حالقىمىزعا تانىمى تەرەڭ مۋزىكالىق شىعارمالارىمەن جاقسى تانىس قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, بەلگىلى كومپوزيتور جولامان تۇرسىنباەۆ جەتپىس جاسقا تولدى.
جولامان اعامىز اق قايىڭدارى سىڭسىپ ءان سالعان سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ەسىل اۋدانىنداعى جەكەكول دەگەن الاقانداي اۋىلدا دۇنيەگە كەلگەن. بالا كۇنىنەن ونەرگە, مۋزىكاعا عاشىق بولىپ وسكەن جاس ورەن ورتا مەكتەپتى ءتامامداعاننان كەيىن الماتى كونسەرۆاتورياسىنا وقۋعا تۇسەدى. سول كەزدە ەلىمىزدەگى جالعىز جوعارعى دەڭگەيدەگى كاسىبي ونەرپازداردى دايىندايتىن ىرگەلى وقۋ ورداسىندا قازاقتىڭ ساز ونەرىن بيىككە كوتەرگەن عازيزا جۇبانوۆا, سىدىق مۇحامەدجانوۆ, كەنجەبەك كۇمىسبەكوۆ, نۇرعيسا تىلەنديەۆ سەكىلدى تالانتتى تۇلعالار ەڭبەك ەتىپ, ۇلتتىق مۋزىكانىڭ باعى ورلەپ تۇرعان شاعى ەدى. وسىنداي ۇلاعاتتى ۇستازداردان ءتالىم الىپ, وي مەن بوي تۇزەگەن جالىندى جاس جىگىتتىڭ جولى وڭقاي اسىقتاي الشىسىنان ءتۇستى. كونسەرۆاتوريانىڭ اسپيرانتۋراسىن ويداعىداي اياقتايدى. ودان سوڭ قازاق راديوسىندا اعا رەداكتور, «جالىن», «ونەر» باسپاسىندا, قازاق تەلەراديوسىنىڭ مۋزىكا رەداكتسياسىندا جانە مادەنيەت مينيسترلىگىندەگى رەپەرتۋارلىق كوللەگياسىنىڭ باس رەداكتورى بولدى. كەيىن ەلورداعا قونىس اۋدارىپ, بۇرىنعى كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترىندا جۇمىس ىستەدى. قانداي قىزمەت اتقارسا دا, ونەگەلى ءىز بەن ورەلى ءسوز قالدىرا بىلەتىن اسىل ازاماتتىڭ جۇرگەن جولىنان تازالىقتىڭ جىلى لەبى ەسەدى.
جاسىنان جالپاق قازاق دالاسىن سۇلۋ سازعا بولەگەن ءبىرجان سال, اقان سەرى, ۇكىلى ىبىراي سەكىلدى بابالارىمىزدىڭ داۋىستارى جەتى قىردان اساتىن اندەرىن تىڭداپ وسكەن جولاماندى جۇرتشىلىققا جاقىنىراق تانىستىرعان ونىڭ كەڭ تىنىستى مۋزىكالىق شىعارمالارى دەپ ايتار ەدىك. ول مۋزىكالىق جانردىڭ ەڭ ءبىر كۇردەلى سالالارىنا تەرەڭ بويلاپ, «كۇي-سيمفونيا», «الت پەن ەلەكترلى ورگانعا ارنالعان كونتسەرت», «بايقوڭىر باسپالداقتارى» وراتورياسى مەن «جايلاۋدا» دەپ اتالعان بالالار كانتاتاسىن جازدى. ارينە, بۇعان ءبىلىمى مەن بىلىگى ۇيلەسكەن كومپوزيتور عانا بارادى.
مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى, بەلگىلى كومپوزيتور بالنۇر قىدىربەك «مەنىڭ پايىمداۋىمشا, كوپ جىلدار بويى كانتاتا-وراتوريالىق جانرعا تىڭ كوزقاراستىڭ جوقتىعىنان كوپ ەشكىم جاقىنداۋعا جۇرەگى داۋالامادى.
بۇل قاتاردا ءوز ەرەكشەلىگىمەن, جاڭاشىلدىعىمەن كوزگە تۇسەتىن جولامان تۇرسىنباەۆتىڭ ءۇش كانتاتاسىن ايتۋعا بولادى» دەپ باعاسىن بەرىپتى.
ودان كەيىن دارىندى ازامات حاكىم ابايدىڭ «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ», «جەلسىز تۇندە جارىق اي» اندەرىن قوس داۋىستا كامەرالىق وركەسترگە جانە سكريپكاعا ارناپ وڭدەيدى. ءبىرجان سال اتامىزدىڭ 175 جىلدىق مەرەي-تويىنا وراي ونىڭ «جونىپ الدى», «جالعىز ارشا», «جايماشۋاق», «بۋرىلتاي», «تەمىرتاس» جانە «عاشىعىم» دەپ اتالعان كلاسسيكالىق اندەرىن ۇلتتىق بوياۋىن جوعالتپاي وركەسترگە ءتۇسىردى, «ارايلى استانا» دەگەن ميۋزيكل جازدى. ادام جانىن تەربەپ, نازىك سەزىمگە بولەيتىن ەلۋدەن استام ليريكالىق اندەر شىعاردى. اسىرەسە, سونىڭ ىشىندە كوپشىلىك «قىز قاراعاي» ءانىن جاقسى ءبىلىپ, ءسۇيىپ تىڭدايدى. ونىڭ ءسوزىن اقىن ماقسۇتجان اۋباكىروۆ جازعان. بىردە ەكى اۆتور كورنەكتى سۋرەتكەر عابيت مۇسىرەپوۆ تۋعان تابيعاتى كوركەم وڭىرگە عاشىق بولىپ, وسىنداي تاماشا تۋىندىنى ومىرگە اكەلگەن. جەلتوقسان وقيعاسىندا جازىقسىز قۇربان بولعان ءلاززات اسانوۆاعا ارناعان «قاھارمان قىز – ءلاززات قىز» اتتى ءان-تولعاۋىن ايتۋعا بولادى. كەيىنگى جىلدارى كومپوزيتور اردا اقىن ماعجان جۇماباەۆتىڭ «باتىر بايان» پوەماسىنىڭ جەلىسىمەن وپەرا جازىپ ءجۇر ەكەن.
بۇگىنگىدەي جەڭىلتەك اۋەننىڭ قۇمالاعى ءجۇرىپ تۇرعان كەزەڭدە تۇماداي تازا سارىنىمەن تەرەڭ ويعا باتىرىپ, شۋاقتى سەزىمگە جەتەلەيتىن شىعارمالاردى ءجيى ىزدەيمىز. سونداي كەزدە ويىمىزعا دابىرا مەن داقپىرتتان بويىن اۋلاق ۇستاپ, وتاندىق مۋزىكانىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ, ءۇن-ءتۇنسىز ۇلتقا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن جولامان تۇرسىنباەۆ تۇسەدى. «حالىقتىڭ جۇرەگىندە سەنى ولتىرمەيتىن ءبىر شىعارماڭ قالسا, مەن ونى باقىت دەپ ەسەپتەيمىن» دەپتى ارداقتى ازامات. ەندەشە, جوتالى جەتپىسكە ەنتىكپەي جەتكەن اعامىزعا وسى باقىتىڭىز ماڭگىلىك بولسىن دەگىمىز كەلەدى.
ازامات ەسەنجول
