باستى اقپاراتجاڭالىقتارقۇقىق

قيانات



krazha-asli

سۇعاناقتىعى ءۇشىن بۇرىن دا سوتتى بول­عان وتىز ەكى جاسار كەلىنشەك بۇل جولى ادام­گەر­شىلىكتەن ءبىرجولا اتتاپ كەتتى. وقيعا بىلاي بولعان ەدى.
ەڭبەك دەسە توبە شاشى تىك تۇراتىن ەلەنانىڭ تاڭ اتسا بولدى بار ويى قۇلقىنىنىڭ قامى. قايتكەن كۇندە دە بويىن جىلىتىپ, «باسىن جازاتىن» ءبىر ۇرتتام اششى سۋ ىزدەيدى. تابانىنان توزىپ, «ءوزى قۇرالىپتاس تانىستارىن كەزدەستىرەمىن بە» دەپ كوشە كەزەدى. كەيدە جولى دا بولىپ قالاتىنى بار. مىنە, وسىنداي ءبىر جورتۋىلى كەزىندە 2016 جىلدىڭ 1 جەل­توقسانى كۇنى «وربيتا» ساۋ­دا ءۇيىنىڭ جانىنان مارات ەسىمدى تانىسىن كەزدەستىرەدى. كوپتەن حابارلاسپاعان «ەكى مۇڭلىق» وسى ءبىر ءساتتى كۇندى اتاپ وتكىسى كەلگەنىمەن, امال قانشا, قالتالارى «تەسىك» بولىپ شىعادى. ايتپاقشى, ەر ازامات ەمەس پە, مارات كۇرتەسىن اۋدارىپ-توڭكەرىپ ءجۇرىپ, بار-جوعى جەتپىس تەڭگە اقشا تاۋىپ الادى. جەتپىس تەڭگەگە توتى قۇس تا ءجۇزىن كورسەتپەيتىنى بەلگىلى.
نە ىستەمەك كەرەك؟ وسى كەزدە ماراتتىڭ ويىنا ب.بەيسەكباەۆ كوشەسىندە تۇراتىن ەسكى تانىسى الماس تۇسە كەتپەسى بار ما. ۇيىندە كارى اناسىنان باس­قا كوپ ەشكىم دە بولمايدى. ءىز­دەگەنگە – سۇراعان. بۇل ۇسى­نىس مازاسى كەتىپ, مەڭ-زەڭ كۇيدە تۇرعان لەناعا ىرىمشىككە ماي قوندىرعانداي اسەر ەتەدى. مايى ازايعان پىلتە شامداي ءسونىپ بارا جاتقان جانارى قايتا جانىپ, بىردەن كەلىسە كەتەدى.
ەكەۋارا جەتپىس تەڭگەسى بارىن بىلە تۇرىپ قوعامدىق كو­لىككە وتىرادى. جولاقىسىن تولەمەگەسىن ەكى ايالدامادان كەيىن جانجال شىعىپ, جۇرگى­زۋشى ەكەۋىن دە جەلكەسىنەن ءسۇي­رەپ ءتۇسىرىپ كەتەدى. سودان سوڭ جاياۋلاپ-جالپىلاپ كەشكى ساعات 21.00-ءدىڭ شاماسىندا مەجەلى جەرلەرىنە جەتەدى.
ەسىكتى الماستىڭ ءوزى اشادى.
اماندىق-ساۋلىقتان كەيىن ءۇي يەسى ۋاقىتتىڭ كەش بولىپ كەتكەنىن, ونىڭ ۇستىنە ۇيدەگى جاسى ۇلعايعان كارى اناسىنان دا ىڭعايسىز بولاتىنىن ايت­قانىمەن, مارات ەڭ بولماسا, ءبىر-ەر ءجۇز گرامم اراقپەن «باس جازىپ بەرۋىن» سۇراپ, جالىنىپ تۇرىپ الادى.
