قيانات
سۇعاناقتىعى ءۇشىن بۇرىن دا سوتتى بولعان وتىز ەكى جاسار كەلىنشەك بۇل جولى ادامگەرشىلىكتەن ءبىرجولا اتتاپ كەتتى. وقيعا بىلاي بولعان ەدى.
ەڭبەك دەسە توبە شاشى تىك تۇراتىن ەلەنانىڭ تاڭ اتسا بولدى بار ويى قۇلقىنىنىڭ قامى. قايتكەن كۇندە دە بويىن جىلىتىپ, «باسىن جازاتىن» ءبىر ۇرتتام اششى سۋ ىزدەيدى. تابانىنان توزىپ, «ءوزى قۇرالىپتاس تانىستارىن كەزدەستىرەمىن بە» دەپ كوشە كەزەدى. كەيدە جولى دا بولىپ قالاتىنى بار. مىنە, وسىنداي ءبىر جورتۋىلى كەزىندە 2016 جىلدىڭ 1 جەلتوقسانى كۇنى «وربيتا» ساۋدا ءۇيىنىڭ جانىنان مارات ەسىمدى تانىسىن كەزدەستىرەدى. كوپتەن حابارلاسپاعان «ەكى مۇڭلىق» وسى ءبىر ءساتتى كۇندى اتاپ وتكىسى كەلگەنىمەن, امال قانشا, قالتالارى «تەسىك» بولىپ شىعادى. ايتپاقشى, ەر ازامات ەمەس پە, مارات كۇرتەسىن اۋدارىپ-توڭكەرىپ ءجۇرىپ, بار-جوعى جەتپىس تەڭگە اقشا تاۋىپ الادى. جەتپىس تەڭگەگە توتى قۇس تا ءجۇزىن كورسەتپەيتىنى بەلگىلى.
نە ىستەمەك كەرەك؟ وسى كەزدە ماراتتىڭ ويىنا ب.بەيسەكباەۆ كوشەسىندە تۇراتىن ەسكى تانىسى الماس تۇسە كەتپەسى بار ما. ۇيىندە كارى اناسىنان باسقا كوپ ەشكىم دە بولمايدى. ءىزدەگەنگە – سۇراعان. بۇل ۇسىنىس مازاسى كەتىپ, مەڭ-زەڭ كۇيدە تۇرعان لەناعا ىرىمشىككە ماي قوندىرعانداي اسەر ەتەدى. مايى ازايعان پىلتە شامداي ءسونىپ بارا جاتقان جانارى قايتا جانىپ, بىردەن كەلىسە كەتەدى.
ەكەۋارا جەتپىس تەڭگەسى بارىن بىلە تۇرىپ قوعامدىق كولىككە وتىرادى. جولاقىسىن تولەمەگەسىن ەكى ايالدامادان كەيىن جانجال شىعىپ, جۇرگىزۋشى ەكەۋىن دە جەلكەسىنەن ءسۇيرەپ ءتۇسىرىپ كەتەدى. سودان سوڭ جاياۋلاپ-جالپىلاپ كەشكى ساعات 21.00-ءدىڭ شاماسىندا مەجەلى جەرلەرىنە جەتەدى.
ەسىكتى الماستىڭ ءوزى اشادى.
اماندىق-ساۋلىقتان كەيىن ءۇي يەسى ۋاقىتتىڭ كەش بولىپ كەتكەنىن, ونىڭ ۇستىنە ۇيدەگى جاسى ۇلعايعان كارى اناسىنان دا ىڭعايسىز بولاتىنىن ايتقانىمەن, مارات ەڭ بولماسا, ءبىر-ەر ءجۇز گرامم اراقپەن «باس جازىپ بەرۋىن» سۇراپ, جالىنىپ تۇرىپ الادى.
