ارداقتى اعايىن, ءبارىمىزدى جارىلقاۋشى, قورعاۋشى, مەيىرىمى شەكسىز اللانىڭ قالاۋىمەنەن قاسيەتتى رامازان ايىنا دا كەلىپ جەتتىك. قۇران كارىمنىڭ «باقارا» سۇرەسىنىڭ 185-اياتىندا: «رامازان – ادامدارعا تۋرا جول نۇسقاۋشى, اق پەن قارانى ايىرۋشى, بەكەم تۇتىناتىن جولباسشى رەتىندە قۇران تۇسىرىلە باستاعان اي. رامازان ايى تۋعانىن كورگەن ادام بىردەن ورازا ۇستايتىن بولسىن. ەگەر بىرەۋلەر اۋرۋ بولىپ, ايتپەسە جول ساپاردا جۇرسە, وندا باسقا كۇندەردە وتەسىن. اللاھ سەندەرگە جەڭىلدىك بولۋىن قالايدى, اۋىرلىق تۇسىرگىسى كەلمەيدى» دەيدى. اللا تاعالا مۇباراك ايداعى قۇلشىلىق-عيباداتتارىمىزدى قابىل, يمانىمىزدى كامىل ەتسىن.
ناۋرىزباي قاجى تاعانۇلى,
قمدب-نىڭ استانا قالاسى بويىنشا وكىلى, «نۇر استانا» ورتالىق مەشىتىنىڭ باس يمامىىڭىزقابىل بولعاي, الەۋمەت!
بۇل ايداعى ءاربىر ءىسىمىزدىڭ ساۋابى, نە زيانى وزگە ۋاقىتتارعا قاراعاندا ەسەلەنەتىنى ءيىسى مۇسىلمان قاۋىمىنا ءمالىم. سەبەبى, رامازان ايىن وزگە ايلاردان قۇرمەتتى قىلىپ, ساۋابىن ءوزىم بەرەمىن دەپ اللانىڭ ءوزى كالامىندا بىزگە باياندايدى. ونىڭ راحىم-نۇرى جاۋاتىن, مىسقالداي ىزگى امالىمىزعا تاۋداي ساۋاپتار جازىلاتىن ايدا قۇلشىلىق-عيباداتتارىمىزدى كوبەيتىپ, ءسوزىمىز بەن ءىسىمىزدى تۇزەپ, نيەتىمىزدى تازارتۋىمىز كەرەك.
اللا تاعالا قاسيەتتى قۇران كارىمنىڭ «باقارا» سۇرەسىنىڭ 183-اياتىندا: «ءاي, مۇمىندەر! كۇنالاردان ساقتانىپ, تاقۋالىققا جەتۋلەرىڭ ءۇشىن سەندەرگە بۇرىنعىلارعا پارىز ەتىلگەندەي, ورازا پارىز ەتىلدى» دەيدى. جالپى, مومىن مۇسىلماندارعا بۇيىرىلعان اياتتاردا اللا تاعالا تەك بۇيىراتىن, ونىڭ سىرى – اللاعا بوي ۇسىناتىندار مەن تەرىس بۇرىلاتىنداردى اجىراتۋ ەدى. ال بۇل اياتتا ورازانىڭ نە سەبەپتى بۇيىرىلاتىنىن ايتادى, ياعني, «تاقۋالىققا جەتۋلەرىڭ ءۇشىن» دەيدى. اللانى جۇرەكپەن ەسكە الۋ, تىلمەن زىكىر قىلۋ, امالىمەن, ومىرلىك ولشەمدەرىمەن دالەلدەۋ. ەسەپسىز جاساعان وتكەن قاتە-كەمشىلىكتەرى, كۇنالارى ءۇشىن اللانىڭ ازابىنان قورىققان كۇيدە ونىڭ راحىمى مەن مەيىرىمىنەن ءۇمىت ەتە وتىرىپ, ورازانى وزىنە قالقان قىلۋ شىنايى تاقۋا, مومىن جاننىڭ بەينەسى.
