بۇرىن قالاعا بارىپ تۇرۋ قورقىنىشتى ءتارىزدى ەدى. اسىرەسە, الماتى اۋىلدان كەلگەن اعايىنعا الابوتەن كورىنەتىن. وزگە ەلدىڭ قالاسى سياقتاناتىن. «وندا تۇرۋ ءۇشىن ءتىل ءبىلۋ كەرەك. ورىسشا. تىزەدەن ءتۇسىرىپ, ۇزىن كيمەۋ كەرەك. اۋىلدان كەلگەنىڭدى بىلدىرمەۋ كەرەك» دەپ جاتاتىن ۇلكەندەر. ايتپەسە ءوزىن سىرتتاي اقسۇيەك ەتىپ قالىپتاستىرعان وزگە ۇلت وكىلدەرى ءتۇتىپ جەيتىندەي كورىنەتىن.
كەيىن ەگەمەن ەل بولدىق. كوپشىلىك ءالى «ەرتەڭگى كۇنىمىز نە بولادى؟» دەگەن قورقىنىش پەن كۇماننان ارىلا الماي جاتقاندا-اق ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ استانانى اۋىستىرۋ ماسەلەسىن كوتەردى.
بۇنى, ارينە, بازبىرەۋلەر ەلباسىمىزدىڭ جەكە مۇددەسىنە بالادى. ءتىپتى, «پايعامبارىمىز مۇحاممەد (س.ع.س.) ءوزىنىڭ اتىن شىعارۋ ءۇشىن قالا سالدىرماعان» دەگەن سەكىلدى پىكىرلەر دە ايتىلدى. ال بۇرىنعى جۇيە مەن قالىپتاسقان قوعامدى وزگەرتكىسى كەلمەگەندەر ەكونوميكالىق احۋالدىڭ ءتومەندىگىن العا تارتىپ, تاۋەلسىز ەلدىڭ جاڭا قادامىنا كەدەرگى كەلتىرۋگە تىرىسىپ-اق باقتى.
وسى جاعدايعا قاراپ, ەل ورداسىن اقمولاعا كوشىرۋ ەلباسىمىزدىڭ ەرلىگى ەكەنىن مويىنداماۋ مۇمكىن ەمەس. بۇگىندە ارقادان اسەم استانا بوي كوتەردى. مۇندا الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن تۋريستەر اعىلىپ كەلىپ جاتىر.
ەڭ باستىسى, استانا «قازاقشا سويلەيدى». مۇندا كەز كەلگەن مەكەمەگە بارساڭىز, سىزگە مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتەتىندەر بار. ءوز تىلىڭدە سويلەپ, ءوزىڭنىڭ اتا-باباڭنان قالعان مادەنيەتكە قانىققان سوڭ, بۇل قالادا قالاي جەتىمسىرەيسىڭ؟ جوق, استانا – ءبىزدىڭ ءبارىمىزدىڭ تۋعان قالامىز.
وسى قالادا ءححى عاسىرداعى قازاق مەنتاليتەتى قالىپتاسىپ كەلەدى.
ەلوردادا, بايقاساڭىز, توي-جيىندار دا, تۇرمىس-سالت نىشاندارى دا سۇرىپتالۋ ۇستىندە. «زامانىنا قاراي زاڭى» دەمەكشى, بۇگىنگى ۋاقىت تالابىنا ساي سالت-داستۇرلەرى جاڭارىپ, جاڭعىرا باستاعان قالىڭ قاۋىم ءوزىنىڭ جاڭا عاسىرداعى وزگەشە بەت-بەينەسىن جاساي باستادى.
بۇل قالانىڭ ادامدارىنان ءاسىرەسە ەركىندىك, قالانى ءوزىمسىنۋ بايقالىپ تۇرادى. استاناداعى ءار قازاق بۇل قالانىڭ ءوز قالاسى, ءوزىنىڭ تاۋەلسىز ەلىنىڭ استاناسى ەكەنىن سەزىنەدى. ال استانانىڭ تارتىمدىلىعىنىڭ ارقاسىندا ءبۇكىل اقمولا وبلىسى قازاقىلانا باستادى دەۋگە بولادى. ول كورشىلەس جاتقان وبلىستارعا دا اسەر ەتەتىنى داۋسىز.
استانانى ءوز باسىم شەكسىز سۇيەمىن. بۇل قالا – ءبىزدىڭ جەرىمىزدىڭ كىندىگى. سوندىقتان, بۇكىل ەلىمىزگە استانانىڭ ىقپالى بىردەي.
بۇل قالادا تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرى دە ەل مەن جەردىڭ, وسى قالانىڭ يەسى قازاق ەكەنىن جاقسى سەزىنەدى. بۇگىندە ەلورداداعى مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى وزگە ۇلت وكىلدەرى قازاق ءتىلىن بىلەدى. قازاقتىڭ ءتىلىن ءبىلۋ وسى مەملەكەتتەگى ازاماتتاردىڭ ءبارىنىڭ ورتاق مىندەتى ەكەنىن تۇسىنەدى.
استانادا, راسىندا, ۇلتتىق سالت-ءداستۇر, تاريح, جالپى ۇلتتىق ۇعىمداردىڭ جاڭعىرۋى بايقالادى. الايدا, قازاق ماڭگىلىك كيىز ۇيدە وتىرۋعا, قىزدارى شۇباتىپ ۇزىن قوس ەتەك كويلەك كيىپ, ۇلدارى جەلبىرەتىپ شاپان جامىلىپ وتۋگە جارالماعان. سوندىقتان دا, جان-جۇرەگىمەن قازاق بولىپ تۋعان قاۋىم مۇندا ۇلتتىق مودەرنيزاتسيالانۋدىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىر دەۋگە بولادى.
استانا ەڭسە كوتەرەر ەسكەرتكىشتەرگە باي. تالاي تاريحي تۇلعالارىمىز ءتىرىلىپ كەلىپ, وسى قالادا, بۇگىنگى ۇرپاققا ءجون سىلتەپ تۇرعانداي كورىنەدى. كوشەلەرىنە تاريحي اتاۋلار بەرىلدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا, استانادا قازاقستاننىڭ جيىنتىق بەينەسى جاسالعان.
سول ەسكەرتكىشتەردىڭ ىشىندە ەڭ ايتۋلى, ەڭ قاستەرلى ەكى دۇنيە بار. ونىڭ بىرەۋى – ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنداعى جاڭا قالادا ورنالاسقان «قازاق ەلى» مونۋمەنتى دە, ەكىنشىسى – «ماڭگىلىك ەل» قاقپاسى. ەلوردادا وسىنداي ەسكەرتكىشتەر بولۋىنىڭ ءوزى قازاق ەلىنىڭ ۇلكەن مۇراتتار ۇستانعان تاۋەلسىز مەملەكەت ەكەنىن ايتپاي ۇعىندىرادى.
ايگەرىم سەيىتمات,
ل.گۋميلەۆ اتىنداعى
ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى
