استانادا جەڭىل رەلستى كولىك قۇرىلىسى قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. قالالىق كولىك جانە جول-كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باسقارماسىنىڭ حابارلاۋىنشا, LRT ستانتسيالارى قاۋىپسىزدىك پەن قولجەتىمدىلىكتىڭ بارلىق تالاپتارىن ەسكەرە وتىرىپ سالىنۋدا.
قالادا قۇرىلىس جۇمىستارى قايتا جانداندى. بۇگىندە تەمىر باعانالار ورناتىلىپ, ينجەنەرلىك جەلىلەر تولىقتاي جۇرگىزىلىپ جاتىر. ەلورداداعى LRT قۇرىلىسى 2025 جىلعا دەيىن اياقتالادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلوردانى دامىتۋ جونىندەگى كەڭەستە شاھار باسشىسىنا بىرقاتار تاپسىرما جۇكتەدى. ولاردىڭ ءبىرى ءارى نەگىزگىسى – جىر بولعان جەڭىل رەلستى ترانسپورت جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ. پرەزيدەنت تۇرعىندارعا بەرىلگەن ۋادەنى ورىنداۋ كەرەكتىگىن ايتتى. وسىعان وراي, قالا اكىمى بۇل باعىتتا جۇمىستىڭ ءجۇرىپ جاتقانىن جەتكىزگەن بولاتىن.
– قازىر جۇمىس قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. قۇرىلىستى جانداندىرۋ ماقساتىندا, وتكەن جىلى ۇكىمەت قارجىنىڭ العاشقى بولىگىن ءبولدى. بۇگىنگى تاڭدا ءبىرىنشى كەزەڭدى اياقتاۋعا كۇش سالىنىپ وتىر. جوبانى تولىققاندى ءبىتىرۋ ءۇشىن 2 جىل ۋاقىت قاجەت, – دەدى جەڭىس قاسىمبەك.
استانادا جەڭىل رەلستى كولىكتە 18 ستانتسيا بولادى, ولاردىڭ ارقايسىسى بارلىق قاجەتتى زاتتارمەن جابدىقتالادى. بۇل جونىندە استانا اكىمدىگىنىڭ كولىك جانە جول-كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باسقارماسى حابارلادى. LRT ستانتسيالارى قاۋىپسىزدىك پەن قولجەتىمدىلىكتىڭ بارلىق تالاپتارىن ەسكەرە وتىرىپ سالىنۋدا.
– ستانتسيالاردا بيلەتتەردى ساتىپ الۋعا ارنالعان ايماقتار, سونىڭ ىشىندە اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەر, ساۋدا الاڭدارى مەن دارەتحانالارى بار كۇتۋ زالدارى, سونداي-اق ادامداردىڭ قاۋىپتى جەرلەرگە شىعۋىن بولدىرماۋ جۇيەلەرى بولادى, – دەلىنگەن ءباسپاسوز حابارلاماسىندا.
ستانتسياعا ەسكالاتورمەن, سونداي-اق ليفتپەن كوتەرىلۋگە بولادى. ليفتتەر ءبىرىنشى كەزەكتە موبيلدىلىگى تومەن ازاماتتارعا ارنالىپ سالىنادى. سونىمەن قاتار, ستانتسياعا كىرۋ ءۇشىن قابانباي باتىر داڭعىلى بويىنشا 10 جەراستى جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلىن جانە سىعاناق پەن قالداياقوۆ كوشەلەرىندە جەتى جەرۇستى وتكەلىن سالۋ كوزدەلگەن.
قازىرگى كەزدە استانادا LRT جەلىسىنىڭ جوباسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا سىعاناق كوشەسىنىڭ بويىندا ساۋران كوشەسى مەن اقمەشىت كوشەسىنىڭ قيىلىستارىندا ءمونوليتتى تەمىربەتون بالكالارىن ورناتۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر. وسىعان بايلانىستى, 25 تامىزدان باستاپ سىعاناق كوشەسىنىڭ بويىمەن, ناقتىراق ايتقاندا, قابانباي باتىر داڭعىلىنان تۇركىستان كوشەسىنە دەيىنگى (وڭتۇستىك جاعى) قوزعالىس تولىعىمەن توقتاتىلىپ, سىعاناق كوشەسىنىڭ بويىمەن تۇركىستان كوشەسىنەن قابانباي باتىر داڭعىلىنا دەيىنگى ارالىقتا (سولتۇستىك جاعى) قوزعالىسقا ءىشىنارا شەكتەۋ (ەكى جولاق) ەنگىزىلگەن بولاتىن. سىعاناق كوشەسىندەگى قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ جۇرگىزىلۋىنە بايلانىستى 30 قاراشاعا دەيىن جابىلعانىن ايتا كەلە, «City Transportation Systems» جشس باسقارما باسشىسى عاني تاجيەۆ بۇگىنگى تاڭدا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستارعا توقتالدى.