ءاز ەلشى مۇحاممەد (س.ع.س.) «ەرەجەپ – اللانىڭ ايى, شاعبان – مەنىڭ ايىم, رامازان – ۇممەتىمنىڭ ايى» دەپ, مۇسىلمان ۇممەتى ءۇشىن قاسيەتتى ۋاقىتتاردى ايقىنداپ بەرگەن. وسى سيپاتتاعى تاعى ءبىر حاديستە ارداقتى پايعامبارىمىز (س.ع.س.) «ءيا اللا! ەرەجەپ جانە شاعبان ايىن قايىرلى ءارى مۇباراك ەتكەي, ءبىزدى رامازان ايىنا امان-ەسەن قاۋىشتىر» دەپ راببىسىنان سۇراپ, دۇعا ەتەتىن. پايعامبار تىلەگەن جاقسىلىققا, مەيىرىم مەن راحىم ايىنا, كەشىرىم مەن بەرەكە ايىنا ونىڭ ۇممەتى – مىنا ءسىز بەن ءبىز اللانىڭ اماندىعىندا جەتىپ وتىرمىز, اعايىن. حاق ەلشى قۇرمەتتەگەن ايلارعا دا قۇرمەتىمىز جوعارى بولسا, اللانىڭ الدىنداعى دارەجەمىز دە سوعان ساي بولماق. ورازانىڭ مۇسىلماندارعا پارىز بولۋ حيكمەتى جايىندا بۇحاريدەن جەتكەن حاديستە «ەگەر ادام وتىرىك ايتۋ مەن كۇنالى ىستەرىن تاستاماسا, اللا ول ادامنىڭ تاعام مەن سۋدان تىيىلعانىنا مۇقتاج ەمەس» دەپ سيپاتتالىپ, ورازانىڭ ءمان-ماعىناسى تەرەڭدە ەكەنىن بايقاتادى.
بۇل حاديستەن ۇعاتىنىمىز اللاعا شىن يمان كەلتىرىپ, مويىنسۇنعان مومىن جان ءۇشىن ورازا دەگەنىمىز تەك قانا ءتاننىڭ ورازاسى بولماسا كەرەك. بۇل – كۇناعا تۇسەر كوزدىڭ, عايباتقا يكەم ءتىلدىڭ, وسەك, قاڭقۋ ءسوز بەن جالاعا جاقىن قۇلاقتىڭ, بۇكىل ون ەكى مۇشەمىزدىڭ ورازاسى بولسا كەرەك. ءمۇمىننىڭ بويىندا بولۋعا ءتيىستى ەمەس ارەكەتتەرىنەن تىيىلماعان ادامنىڭ ورازاسى جونىندە ارداقتى ەلشى «ونىڭ ورازاسىنان اشتىقتان وزگە ەشنارسە بۇيىرماۋى مۇمكىن» دەپ سيپاتتايدى.
مىنە, قادىرمەندى اعايىن, ورازانىڭ مۇسىلمان قاۋىمىنا پارىز بولۋىنىڭ ءمانى تەك ءىشىپ-جەۋدەن تىيىلۋ عانا ەمەس ەكەن. ءتانىمىز بەن رۋحىمىزدىڭ تولىق ۇيلەسىم تاپقان ورازاسى عانا كامىل ورازا قاتارىنا جاتاتىنىن جەتە ۇعىنۋعا تىرىسايىق.
