مادەنيەت

قاللەكي تەاترىنىڭ قۋانىشى



وتكەن اپتادا ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق مۋزىكالىق دراما تەاترى 30 جىلدىعىن كەڭىنەن اتاپ ءوتتى.

[smartslider3 slider=1560]

تاۋەلسىزدىك جانە ونەر وشاعىنىڭ مەرەيتويلارى اياسىندا «التايدان اۋعان ەل» سپەكتاكلىنىڭ پرەمەراسى, «رەجيسسەر جاقىپ وماروۆ» كىتابى مەن فوتوالبومنىڭ تانىستىرىلىمى, تەاتر مۋزەيىنىڭ اشىلۋى ءوتتى. تەاتر ديرەكتورى ەرنار جۇماتاەۆتى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ قابىلداپ, مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ العىس حاتىن تاپسىردى.

ءبىرىنشى كۇنگى شاراعا مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا ارنايى قاتىسىپ, تاۋەلسىزدىك جانە تەاتر مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى. ۇجىمعا مەملەكەتتىك ماراپاتتاردى تاپسىردى. قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى تىلەكتەس مەيراموۆ «حالىق العىسى» مەدالىمەن, بىرقاتار قىزمەتكەرلەر «قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە 30 جىل» مەرەكەلىك مەدالىمەن, «مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالدى.

سپەكتاكل حاليفا التايدىڭ «التايدان اۋعان ەل» جانە حاسەن ورالتايدىڭ «ەلىم-ايلاپ وتكەن ءومىر» شىعارمالارى جەلىسىمەن قويىلدى. قويۋشى رەجيسسەرى – فارحاد مولداعالي. ساحنالىق نۇسقاسىن جاساعان – ميراس ءابىل.

وتكەن عاسىردىڭ وتىزىنشى جىلدارى قىتايدىڭ قول استىنداعى شىعىس تۇركىستان قازاقتارى سول ەلدىڭ وزبىر ساياساتىنا شىداماي, باس كوتەردى. ءبىر قاۋىم ەل, بارلىعى 18 مىڭ ادام وتىرعان ورىندارىن تاستاپ, ءۇندىستان جاققا ۇدەرى كوشتى. تاكلاماكان شولىنەن ءوتىپ, گيمالاي تاۋىن استى. سول جولدا قانشاما قيىندىقتاردى كوردى. قانشاما جان قۇربان بولدى. اقىرى ەلۋىنشى جىلدارى تۇركيا مەملەكەتى پاكىستان جانە ۇندىستانداعى قازاقتارعا كومەك كورسەتىپ, ءوز ەلدەرىڭدە قابىلداۋ تۋرالى ارنايى قۇجات قابىلدادى. بىراق ستامبۋلعا اقىر اياعىندا 1400-گە جۋىق قازاق قانا جەتىپ, ءبىر-بىرىمەن قاۋىشتى.

قويىلىم وسى قاسىرەتتى تاريح تۋرالى سىر شەرتەدى. وندا باس­تى ورىن وسى كوشتى باستاعان قاليبەك رايىمبەكۇلىنا بەرىلدى. ونىڭ بەينەسىن بەلگىلى ءارتىس, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى قۋاندىق قىستىقباەۆ سومدادى. جالپى سپەكتاكلگە مىقتى اكتەرلىك قۇرام قاتىستى. اتاپ ايتقاندا, قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى تىلەكتەس مەيراموۆ, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرى نۇركەن وتەۋىل, اينۇر بەرمۇحامبەتوۆا, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى التىناي نوگەربەك, تاۋەلسىزدىك مەرەيتويىنا وراي «قۇرمەت» وردەنىمەن ماراپاتتالعان ەرجان نۇرىمبەت, ت.ب. بەلگىلى ارتىستەر تارتىلدى.

