ەرتەڭ 12 مامىر – حالىقارالىق مەدبيكەلەر كۇنى. بۇل كۇن وسى قىزمەتتىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى فلورەنس نايتينگەيلدىڭ تۋعان كۇنىنە وراي الەمدە جىل سايىن اتاپ وتىلەدى. تاريحى ءحىح عاسىردان باستاۋ الاتىن كۇندى بۇگىندە 50-دەن استام مەملەكەت, سونىڭ ىشىندە قازاقستان دا تويلايدى.
ارقايسىمىز ءومىرىمىزدە ءبىر رەت بولسا دا مەديتسينالىق مەكەمەگە بارىپ, بارلىق جەردە دياگنوستيكامەن جانە ەمدەۋمەن اينالىساتىن مەدبيكەلەر قىزمەتىنە كۋا بولدىق. ءوز جۇمىسىندا ولار جۇقپالى اۋرۋلارى بار ناۋقاستارمەن بايلانىسۋ ارقىلى ءومىرىن قاتەرگە تىگەدى. ناۋقاستاردى ءبىر توسەكتەن ەكىنشىسىنە اۋىستىرۋعا, تۇرۋعا جانە جاتۋعا كومەكتەسەتىن, پاتسيەنتتەر ۇنەمى بايلانىستا بولاتىن جالعىز قىزمەتكەرلەر دە – سولار. ءتول مەرەكەسىنە وراي استانالىق مەدبيكەلەردىڭ دە حال-جاعدايى تۋرالى بىلدىك.
استانادا مەدبيكەلەر جەتىسپەيدى
الەمدە مەدبيكەلەرگە دەگەن قاتتى سۇرانىس كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىمەن بايلانىستى پاندەميا كەزىندە ايقىن اڭعارىلدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ «قارا كۇشى» سانالاتىن مەدبيكەلەردىڭ ءرولى كۇن سايىن ارتا تۇسۋدە. رەسپۋبليكادا جۇمىس ىستەيتىن ورتا بۋىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ۇلەسى 188 مىڭ ادامدى قۇرايدى. ال استانا قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنا ۆەدومستۆولىق باعىنىستى ۇيىمدارداعى ورتا مەديتسينا قىزمەتكەرلەر سانى – 6 187 ادام.
مەدبيكەلەردى جۇمىسقا قابىلداۋ ءۇشىن «دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ماماندىقتار مەن مامانداندىرۋلار نومەنكلاتۋراسىن, دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى لاۋازىمدارىنىڭ نومەنكلاتۋراسى مەن بىلىكتىلىك سيپاتتامالارىن بەكىتۋ تۋرالى» قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترىنىڭ 2020 جىلعى 21 جەلتوقسانداعى № قر دسم-305/2020 تۋرالى بۇيرىعى نەگىزگە الىنادى
اتالعان باسقارمانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى بەرگەن مالىمەت بويىنشا, استانا قالاسىندا مەدبيكە سانى جەتىسپەيدى, قازىرگى تاڭدا ورتاشا مەديتسينالىق پەرسونالعا قاجەتتىلىك 178 ادامدى قۇرايدى. جەتىسپەۋشىلىكتىڭ بىردەن-ءبىر سەبەبى – جوعارى مەديتسينالىق كوللەدج تۇلەكتەرى سانىنىڭ قاجەتتىلىكتى جاپپايتىنى. ال جەكەمەنشىك مەدكوللەدجدەر تۇلەكتەرى (شيپاگەر, توميريس, دانالىق جانە ت.ب.) نەگىزىنەن, تەك مەملەكەتتىك مەديتسينالىق ۇيىمداردى عانا تاڭدامايدى, جەكە مەديتسينالىق ۇيىمدارعا دا بارادى, سەبەبى ول جاقتا جۇمىس كولەمى اناعۇرلىم از, ال جالاقىسى جوعارى.
قاي سالا جۇمىسى اۋىر؟
ستاتسيونارلاردىڭ شتاتتىق كەستەسىندە مەدبيكەلەر سانىنىڭ ارتۋى بولىمشەنىڭ كۇردەلىلىگىنە بايلانىستى. سونىمەن, حيرۋرگيالىق پروفيل بولىمشەلەرىندە مەدبيكەنىڭ پاتسيەنتتەرگە قاتىناسى 1:5, تەراپەۆتىك پروفيل بولىمشەلەرىندە 1:10 بولۋى كەرەك. مەدبيكەنىڭ پاتسيەنتتەرگە قاتىناسىنا سايكەس, حيرۋرگيالىق بولىمشەدە مەدبيكە قىزمەتى قيىنىراق بولىپ كەلەدى.