قاسيەتتى قۇران كارىمنىڭ «حۋجۋرات» سۇرەسىنىڭ 10-12 اياتتارىندا ايتىلعانداي, اللا تاعالا ءبىر قاۋىم ەكىنشى ءبىر قاۋىمدى مازاق ەتۋدەن, لاقاپ اتپەن اتاۋ جانە كوپ كۇماندانۋدان تىيىلۋ تۋرالى بۇيىرادى. سەبەبى, كوپ كۇماننىڭ ءبىرى ناعىز كۇنا بولۋىن مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەدى راببىمىز. اقىرەت كۇنىنە دەيىن ەشبىر قۇندىلىعى جويىلمايتىن قۇران بۇيرىقتارى بۇگىنگى تاۋەلسىز قازاق ەلى ازاماتتارى ءۇشىن دە ماڭىزدى. زايىرلى قوعامداعى دەموكراتيالى ەل شاڭىراعىندا ءارتۇرلى ۇلتتار مەن ۇلىستار, وزگە دە ءدىن وكىلدەرىنىڭ ءومىر ءسۇرۋى – ءومىر زاڭدىلىعى. انىعىندا, سابىردىڭ ەڭ تومەنگى شەگىنە جەتكەن مۇسىلماننىڭ ءوزى وزگەگە پايداسى تيمەسە دە, زيانىن تيگىزبەۋى شارت.
بۇل ايداعى اللانىڭ سانسىز ساۋاپتارىنان ءۇمىتتى ادام سابىر مەن توزىمدىلىكتىڭ ۇلگىسى بولا ءبىلۋى ءتيىس. تىپتەن, ورازا كەزىندە ايىپتاپ, سوگە سويلەگەن كىسىنىڭ وزىنە دە شىدامدىلىق تانىتىپ, پايعامبار وسيەتىندە ايتىلعانداي «مەن ورازامىن» دەپ جاۋاپ بەرۋى شارت. پايعامبار بۇيىرعان وسى ءسوزدىڭ ءوزى كوپ ادامعا ەسكەرتۋ بولارى انىق.
دانا قازاق اتالارىمىز ايتقانداي, «مۇسىلمانشىلىق استە-استە» دامىپ, وركەندەيدى. يسلام تاريحىنا كوز جۇگىرتەر بولساق, اللانىڭ حاق ءدىنى دە جيىرما ءۇش جىلدىق پايعامبار مويىنا جۇكتەلگەن امانات ارقىلى جەر جۇزىنە تارادى. سابىردىڭ ناق ءوزىن كورسەتە بىلگەن العاشقى مۇسىلمانداردىڭ ومىرلەرى, حاق جولىندا كورگەن سىناقتارى كىمنىڭ دە بولسىن كوزىنە جاس ۇيىرمەي قويمايدى. نەبىر سىن ساعاتتارىن باستان كەشىرگەن ساحابالاردىڭ قيىن-قىستاۋ ساتتەرىنە بايلانىستى اللا تاعالا «سەندەر يمان كەلتىرگەندىكتەرىمىز ءۇشىن سىنالمايمىز دەپ ويلايسىڭدار ما؟» («انكابۋت» سۇرەسى, 2-ايات) دەگەن اياتىن تۇسىرەدى. وسى ۋاقيعالاردى ەسكە العان بۇگىنگى كۇننىڭ مۇسىلماندارى اللانىڭ سانسىز نىعمەتتەرىنە شەكسىز شۇكىرلەر ايتىپ, سىن-سىناقتارعا كەزىككەندە تاريحتا التىن ارىپپەن اتى قالعان ساحابالار ءومىرىن ەسكە الا وتىرىپ, بۇل دۇنيەنىڭ سىناعىن سابىرمەن قارسى السا, ينشااللا, اقىرەتتەگى ەگىنى مول بولماق. جىل ون ەكى ايدىڭ ءبىر ايىندا عانا كەلەتىن سانسىز ساۋاپتار, نىعمەتتەر بەرىلەتىن رامازان ايىنا دەگەن ىستىق ىقىلاسىمىز ءبىزدى ەكى دۇنيە باقىتىنا جەتۋگە سەپ بولادى.
ىلگەرىدە وتكەن ىزگى مۇسىلماندار رامازاننىڭ قۋاتى مەن شۋاعىنا شومىلىپ, ورازادان كەيىنگى التى ايدا اللانىڭ نىعمەتىنە دەگەن قۋانىشتان ايىعا المايتىن, ەندىگى التى ايى قالعاندا «راببىم, ءبىزدى رامازانمەن قاۋىشتىرا كور» دەپ اسىعا كۇتەتىن بولعان. سەبەبى, بۇل ايدا جاسالار قۇلشىلىقتار, عيباداتتار مەن ىزگى امالداردىڭ ساۋابى مىڭ ايعا تاتىرلىق قاسيەتتى قادىر ءتۇنى بار. سانسىز ساۋاپتاردىڭ ەسىگى ايقارا اشىلىپ, شايتاندار شىنجىرلانىپ بايلاناتىن مۇباراك ايدىڭ كۇندەرىن الاڭسىز, تۇندەرىن قاپەرسىز وتكىزۋدەن ساق بولايىق, قادىرلى مۇسىلمان قاۋىم!
قۇدسي-حاديستەردىڭ بىرىندە اللا تاعالا: «اۋزى بەرىك ادام ءىشىپ-جەۋىن مەن ءۇشىن دوعاردى. ورازا – مەنى مەن قۇلىمنىڭ اراسىنداعى عيبادات. وعان بەرىلەتىن سىيدى مەن عانا ولشەپ, مەن عانا بەرەمىن. اۋزى بەرىك قۇلىمنىڭ اشتىق پەن شولدەگەندە شىعاتىن اۋزىنىڭ ءيسى مەن ءۇشىن ميسكتەن دە ارتىق» دەيدى. بۇل دۇنيەدەگى وڭاي ولجا تابۋ جولدارىنىڭ جەڭىل بولىپ, ال ەڭبەكپەن تاپقان تابىستىڭ كوزى قيىنشىلىق پەن ادالدىق ءجىبىن اتتاماعاندا عانا بەرەكەلى بولاتىنى امبەگە ايان. ءبىر اللانىڭ رازىلىعى, دۇنيە اقىرەتىمىزدىڭ جارىق بولۋى ءۇشىن ۇستاعان ورازادا كەزدەسكەن قيىنشىلىقتار مۇسىلمان بالاسىن جاسىتپايدى دەپ بىلەمىز. كۇنى ۇزاققا ورازا بولعان جاننىڭ اۋىز قۋىسىنان شىققان ءيىستىڭ ءوزىن الەمدەردىڭ راببىسى جۇپار ءيىس ميسكتەن جوعارى باعالاپ, قۇلىنىڭ سىيىن ءبىر ءوزى ولشەپ, ءبىر ءوزى بەرەر بولسا, مومىن مۇسىلمان ءۇشىن بۇدان اسقان نەندەي نىعمەت كەرەك بولار؟ استە, وزگەنى قالاماس ەدىك.
قادىرمەندى اعايىن, سابىر مەن تاقۋالىقتىڭ, شىنايى يماننىڭ ءدامىن سەزىندىرەتىن شىلدەنىڭ شىلىڭگىرىنە سايكەس كەلگەن رامازان ايىندا اللانىڭ نىعمەتتەرىنەن قۇر قالمايىق.
سالمان فارسي (ر.ا.) ايتادى: «راسۋلاللا (س.ع.س.) شاعبان ايىنىڭ سوڭىندا بىزگە: «وتە ۇلى ءارى بەرەكەلى رامازان ايى كەلە جاتىر. بۇل ايدا مىڭ ايدان ارتىق ءبىر ءتۇن بار. حاق تاعالا رامازان ايىنىڭ ورازاسىن پارىز ەتىپ, تۇنگى نامازدى ساۋاپ العانعا سەبەپ ەتتى. بۇل ايدا ىزگى امال ىستەۋمەن اللا تاعالاعا جاقىنداعان ادام, رامازان ايىنان تىس ۋاقىتتا پارىز امالىن ىستەگەن بولادى. رامازان ايىندا پارىز امالىن ورىنداعان ادام باسقا ايدا ورىنداعان جەتپىس پارىز امالدىڭ ساۋابىن الادى. بۇل – سابىر ايى. ال سابىرلىقتىڭ سىيى – ءجاننات. بۇل – قايىرىمدىلىق, ياعني, اشتىقتى سەزىنىپ, كەمباعالدارعا جاناشىرلىق ەتۋ ايى. بۇل ايدا ءمۇمىننىڭ ريزىعى مولايادى. بىرەۋ ورازا ۇستاعاندى تاماقتاندىرسا, ونىڭ كۇنالارى كەشىرىلىپ, توزاق وتىنان ازات ەتىلۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى. ءارى ول ورازا ۇستاعاننىڭ ساۋابىنداي ساۋاپ الىپ, ودان ورازا ۇستاۋشىنىڭ ساۋابى كەمىتىلمەيدى» دەدى. سوندا ساحابالار: «ۋا, راسۋلاللا! ءبىزدىڭ ءاربىرىمىزدىڭ ورازا ۇستاعاندى تاماقتاندىرعانعا شامامىز جەتە بەرمەيدى», – دەگەندە, ول: «اللا تاعالا ءتىپتى ءبىر قۇرما, ءبىر ۇرتتام سۋ نەمەسە ءسۇتتىڭ سەبەبىمەن دە ساۋابىن بەرەدى. بۇل ايدىڭ ءبىرىنشى بولىگى – حاق تاعالانىڭ راحمەتى, ەكىنشى بولىگى – كەشىرىمى, ءۇشىنشى بولىگى – توزاقتان ازات بولۋ. حاق تاعالا رامازان ايىندا قۇلىنا كەڭشىلىك ەتكەن, ياعني, قىزمەتىن جەڭىلدەتكەن ادامنىڭ كۇناسىن كەشىرىپ, ونى توزاقتان ازات ەتەدى. رامازاندا ءتورت ءىستى كوبەيتىڭدەر. ونىڭ ەكەۋىمەن راببىلارىڭدى رازى ەتسەڭدەر, ەكەۋىن ىستەۋ مىندەتتى. راببىلارىڭدى رازى ەتەتىن ەكى ءىس, ول: «حاق تاعالادان وزگە ءتاڭىر جوق» دەپ كۋالىك ەتۋ جانە كوپ يستيعفار ايتۋ. ىستەلۋى مىندەتتى بولعان ەكى امال, ول: حاق تاعالادان جانناتقا كىرگىزۋىن سۇراپ, توزاقتان پانا تىلەۋ. ورازا ۇستاۋعا سۋ بەرگەندى حاق تاعالا قيامەت كۇنى مەنىڭ حاۋزىمنان سۋسىنداتادى. كەيىن ول جانناتقا كىرگەنگە دەيىن شولدەمەيدى», – دەدى».
قادىرمەندى اعايىن, تاۋەلسىز ەلدىڭ كوك بايراعىنىڭ استىندا بىرلىكتە تىرلىك قىلىپ, اۋىزبىرشىلىك پەن ىنتىماقتا عۇمىر كەشەيىك. ەل ەرتەڭى مەن باياندى بولاشاق ءۇشىن قىزمەت قىلىپ جۇرگەن ەل ازاماتتارىنىڭ اماندىعىن تىلەيىك جاراتقاننان. دۇعالار كەرى قايتارىلمايتىن قاسيەتتى ايلاردا ەل مەن جەردىڭ تىنىشتىعى ءۇشىن كوپتەن كوپ دۇعا-تىلەكتەر جاسايىق.
مۇباراك ايداعى ىزگى امالدارىڭىزعا اللا سانسىز ساۋاپتار جازىپ, ەكى دۇنيە باقىتىنا بولەسىن. ارداقتى پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س.) ۇممەتىنە لايىقتى جانداردىڭ قاتارىنان بولۋىمىزدى اللا ءناسىپ ەتكەي! قاسيەتتى رامازان ايى بارشامىزعا قۇتتى, بەرەكەلى, كۇللى مۇسىلمان جۇرتشىلىعىنا قايىرلى بولسىن! ورازالارىڭىز قابىل بولعاي, الەۋمەت!
