مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ تۋرالى» جارلىعىنا سايكەس, قازان ايىنا «ماڭگىلىك مۇرا» اتاۋى بەرىلدى. بۇل اي قازاقستان حالقىنىڭ ۇلى مۇرالارىنا, ونەر مەن شىعارماشىلىقتىڭ باعا جەتپەس جانە بىرەگەي ۇلگىلەرىنە ارنالادى.
«ASTANA MUSICAL» تامساندىردى
وسى اپتادا «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا «Astana Musical» تەاترىنىڭ «دوستار سەرتى» ميۋزيكلىمەن «قازاقكونتسەرت» مەملەكەتتىك كونتسەرتتىك ۇيىمىنىڭ رەسمي تۇردە اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى. استانا تورىندە قايتا قۇرىلعان ۇيىم جانىندا ءبىرنەشە ۇجىم دا توپتاستى. سونىڭ ءبىرى – ەلوردانىڭ مادەني الەۋەتىن ارتتىرۋدى جانە ساحنا قويىلىمدارىنىڭ جانرلارىن كەڭەيتۋدى كوزدەگەن «Astana Musical» تەاترى.
وتكەن عاسىردىڭ 60-70 جىلدارى قازاق ەستراداسى كەرەمەت قارقىنمەن دامىدى. نۇرعيسا تىلەنديەۆ, ءشامشى قالداياقوۆ, اسەت بەيسەۋوۆ, ەسكەندىر حاسانعاليەۆ سىندى كورنەكتى كومپوزيتورلاردىڭ وشپەس اندەرى ءدال وسى كەزەڭدە دۇنيەگە كەلدى. قازىرگى زاماننىڭ بيىگىنەن قاراعاندا دا, بۇل شىعارمالاردى حالقىمىزدىڭ تەڭدەسسىز تۋىندىلارىنا بالاۋعا بولادى. سونداي-اق, سول جىلدارى «دوسمۇقاسان», «قاراكوز», «ايگۇل», ت.ب. انسامبلدەر قۇرىلىپ, ۇلتتىق ەستراداعا جاڭا لەپ اكەلدى. «دوستار سەرتى» ميۋزيكلىندە سول كەزەڭ جاستارى شىرقاعان اندەر ارقىلى بۇل جىلداردىڭ اتموسفەراسى تاماشا اشىلدى.
الدىمەن قويىلىم اۆتورلارى تۋرالى ايتا كەتەيىك. ميۋزيكلدىڭ ستسەناريىن قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى باقىت قايىربەكوۆ پەن دراماتۋرگ ءانناس باعدات جازدى. مۋزىكامەن قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ارتۋر ورەنبۋرگسكي كوركەمدەسە, رەجيسسەر رەتىندە ەسلام نۇرتازين كورىندى. سونىمەن بىرگە دەكوراتورلاردان باستاپ دىبىس جانە جارىق قويۋشى رەجيسسەرلەردىڭ, ەكرانعا بەينەازىرلەۋشىلەردىڭ ەڭبەگىن اتاپ وتۋگە ءتيىستىمىز. شىعارماشىلىق تۇرعىدان العاندا حورەوگرافتار اسەم شاريفۋللينا مەن داۋلەت مۇراتبەكوۆ قويعان بيلەر دە اسەرلى شىقتى.
جاس ارتىستەر جارادى
ال ارتىستەرگە كەلسەك, ميۋزيكل كەيىپكەرلەرىن نەگىزىنەن اتى ءالى تانىلا قويماعان جاس اكتەرلەر سومدادى. الايدا, سوعان قاراماستان ولار تالاپتارى تاۋداي ەكەنىن تانىتا ءبىلدى. ساقا ارتىستەردەن ستسەناري بويىنشا پايعامبار جاسىنا جەتىپ, ءار ادامعا ىستىق كورىنەتىن جاستىق شاقتىڭ ءتاتتى ەستەلىكتەرىن ساناسىندا جاڭعىرتقان بەلگىلى ءارتىس, قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى جانقالدىبەك قالدىباەۆ قانا قويىلىمدا وينادى.
سونىمەن, مارات ەسىمدى كەيىپكەردىڭ (ج.تولەنباەۆ) ستۋدەنتتىك جىلدارىن, سونداعى اينىماس دوستارىن ەسكە الۋمەن اشىلاتىن قويىلىم كورەرمەندەردى ءارى قاراي ونىڭ جاستىق شاعىنا قاراي جەتەلەپ اكەتەدى. شىمىلدىقتىڭ ءشامشىنىڭ «باقىت قۇشاعىندا» انىمەن اشىلۋى دا بىردەن سول كەزەڭگە قاراي تارتادى.
