ەلوردادا ەلىمىزدىڭ تاريحي دامۋىن, باي ءداستۇرى مەن دارا تۋعان دارىندارىن, ۇلت كەلبەتىن كورسەتەتىن, ونوماستيكالىق ايعاقتار بولۋى – زاڭدىلىق. استاناداعى اتاۋى دا, ورنالاسقان جەرى دە ەرەكشە كوشەلەردىڭ ءبىرى – ىقىلاس دۇكەنۇلى كوشەسى, ول سارىارقا اۋدانىندا ورنالاسقان.
بەيبىتشىلىك كوشەسىنەن باستالىپ, مۇحتار اۋەزوۆ, شاكەن ايمانوۆ كوشەلەرىمەن قيىلىسادى. بۇرىنعى اتاۋى – درۋجبا كوشەسى. ىقىلاس دۇكەنۇلى كوشەسى مۇحتار اۋەزوۆ, رەسپۋبليكا داڭعىلىن, شاكەن ايمانوۆ, جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ, شوقان ءۋاليحانوۆ كوشەلەرىن قيىپ وتەدى. ۇزىندىعى – 1683,2 مەتر.
2013 جىلى ىقىلاس دۇكەنۇلى كوشەسىن بەيبىتشىلىك كوشەسىنەن باستاپ جەلتوقسان كوشەسى باعىتىنا قاراي تۇيىق ۋچاسكەگە دەيىن جاڭارتىلدى. وسى جۇمىس بارىسىندا كوشە جاڭارتىلىپ, جول بولىكتەرى كەڭەيىپ, ادامدار كوپ جۇرەتىن نىساندار ماڭىندا قوسىمشا اۆتوتۇراق ورىندارىن سالىندى.
ىقىلاس دۇكەنۇلى – قازاقتىڭ اتاقتى كۇيشى قوبىزشىسى. ول تولعاعان «قورقىت», «كەرتولعاۋ», «قوڭىر», «ىقىلاس», «جەزكيىك», «اققۋ», «بەستورە» – كۇيشىنىڭ زامان تۋرالى ازاماتتىق ويىن ايقىندايتىن ساياسي-الەۋمەتتىك ءمانى بار كۇيلەر. ونىڭ سۇگىر, اشاي, ايكەن دەگەن شاكىرتتەرى بولعان.
قازاقتىڭ اتاقتى كۇيشى-قوبىزشىسى, كومپوزيتور, قىلقوبىزدا ويناۋدىڭ اسقان شەبەرى ىقىلاس دۇكەنۇلىنىڭ بيىل تۋعانىنا – 180 جىل. ىقىلاستىڭ وسكەن ورتاسىندا كۇيشىلىك ونەر ايرىقشا اسپەتتەلەتىن داستۇرگە اينالىپ, داۋلەسكەر كۇيشىلەردىڭ قالىڭ شوعىرى قالىپتاسقان. تاتتىمبەت, سارى, توقا, دايراباي, قىزداربەك, يتاياق, ءابدي سياقتى كۇيشىلەردىڭ ىقىلاس ءبىرىنىڭ داڭقىن ەستىپ, كۇيىن قۇلاعىنا قۇيىپ وسسە, كەلەسىسىنىڭ كوزىن كورىپ, قادىرلەس سىيلاس بولعان. بۇل ورتادا باعزىدان جەتكەن تەرىس بۇراۋ كۇيلەرى ۇشتالىپ, ءورىسىن ۇزارتقان. ىقىلاس بولسا, سول ۇلى ءداستۇردى قوبىز تىلىندە جالعاستىرۋشى داۋلەسكەر كۇيشى. قورقىت اتادان كەيىن تاڭىرلىك اسپاپقا ادامنىڭ ءتىلىن دارىتىپ, جوعىن جوقتاتىپ, مۇڭىن مۇڭداتقان ءبىرتۋار كومپوزيتور. قازىر جەر-جەردە كۇيشىنىڭ مۇرالارىن ناسيحاتتاعان, دارىپتەگەن ءتۇرلى كەشتەر وتكىزىلىپ ءجۇر. كەشتىڭ ماقساتى – ناسيحاتتالۋى كەمشىن ءداستۇرلى مۋزىكا مەن ونىڭ تانىمال تۇلعالارىنىڭ ءبىرى – ىقىلاس دۇكەنۇلىنىڭ شىعارمالارىن تىڭدارمان نازارىنا ۇسىنۋ جانە ول تۋرالى تىڭ دەرەكتەردى رۋحاني اينالىمعا قوسۋ.
استانادا ىقىلاس دۇكەنۇلى اتىنداعى كوشەنىڭ بولۋى – ەلدىگىمىز بەن رۋحانياتىمىزدى ايشىقتاي ءتۇسۋدىڭ جارقىن كورىنىسى, ۇرپاققا بەرەر جاقسى ناسيحات, ساباق, ۇلگى.
