رۋحانيات

قالامگەردىڭ ەسكەرتكىش-تاقتاسى



استانادا كورنەكتى اقىن, جازۋشى, پۋبليتسيست, دراماتۋرگ, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى نۇرعوجا وراز تۇرعان ۇيگە ەسكەرتكىش-تاقتا ورناتىلدى. جەڭىس داڭعىلى, 2 مەكەنجايىنداعى بۇل ۇيدە قالامگەر شيرەك عاسىردان استام ۋاقىت, 1985-2012 جىلدارى عۇمىر كەشتى. اشىلۋ سالتاناتىنا قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى, قالامگەرلەر مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى, اقىننىڭ وتباسى قاتىستى.  

العاشقى ءسوزدى العان قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى, س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ايتجان ءابدىروۆ نۇرعوجا ورازدىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن شىعارماشىلىق جولىنا توقتالدى. سونىڭ ىشىندە 1965 جىلدان 1991 جىلعا دەيىن جازۋشىلار وداعىنىڭ تسەلينوگراد قالاسىنداعى اۋەلى ولكەلىك, كەيىن بىرنەشە وبلىستى قامتيتىن وبلىسارالىق بولىمشەسىن باسقارعانىن اتاپ ءوتتى.

– نۇرعوجا وراز استانا قالاسىنىڭ مادەني جانە قوعامدىق ومىرىنە بەلسەنە اتسالىستى. 1997 جىلى ەلوردا كوشىپ كەلگەندە مەملەكەتتىك رامىزدەردى قارسى الۋ كەزىندە قالانىڭ سيمۆوليكالىق كىلتىن تاپسىرۋ سالتاناتىنداعى جەتى ادامنان تۇراتىن دەلەگاتسيا باسشىسى بولدى. ۇلتتىق رۋحانياتىمىزدىڭ الامان بايگەسىنە الپىس جىل بويى ات قوسىپ, العاداي توپتىڭ كەۋدە تۇسىندا ءجۇردى. بىرنەشە جىل بويى استانادا ونوماستيكا, ەكولوگيا كوميسسيالارىنىڭ, پرەزيدەنت جانىنداعى راقىمشىلىق جاساۋ كوميسسيانىڭ بەلسەندى مۇشەسى بولدى, – دەدى ايتجان ءابدىروۆ.

بيىل تۋعانىنا 90 جىل تولعان قالامگەردىڭ قالامىنان 50-دەن استام كىتاپ تۋعانىن اتاپ وتكەن ءماسليحات دەپۋتاتى شىعارمالارىنىڭ نەگىزگى ارقاۋى ەل مەن جەر تاعدىرى بولعانىن ايتتى. ەڭبەگىن ەسكەرىپ, قالا اكىمدىگى مەن قالالىق ءماسليحات ەسكەرتكىش-تاقتا ورناتۋعا شەشىم شىعارعانىن جەتكىزدى.

– 1963 جىلى الاش قايراتكەرىنىڭ ۇرپاعى ءانۋار يپماعامبەتوۆتىڭ شاقىرۋىمەن اقمولاعا كەلىپ, «تىڭ ولكەسى» گازەتىنە ورنالاستى. سوندا وسى قالانىڭ مادەنيەتىنە, ونەرىنە, بىلىمىنە 53 جىل بويى قىزمەت ەتتى. تسەلينوگراد پەدينستيتۋتى, تسەلينوگراد اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىندا «قازاق ادەبيەتىنىڭ كونە تاريحى», «بالالار ادەبيەتى», «كوشپەلىلەر جانە باتىس وركەنيەتى» تاقىرىپتارىندا ءدارىس جۇرگىزدى. ونىڭ قالامىنان تۋعان «تالقاندالعان تاريحات» كىتابىندا ءبىزدىڭ سوناۋ ساق-عۇن زامانىنان بەرگى ۇلتتىق تاريحىمىز, مادەنيەتىمىز, ونەرىمىز, بۇكىل جىراۋلار, جىرشىلار, اڭگىمەشىلەر, سال-سەرىلەر تاريحى ايتىلدى, – دەدى قالامگەر-عالىم سەرىك نەگيموۆ.

جازۋشى-پۋبليتسيست, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, جۋرناليستيكا اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى قايسار ءالىم «ەسكەرتكىش-تاقتاسى بار ءۇي – تاريحي ءۇي» دەگەن ويىن ايتا كەلە, ەسكەرتكىش-تاقتانى ورناتۋدىڭ تاعىلىمىنا توقتالدى.

– الداعى ۋاقىتتاردا دا وسى استانانىڭ بويىنان تۇرعان ۇيلەردىڭ تاريحقا ەنۋىنە ءالى دە ۇلەس قوسا بەرۋىمىز كەرەك. قانشاما تۇلعالار, قانشاما ونەر, ەڭبەك ادامدارى بار. سولاردىڭ تۇرعان ۇيلەرىنە وسىنداي تاقتا ورناتسا, ارتىق بولمايدى.

جازۋشىلار وداعىنىڭ حاتشىسى, وسى ۇيىمنىڭ استانا قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى داۋلەتكەرەي كاپۇلى قالامگەرمەن تانىسقان كۇندەردى ەسكە الدى.

جازۋشى, حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى تولىمبەك ءابدىرايىم تىڭ ولكەسى قۇرىلعاندا نۇرعوجا وراز قازاق ءتىلى, ءدىنى, سالت-ءداستۇرى ساقتالۋى ءۇشىن كۇرەسكەنىن اتاپ ءوتىپ, جازۋشى-پۋبليتسيست, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى الدان سمايىل, قالامگەرلەر اسكەن نابيەۆ, جومارت ابدىحالىق, وكتيابر الىبەك, جىلقىباي جاعىپارۇلى ءبارى توپتاسىپ ونەرگە, ادەبيەتكە, مادەنيەتكە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقانىن ايتتى.


تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button