كەشە قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى كىتاپحاناسىندا ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ءومىر وتكەلدەرى» اتتى سۇحبات كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. شاراعا مەملەكەتتىك حاتشى گۇلشارا ابدىقالىقوۆا, قر پرەزيدەنتى كەڭسەسىنىڭ باسشىسى, اتالمىش كىتاپحانا ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ماحمۇت قاسىمبەكوۆ, سەنات پەن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى, زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى قاتىستى.
سالتاناتتى ءراسىمدى اشقان گۇلشارا ابدىقالىقوۆا وسىناۋ ەڭبەكتىڭ وقىرمانعا بەرەر تاعىلىمى جايلى ءسوز ساباقتادى.
– «ءومىر وتكەلدەرى» كىتابىن, بىرىنشىدەن, پرەزيدەنتتىڭ ۇلى ىستەرى مەن ۇلاعاتتى ءومىرى جايىنداعى تولىق عۇمىرباياندىق شىعارما رەتىندە باعالاۋعا بولادى. ەكىنشىدەن, ول قازىرگى زامانعى قازاقستاندىق مەملەكەتتىلىكتىڭ باعا جەتپەس دەرەككوزى رەتىندە قۇندى بولىپ وتىر. ۇشىنشىدەن, بۇل كىتاپ قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ءىس جۇزىندەگى كورنەكتى وقۋلىعىنا اينالماق. ياعني, ەلباسىنىڭ عيبراتتى عۇمىرى ايشىقتالعان اتالعان تۋىندى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ, مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ, عالىمدار مەن ستۋدەنتتەردىڭ, جالپى جۇرتشىلىقتىڭ ەرەكشە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىراتىنى انىق, – دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.
بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ جاڭا كىتاپتىڭ مازمۇنى مەن ءمان-ماڭىزىنا توقتالدى.
– بۇل تۋىندىدا ەلباسىنىڭ بالالىق شاعىنان بۇگىنگى كەمەلدەنگەن دانالىعىنا دەيىنگى ارالىق تۇگەل قامتىلىپتى. اۆتوردىڭ ءومىرى حالقىنىڭ, ءوزى قۇرعان مەملەكەتىنىڭ تاعدىرىمەن وزەكتەس, قاتار, بىرگە, تۇتاس ءورىلىپ, جالعاسىپ كەلەدى. كىتاپتىڭ نەگىزگى ارقاۋىن قازاقستان تاريحىنىڭ جاڭا زامانى, عاسىرلار بويى اڭساعان تاۋەلسىزدىك جولىنداعى قىم-قيعاش كۇرەستەر, حالقىمىزدىڭ بۇگىنگى باقىتتى, باياندى تىرشىلىگى قۇرايدى. بۇل كىتاپتى دەرەكتى رومان دەسە دە بولادى. تارتىمدى. عيبراتتى. قىزىعىپ وقيسىڭ. كوزىڭىز كورىپ جۇرگەن, ەتىڭىز ۇيرەنگەن كادىمگى سۇحبات ەمەس; ويعا, قيسىنعا قۇرىلعان تەرەڭ, بايسالدى, كەمەل, دەرەكتى كوركەم شىعارما, – دەدى ول.
اكادەميك كەنجەعالي ساعاديەۆ ەلباسى ەڭبەگىندە تاعىلىمى وتە تەرەڭ ءومىر فيلوسوفياسى جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
مىرزاتاي جولداسبەكوۆ ايتقانداي, ەلباسىنىڭ بالالىق شاعىن سۋرەتتەۋدەن باستالاتىن كىتاپتا دنەپرودزەرجينسكىدەگى جاستىق جىلدارى, تەمىرتاۋداعى قۇرىش قۇيعان شاعى تۋرالى دا اڭگىمەلەنەدى. ۋكراينادا نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن ۋچيليششەدە بىرگە وقىعان كۋرستاسى تولەۋتاي سۇلەيمەنوۆ قولىنا تۇسكەن جاڭا تۋىندىدان قاتتى اسەرلەنگەنىن, وندا تەك قاپىسىز شىندىق جازىلعانىنا كوز جەتكىزگەنىن ايتتى.
«ءومىر وتكەلدەرى» كىتابىن دايىنداعان «ەگەمەن قازاقستان» رەسپۋبليكالىق گازەتى» اق پرەزيدەنتى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆتىڭ ەڭبەگىنە توقتالعان بەلگىلى جۋرناليست الەكساندر تاراكوۆ مۇنى ارىپتەسىنىڭ شىعارماشىلىعىنداعى ۇلكەن بەلەس, ەلباسىدان سۇحبات الۋ ەنشىسىنە بۇيىرعان ءجۋرناليستىڭ باقىتى رەتىندە باعالادى.
سۇحبات كىتابىن قالاي دايىنداعاندىعىنان حابار بەرگەن ساۋىتبەك ابدراحمانوۆتىڭ ءوزى سوڭعى جىلداردا ءتۇرلى مەملەكەتتى باسقارعان ءىرى تۇلعالاردىڭ بارلىعىنىڭ دەرلىك وسىنداي كىتاپتارى جارىق كورگەندىگىن, ولاردىڭ ءبىرازى جۋرناليستكە سۇحبات بەرۋ تۇرىندە جانە بايانداپ بەرۋ فورماسىندا شىققاندىعىن جەتكىزدى. ماسەلەن, فيدەل كاسترونىڭ «مەنىڭ ءومىرىم» كىتابىنىڭ «ءومىر وتكەلدەرى» تۋىندىسىنىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە تۇرتكى بولعانىن ايتىپ ءوتتى.
سونداي-اق, ول اقش-تىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى فرانكلين دەلانو رۋزۆەلت تۋرالى مىڭنان استام ەڭبەك, 800-دەي عىلىمي مونوگرافيا جازىلعانىن, مۇنىڭ قاسىندا ەلباسى جونىندە جارىق كورگەن تۋىندىلار تەڭىزگە تۇسكەن تامشىداي بولىپ كورىنەتىنىن جەتكىزىپ, وسى تۇرعىدان ءالى دە ەڭبەكتەنە ءتۇسۋ كەرەك دەگەن پىكىرىن ءبىلدىردى.
امانعالي شميتۇلى
