مادەنيەت

ماڭگىلىك ماحاببات داستانى



ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىندا پارسى پوەزياسىنىڭ كلاسسيگى نيزامي گانجاۋيدىڭ «ءلايلى-ءماجنۇن» داستانى جەلىسىمەن قويىلعان سپەكتاكلدىڭ پرەمەراسى ءوتتى. تاجىك رەجيسسەرى بارزۋ ابدۋراززاكوۆ ارنايى شاقىرتۋمەن كەلىپ, ساحنالاعان قويىلىم ماحابباتتىڭ كۇشى تۋرالى سىر شەرتەدى.

ءلايلى-ءماجنۇن وقيعاسىن نيزاميدەن كەيىن حافيز, فزۋلي, رۋمي سىندى شىعىستىڭ تالاي اقىندارى جىرلادى. جالپى وسى تاقىرىپقا شىعىستا ءجۇز جيىرمادان استام داستان جازىلعانى ايتىلادى. قازاق پوەزياسىندا شاكارىم قۇدايبەردىۇلى بۇل تاقىرىپقا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ, وقيعانى ولەڭمەن ءورىپ شىققان. تۇرماعامبەت ىزتىلەۇلى شىعارماشىلىعىنىڭ شىڭى – اتاقتى «شاحنامە» داستانى دا ەسكە تۇسەدى.
قاللەكيلىكتەر داستاندى تايىر جاروكوۆ, تاكەن الىمقۇلوۆ, عالي ورمانوۆ, قاسىم امانجولوۆ, جاقان سىزدىقوۆ, ديحان ءابىلوۆ سەكىلدى قازاق قالامگەرلەرىنىڭ اۋدارماسىن دا ۇسىندى. ال بارزۋ ابدۋراززاكوۆتىڭ قولتاڭباسىن بۇعان دەيىن م.گوركي اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق ورىس دراما تەاترىنداعى «ماڭگۇرت. ماڭگى قۇل» سپەكتاكلىنەن اڭعارعان ەدىك. رەجيسسەر – الەمگە ايگىلى قالامگەرلەردىڭ شىعارمالارىن بىرىكتىرىپ, قيىستىرۋدىڭ شەبەرى.
ءبىر قىزىعى, «ءلايلى-ءماجنۇن» بۇرىن-سوڭدى دراما تەاترلارىندا قويىلماعان. تەك قانا بالەتكە ارقاۋ بولدى. ب.ابدۋراززاكوۆ ونى ساحنالاۋ تۋرالى كوپتەن بەرى ويلانىپ ءجۇردى. سونداي مۇمكىندىكتى وعان قاللەكي تەاترى بەردى. سپەكتاكلگە دايىندىق ءبىر جارىم اي بويى جۇرگىزىلدى. اكتەرلەردى رەجيسسەردىڭ ءوزى تاڭدادى.
«ارتىستەردى تەاتردىڭ فويەسىنە ىلىنگەن فوتوسۋرەتتەرى ارقىلى تاڭ­دادىم. تاڭدالعان اكتەرلەردىڭ جۇزىنەن جان جىلۋلىعى ەسىپ تۇردى. قاتەلەسپەدىم دەپ ويلايمىن. تاماشا كوماندا جاساقتالدى. ولاردىڭ ويىندارى دا كوڭىلىمنەن شىقتى» دەيدى رەجيسسەر.


وقيعانى باياندايتىن ءدارۋىشتى ەرجان نۇرىمبەت سومدادى. ءماجنۇننىڭ اتا-اناسىن قۋاندىق قىستىق­باەۆ پەن التىناي نوگەربەك, ءلايلىنىڭ اكە-شەشەسىن مەيرام قايسانوۆ پەن بوتاگوز ماقسۇتوۆا, ءماجنۇندى ولجاس جاقىپبەك, ءلايلىنى ينابات ابەنوۆا وينادى.
ساحنا شىعىستىق ستيلدە بەزەن­دىرىلدى. بۇل تۇرعىدا قويۋشى سۋرەت­شى قانات ماقسۇتوۆتىڭ ەڭبەگىن اتاپ ءوتۋ كەرەك. قىلقوبىز بەن شاڭ قوبىزدىڭ ءۇنى كورەرمەندەر اسەرىن كۇشەيتە ءتۇستى.
سپەكتاكلدىڭ بىزگە ءبىر ۇناماعان تۇسىن ايتايىق. كەيىپكەر ەر ازاماتتار ەز, جىگەرسىز, ال ايەلدەر شايپاۋ بولىپ شىققان. شىعىستىق وقيعا بولعان سوڭ ونى قابىلداي المادىق. وتباسىنداعى بيلىك ەردىڭ قولىندا بولۋشى ەدى, مۇندا كەرىسىنشە كورىنىستى بايقادىق. شىنىن ايتقاندا, قويىلىمدى تاماشالاپ وتىرىپ, ماتريارحات زامانىنا تاپ بولدىق پا دەپ ويلادىق. ارتىق ايقاي, شۋ دا بار سياقتى.
ارتىستەرگە كەلسەك, قويىلىمدا رەجيسسەر ايتقانداي, جاقسى اكتەرلىك انسامبل تاڭدالدى. سپەكتاكلدەن كوماندالىق ويىن بايقالدى. ءبىرىنىڭ ەكىنشىسىنەن اسىپ تۇرعان ەشتەڭەسى بولمادى. ماڭگىلىك ماحاببات داستانىن ەندى 16 جانە 29 ناۋرىز كۇندەرى تاماشالاۋعا بولادى.

 


تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button