باس قالادا نوسەرلى جاڭبىر كەزىندە كوشەلەردى سۋ باسۋ پروبلەماسى بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس. بۇل قۇبىلىستىڭ نەگىزگى سەبەبى – جاۋىن-شاشىن تۇسەتىن نوسەرلى كارىز قۇبىرلارىنىڭ لاستانۋى. قولدانىستاعى نوسەر كارىزدەرىنىڭ قۋاتى جەتكىلىكسىز ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ, جاڭاسىن سالۋ, كوللەكتورلاردى كەڭەيتۋ بويىنشا قالادا جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
قازىرگى ۋاقىتتا باس قالا بالانسىندا 300 شاقىرىمنان استام قۇبىر, 20 مىڭعا جۋىق قاراۋ جانە جاڭبىر قابىلداعىش قۇدىق, 13 تازارتۋ قۇرىلىسى, 3 جيناقتاۋ توعانى, 56 درەناج جانە ايداۋ سورعى ستانسالارى جانە ءارتۇرلى اۋدانداعى 45 شاقىرىم لوتوك-ارىق جۇيەسى بار.
2019 جىلى 14 شاقىرىم كارىز جەلىسى جوندەلىپ, مىڭجىلدىق اللەياسى اۋدانىنداعى ەكى ۋچاسكە بويىنشا نوسەر كارىزى ماسەلەسى شەشىلدى.
2020 جىلى قالادا سۋ باسقان 12 ۋچاسكە بولسا, جىل سوڭىنا دەيىن وسى ۋچاسكەلەر اۋدانىنداعى نوسەر كارىزى نىساندارىن تازارتۋ اياقتالىپ, اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە تاشەنوۆ, باراەۆ, مۇسىرەپوۆ كوشەلەرى بويىنشا سۋ باسۋ بولعان جوق. 21,5 شاقىرىم كارىز جەلىسى جوندەلىپ, «پريگورودنىي» تۇرعىن الابىندا جانە الاش تاسجولى بويىنداعى لوگيستيكالىق ورتالىق اۋدانىندا تازارتۋ جۇمىسى جۇرگىزىلدى. سونداي-اق «يلينكا» تۇرعىن الابىندا كارىز جەلىلەرىندە اپاتتى جاعدايلاردى جويۋ جەدەلدىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن كسس-44 اۋماعىندا كارىز قىزمەتىنىڭ بريگادالارىنا ارنالعان تۇرمىستىق ءۇي-جايى بار بازا سالىندى.
2021 جىلى يمانوۆ, باراەۆ, ءۋاليحانوۆ جانە تاشەنوۆ كوشەلەرى مەن مومىشۇلى, تاۋەلسىزدىك, تۇران, ۇلى دالا داڭعىلدارىنداعى نوسەر كارىزى جۇيەسىن قايتا جوندەۋ اياقتالدى.
قالاداعى 16 ەلدى مەكەندە 13,5 شاقىرىم ينجەنەرلىك جەلى, 5 شاقىرىمنان استام كارىز جانە سۋ قۇبىرى, 3 شاقىرىمنان استام نوسەر كارىزى جانە ت. ب. سالىندى. سوڭعى ەكى جىلدا تازارتۋ قۇرىلىستارىنىڭ سانى 5-تەن 12-گە دەيىن ۇلعايدى, ال سۋ جيناۋ الاڭى 6,3 مىڭ گەكتارعا ۇلعايدى.
2022 جىلى 3 ءىرى نوسەر كارىزى مەن تازارتۋ قۇرىلىسىن سالۋ كوزدەلۋدە. سونىمەن قاتار «جاستار» شاعىن اۋدانىنداعى تازارتۋ قۇرىلىسى الاڭىنىڭ ۇستىندە اباتتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
بۇدان باسقا, بيىل 130 شاقىرىم سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ جەتكىزۋ جەلىلەرى, 85 شاقىرىم نوسەر كارىزى, قوسالقى ستانسا جانە 177 شاقىرىم ەلەكتر جەلىلەرى, 23 شاقىرىم جىلۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرى, نوسەر كارىزدەرىن تازارتاتىن 3 كەشەننىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلەدى. مۇنىڭ بارلىعى قالا تۇرعىندارىنىڭ ءومىر دەڭگەيىن ەداۋىر جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بايان اسىلبەكوۆا
