كەشە ەلوردامىزداعى تاۋەلسىزدىك سارايىندا ازات ەلدىڭ تاريحىنداعى ەكىنشى پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا انت بەرىپ, رەسمي تۇردە قىزمەتىنە كىرىستى. بۇل جولعى ۇلىقتاۋ ءراسىمى بۇرىنعىدان وزگەشە ءوتتى.
تاۋەلسىزدىك سارايىنىڭ ۇلكەن زالىندا كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ توراعاسى قايرات ءمامي اتا زاڭىمىزدىڭ 42-بابىنا سايكەس, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى حالىققا انت بەرگەن ساتتەن باستاپ لاۋازىمىنا كىرىسەتىنىن مالىمدەدى. قاسىم-جومارت كەمەلۇلى وڭ قولىن كونستيتۋتسياعا قويىپ: «قازاقستان حالقىنا ادال قىزمەت ەتۋگە, كونستيتۋتسيامىزدى جانە ەلىمىزدىڭ زاڭدارىن قاتاڭ ساقتاۋعا, ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىنا كەپىلدىك بەرۋگە, قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ وزىمە جۇكتەلگەن مىندەتىن ادال اتقارۋعا سالتاناتتى تۇردە انت ەتەمىن!» دەپ مەملەكەتتىك تىلدە انت بەردى. ودان كەيىن كوك بايراعىمىزدى ءسۇيدى. مەملەكەتتىك ءانۇرانىمىز شىرقالدى. ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى بەرىك يماشەۆ ق.توقاەۆقا قر پرەزيدەنتىنىڭ كۋالىگىن تاپسىردى.
مەملەكەت باسشىسى ۇلىقتاۋ راسىمىندە سويلەگەن سوزىندە وزىنە سەنىم بىلدىرگەن جانە قولداۋ كورسەتكەن تۇڭعىش پرەزيدەنت پەن قازاقستان حالقىنا العىسىن ايتتى. «بۇل سايلاۋ دەموكراتيالىق تالاپتارعا ساي ءوتتى. بۇل جولعى جەڭىس – حالىقتىڭ جەڭىسى. ءبىز ءبىرتۇتاس حالىق رەتىندە قازاقستاننىڭ الداعى دامۋ باعدارىن انىقتادىق. 9 ماۋسىمدا قازاقستاندىقتار جارقىن كەلەشەگى ءۇشىن داۋىس بەردى. بىزگە ءار ازاماتتىڭ ۇستانىمى ماڭىزدى, ويتكەنى ءبىز ءۇشىن حالىقتىڭ بىرلىگى, دوستىعى ەڭ باستى قۇندىلىقتارىمىز بولىپ تابىلادى. بۇل قۇندىلىقتاردى ساقتاي ءبىلۋىمىز كەرەك. پرەزيدەنت رەتىندە ءوز حالقىما ايتارىم, ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ مۇددەسىن قورعاۋ مەنىڭ باستى ماقساتىم بولماق. مەن ولاردىڭ ساياسي كوزقاراسى جانە نۇسقاۋ بويىنشا بولىنۋىنە جول بەرمەيمىن. ەڭ باستى مىندەت – حالىققا زاڭدى تۇردە جانە ادال قىزمەت ەتۋ. ءبىزدىڭ تاعدىرىمىز دا, ەلىمىز دە بىرەۋ» دەدى پرەزيدەنت.
«بيلىك ۋادە بەرمەي, جۇمىس جاساۋى كەرەك»
مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە بەيبىتشىلىك, دوستىق جانە حالىقتىڭ بىرلىگى مەن كەلىسىم ەڭ نەگىزگى قۇندىلىقتار ەكەنىنە, ولاردى كوزدىڭ قاراشىعىنداي قورعاۋ قاجەتتىگىنە توقتالدى. ول ءوزىنىڭ قىزمەتىندە ءارتۇرلى ساياسي جانە قوعام قايراتكەرلەرىنەن كەلىپ تۇسكەن سىندارلى ۇسىنىستار مەن باستامالاردى مىندەتتى تۇردە ەسكەرەتىنىن ايتتى. بۇل سايلاۋدا حالىقتىڭ ەلباسىنىڭ ستراتەگيالىق باعدارىن قولداۋ ءۇشىن داۋىس بەرگەنىن جەتكىزدى. «نۇرسۇلتان نازارباەۆ كۇللى الەم مويىنداعان دامۋ مودەلىن قۇردى, سول ارقىلى قازاقستاندى جەر-جاھانعا تانىتتى. ەلباسى – ءبىزدىڭ مەملەكەتتىلىگىمىزدىڭ باسىندا تۇرعان ۇلى تۇلعا. ەلباسىنىڭ ەڭبەگىنە قۇرمەتپەن قاراۋ جانە ونى ساقتاۋ – ءبىزدىڭ ورتاق پارىزىمىز» دەپ مالىمدەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
