باستى اقپارات

نەسيەنى كەشىرگەنشە, پايىزدى كەمىتۋ كەرەك



ءالى تىركەلمەگەن دەموكراتيالىق پارتيانىڭ جەتەكشىسى جانبولات ماماي مەن جاقتاۋشىلارى جۋىردا اقوردانىڭ الدىندا جينالىپ, نەسيەنى كەشىرۋ تۋرالى 100 مىڭ ادامنىڭ حاتىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ كەڭسەسىنە تاپسىردى. «ءبىز حالىققا قيىن كەزەڭدە كومەكتەسۋ ءۇشىن نەسيە راقىمشىلىعىن جاريالاۋدى تالاپ ەتەمىز. ەلىمىزدەگى 5,3 ملن ادامنىڭ نەسيەسىن كەشىرۋ كەرەك. قازىر ۇلتتىق قوردا 90 ملرد اقش دوللارى كولەمىندە قاراجات بار. نەسيەنى كەشىرۋگە وسى اقشانى نەگە پايدالانبايمىز؟» دەپ پرەزيدەنتتىڭ اتىنا جازعان حاتىن جانبولات ماماي الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالادى.قازىر ەلىمىزدەگى ازاماتتىق جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ بانكتەرگە 20 ترلن تەڭگە قارىزى بار. الايدا بۇل سوما ۇلتتىق بانكتىڭ رەسمي دەرەگىندە 14,3 ترلن تەڭگە دەپ كورسەتىلگەن. وتكەن جىلى نەسيە راقىمشىلىعىنان كە­يىن ۇكىمەت بانكتەن قارىز الۋشىلارعا قويىلاتىن تالاپتاردى كۇشەيتتى. ياعني ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن (31183 تەڭگە) تابىسى از ازاماتتارعا قارىز بەرىلمەيدى. سوعان قاراماستان, قازاقستانداعى بەرەشەگى بار ازاماتتاردىڭ سانى 7,4 ملن-عا جەتىپتى. جۇرتتىڭ كوبى قارىزسىز ءومىر سۇرە المايدى.
شىنىن ايتساق, كاسىپكەردىڭ ءوزى ازاماتتىق تۇلعا رەتىندە قارىز سۇرايدى. ويتكەنى ول تۇتىنۋ نەسيەسىنە جاتادى. قازاقستاندىقتاردىڭ كوپشىلىگى ءوزىنىڭ ايلىق تابىسىن كۇنكورىسىنە, ياعني ازىق-تۇلىك ساتىپ الۋعا جۇمسايدى. بۇدان بولەك, ءدارى-دارمەكتەردىڭ دە باعاسى «كۇيىپ» تۇر. كارانتين كەزىندە ءۇي مەن اۆتوكولىك ساتىپ الۋدىڭ ازايعانى انىق. الايدا ول كۇرت توقتاپ قالعان جوق. جۇرت بانكتەرگە بارىپ بۇرىنعىشا قارىز الۋدا. بىراق… پايىزدىق مولشەرلەمە «سەكىرىپ» تۇر.
نەسيە راقىمشىلى­عىن جاريالاۋ ەڭ ءتۇيت­كىلدى ماسەلەنى ءتۇپ-تامىرىمەن شەشپەيدى. مەنىڭشە, جانبولات ماماي مەن جاقتاۋ­شىلارى ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى جوق ماسەلە كوتەرىپ, ارزان ۇپاي جيناۋدى مۇرات تۇتقان. ايتپەسە, ولار نەگە بانكتەردەگى پا­يىزدىق مولشەرلەمەنى تومەندەتۋدى ۇسىنبايدى؟ ماسەلەن, ەلىمىزدەگى يپوتەكالىق قارىزدىڭ كولەمى 14,5 پايىزدان 22 پايىزعا دەيىن بارادى. العاشقى جارناعا ءۇي قۇنىنىڭ 20 پايىزىن تولەۋ كەرەك. بانكتەردىڭ ءبارى كەپىل رەتىندە سول ادام ساتىپ الاتىن ءۇيدى قويادى. ال دامىعان ەلدەردىڭ بارلىعىندا ءۇي الۋعا ءارى كەتسە 1 نەمەسە 2 پايىزدىق مولشەرلەمەمەن قارىز بەرەدى. ءتىپتى وڭتۇستىك كورەيادا ورتاشا تۇرمىسى بار تۇرعىنعا 0,1 پايىزبەن قارىز بەرىپ, 1 جىلدا تولەي الماسا, مەملەكەت كومەكتەسەدى. وزىق ەلدەردىڭ تاجىريبەسىن ەسكەرىپ, الەۋمەتتىك ­احۋالى تومەن وتباسىلارعا ارنايى نەسيە باع­دارلاماسىن جاسا­عان ءجون. ول جەردە ەڭ ءتو­مەن پايىزبەن قارىز بەرۋ دەگەن نەگىزگى شارت بولۋى ءتيىس. ماسەلەنىڭ ءمانىسىن وسىدان باستاپ شەشۋدى ويلاستىرايىق.




تاعىدا

تولەن تىلەۋباي

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شەف-رەداكتورى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button