ەرتەڭ, دالىرەك ايتساق, 12 ماۋسىمدا قازاقستان بويىنشا بارلىق مەكتەپتەردە ءداستۇرلى تۇلەكتەر كەشى وتەدى. سوڭعى جىلدارى اتالعان ءىس-شارانىڭ دۇركىرەپ تويلانۋى جيىلەپ كەتكەن-تۇعىن. بالالاردىڭ قىمبات ليمۋزينمەن قالانى قىدىرىپ, «مەن» دەگەن مەيرامحانادا داڭعازا-دۋمان ۇيىمداستىرۋى كەي اتا-انالار تاراپىنان نارازىلىق تۋعىزعان. ويتكەنى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن وتباسىلار ءۇشىن ءبىر كەشكە شاش-ەتەكتەن اقشا شىعىنداۋ وڭاي ەمەس. ءبىزدىڭ شاھارداعى بيىلعى احۋالدى بايقاپ كورمەك نيەتپەن جۋىردا ەلوردالىق مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا ساۋالناما جاساعان ەدىك.
باستامامىزدى قىرىق شاقتى مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى قولدادى
«جاس ۇلان» ۇيىمىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى بارىسىندا تۇلەكتەر كەشى تۋرالى اڭگىمە بولدى. بالالارعا «كىم قالاي تويلاعالى جاتىر؟» دەگەن سۇراق تاستادىم. سول كەزدە ولاردان كەيبىر مەكتەپتىڭ شاكىرتتەرى تۇلەكتەر كەشىن شەتەلدە وتكىزەتىنىن, قىزداردىڭ ءبىر كەشتە ەكى-ءۇش كويلەك اۋىستىراتىنىن, ۇلداردىڭ كوستيۋمدەرى 200-300 مىڭ تەڭگەنىڭ ماڭايىندا تۇراتىنىن ەستىدىم. مەنىڭ تاڭدانىسىما ولار ءتۇرلى ءۋاج ايتتى. بىرەۋلەرى ومىرلەرىندە ءبىر-اق رەت بولاتىن بۇل كەشتى بارىنشا اسەرلى ەتۋ ءۇشىن قانشا شىعىن شىعارسا دا ورىندى دەگەن پىكىردە بولسا, ەندى ءبىرى وزدەرى قاراپايىم كەشتى قالاسا دا, اتا-انالاردىڭ «بالام ەشكىمنەن قالماسىن» دەگەن تىلەكپەن ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىسقا وزدەرى كىرىسكەندەرىن ايتتى. سوندا جينالعان ەندى ءبىر وقۋشىلار بۇل كەشتى مۇلدە جاڭا فورماتتا, مىسالى, تابيعات اياسىنداعى شاعىن پيكنيك تۇرىندە نەمەسە بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىمەن بىرگە تويلايتىندارىن جەتكىزدى. وسى يدەيالار بارىمىزگە ۇناعانى سونشالىق, اتالعان تاقىرىپتا الەۋمەتتىك بەينەروليك تۇسىرەتىن بولىپ شەشتىك. وقۋشىلارمەن بىرلەسىپ ستسەناري جازىپ, سول بويىنشا جاسۇلاندىقتاردىڭ وزدەرى رولدەردى الىپ شىقتى. روليك دايىن بولعان سوڭ, ونى قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ كوللەگياسىندا كورسەتتىم. كوللەگياعا شاھار اكىمى دە, ءبىلىم ءمينيسترى دە قاتىسقان-دى. ولاردىڭ دا تاراپىنان يدەيامىز جاقسى باعالاندى. كوپ ۇزاماي الگى ۆيدەو ءتۇرلى چاتتارعا, الەۋمەتتىك جەلىلەرگە تارالا باستادى. باستامامىزدى قولداپ, «مالىنعان» تۇلەكتەر كەشىنەن باس تارتىپ جاتقان وقۋشىلار از ەمەس. ولاردىڭ ىشىندە نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ وزىندە قىرىق شاقتى مەكتەپتىڭ بالالارى بار.