«الما اعاشىنان الىس ءتۇس­پەيدى» دەمەكشى, ەكى ماسكۇنەم­نىڭ تابان تىرەپ كەلىپ تۇرعان ادامى دا تۇراقتى جۇمىسى جوق, كەزدەيسوق تابىسپەن كۇن كورىپ جۇرگەن ىشىمدىكتى جەك كورمەيتىن جان ەدى. اپاما – جەزدەم ساي, الماس تا كەش­تەتىپ كەلگەن قو­ناقتارىنا باتىل ءۋاج ايتا الماستان, جۇ­پىنىلاۋ بولسا دا داستارقان جايادى. شەشەسىنەن اقشا الىپ, دۇكەننەن ءبىر ءشول­مەك اراق اكەلىپ قۇيادى.
اششى سۋدىڭ ۋىتى بويىنا تاراپ, كوڭىلى جايلانعان قوناق كەلىنشەك ەسكى ادەتىنە باسىپ, «ۇيدە جىمقىراتىن نە بار» دەگەن سىڭايدا بولمەلەردى كو­­­زىمەن سۇزە باستايدى…
الماستىڭ اناسى – سەكسەن ءبىر جاستاعى ساۋلە مەيمانباەۆا ءومىر بويى ادال ەڭبەگىمەن كۇن كورىپ كەلگەن تىل ارداگەرى ەدى. ءۇش بالا تاربيەلەپ ءوسىرىپ, ەل قاتارلى تىرلىك كەشكەن كەيۋانا جاسى ۇلعايعان شاعىندا كىشى ۇلىمەن وسى پاتەردە تۇرىپ جاتقان. تورىنەن كورى جاقىن زەينەتكەر ادامدا قان­داي باعا­لى دۇنيەلەر بولا قوي­سىن. سۇ­عاناق «مەي­مان­نىڭ» كوزىنە ىڭ­­­عايلى نارسە تۇسە قويماي, كو­­ڭىلى سۋ سەپ­كەندەي باسىلىپ, ءبى­­راز ءۇنسىز وتىرادى دا قاي­تا­دان ويشا جوسپار قۇرا باستايدى.
بەيمەزگىل شاقتا كەلسە دە الدىنا اق ءدامىن تارتىپ وتىر­عان جانعا ادام بەينەسىن­دەگى ەكى اياقتى حايۋاندار يتتىك جا­ساۋ­دى ويلاپ جانتالاسادى.
اۋزىنا اششى سۋ تيسە, ايى­رىقشا لەپىرىپ سويلەيتىن وتىز ەكى جاسار كەلىنشەك «كوڭىل كو­ڭىلدەن سۋ ىشەدى ەمەس پە؟ كە­لەسى بولمەدەگى قارت اجەمە بارىپ, سالەم بەرىپ, قال-جاع­دايىن سۇرايمىن» دەپ ورنىنان تۇ­رىپ, توسەگىندە جاتقان قارت ادام­نىڭ بولمەسىنە كىرىپ كەتەدى. جانىنا «بۇل ۇيدە قىم­قىرىپ كەتەتىن نە نارسە بار؟» دەگەن ساناسىز وي مازا بەرمەۋ­دە. وسى كەزدە ونىڭ كوزىنە جاقىندا عانا تۋعان كۇنىندە قىزى سىيلاعان كەمپىردىڭ قۇلاعىنداعى التىن سىرعا مەن قولىنداعى كۇمىس بىلەزىك وتتاي باسىلدى.
ەندى ونى قالاي الۋ كەرەك؟ ول وسى ۇيگە ەرتىپ اكەلگەن سەرى­گىن وڭاشالاپ شاقىرىپ الىپ, ويشا قۇرعان قىلمىستىق جوس­پارىن جايىپ سالدى. مارات تا تەگىن پايدا دەسە, اكەسىن ساتىپ جىبەرۋدەن تايىنباي­تىن «ساباز» بولاتىن. ماسە­لەنىڭ مانىسىنە بارىپ, باس قاتىرىپ جاتپادى. «ءبارىن ءوزىڭ ىڭ­عاي­لاساڭ بولدى» دەگەن سىڭايدا باس شۇلعىپ كەلىسە كەتتى.
ءسويتىپ, ولار ۇستەل باسىنا قايتىپ كەلگەندە الماس اراق­تىڭ بۋى بويىنا تاراپ, ەكى بەتى نارتتاي بولىپ بالبىراپ وتىر ەكەن. ماراتتىڭ «الماسيك, ءبىزدى ءبىر دوسىمىز قوناققا شاقىرىپ جاتىر ەكەن, بىرگە بارايىق» دەپ كولگىرسىگەن ۇسى­نىسىنا ەش ويلانباستان قۋانا كەلىسە كەتەدى.
