قازتۇتىنۋوداعىنىڭ ساۋدا-ەكونوميكالىق كوللەدجى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ «تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدى جاڭعىرتۋ» جوباسى بويىنشا وتكىزىلگەن كونكۋرسقا قاتىسىپ, 380 مىڭ دوللارلىق گرانتتى جەڭىپ الدى. 
بۇل بايقاۋعا ەلىمىزدىڭ 137-گە جۋىق تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى قاتىسقان بولاتىن. سونىڭ ىشىندە استانالىق وسى كوللەدجدىڭ بىلىكتى مامان دايارلاۋداعى ينستيتۋتسيالدىق دامۋ جوسپارى وزىق دەپ تانىلدى.
م
مودۋلدىك وقىتۋ – ماماندىقتى تەرەڭ مەڭگەرۋ
باسقا سالالار سەكىلدى, تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە دە تىڭ تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە ۇلكەن ءمان بەرىلىپ جاتىر. وقۋ پروتسەسىندە جەكە تۇلعانىڭ بىلىكتى 
مامان ەتۋگە باعىتتالعان وقىتۋ تاسىلدەرىن وزىق تاجىريبەمەن ساباقتاستىرۋ بۇگىندە كۇن تارتىبىنە شىقتى. ويتكەنى, بەلگىلى ءبىر وقۋ ورنىن ءبىتىرىپ شىققان تۇلەكتىڭ العان ءبىلىمى جۇمىس بەرۋشىنىڭ تالابىمەن سايكەس كەلە بەرمەيدى. اقىرى, سول مامانعا مۇقتاج بولىپ وتىرعان جۇمىس بەرۋشى جاس كادردى قايتادان دايارلاپ, وقىتۋعا ءماجبۇر. ال وقۋ ورنىن جاڭادان بىتىرگەن تۇلەكتىڭ بىلىكتىلىگى جۇمىس بەرۋشىنىڭ تالابىنا ءدوپ كەلۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ارينە, الدىمەن ءداستۇرلى وقىتۋ جۇيەسىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت. سونىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ مودۋلدىك تەحنولوگياسى. بۇل – بەلگىلى ءبىر كاسىپتى جان-جاقتى مەڭگەرۋگە يكەمدەلگەن وقىتۋدىڭ جاڭا جۇيەسى. وندا ستۋدەنتتەر ناقتى ءبىر ماماندىقتىڭ شەگىندە شىعارماشىلىعىن جەتىلدىرەدى, تەوريادان گورى تاجىريبەگە دەن قويادى. وقۋ قابىرعاسىندا ءجۇرىپ-اق بولاشاق ماماندىعىنىڭ قىر-سىرىنا قانىققان جاستار ەرتەڭ جۇمىسقا دايىن مامان بولىپ بارادى. ەۋروپالىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ تاجىريبەسى كورسەتكەندەي, وقىتۋدىڭ بۇل ءتاسىلى ستۋدەنتتەردىڭ تاڭداعان ماماندىعى بويىنشا تەرەڭ ءبىلىم الىپ قانا قويماي, وقۋ ورنى مەن جۇمىس بەرۋشىنىڭ قويان-قولتىق جۇمىس ىستەۋىنە دانەكەر بولاتىنى دالەلدەنگەن.
وقىتۋدىڭ مودۋلدىك تەحنولوگياسىن استاناداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق كوللەدجى 2009 جىلدان باستاپ تاجىريبەسىنە ەنگىزە باستادى. «قازاقستاننىڭ تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم جۇيەسىندەگى الەۋمەتتىك سەرىكتەستىگى» حالىقارالىق ەۋرووداق جوباسى بويىنشا قولعا الىنعان مودۋلدىك وقىتۋ بارىسىندا ەكسپەريمەنت رەتىندە «ەسەپتەۋ تەحنيكاسى جانە باعدارلامامەن قامتاماسىز ەتۋ» ماماندىعى تاڭدالىپ الىنىپتى. ەندى وسى جۇيە بويىنشا وقىعاندار ءۇش ماماندىق الىپ شىعادى. ءبىرىنشىسى – ەكىنشى كۋرستان كەيىن ەەم وپەراتورى, ءۇشىنشى كۋرستان كەيىن – تەحنيك, ءۇشىنشىسى – تەحنيك-باعدارلاماشى. بۇل دەگەنىڭىز – ەكىنشى كۋرستان كەيىن-اق جاس مامان ەەم وپەراتورى بولىپ جۇمىس ىستەي الادى دەگەن ءسوز. مودۋلدىك وقىتۋدىڭ ءداستۇرلى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنەن ارتىقشىلىعى سول, مۇندا ەڭبەك نارىعىندا قانداي ماماندىققا سۇرانىس كوپ ەكەندىگى قاتاڭ ەسكەرىلەدى. كەزەكتى مودۋلدىك وقۋدان وتكەننەن كەيىن بىرنەشە ماماندىقتى يگەرۋگە مۇمكىندىك بار. سونداي-اق وقۋ ورنىمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەگەن جۇمىس بەرۋشى بولاشاق مامانعا ءوز تالابىن قويا الادى. ستۋدەنت ءوز كەزەگىندە تەوريادان گورى پراكتيكاعا كوبىرەك جۇگىنىپ, تاڭداعان ماماندىعىنا بەيىمدەلە باستايدى.
