نۇرسۇلتان نازارباەۆ: «ەكسپو» ەلىمىزدىڭ الەۋەتىن الەمگە تانىتتى

بەيسەنبى كۇنى اقوردادا مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ وتاندىق جانە قازاقستاندا تىركەلگەن شەتەلدىك باق وكىلدەرىمەن كەزدەسىپ, ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى. ەلباسى ءوز ءسوزىن ەلوردادا دۇرىلدەپ وتكەن «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسىنىڭ ماڭىزىنان باستادى.

– بيىلعى جاز «ەكسپو-2017» كورمەسىنىڭ اياسىندا ءوتتى. بۇكىل قازاقستان ونىڭ توڭىرەگىندە توپتاستى. كورمەنىڭ اشىلۋ سالتاناتى شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ءسامميتىنىڭ استانادا وتۋىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. سوندىقتان كورمەنىڭ اشىلۋىنا 17 ەلدىڭ باسشىلارى قاتىستى. كورمە جابىلار ۋاقىتتا يسلام ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ءسامميتى ءوتتى. 57 مەملەكەت كىرەتىن بۇل ۇيىم بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنان كەيىن دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن ۇيىم بولىپ سانالادى. بۇل مەملەكەتتەردىڭ دە باسشىلارى «ەكسپو»-نىڭ جابىلۋىن كورىپ, استانادا تۇڭعىش رەت عىلىم مەن تەحنولوگيا سالالارىنداعى يسلام الەمىندە اتقارىلۋى ءتيىس جۇمىستار تالقىلاندى. بيىل كوپ جۇمىس ىستەلدى. قازاقستاندى تاعى دۇنيە جۇزىنە كورسەتتىك. ەلىمىزدىڭ الەۋەتىن تانىتتىق. عىلىم مەن تەحنيكانىڭ بۇگىنگى ەڭ وزەكتى ماسەلەسى – بالامالى ەنەرگيا. وسى كورمەدە سونىڭ ءبارىن پاش ەتتىك, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.ودان كەيىن مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ قاتىسۋىمەن ەلوردادا وتكەن تسيفرلاندىرۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق كەڭەستىڭ ماڭىزىنا توقتالدى.

– تسيفرلاندىرۋ – ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز, ەرتەڭىمىز. ونى جاساماي ءبىز العا قاراي جىلجي المايمىز, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
ەلباسىعا العاشقى سۇراقتى بەلگىلى جۋرناليست, «ايقىن» گازەتىنىڭ ديرەكتورى-باس رەداكتورى نۇرتورە ءجۇسىپ قويدى. ونىڭ «ەكسپو-2017» كورمەسىنىڭ باستى جەتىستىگى نەدە؟» دەگەن سۇراعىنا قازاقستان پرەزيدەنتى: «62 مەملەكەتتىڭ اراسىندا الەمدىك كورمەنى وتكىزۋ مارتەبەسىن جەڭىپ الدىق. باستى جەتىستىگىمىز – سول. كورمەگە قاتىسقان عالىمدار مۇنى كوردى. بۇل باعىتتا ءالى دە جۇمىس ىستەيتىن بولامىز. كورمە اياقتالعاننان كەيىن سالىنعان عيماراتتار بوس تۇرمايدى. «نۇر الەم» پاۆيلونى مۋزەي رەتىندە قالادى. ەكى پاۆيلوندا «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى ورنالاسادى. ءبىر پاۆيلوندا قازاقستاننىڭ كورمەسى جۇمىس ىستەيدى. ءبىر پاۆيلوندا جاستارعا, عالىمدارعا ارنالعان IT- ستارتاپتار جۇيەسى ورنالاسادى. ال ءبىر پاۆيلوندا مەكتەپ وقۋشىلارىن بولاشاق ماماندىققا باۋليمىز. بۇل دۇنيەجۇزىلىك تاجىريبە» دەپ جاۋاپ بەردى.

«ەكسپو-2017» كورمەسىنە باستاپقىدا 2 ملن ادام كەلەدى دەپ جوسپارلانسا, بۇل كورسەتكىش 4 ملن-عا جۋىق ادامعا جەتتى. وسىنى اتاپ وتكەن قازاقستان پرەزيدەنتى كورمەنىڭ استاناعا, قازاقستانعا كول-كوسىر پايدا اكەلگەنىن ايتتى.

– كورمەگە 1400 قازاقستاندىق كومپانيا قاتىسىپ, قۇرىلىس ماتەريالدارىمەن قامتاماسىز ەتتى, كورمە قۇرىلىسىن جۇرگىزدى. ولار 640 ملرد تەڭگەنىڭ قاراجاتىن يگەردى. قوناقۇيلەر, مەيرامحانالاردىڭ بارلىعى, دۇكەندەر, كونتسەرتتىك زالدار حالىققا تولدى. قالا بيۋدجەتىنە كوپ اقشا قۇيىلدى. ەڭ نەگىزگىسى, استاناعا 185 مەملەكەتتىڭ حالقى كەلدى. قازاقستان جۇرتى دا, ءتىپتى استانانى بۇرىن كورمەگەن وتانداستارىمىز وسىندا اعىلدى. ءبارىنىڭ اڭگىمەسى قازىر «ەكسپو» بولىپ وتىر, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ سوزىنشە, الەمدىك كورمەنىڭ وتۋىنە بايلانىستى ەلوردادا بوي كوتەرگەن نىساندار جاڭا اۋدانعا اينالدى. ەندى «ەكسپو» اياقتالعان سوڭ ونداعى 1400 پاتەر حالىققا ءتيىمدى باعامەن ساتىلادى.

بۇدان وزگە ەلباسى سيرياداعى جانجالدى رەتتەۋگە ارنالعان «استانا پروتسەسى», لاتىن الىپبيىنە كوشۋ سياقتى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا ءوز ويىن ءبىلدىردى. قازاقستان پرەزيدەنتىمەن كەزدەسۋگە 50-دەن استام بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىسىپ, 20-دان استام سۇراق قويىلدى.

امانعالي قالجانوۆ