ۇشەۋى كوشەگە شىعىپ ءبىراز جۇرگەننەن كەيىن لەنا ءوپ-وتىرىك: «قاپ, اتتەگەن-اي, وتىر­عان جەرىمدە بيالايىمدى ۇمى­تىپ كەتىپپىن» دەپ كەيىن قاراي جۇگىرەدى. وسى كەزدە كەلىسىم بويىنشا مارات الماس­تىڭ قولتىعىنان ۇستاپ, «ءبىز جۇرە بەرەيىك» دەپ العا قاراي اياڭداي جونەلەدى.
قايتىپ كەلىپ پاتەردىڭ قو­ڭى­راۋىن باسقان لەناعا كەم­پىر ۇزاق ۋاقىت ەسىك اشپايدى. اشۋ­عا بۋلىققان كەلىنشەك قايتا-قايتا ەسىكتى ۇرعىلايدى. قاتتى دۇرسىلدەن شوشىپ ويانسا كەرەك ساۋلە اجەي ەسىككە تاقا­لىپ كەلىپ: «بۇل كىم؟» دەپ دىبىس­تايدى.
– مەن, اجە, الماستىڭ دوسىمىن. اسۇيدە سومكەمدى ۇمىتىپ كەتىپپىن دەيدى.
ويىندا ەشتەڭە جوق, قاننەن-قاپەرسىز اجەي ەسىكتى اشىپ ءجى­بەرەدى. وسى ساتتە كارى ادامدى كەۋدەسىنەن ۇرىپ قۇلاتقان قانىپەزەر «تەز قۇلاعىڭداعى سىرعانى شەش» دەپ ايعاي سالادى. ءاپ-ساتتە اۋىر سوققىدان ەسەڭگىرەپ قالعان كەيۋانا تۇككە تۇسىنبەي, بەتىن قولىمەن كولەگەيلەي بەرەدى.
ايتقان ءسوزى قۇمعا سىڭگەن سۋداي دالاعا كەتىپ جاتقانىنا بۋلىققان ونىڭ قانى باسىنا شاۋىپ, كەمپىردىڭ قۇلاعىن­داعى سىرعالاردى تىستەپ جۇ­لىپ الادى. ەكى قۇلاعىنان قان قاتار ساۋ­لاعان جاننىڭ كەۋدەسىنە ءمىنىپ العان كەلىنشەك ونى باسىنان ۇرىپ تالدىرىپ تاستايدى.
ءسويتىپ, بولمەلەردى ەركىن ارالاپ, شيفونەردەن 86100 تەڭگە اقشا مەن «سامسۋنگ» ۇيالى تە­لە­فونىن الىپ تايىپ تۇرادى.
تەرگەۋ بارىسىندا ماراتتىڭ كىم ەكەندىگى انىقتالعان جوق. ال, ە.التۋحوۆا جوعارى ءبىلىمى بار, بۇرىن قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 178-بابى 2-بولىگى, «ا,ۆ», 126-بابى 2-بولىگى «ا,ز» تارماقتارى, 24-بابى 3-بولىگى, 185-بابى 2-بولىگى «ا» تارماعى بويىنشا ەكى رەت سوتتالعان باۋكەسپە بولىپ شىقتى.
ول بۇل جولى دا زاڭدى جازادان قۇتىلعان جوق. سوت ونىڭ تاربيەسىندە ەكى كامەلەتكە تول­ماعان بالاسى بار ەكەنىن, ءارى كىناسىن تولىق مويىنداعانىن ەسكەرىپ, مۇلكىن تاركىلەي وتىرىپ, بەس جىلعا باس بوستاندى­عى­نان ايىرۋعا ۇكىم كەستى.

(بەلگىلى سەبەپتەرگە بايلانىستى كەيىپكەرلەردىڭ اتى-جوندەرى وزگەرتىلدى).

تاڭاتار تولەۋعاليەۆ




تاعىدا

تاڭاتار تولەۋعاليەۆ

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button