كەش ورنىنا كوڭىلدى پيكنيك جاسايمىز
تۇلەكتەر كەشىن قالاي وتكىزۋ تۋرالى ماسەلە ءبىزدىڭ سىنىپتا دا كوتەرىلدى. تىم داڭعازا دۋمانعا باسىنان-اق كوپ بالا مەن اتا-انا قارسى بولدى. ونىڭ ۇستىنە, مەيرامحاناداعى كەشتەردىڭ ءبارى جاتتاندى فورماتتا جۇزەگە اسادى. اقشالاي شىعىنى – ءبىر بولەك, قىزىقتىلىعى جاعىنان دا وڭىپ تۇرعانى شامالى. اقىلداسا وتىرىپ, ءبىز جاڭا فورماتتا – تابيعات اياسىندا تويلاۋدى ءجون كوردىك. تويلاعاندا دا تەك ءوزىمىز ەمەس, اتا-انالارىمىزبەن بىرگە قالا ماڭىنداعى دەمالىس ورىندارىنىڭ بىرىندە بولامىز. وندا تازا اۋادا تاماقتانىپ, ءتۇرلى ويىندار ويناپ, بەلسەندى دەمالىس ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىگىمىز بولادى. بىزگە ەڭ باستى كەرەگى ەموتسيا ەمەس پە؟! ەرتەڭگى كۇنى جىميىپ ەسكە الىپ وتىراتىنداي وتىرىستى ءدال وسىنداي تابيعات اياسىندا جاساعالى تۇرمىز. ونىڭ باعاسى دا قولجەتىمدى, شامامەن 10 مىڭ تەڭگەدەي بولادى.
سىنىبىمداعى 12 وقۋشى تۇلەكتەر كەشىنە بارمايدى
سىنىبىمدا 27 وقۋشى بار, ونىڭ 12-ءسى تۇلەكتەر كەشىنە بارۋدان باس تارتتىق. ويتكەنى مەنىڭشە, ءبىر ساتتىك نارسەگە ءبىر ايلىق جالاقىداي اقشا شىعارعانشا, ونى الدەقايدا ورىندى ماقساتتا جۇمساۋ كەرەك سەكىلدى. ماسەلەن, قۇرداستارىم ادام باسىنا 60 مىڭ تەڭگەدەن جيناپ جاتىر. بۇل سوماعا مەيرامحانا مەن ليمۋزين كىرەدى. ەگەر اتا-اناسى ەرىپ كەلەر بولسا, وندا قوسىمشا 15 مىڭ تەڭگە تاعى قوسۋ كەرەك. كەشكە كيەتىن كيىم, شاش ۇلگىسى, مەيكاپ دەگەندەرگە – بولەك شىعىن. اقىرى ءوزىم سەكىلدى 12 سىنىپتاسىم بۇل كەشكە بارماي-اق قويالىق, ەسەسىنە شاعىنداپ قانا اتاپ وتەلىك دەپ كەلىستىك.
شاراعا قاراپايىم كيىممەن كەلەمىز
جاسۇلاندىقتار بولىپ تۇسىرگەن الەۋمەتتىك بەينەروليگىمىزدە ءبىز قىمبات ليمۋزينگە شىعىندانباي, باعاسى باس اينالدىرارلىق كوستيۋمدەر مەن كويلەكتەر تاڭداماي-اق اسەرلى تۇلەكتەر كەشىن ۇيىمداستىرۋعا بولاتىنىن ايتتىق. ءوزىم وقيتىن مەكتەپتە دە بۇل يدەيانى قىزۋ قولدادى. تۇلەكتەر كەشىنەن مۇلدە باس تارتۋعا دا بولار ەدى, بىراق اتا-انالارىمىز «بۇل – سەندەردىكىمەن قاتار ءبىزدىڭ دە مەرەكە. سوندىقتان مەيرامحانادا ءبىر كەشتىڭ بولعانى دۇرىس» دەپ وقۋ جىلى باسىنان بەرى اقشا جيناۋعا كىرىسكەن. ال باسقا ءسان-سالتاناتتىڭ ەشقايسىسىن جاسامايمىز. مىسالى, سىنىبىمىزداعى بىردە-ءبىر ۇل نەمەسە قىز كەشكە جاڭا كيىممەن كەلمەيدى دەپ ۋادەلەستىك. بۇل ورايدا ول مەكتەپ فورماسىمەن كەلە مە نەمەسە زاماناۋي كيىم كيە مە – ءوز ەركى, باستىسى, سول ءۇشىن بىردە-ءبىر تيىن شىعىنداماۋى ءتيىس.