كوللەدج ستۋدەنتتەرى مودۋلدىك وقىتۋ بويىنشا «رەسپۋبليكالىق تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىمدى دامىتۋ جانە بىلىكتىلىك بەرۋ عىلىمي-ادىستەمەلىك ورتالىعى» اق-دا وتكەن ەمتيحاننان سۇرىنبەي ءوتىپ, بۇل جۇيەنىڭ مىقتى كادرلار دايارلاۋعا ءتيىمدى جۇيە ەكەنىن دالەلدەپ شىقتى.
قارجى قايدا جۇمسالادى؟
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ ءۇشىن كوللەدج ۇجىمى الدىمەن ينستيتۋتسيالدىق دامۋ جوسپارىن جاساپ شىعارعان. وقۋ ورنىنىڭ بۇل قادامىن دۇنيەجۇزىلىك بانك تە جوعارى باعالاپ, قۇنى 380 مىڭ دوللار تۇراتىن گرانتتى بەرگەنىن جوعارىدا ايتتىق. كەلەسى كەزەكتە الەۋمەتتىك سەرىكتەستىك جۇيەسىن دامىتۋدى قولعا الىپ, «ArtaSoftware» جشس, «DAUR Technologies» جشس, «نات كازاحستان» اق, «لاين» كومپانياسى» جشس سىندى سەرىكتەستەرىمەن تىعىز جۇمىس جۇرگىزە باستاپتى.
ال دۇنيەجۇزىلىك بانك بولگەن گرانتتى كوللەدج ۇجىمى تەك وقۋ ۇدەرىسىنە قاجەتتى قۇرىلعىلاردى ساتىپ الۋعا, باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋگە, پەداگوگيكالىق قىزمەتكەرلەردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە, وقۋ-ادىستەمەلىك ماتەريالداردى يگەرۋگە جۇمسالۋعا ءتيىس. قوماقتى قارجىنى كوللەدج عيماراتىن جاڭارتۋعا, جەكەلەگەن نىساندار سالۋعا, وقىتۋشىلاردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋگە, كولىك ساتىپ الۋعا شىعىنداۋعا بولمايدى. ونىڭ جۇمسالۋ بارىسىن دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ءوزى قاتاڭ قاداعالايتىن بولادى. ەگەر كەلەسى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنا دەيىن قارجى يگەرىلمەسە, وندا شارت بويىنشا قارجى كەرى قايتارىلاتىن بولادى.
بىلىكتىلىك پەن جاڭاشىلدىق – باستى ۇستانىم
وقىتۋدىڭ تىڭ جۇيەسى بويىنشا گرانتتى ۇتىپ الۋ – ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن ەرەكشە تابىس. بۇل – مىرزابەك كۇجىم باسقاراتىن ۇجىمنىڭ ەسەلى ەڭبەگى. ەڭبەك نارىعىنا قاجەتتى بىلىكتى مامانداردى دايارلاۋدى باستى نىساناسىنا العان ۇجىم 57 جىل ىشىندە 21 مىڭنان استام مامان دايارلاپ شىعارعان. ولاردىڭ ءبارى دە شاعىن جانە ورتا بيزنەستە, كوممەرتسيالىق مەكەمەلەردە, بانكتەردە, ساۋدا ۇيلەرىندە, مينيسترلىكتەردە, وقۋ ورىندارىندا ابىرويلى ەڭبەك ەتىپ ءجۇر.