ول ەلباسىنىڭ ستراتەگياسىن ودان ءارى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن تۇڭعىش پرەزيدەنت بەلگىلەپ بەرگەن جولمەن جۇرەتىنىن قاداپ ايتتى. «مەن وتكىر, وزەكتى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋمەن اينالىسامىن. بىزگە الەۋمەتتىك ساياساتتى مۇلدەم جاڭارتاتىن كەز كەلدى. الەم وزگەرىستەر ءداۋىرىن باستان كەشۋدە. قازاقستاننىڭ الدىندا جاڭا سىن-قاتەرلەر پايدا بولدى. بۇل – جاڭا ءداۋىردىڭ نىشانى. ساۋدا سوعىستارى, حالىقارالىق قاتىناستاردىڭ شيەلەنىسۋى, وڭىرلىك جانجالداردىڭ ءورشۋى – مۇنىڭ ءبارى جاڭا زاماننىڭ شىندىعى. بۇگىنگى تاڭداعى سىناقتارعا جاۋاپ رەتىندە ەكونوميكالىق, الەۋمەتتىك جانە ساياسي پروگرەسكە ۇمتىلامىز. پرەزيدەنت رەتىندە مەن ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى ەكونوميكالىق دامۋعا قاتىستى جالپى تسيفرلار ەمەس, بارلىق ازاماتتاردىڭ شىنايى ءال-اۋقاتى بولماق» دەدى پرەزيدەنت. ول سونداي-اق بيلىكتىڭ قاراپايىم ادامنىڭ مۇقتاجدىقتارىنا قۇلاق اسىپ, ماسەلەنى تەز شەشىپ, حالىقتىڭ الدىندا ەسەپ بەرىپ وتىراتىنىنا ەكپىن ءتۇسىردى. بيلىكتىڭ ۋادە بەرمەي, جۇمىس ىستەۋى قاجەتتىگىن اتاپ ايتتى. مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ فورمۋلاسى – كۇشتى وكىلەتتى پرەزيدەنت, ىقپالدى, ارەكەتكە بەيىم پارلامەنت, حالىققا ەسەپ بەرۋگە مىندەتتى ۇكىمەت بولاتىنىن ءمالىم ەتتى.
قاسىم-جومارت كەمەلۇلى بيلىكتىڭ قوعامداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جولدارىن بىلەتىنىن ايتتى. ول قاراشا حالىقتى ەڭ الدىمەن قوعامدا ادىلەتتىلىكتىڭ سالتانات قۇرۋى, ادامداردىڭ تابىسىنداعى ۇلكەن الشاقتىق, قورشاعان ورتانىڭ ايانىشتى ءحالى, تازا اۋىز سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى, جولداردىڭ ساپاسى جانە حالىق پەن بيلىكتىڭ اراسىنداعى ديالوگ تولعاندىراتىنىن تىزبەلەپ شىقتى. ونىڭ پايىمداۋىنشا, مۇنداي ديالوگ پىكىر الۋاندىعىن مويىنداۋ ارقىلى قۇرىلۋى ءتيىس. ءارتۇرلى پىكىرلەر بولعانىمەن, ۇلتتىڭ بىرلىگى ءبىرىنشى ورىندا تۇرعانى ءجون. وسى ماقساتتا قوعامدىق سەنىم جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەس قۇرىلادى. ونىڭ قۇرامىنا جاستاردى قوسا العاندا, قوعامنىڭ بارلىق وكىلدەرى كىرەدى. اتالعان كەڭەستىڭ العاشقى جيىنى تامىز ايىندا وتەدى.
توقاەۆ تاڭداعان ون باعىت
مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ ۇلىقتاۋ راسىمىندە ءوزىنىڭ جۇمىسىنا تۇعىر بولاتىن نەگىزگى ون باعىتتى اتاپ ايتتى.
ءبىرىنشى باعىت – حالىقتىڭ تابىسىن ءوسىرۋ. ادامدار الاڭسىز ءومىر ءسۇرۋى, ەڭبەك ەتۋى, ۇرپاق ءوسىرۋى جانە ەلدىڭ جەتىستىكتەرىنە قۋانا ءبىلۋى ءۇشىن ەكونوميكالىق ءوسىم قاجەت. جاقىندا وتەتىن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن ماجىلىسىندە ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ ماڭىزدى باعىتتارى انىقتالادى.
ەكىنشى باعىت – سىبايلاس جەمقورلىقتى جويۋ. 2019 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە دەيىن ەلىمىزدەگى جەمقورلىقتىڭ دەڭگەيىن بارىنشا تومەندەتۋ بويىنشا رەفورمالار جيىنتىعى دايىندالادى.