كويلەك پەن سالونعا كەتەر اقشاعا نوۋتبۋك الامىن
تۇلەكتەر كەشىندە ليمۋزين جالداپ, ءساندى كيىمدەر كيۋ – قۇرداستارىم اراسىندا بار ءداستۇر. بىراق ەسەپتەپ قاراساڭ, ءبىر كەشتىك وسى نارسەلەرگە اجەپتاۋىر قارجى كەتەدى. مىسالى, ساۋدا ۇيىندەگى كويلەكتەردىڭ باعاسى شامامەن 50 مىڭ تەڭگەنىڭ ماڭايىندا, وعان شاش ۇلگىسى مەن ماكياجدى قوسىڭىز. سوڭعى ەكەۋىنە كەمىندە 15-20 مىڭ بەرەسىڭ. اناممەن اقىلداسا كەلە وسى شىعىنداردى بارىنشا ازايتىپ, ۇنەمدەلگەن قاراجاتقا ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسكەندە كەرەك بولاتىن نوۋتبۋك الايىق دەپ شەشتىك. اقشانى قالاي ۇنەمدەۋگە بولادى؟ ماكياج مەن شاش ۇلگىسىن ۇيدەن-اق جاسايمىن, كويلەكتى تە قىمبات بۋتيكتەن جاڭاسىن ەمەس, قاراپايىم دۇكەننەن جالعا الۋعا بولادى.
امەريكالىق تۇلەك ۇيسىزدەرگە پيتستسا-پاتي ۇيىمداستىردى
سالتاناتتى تۇلەكتەر كەشىنەن باس تارتۋ دامىعان ەلدەردە جاڭا ترەند رەتىندە قالىپتاسىپ كەلەدى. Z-تولقىنى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى, امەريكالىق تۇلەك لينن كارراسكو دا مەكتەپ ءبىتىرۋ كەشىنىڭ ورنىنا ۇيسىزدەرگە پيتستسا-پاتي ۇيىمداستىرىپ بەرىپ, ساۋاپتى ءىستىڭ باستاماشىسى بولدى.
تەحاس شتاتىنىڭ حيۋستون قالاسىندا تۇراتىن وقۋشى قىز ءوزىنىڭ مەكتەپپەن قوشتاسۋ كۇنىندە 95 پيتستسا ءپىسىرىپ, ونىمەن ءۇيسىز ايەلدەر مەن بالالاردى تاماقتاندىرعان.
– بارلىق ادامدا مەنىكىندەي تاڭداۋ جوق. سونشا اقشانى اۋاعا شاشىپ, توي تويلاپ جۇرسەم, مەنىكى ادىلەتسىزدىك بولار ەدى. كومەككە مۇقتاج ادامدار وتە كوپ. ەڭ بولماعاندا, سولاردىڭ ازعانتايىنا بولسا دا جاردەمىم تيگەنىنە قۋانىشتىمىن, – دەيدى ول CNN-گە بەرگەن سۇحباتىندا.
ليننىڭ بۇل باستاماسىنا قولداۋ بىلدىرگەن دوستارى پيتستسا-پاتي جاسايتىن كۇننىڭ الدىنداعى ءبىر اي بويى ءۇيسىز كىسىلەر ءۇشىن سىيلىقتار ازىرلەگەن. ولار ءتىس پاستاسى مەن ششەتكاسى, سۇلگىلەر جانە دەزودورانتتاردى ۇيسىزدەرگە ارنالعان مەكەننىڭ تۇرعىندارىنا سىيعا تارتقان.