«الما اعاشىنان الىس ءتۇسپەيدى» دەمەكشى, ەكى ماسكۇنەمنىڭ تابان تىرەپ كەلىپ تۇرعان ادامى دا تۇراقتى جۇمىسى جوق, كەزدەيسوق تابىسپەن كۇن كورىپ جۇرگەن ىشىمدىكتى جەك كورمەيتىن جان ەدى. اپاما – جەزدەم ساي, الماس تا كەشتەتىپ كەلگەن قوناقتارىنا باتىل ءۋاج ايتا الماستان, جۇپىنىلاۋ بولسا دا داستارقان جايادى. شەشەسىنەن اقشا الىپ, دۇكەننەن ءبىر ءشولمەك اراق اكەلىپ قۇيادى.
اششى سۋدىڭ ۋىتى بويىنا تاراپ, كوڭىلى جايلانعان قوناق كەلىنشەك ەسكى ادەتىنە باسىپ, «ۇيدە جىمقىراتىن نە بار» دەگەن سىڭايدا بولمەلەردى كوزىمەن سۇزە باستايدى…
الماستىڭ اناسى – سەكسەن ءبىر جاستاعى ساۋلە مەيمانباەۆا ءومىر بويى ادال ەڭبەگىمەن كۇن كورىپ كەلگەن تىل ارداگەرى ەدى. ءۇش بالا تاربيەلەپ ءوسىرىپ, ەل قاتارلى تىرلىك كەشكەن كەيۋانا جاسى ۇلعايعان شاعىندا كىشى ۇلىمەن وسى پاتەردە تۇرىپ جاتقان. تورىنەن كورى جاقىن زەينەتكەر ادامدا قانداي باعالى دۇنيەلەر بولا قويسىن. سۇعاناق «مەيماننىڭ» كوزىنە ىڭعايلى نارسە تۇسە قويماي, كوڭىلى سۋ سەپكەندەي باسىلىپ, ءبىراز ءۇنسىز وتىرادى دا قايتادان ويشا جوسپار قۇرا باستايدى.
بەيمەزگىل شاقتا كەلسە دە الدىنا اق ءدامىن تارتىپ وتىرعان جانعا ادام بەينەسىندەگى ەكى اياقتى حايۋاندار يتتىك جاساۋدى ويلاپ جانتالاسادى.
اۋزىنا اششى سۋ تيسە, ايىرىقشا لەپىرىپ سويلەيتىن وتىز ەكى جاسار كەلىنشەك «كوڭىل كوڭىلدەن سۋ ىشەدى ەمەس پە؟ كەلەسى بولمەدەگى قارت اجەمە بارىپ, سالەم بەرىپ, قال-جاعدايىن سۇرايمىن» دەپ ورنىنان تۇرىپ, توسەگىندە جاتقان قارت ادامنىڭ بولمەسىنە كىرىپ كەتەدى. جانىنا «بۇل ۇيدە قىمقىرىپ كەتەتىن نە نارسە بار؟» دەگەن ساناسىز وي مازا بەرمەۋدە. وسى كەزدە ونىڭ كوزىنە جاقىندا عانا تۋعان كۇنىندە قىزى سىيلاعان كەمپىردىڭ قۇلاعىنداعى التىن سىرعا مەن قولىنداعى كۇمىس بىلەزىك وتتاي باسىلدى.
ەندى ونى قالاي الۋ كەرەك؟ ول وسى ۇيگە ەرتىپ اكەلگەن سەرىگىن وڭاشالاپ شاقىرىپ الىپ, ويشا قۇرعان قىلمىستىق جوسپارىن جايىپ سالدى. مارات تا تەگىن پايدا دەسە, اكەسىن ساتىپ جىبەرۋدەن تايىنبايتىن «ساباز» بولاتىن. ماسەلەنىڭ مانىسىنە بارىپ, باس قاتىرىپ جاتپادى. «ءبارىن ءوزىڭ ىڭعايلاساڭ بولدى» دەگەن سىڭايدا باس شۇلعىپ كەلىسە كەتتى.