ءۇشىنشى باعىت – سوت جانە قۇقىق قورعاۋ ءجۇيەلەرىن رەفورمالاۋ. سوت – زاڭنىڭ ۇستەمدىگىنىڭ كەپىلى, سوندىقتان سۋديالاردىڭ جوعارى كاسىبي جانە مورالدىق تالاپتارعا ساي بولۋى – ماڭىزدى مىندەت. بۇل قىزمەتكە سۋديالاردى جانە ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋ جانە باعالاۋ جۇيەسىن قاتايتۋ قاجەت. قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزگى مىندەتى – حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولۋ.
ءتورتىنشى باعىت – جۇمىس ورىندارىن اشۋ جانە حالىققا لايىقتى جالاقى تولەۋ. ۇلتتىق تابىستى ءادىل ءبولۋ – ستراتەگيالىق جاعىنان ماڭىزى زور ماسەلە. بيۋدجەت قاراجاتى ەڭ الدىمەن جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا باعىتتالۋى ءتيىس.
بەسىنشى باعىت – باسپانا ماسەلەسىن شەشۋ. بۇل جەردە ءار ساناتتاعى ازاماتتاردىڭ باسپانا الۋىنا كوڭىل بولىنەدى. ءبىزدىڭ الدىمىزدا بىرىڭعاي تۇرعىن ءۇي ساياساتىن دايىنداۋ مىندەتى تۇر.
التىنشى باعىت – ءادىلەتتى الەۋمەتتىك ساياسات. بۇل سالادا ءبىرىنشى كەزەكتە حالىقتى وقىتۋعا, ساپالى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە كوڭىل بولىنەدى. جالپى العاندا, اتالعان ماسەلەلەر بويىنشا كەشەندى باعدارلار ناقتىلانعان. الداعى ۋاقىتتا مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەردىڭ مارتەبەسىن كوتەرەتىن, قۇقىقتارىن قورعايتىن زاڭدار قابىلدانادى. ولاردىڭ ماتەريالدىق جاعدايىن جاقسارتۋعا نازار اۋدارىلادى.
جەتىنشى باعىت – «قۋاتتى ءوڭىر – دامىعان قازاقستان» قاعيداتىمەن وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ جاڭا باعىتى. قوعامدى الاڭداتقان ناقتى ماسەلەلەردى اتقارۋشى ورگاندار جەرگىلىكتى دەڭگەيدە شەشۋگە مىندەتتى. الايدا وڭىرلەردە قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋگە حالىق بەلسەندى تۇردە قاتىسۋى ءتيىس.
سەگىزىنشى باعىت – «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ قۇندىلىقتارى ءبىزدىڭ نەگىزگى رۋحاني باعدارىمىز بولىپ قالا بەرەدى. تاريحىمىزعا قۇرمەت, وتاندى ءسۇيۋ, عىلىم مەن بىلىمگە قۇشتارلىق – بۇل ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ اسىل قاسيەتتەرى. مۇنداي قاسيەتتەر بىرلىگىمىزدى نىعايتىپ, حالقىمىزدىڭ جاسامپازدىق كۇشىن ارتتىرادى. جاستار – ەلدىڭ كەلەشەگى, سوندىقتان ءبىز بۇل باعدارلامانى جاستاردى تاربيەلەۋگە پايدالانۋىمىز كەرەك.
توعىزىنشى باعىت – سىرتقى ساياسات. الەمدىك ساياساتتا ۇلتتىق مۇددەلەردى قورعاۋدى جالعاستىرۋ. قازىرگى تاڭدا قازاقستان الەمدە ۇلكەن بەدەلگە يە بولىپ, ءوزىن اشىق, سەنىمدى جانە جاۋاپتى ارىپتەس رەتىندە تانىتتى. ءبىز كونسترۋكتيۆتى كوپۆەكتورلىق ساياساتىمىزدى ودان ءارى جالعاستىرامىز. سىرتقى ساياساتتاعى قىزمەت ەلىمىزگە, ۇلتتىق بيزنەسكە جانە ءار ازاماتقا ناقتى پايدا كەلەدى.
ونىنشى باعىت – جاستارمەن جۇمىس ىستەۋ. جاستار – دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى. سول سەبەپتەن قازاقستاننىڭ دامۋىندا جاس بۋىننىڭ شەشۋشى ءرول اتقاراتىن انىق. «مەنىڭ مىندەتىم – ءاربىر جاسقا ءوزىنىڭ اياۋلى ارمانىنا قول جەتكىزۋگە, جەكە تابىسىنىڭ تاريحىن جاساۋعا مۇمكىندىك تۋعىزۋ. مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بارلىق دەڭگەيىندەگى جاس تالانتتى باسقارۋشىلاردى قىزمەت ساتىسىمەن ءوسىرۋ ءۇشىن پرەزيدەنتتىك كادرلىق رەزەرۆ جاساقتالادى. ءبىزدىڭ جاستارىمىز ماقساتشىل, ەڭبەكقور, جاڭاشىل, سوندىقتان قازاقستاننىڭ كەلەشەگى سەنىمدى ۇرپاقتىڭ قولىندا بولادى» دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى ق.توقاەۆ.