وقۋ ۇدەرىسىندە جاڭاشىلدىققا دەن قويىپ, ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەتىن كوللەدجدىڭ ەڭبەگىن بيىل استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى دە ەلەۋسىز قالدىرماي, 50 ورىنعا شاكىرتاقىسىمەن قوسا, مەملەكەتتىك تاپسىرىس بەرگەن ەدى.
بيىل كوللەدج وقىتاتىن «ەسەپ جانە اۋديت», «قارجى», «ماركەتينگ», «قۇقىقتانۋ», «ەسەپتەۋ تەحنيكاسى جانە باعدارلامامەن قامتاماسىز ەتۋ», «اقپاراتتىق جۇيەلەر» ماماندىقتارى قاتارىنا «تۋريزم», «باعالاۋ», «قوناق ءۇي شارۋاشىلىعىندا قىزمەت كورسەتۋدى ۇيىمداستىرۋ», «اۋدارما ءىسى» دەگەن ءتورت ماماندىق قوسىلدى. مۇنىڭ ءوزى وقۋ ورنىنىڭ يننوۆاتسيالىق باعىتقا قاراي وركەندەي تۇسكەنىن اڭعارتسا كەرەك. ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى تولىققاندى كوللەدجدە 7 كومپيۋتەر سىنىبى, اقپاراتتىق-ءبىلىم ورتالىعى, 9 ينتەراكتيۆتى تاقتا, وقىرمان زالى, سپورت زالى, سپورتتىق الاڭدارى جانە 400 ورىندىق جاتاقحاناسى بار. جاستارعا عالامتور قولجەتىمدى بولۋى ءۇشىن كىتاپحانا مەن اقپاراتتىق-ءبىلىم ورتالىعىندا Wi-Fi جەلىسى ورناتىلعان.
«مودۋلدىك وقىتۋ جۇيەسى وقۋ ورنىمىزدىڭ تەحنيكالىق بازاسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەردى» دەيدى كوللەدج ديرەكتورى مىرزابەك كۇجىم. ستۋدەنتتەر وقۋدىڭ باستاپقى كەزەڭدەرىنىڭ وزىندە جۇمىس بەرۋشى كاسىپورىنداردا عانا ەمەس, كوللەدج بازاسىندا اشىلعان وقۋ شەبەرحاناسى, زەرتحانالىق ورتالىق پەن «فەميدا» ستۋدەنتتىك-وقۋ قۇقىقتىق كەڭەس ورتالىعىندا تاجىريبەدەن ءوتۋدى ۇردىسكە اينالدىرعان. مىسالى, «ەسەپ جانە اۋديت» ماماندىعى بويىنشا «ستۋدەنت» اتتى وقۋ-زەرتحانالىق ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. وندا ستۋدەنتتەر ۇجىمدا جۇمىس ىستەي الۋ قابىلەتىن شىڭداۋمەن بىرگە, بۋحگالتەرلىك ەسەپتى جۇرگىزۋ, جەكە كاسىپكەرلىكتى قالاي اشىپ, جاباتىنىن مەڭگەرەدى. سونداي-اق, نارىقتىڭ جاعدايىنا, ونىڭ دامۋ سيپاتى مەن دەڭگەيىنە ساراپتاما جاساۋدى مەڭگەرىپ, بيزنەس-جوسپار قۇرۋدى, ساتۋشىلارمەن ءتىل تابىسۋدى, «1س: كاسىپورىن» باعدارلاماسىندا جۇمىس ىستەۋدى يگەرە الادى ەكەن.
بىلىكتىلىك پەن جاڭاشىلدىقتى باستى ۇستانىمىنا اينالدىرىپ, ءمودۋلدى, ءدۋالدى جانە اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق تەحنولوگيالاردى تاجىريبەسىنە ەنگىزگەن كوللەدج ەندى بىلىكتىلىگىن وزگەلەرگە دە ۇيرەتە باستاماق. بۇل سالادا بىلىكتىلىگى جوعارى كوللەدجدىڭ بۇعان تولىق قۇقىسى بار. وقۋ ورىننىڭ پەداگوگيكالىق قىزمەتكەرلەرىنىڭ الدى شەت مەملەكەتتەردە وقىپ, ءبىلىمىن جەتىلدىرۋدە. ەندەشە, وزگە ارىپتەستەرىن وقىتىپ, قولدارىنا سەرتيفيكات ۇستاتاتىن كۇن دە الىس ەمەس.
قىمبات نۇرعالي
