كۇلدىرىپ وتىرىپ ويلانتادى

جاستار جىلى اياسىندا استانا قالاسىنىڭ كومەديا تەاترىندا فرانتسۋز دراماتۋرگى مارك كامولەتتيدىڭ  «مەرەكەلىك مەنيۋ» كومەدياسىنىڭ پرەمەراسى بولىپ ءوتتى. پەسانى قازاقشاعا اۋدارعان – ءلاززات الپىسباەۆا. قويۋشى-رەجيسسەر – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى سايلاۋ قاميەۆ.

رەجيسسەر سپەكتاكلدىڭ تەمپو-ءريتمىن جوعارى ەتىپ, جاستارعا ءتان زاماناۋي تۇرعىدا قابىلداۋعا جەڭىل, كوڭىلدى ءارى كۇتپەگەن وقيعالارعا ۇشىرايتىن جاعدايلاردى مولىنان قوسىپ قىزىقتى قويعان. ول بۇگىنگى كۇن جاستارىنىڭ تالعامىنا ساي ساحنادا اكتەرلەرگە شىعارماشىلىق ەركىندىك بەرىپ, وزىندىك ونەرلەرىن جان-جاقتى پاش ەتكىزگەندىگى كورىنىپ تۇر.
كومەدياداعى باستى تراگەديالىق يدەيانى – كوپتەگەن ايەلدەردىڭ كۇيەۋىنىڭ, كۇيەۋى ايەلدەرىنىڭ كوزدەرىنە ءشوپ سالۋ ماسەلەسىن كورسەتە الدى. سونىڭ كەسىرىنەن تالاي وتباسىلار اجىراسىپ, ءبىر-بىرىنە قول جۇمساپ, سوڭى ولىممەن اياقتالىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس. بۇل – بالالار مەن اتا-انالارعا دا ۇلكەن قايعى. وسىنداي جاعدايعا جەتكىزبەي, ناپسىقۇمار­لىق­تان بويدى الشاق ۇس­تاعان دۇرىس دەگەندى مەڭزەيدى. سپەكتاكل بۇگىنگى كۇنى وسى يدەياسىمەن قۇندى ءارى جيىر­ماسىنشى عاسىردا جازىلسا دا, وزەكتى تاقىرىپ بولىپ قالا بەرەرى اقيقات.
بەرنارد ء(الي بيداحمەت) پەن جاكلين (اقبوتا ماكەجانوۆا) بازارعا كەتكەندە ۇيگە اسپاز اگەنتتىگىنەن اسپاز ايەل سيۋزەتتا (ايشا اعىمباي) كەلەدى. وسى جەردە «جاعداي كومەدياسى» ورىن الادى.
سيۋزەتتا – بىربەتكەي, ەشنارسەدەن ۇيالمايتىن, اقشا ءۇشىن ارىن ساتۋعا دا دايار كەيىپكەردى سومداپ شىقتى. وكىنىشكە قاراي, وسىنداي كەيىپكەرلەر ومىردە دە كوپتەپ كەزدەسەدى.
سيۋزاننا – فاكتۋراسى مەن بويى وزىنە تۋرا كەلگەن تۇرىسى, ەركەلىگى, ءجۇرىسى ناعىز ەركەتوتايلاردىڭ كەل­بەتىن سيپاتتاي الدى. بەر­ناردتى جاكليننەن قىز­­عاناتىن, قىزعانشاق ايەل بەينەسىن سومدايدى. قا­زاق­شا سوزدەرىنىڭ سوڭىن فران­تسۋز ءتىلىنىڭ اكتسەنتىمەن سويلەۋى وڭدى شەشىم تاپ­قان.
دجوردج – (باعلان يمان­عازينوۆ) سيۋزەتتانىڭ كۇ­يەۋى, زاماناۋي بايكەرلەرشە كيىنگەن, ءجۇرىس تۇرىسى شيراق. دجوردج بەرناردتىڭ ۇيىنەن ءوز ايە­لىن اكەتۋگە كەلەدى. ۇيگە كىرە سالا بىردەن بارلىعىن «قىرىپ-جويۋى» اقتالماي جاتادى. نەگىزى, ول ءسوزدىڭ بايىبىنا بارىپ, بارلىعىن تۇسىنگەننەن كەيىن بارىپ اشۋلانعانىن كورگىمىز كەلدى.
قوناقتارمەن بيلەپ تۇ­رىپ سويلەسكەنى وزىنە جاقسى جاراسادى. بىراق ءبىر ارەكەتىن قايتالاماي, ءوزىن باسقاشا قىرىنان كورسەتسە دەگەن ويىمىز بار. وينايىن دەپ جاتقان ارەكەتتەرىن الدىن الا دايىنداپ العانىن كورسەتىپ قالادى. «اشىنا» دەگەن ءسوزدى ەستىگەن دجوردجدىڭ ۇستاماسى پايدا بولىپ, جانىنداعى ادامداردى قىلقىندىرا جونەلەدى. ءبارىن قورقىتىپ, اشسا الاقانىندا, جۇمسا جۇدىرىعىندا ۇستايدى. اسىرەسە ونىڭ اسپازشىنىڭ كيىمىن كيىپ, بارلىق كەيىپكەرلەردى «كاۋاپ» ءتارىزدى جەردە اينالدىرىپ, جەرتولەنىڭ قاقپاعىن اشىپ بۋىن شىعارىپ, دامدەۋىشتەردى بەينەلى تۇردە اكتەرلەرگە شاشاتىن ساحنالارىن رەجيسسەر ۇتىمدى قولدانعان. دجوردج ۇيدەگى ادامداردىڭ جاساپ جۇرگەن ارەكەتتەرىنە جازالاۋىن بەينەلى تۇردە اسپەتتەپ كورسەتتى.
جالپى, سپەكتاكلدە جاس اكتەرلەر جاڭادان ۇلكەن ساحناعا اياق باسقاندىقتان كورەرمەندى كۇلدىرتۋىمىز كەرەك دەپ ويلاپ, تەز ويناپ شىققىسى كەلەدى. ءاربىر كە­يىپكەردىڭ مىنەزدەرىنە ءتۇرلى بوياۋ قوسۋ ارقىلى بايىتا ءتۇسىپ, سىرتقى ءجۇرىس-تۇرىس­تارىن سپەكتاكلدىڭ سوڭىنا دەيىن ساقتاپ قالعانى ابزال. «كوش جۇرە تۇزەلەدى» دەگەندەي, اكتەرلەر ۇلكەن ساحناعا ماشىقتانىپ, كو­رەرمەندەردىڭ كوزايىمىنا اينالاتىنىنا سەنىمىمىز مول.

نارتاي ەسكەندىروۆ,
قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ
دوتسەنتى, تەاترتانۋشى, PhD دوكتورى