ءسويتىپ, ولار ۇستەل باسىنا قايتىپ كەلگەندە الماس اراقتىڭ بۋى بويىنا تاراپ, ەكى بەتى نارتتاي بولىپ بالبىراپ وتىر ەكەن. ماراتتىڭ «الماسيك, ءبىزدى ءبىر دوسىمىز قوناققا شاقىرىپ جاتىر ەكەن, بىرگە بارايىق» دەپ كولگىرسىگەن ۇسىنىسىنا ەش ويلانباستان قۋانا كەلىسە كەتەدى.
ۇشەۋى كوشەگە شىعىپ ءبىراز جۇرگەننەن كەيىن لەنا ءوپ-وتىرىك: «قاپ, اتتەگەن-اي, وتىرعان جەرىمدە بيالايىمدى ۇمىتىپ كەتىپپىن» دەپ كەيىن قاراي جۇگىرەدى. وسى كەزدە كەلىسىم بويىنشا مارات الماستىڭ قولتىعىنان ۇستاپ, «ءبىز جۇرە بەرەيىك» دەپ العا قاراي اياڭداي جونەلەدى.
قايتىپ كەلىپ پاتەردىڭ قوڭىراۋىن باسقان لەناعا كەمپىر ۇزاق ۋاقىت ەسىك اشپايدى. اشۋعا بۋلىققان كەلىنشەك قايتا-قايتا ەسىكتى ۇرعىلايدى. قاتتى دۇرسىلدەن شوشىپ ويانسا كەرەك ساۋلە اجەي ەسىككە تاقالىپ كەلىپ: «بۇل كىم؟» دەپ دىبىستايدى.
– مەن, اجە, الماستىڭ دوسىمىن. اسۇيدە سومكەمدى ۇمىتىپ كەتىپپىن دەيدى.
ويىندا ەشتەڭە جوق, قاننەن-قاپەرسىز اجەي ەسىكتى اشىپ ءجىبەرەدى. وسى ساتتە كارى ادامدى كەۋدەسىنەن ۇرىپ قۇلاتقان قانىپەزەر «تەز قۇلاعىڭداعى سىرعانى شەش» دەپ ايعاي سالادى. ءاپ-ساتتە اۋىر سوققىدان ەسەڭگىرەپ قالعان كەيۋانا تۇككە تۇسىنبەي, بەتىن قولىمەن كولەگەيلەي بەرەدى.
ايتقان ءسوزى قۇمعا سىڭگەن سۋداي دالاعا كەتىپ جاتقانىنا بۋلىققان ونىڭ قانى باسىنا شاۋىپ, كەمپىردىڭ قۇلاعىنداعى سىرعالاردى تىستەپ جۇلىپ الادى. ەكى قۇلاعىنان قان قاتار ساۋلاعان جاننىڭ كەۋدەسىنە ءمىنىپ العان كەلىنشەك ونى باسىنان ۇرىپ تالدىرىپ تاستايدى.
ءسويتىپ, بولمەلەردى ەركىن ارالاپ, شيفونەردەن 86100 تەڭگە اقشا مەن «سامسۋنگ» ۇيالى تەلەفونىن الىپ تايىپ تۇرادى.
تەرگەۋ بارىسىندا ماراتتىڭ كىم ەكەندىگى انىقتالعان جوق. ال, ە.التۋحوۆا جوعارى ءبىلىمى بار, بۇرىن قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 178-بابى 2-بولىگى, «ا,ۆ», 126-بابى 2-بولىگى «ا,ز» تارماقتارى, 24-بابى 3-بولىگى, 185-بابى 2-بولىگى «ا» تارماعى بويىنشا ەكى رەت سوتتالعان باۋكەسپە بولىپ شىقتى.
ول بۇل جولى دا زاڭدى جازادان قۇتىلعان جوق. سوت ونىڭ تاربيەسىندە ەكى كامەلەتكە تولماعان بالاسى بار ەكەنىن, ءارى كىناسىن تولىق مويىنداعانىن ەسكەرىپ, مۇلكىن تاركىلەي وتىرىپ, بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا ۇكىم كەستى.
(بەلگىلى سەبەپتەرگە بايلانىستى كەيىپكەرلەردىڭ اتى-جوندەرى وزگەرتىلدى).
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