– مۇمكىندىكتى پايدالانا وتىرىپ, كەلتىرىلگەن قولايسىزدىقتار ءۇشىن قالا تۇرعىندارىنان كەشىرىم سۇرايمىز. بۇل كوشە تۇركىستاننان «نوماد» تك-نە دەيىنگى ارالىقتاعى وڭتۇستىك جاعىنان ۋاقىتشا جابىلدى. بۇگىنگى تاڭدا بۇل اۋماقتا قارقىندى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە, مۇندا كورىپ وتىرعانىڭىزداي, تىرەك پەن ءمونوليتتى بولىك تولىعىمەن قۇيىلادى. ءبىز ەكى ۋچاسكەدە, سىعاناق پەن اقمەشىت كوشەلەرىندە ۋاقىتشا كونسترۋكتسيا جاسادىق. ەندى ساۋران مەن سىعاناق كوشەلەرىندە جۇمىستار جالعاسادى. بۇل ۋچاسكەدەگى جۇمىستاردى جوسپار بويىنشا قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتايمىز. قازىرگى ۋاقىتتا اۋەجايدان «نۇرلى جول» جاڭا تەمىرجول ۆوكزالىنىڭ بارلىق باعىتى بويىنشا ۋچاسكەلەر بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر, – دەدى عاني تاجيەۆ.
باسقارما باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا, بۇگىنگى تاڭدا بۇل جەردە شامامەن 1 300 ادام جۇمىس ىستەۋدە. LRT جەلىسىنىڭ جوباسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ولار جىلدىڭ بارلىق مەزگىلىندە, ءتىپتى اۋا رايى -10 گرادۋسقا دەيىن تومەندەگەنشە جۇمىستى توقتاتپايدى. ويتكەنى 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن العاشقى ىسكە قوسۋ كەشەنىن اياقتاۋعا ءتيىس.
– جالپى, كەز كەلگەن دامىعان ەلدەردىڭ قالالارى مەن استانالارىندا كولىكتىڭ بالامالى ءتۇرى بولۋى كەرەك. قازىرگى ۋاقىتتا استانادا بۇل تەك اۆتوبۋس تاسىمالىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. جوسپار بويىنشا 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ءبىز ءبىرىنشى قابىلداۋ كەشەنىن اياقتايمىز. 2025 جىلى سىناق رەجيمىندە ءبىز ءبىرىنشى ىسكە قوسۋ كەشەنىن ىسكە قوسامىز, ال 2026 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن, ارينە, ۋاقتىلى قارجىلاندىرۋ بولعان جاعدايدا ەكىنشى ىسكە قوسۋ كەشەنىن ىسكە قوساتىن بولامىز. جالپى 18 ايالدامانىڭ 8-ءى ءبىرىنشى كەزەڭدە قولدانىسقا بەرىلەدى. جۇردەك پويىزدىڭ جىلدامدىعى ساعاتىنا 80 شاقىرىم, باسقارۋ جۇيەسى تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلعان. ونداعى جولاۋشىلار اعىنى 25 مىڭ ادامعا دەيىن جەتكىزىلمەك. ءبارى قارجىلاندىرۋعا بايلانىستى. اقشا ۋاقىتىمەن ءتۇسىپ تۇرسا, جۇمىس تا ۋاقىتىلى اياقتالادى, – دەدى باسقارما باسشىسى.
وسىلايشا, قۇرىلىس جۇمىستارى ەكى كەزەڭگە بولىنگەن. ءبىرىنشى كەزەڭدە 18 ايالدامانىڭ تەك سەگىزى قولدانىسقا بەرىلىپ, بەس مەتروپوليتەن پويىزى سىناقتان وتەدى. ۆاگوندارعا جۇك تيەلىپ, ولاردىڭ جارامدىلىعى تەكسەرىلەدى. ول 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتالىپ, پايدالانۋعا بەرىلمەك. وسى ۋاقىت ىشىندە 8 ستانتسيا سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. ولار نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىقارالىق اۋەجايىندا; قابانباي باتىر داڭعىلىنداعى اينالما جولدا; MEGA Silk Way سوو اۋدانىندا; بوتانيكالىق باقتىڭ جانىندا; سىعاناق كوشەسىنىڭ باسىندا; Abu Dhabi Plaza جانىندا; ۇلتتىق مۋزەي اۋدانىندا جانە نۇرلى جول ۆوكزالىندا بولادى.
سونداي-اق 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ەستاكادا بويىنشا قۇرىلىس-مونتاجداۋ جۇمىستارى, ونىڭ ىشىندە رەلستەردى مونتاجداۋ جانە ەلەكترلەندىرۋ جۇمىستارى اياقتالادى. ءبىرىنشى ىسكە قوسۋ كەشەنىن پايدالانۋ كەزەڭىندە قالعان 10 ستانتسيانى قامتيتىن ەكىنشى ىسكە قوسۋ كەشەنى بويىنشا جۇمىستار قاتار جۇرگىزىلەتىن بولادى.
LRT مارشرۋتىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 22,4 شاقىرىمدى قۇرايدى. جەڭىل رەلستى كولىك قۇرىلىسى ءساتتى اياقتالسا, ول استاناداعى اۋەجاي مەن «نۇرلى جول» ۆوكزالىن بايلانىستىرادى ءارى شاھارداعى كەپتەلىس ماسەلەسىن شەشەدى دەپ جوسپارلانۋدا.