ميۋزيكل مازمۇنىن اشا ءتۇسسەك, ءار جەردە تۋعان ءتورت جىگىتتى كونسەرۆاتوريا اۋديتورياسى تابىستىرادى. ولاردى وسىندا مۋزىكاعا دەگەن ۇلكەن ماحاببات جەتەلەگەن. ىشىندەگى ەرەسەگى – اسكەردەن كەيىن وقۋىن جالعاستىرۋعا كەلگەن ايدوس (ادىلەت ابدىقادىروۆ). وزگەلەرى: جوعارىدا اتى اتالعان مارات, دوستارىنا قاراعاندا شيراقتاۋ, قاعىلەزدەۋ, قۋ ءتىلدىلەۋ قايرات (سايات ماقۇلباەۆ) پەن جاسقانشاقتاۋ جۇماتاي (سالامات مۇقاشەۆ). مىنە, وسى جىگىتتەر ارمانداعان وقۋلارىنا ءتۇسىپ, سول كەزدەن باستاپ ستۋدەنتتىك جىلداردىڭ قىزىعىن بىرگە كەشەدى.
«دوسمۇقاساننىڭ» دارا جولى ساحنالانعانداي
تورتەۋى بي كەشىنە بارعانداعى وقيعا – جەرگىلىكتى جىگىتتەرمەن توبەلەس ولاردى ودان سايىن جاقىنداتىپ, دوستىققا سەرت بەرگىزەدى. وسىدان كەيىن قالجىڭى تاۋسىلمايتىن قايراتتىڭ قىلىعىنان دوستارعا اۋرۋحاناعا بارۋعا تۋرا كەلەدى. وسى جەردە ومىرلەرىنە اسەر ەتەتىن جاعداي ورىن الادى. مەدبيكە بولىپ جۇرگەن ماراتتىڭ كورشىسى اسەم (اينا ابدىكارىموۆا) جۇماتايدىڭ جۇرەگىن جاۋلايدى. بىراق اسەم ومىرلىك سەرىگى رەتىندە ايدوستى تاڭدايدى. «توي جىرى» دا بۇل ەكەۋىنىڭ تويىندا شىرقالادى.
ءتورت دوستىڭ انسامبل قۇرۋى كورەرمەندەرگە ايگىلى «دوسمۇقان» ءانسامبلىنىڭ قۇرىلۋ تاريحىن ەسكە تۇسىرەدى. قويىلىمدا شىرقالاتىن بىرقاتار اندەر دە بۇل اسەردى كۇشەيتە تۇسەدى. ماسەلەن, ميۋزيكلدە اۋرۋحانادا رايا ابدۋللاقىزى (مەرۋەرت جەلدىباەۆا) اتتى دارىگەرگە باعىتتالىپ شىرقالاتىن «ون التى قىز» ءانى ادەمى كىرىكتىرىلگەن.
باقىتجان مەن قۇرمانايدىڭ بەينەلەرى جاڭعىرعانداي
جالپى كەيىپكەرلەردىڭ كەيبىرى بەلگىلى انسامبل انشىلەرىنىڭ بەينەلەرىن كوز الدىمىزعا اكەلدى. مىسالى, قايراتتى ومىردەن قاپىدا كەتكەن باقىتجان جۇمادىلوۆكە ۇقساتتىق. ءبىر كورىنىس كەۋدەمىزگە جىلۋلىق سىيلاۋمەن قاتار مۇڭ تۋدىردى. «دوسمۇقاسان» ءانسامبلىنىڭ قۇرامىندا جالعىز قىز – تاعى ءبىر ەرتە سونگەن تالانتتى ءانشى قۇرماناي وماروۆا ءان سالعانى بەلگىلى. ول شىرقاعان «ساعىندىم سەنى» ءانى اعا, اپالارىمىزدىڭ قۇلاعىندا ءالى دە جاڭعىرىپ تۇر دەپ ويلايمىز. ميۋزيكل ستسەناري بويىنشا دا ءتورت دوس قۇرىپ جاتقان انسامبلگە قىز ءانشى كەرەك بولادى. بۇل رولگە اسەم تاڭدالادى. مىنە, قويىلىمدا اسەم سالعان ءان ەرىكسىز قۇرماناي وماروۆانى ەسكە تۇسىرەدى.
قورىتا ايتقاندا, ميۋزيكل بارشا كورەرمەنگە ۇناعان سياقتى. ونى قويىلىمنان شىعىپ بارا جاتقان حالىقتىڭ بالبۇل جانعان جۇزدەرىنەن بايقادىق. قويىلىم كورەرمەندەردى جاندىردى دەپ ايتساق تا بولادى. وعان كورەرمەندەردىڭ اراسىندا بولعان بەلگىلى ءانشى, ونەر زەرتتەۋشىسى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى سەرىك وسپانوۆتىڭ: «ميۋزيكلدەن جاقسى اسەر الدىم. ارتىستەر ءوزىمنىڭ ستۋدەنتتىك كۇندەرىمدى جاڭعىرتقانداي بولدى. ولاردىڭ ويىنىنان ءوزىمدى تانىعانداي بولدىم» دەگەن ءسوزى دالەل.
سونىمەن «قازاقكونتسەرت» مەملەكەتتىك كونتسەرتتىك ۇيىمى, ونىڭ قۇرامىنداعى «Astana Musical» تەاترى استاناداعى قادامدارىن ءساتتى باستى. ونەرلەرى ورگە جۇزە بەرسىن دەيمىز.
امانعالي قالجانوۆ
