىسىندا قاماۋدا وتىر.
شىنىن ايتساق, جومارتتىڭ باسى شاتىلعان جانجالدار سوناۋ 2009 جىلدان باستالعان. سول جىلى تامىز ايىندا «اليانس بانكتىڭ» باسشىسى قىزمەتىندەگى ەرتاەۆ قارجىلىق بىلىق-
شىلىقتارى ءۇشىن قامالدى. اۋەلى وعان 1 ملرد-تان اسا اقش دوللارىن ۇرلادى دەگەن ايىپ تاعىلدى. بىراق كەيىنىرەك ول باپتى وزگەرتتى. جولى بولعىش جومارت كۇدىكتەن تەز قۇتىلدى: 9 اي ۋاقىتشا اباقتىدا وتىردى, 378 مىڭ تەڭگە ايىپپۇل تولەدى. ءسويتىپ بوستاندىققا شىقتى. الايدا ونىڭ توڭىرەگىندەگى داۋ-جانجالدار بىتكەن جوق.
2013 جىلدىڭ قازان ايىندا ەرتاەۆ قوعامدى تاعى شۋلاتتى. سويتسە, ول باسشىلىق ەتەتىن «اليانس بانك» 2 ملن اقش دوللارى كولەمىندەگى نەسيەسىن وتەمەگەنى انىقتالدى. اتالعان بانك حالىققا قارىز بەرگەندە ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ شەشىمى بولماسا دا, ورەسكەل زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا بارعان. ايلاكەر ەرتاەۆ ول جولى دا جاۋاپكەرشىلىكتەن قۇتىلۋدىڭ جولدارىن ىزدەدى. ءتىپتى بانكتىڭ مۇلكىن تۇتقىندايتىن مۇمكىندىكتەن ايىراتىن قادام – قوسالقى كەلىسىمشارت جاسادى.
2014 جىلى جومارت قازاقستانعا قايتىپ ورالىپ, «تاڭ» تەلەكومپانياسى اكتسياسىنىڭ جارتىسىن ساتىپ الىپ, باسشىلارىنىڭ بىرىنە اينالدى. سونداي-اق «الما تۆ» تەلەكوممۋنيكاتسيالىق كومپانياسىنىڭ قوجايىنى اتاندى. سول ۋاقىتتا باق-تاردا «ەرتاەۆ «الما تۆ» اكتسيالارىنىڭ 50 پايىزىن ساتىپ الدى» دەگەن اقپارات تاراتىلدى. الايدا «الما تۆ»-نىڭ بۇرىنعى باسشىسى ەرتاەۆتىڭ اكتسيالاردىڭ 100 پايىزىن ساتىپ العانىن اشىق ايتتى. بۇل ىستەگى زاڭدىق راسىمدەر 2016 جىلعا دەيىن سوزىلدى. ەرتاەۆ پەن ونىڭ ادامدارى 2014 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان باستاپ كومپانياعا باسشىلىق ەتتى.
«ليتەر» گازەتى ج.ەرتاەۆتىڭ بىرەۋدىڭ اقشاسىن قالاي يەلەنگەنى تۋرالى ءبىر وقيعانىڭ جاي-جاپسارىن جازعانى ءمالىم. 2014 جىلى ««Bank RBK»-نى تەكسەرۋ كەزىندە ونىڭ اكتسيونەرى ماقسۇت وتەپبەرگەنوۆ ۇلتتىق بانك باسشىلىعىنىڭ اتىنا ءوتىنىش حات جازادى. سول حاتتا ج.ەرتاەۆتىڭ ءوز قۇقىعىن بۇزىپ, تابىستاردان تۇسەتىن سوماداعى العاشقى ۇلەسى – 6,1 پايىزى زاڭسىز «جۇتىلىپ» كەتكەنىن جەتكىزگەن. ويتكەنى ءبىرىنشى كەزەكتە اكتسيونەرلەر ساتىپ الاتىن جاڭا اكتسيالاردى بوتەن ادامدار الىپ قويعان. م.وتەپتەرگەنوۆ ەرتاەۆتىڭ ءوز ۋادەسىندە تۇرماي, اكتسيالاردى بەلگىسىز كومپانيالارعا ساتقانىن اشكەرەلەيدى. «باقساق, باقا ەكەن» دەمەكشى, اياقاستىنان قۇرىلعان «Dorgia company», «Ket company», «ISHSS company» جشس-ءتىڭ باسشىلارى ەرتاەۆ مىرزانىڭ ءوزىن كۇزەتەتىن «Arnau-RS Security» كۇزەت فيرماسىنىڭ جەتەكشىلەرى مەن قىزمەتكەرلەرى بولىپ شىققان. اتالعان وپەراتسيانىڭ ناتيجەسىندە بانك اكتسيونەرى ءوز اكتسيالارىنىڭ 3 پايىزىن جوعالتتى, ونىڭ ۇلەسى 6,1-دەن 3 پايىزعا كەمىدى. ال ەرتاەۆتىڭ كۇزەتشىلەرىنىڭ فيرمالارى 10,2 ملرد تەڭگە تابىسقا كەنەلدى.