قاي سالادا بولماسىن مەدبيكەلەردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى بار. سونىڭ ىشىندە ەمحانا مەدبيكەلەرىنىڭ نەگىزگى فۋنكتسيونالدىق مىندەتتەرىنىڭ قاتارىندا مەديتسينالىق قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن جاقسارتۋ; سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ اسقىنۋلارىنىڭ الدىن الۋ جانە ۋاقىتىلى انىقتاۋ; ۇيدە پاللياتيۆتىك كومەك كورسەتۋ; قاتەرلى اۋرۋلاردىڭ ەرتە دياگنوستيكاسى; سوزىلمالى اۋرۋلارى بار ناۋقاستاردى ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋدەگى ۇزدىكسىزدىككە قول جەتكىزۋ جانە پاتسيەنتتەردى قان قىسىمىن ولشەيتىن اپپاراتتاردى, قانداعى گليۋكوزانى, ينگالياتورلاردى دۇرىس قولدانۋعا ۇيرەتۋ; تاماقتانۋ جانە فيزيكالىق بەلسەندىلىك بويىنشا كەڭەس بەرۋ جانە وقىتۋ; دارىگەردىڭ تاعايىنداۋى بويىنشا مەيىرگەرلىك مانيپۋلياتسيالار جۇرگىزۋ; تىركەلگەن حالىقتى سكرينينگتەن جانە فليۋرو تەكسەرۋدەن وتۋگە شاقىرۋ; 5 جاسقا دەيىنگى بالالار مەن جۇكتى ايەلدەردىڭ پاتروناجى; ۇيدەگى اكتيۆتەرگە قىزمەت كورسەتۋ جانە باسقا دا جۇمىستار بار.
ال ستاتسيونار مەدبيكەلەرىنىڭ نەگىزگى فۋنكتسيونالدىق مىندەتتەرىنە: تىنىس الۋ جانە باقىلاۋ-دياگنوستيكالىق اپپاراتۋرانى جۇمىسقا دايىنداۋدى, جارامدىلىعىن, دۇرىس پايدالانىلۋىن, قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرۋ; مەديتسينالىق ماقساتتاعى زاتتاردى تاڭبالاۋعا قويىلاتىن تالاپتاردى ساقتاۋ; قالىپتاسقان جاعدايدى تالداۋ جانە ءوزىنىڭ كاسىبي قۇزىرەتى مەن وكىلەتتىگى شەگىندە شەشىمدەر قابىلداۋ; مەيىربيكەلىك مانيپۋلياتسيا تەحنيكاسىن مەڭگەرۋ; پاتسيەنتتىڭ جاعدايىن باعالاۋ, مەديتسينالىق قۇرالداردى, تاڭۋ ماتەريالدارىن باكتەريولوگيالىق باقىلاۋ كەستەسىن ورىنداۋ جانە ساقتاۋ, ۇنەمى جانە ۋاقىتىلى مەديتسينالىق تەكسەرۋ جانە باسقا دا قىزمەتتەر جاتادى.
دارىگەردىڭ تەڭ قۇقىلى سەرىكتەسى
جىل سايىن ماۋسىمنىڭ əر ءۇشىنشى جەكسەنبىسىنە اتاپ وتىلەتىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى كۇنىندە استانا قالاسى بويىنشا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى اراسىنان ءارتۇرلى نوميناتسيا بويىنشا ماماندار ماراپاتتالادى. ونىڭ ىشىندە «ۇزدىك مەدبيكە» نوميناتسياسى دا بار. سول كەزدە مەدبيكەلەر دە دارىگەرلەرمەن بىردەي ماراپاتتارعا يە بولادى.
– ءبىز ءبارىمىز مەدبيكە دارىگەردىڭ كومەكشىسى دەگەن ەسكى ويدان ارىلۋىمىز كەرەك. مەدبيكە – دارىگەردىڭ تەڭ قۇقىلى سەرىكتەسى, مەيىربيكە مامانى جانە ونىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ءوز مىندەتتەرى بار. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. ماسەلەن, 2023 جىلى جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن 382 ورتا مەديتسينا قىزمەتكەرى وقىتىلدى. بيىل ءبىزدىڭ باسقارمادا وسى مامانداردى وقۋمەن كەڭىرەك قامتۋ جانە ورتا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا شەبەرلىك سىنىپتارىن وتكىزۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا, – دەيدى باسقارما باسشىسى ءاليا رۇستەموۆا.
مەدبيكەلەردى جۇمىسقا قابىلداۋ ءۇشىن «دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ماماندىقتار مەن مامانداندىرۋلار نومەنكلاتۋراسىن, دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى لاۋازىمدارىنىڭ نومەنكلاتۋراسى مەن بىلىكتىلىك سيپاتتامالارىن بەكىتۋ تۋرالى» قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ 2020 جىلعى 21 جەلتوقسانداعى № قر دسم-305/2020 تۋرالى بۇيرىعى نەگىزگە الىنادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ 2023 جىلعى 14 ساۋىردەگى № 72 بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن, ياعني ارنايى-ورتا, قولدانبالى باكالاۆريات نەمەسە جوعارى ءبىلىم جانە مىندەتتى تۇردە مامان سەرتيفيكاتى بولۋى كەرەك. استانا مەدبيكەلەرىنىڭ وزىندىك ۇيىمى رەتىندە «پارىز» مەيىرگەر ءىسى ماماندارى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىن اتاپ وتۋگە بولادى.
بارشا مەدبيكەلەردى ەرتەڭگى كاسىبي مەرەكەمەن قۇتتىقتايمىز! سىزدەردىڭ كۇن سايىنعى تولاسسىز قاجىر-قايراتىڭىز بەن ەڭبەگىڭىز ناۋقاس ادامدارعا كۇش بەرىپ, ساۋىعىپ كەتۋىنە سەنىم سىيلايدى. سالانىڭ نەگىزگى كۇشى سانالاتىن قاتارداعى ساربازدارىنا مىقتى دەنساۋلىق, مول تابىس پەن باقىت تىلەيمىز!