قويىلىم لەيتموتيۆىنە الماحان كەنجەبەكوۆانىڭ مۋزىكاسى مەن ەرمۇرات زەيىپحاننىڭ تۋعان جەرگە ساعىنىشقا تولى «كۇنەس-اي» ءانى الىندى. وسى مۋزىكا وقيعالار جەلىسىمەن قابىسىپ, ساي-سۇيەكتى سىرقىراتادى. قازاقتىڭ الەمگە تارىداي شاشىلۋى دا ادەمى كورسەتىلگەن. جالپى ءساتتى رەجيسسەرلىك شەشىمدەر جەتەرلىك. ماسەلەن, وسى كوش بارىسىندا قاليبەك رايىمبەكۇلىنىڭ قىزدارىنان ايىرىلۋى, ۇلت بولاشاعىن تۇسپالدايتىن بەسىكتىڭ ساحناعا شىعارىلۋى سياقتى كورىنىستەر بەيجاي قالدىرمايدى. ساحنادان وسى كوش بارىسىندا شەيىت كەتكەندەرگە وقىلاتىن دۇعا اسەردى كۇشەيتە تۇسەدى. وسى سپەكتاكل مىڭداعان قۇرباندار رۋحتارىنا تاعزىم ىسپەتتەس تۋىندى. جالپى تەاترعا عانا ەمەس, كينوعا سۇرانىپ تۇرعان شىعارما.

ەكىنشى كۇنگى شارالار تەاتردىڭ نەگىزىن قالاعان جاقىپ وماروۆتىڭ باسىنا بارىپ, قۇران باعىشتاۋدان باستالدى. «رەجيسسەر جاقىپ وماروۆ» كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمىنا حالىق ءارتىسى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى ءاسانالى ءاشىموۆ باستاعان قوناقتار, وڭىرلەردەگى تەاترلاردىڭ باسشىلارى قاتىستى. ال كىتاپتى تەاتردىڭ «قوعاممەن بايلانىس جانە ماركەتينگ» ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى اسەم نامازبەكوۆا قۇراستىردى. وعان رەجيسسەردىڭ سۇحباتتارى, ول تۋرالى ەستەلىكتەر توپتاستىرىلعان. «استانا اقشامى» گازەتىندە جارىق كورگەن وسى جولدار اۆتورىنىڭ «جاقىپتىڭ جۇرەگى» ماقالاسى دا ەندى. تانىستىرىلىم بارىسىندا دا كوز كورگەندەر ەستەلىكتەرىن ايتىپ, تەاتر ونەرىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن قوزعادى. ال فوتوالبومدا تەاتردىڭ جارقىن ساتتەرىنەن سۋرەتتەر توپتاستىرىلدى.

تەاتر مۋزەيىندە قاليبەك قۋانىشباەۆتىڭ قولدانعان زاتتارى, سپەكتاكلدەردە جانە كينودا رولدەردى سومداۋ كەزىندە كيگەن كيىمدەرى,ونەر وشاعى تاريحىنان سىر شەرتەتىن قۇجاتتار, جاقىپ وماروۆتان قالعان جادىگەرلەر, ءومىردىڭ سوڭعى جىلدارى تەاتر ديرەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارعان سىنشى اشىربەك سىعايدىڭ پورتفەلى سياقتى مۇرالار جيناقتالدى. ەرەكشە اتاپ وتەرلىگى, «اقمولا اقيقاتى» (قازىرگى «استانا اقشامى») گازەتى 1991 جىلدىڭ 14 قاراشاسىندا شىققان نومەرىندە «قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى شاڭىراق كوتەردى» دەپ جۇرتتان ءسۇيىنشى سۇرادى. بۇل گازەت بەتى دە تەاتر مۋزەيى تورىنەن ورىن الدى. تاعى ءبىر قۇجات – قازكسر مادەنيەت جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى قانات ساۋداباەۆتىڭ قولى قويىلعان جاقىپ وماروۆتى تسەلينوگراد وبلىستىق قازاق مۋزىكالىق-دراما تەاترىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى قىزمەتىنە تاعايىنداۋ تۋرالى بۇيرىق. بۇل بۇيرىق 1990 جىلدىڭ 17 تامىزىندا شىققان. تەاتر تاريحىن سودان باستاۋعا بولادى.

وتىز جىلدىق تاريحىندا قاللەكي تەاترى تالاي بەلەستەن ءوتىپ, كوپ جەتىستىككە جەتتى. بىلتىر ونەر وشاعى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ جانە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قولداۋىمەن بوي كوتەرگەن جاڭا, كەڭ, ەڭسەلى عيماراتقا كوشتى. وسىلايشا ۇجىمنىڭ تالاي جىلعى ارمانى ورىندالدى. دەمەك, الدا دا شىعارماشىلىق ورلەۋگە نەگىز بار. سونى تىلەيمىز!




تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button