مادەنيەت

«سابانتۋي» – ديحاندار تويى

وتكەن جەكسەنبىدە «جاستار» سارايىنىڭ الدىنداعى الاڭدا تاتار-باشقۇرت اعايىندار «سابانتۋي» وتكىزدى.

2002 جىلدان بەرى يۋنەسكو-نىڭ مادەني مۇراسىنىڭ تىزىمىنە ەنگەن بۇقارالىق مەرەكە ەلوردالىقتاردىڭ دا جىل سايىن باس قوساتىن ءداستۇرلى جيىنىنا اينالدى. مەرەكەنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا استانا قالاسى  اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك امانشاەۆ قالا تۇرعىنداردى قۇتتىقتاپ, ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ وكىلدەرىنە ىنتىماقتىلىعى, ەلوردادا جانە ەلىمىزدە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدى دامىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسقانى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

سونداي-اق, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وكىلەتتى وكىلدىگى, رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ەلشىلىگى, قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ وكىلدەرى دە جىلى لەبىزدەرىن جەتكىزدى. قوناقتار ءداستۇر بويىنشا سىي-سياپاتتارىن جاساپ, ەتنومادەني ورتالىقتارىنىڭ بەلسەندى مۇشەلەرىن ماراپاتتادى.

وسى تويدا قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, تاتارستاننىڭ حالىق سۋرەتشىسى, قازاقستان كوركەم ونەر اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى كاميل مۋللاشەۆتى كەزدەستىردىك. بەلگىلى سۋرەتشى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان كورمەسىن دايىنداپ جاتقانىن ايتتى.

جالپى, «سابانتۋي» – ديحاندار مەرەكەسى. «سابان» تاتارشا «سوقا» دەگەن ءسوزدى بىلدىرەدى. ەرتە كوكتەمنەن ەگىن سالىپ, جەر وڭدەگەن ەگىنشىلەردىڭ ءسال تىنىستاعان ءساتى وسىلايشا مەرەكەگە ۇلاسىپتى. جىلدار وتە كەلە بۇل توي العاشقى ۇعىمىنان اسىپ ءتۇسىپ, تاتار-باشقۇرتتىڭ ۇلتتىق ءداستۇرى مەن مادەنيەتىنەن حاباردار ەتەتىن, سول قازىنانى جارقىراتىپ شىعاراتىن حالىقتىڭ ۇلىق مەرەكەسىنە اينالادى. سودان دا بولار, بۇل كۇنى بۇكىل ەلوردالىق تاتار-باشقۇرتتار باس قوسىپ, ەتنومادەني ورتالىقتارى وكىلدەرىنىڭ ونەرىن تاماشالادى. ونەرپازداردىڭ تەاترلانعان كورىنىستەرى مەرەكەگە ءمان بەردى. ساۋىققا جينالعاندار گارموننان توگىلگەن سازعا قوسىلىپ, بي بيلەپ دەمالىستىڭ شىرايىن كەلتىردى. بۇل مەرەكە بۇقارالىق ويىندارىمەن دە تارتىمدى. ويىنشىل قاۋىم ارقان تارتىپ, يىناعاشپەن  سۋ تاسىپ, قاپپەن دە سەكىرىپ وينادى. ازاماتتار بىلەك كۇشىمەن سىناسىپ, گىر كوتەرىپ تە كوردى. سونداي-اق, پالۋاندار «كوراش» ۇلتتىق كۇرەسىنەن باق تالاستىردى. ادىلقازىلار جەڭىمپاز جامپوزعا جۇلدەگە بايلانعان قويدى جەتەكتەتىپ جىبەردى. سابيلەر ءۇشىن ارنايى جاسالعان «اكيات» ەرتەگى الاڭىندا ءتۇرلى شارالار ۇيىمداستىرىلىپ, بالدىرعانداردىڭ دا كوڭىلىن كوتەردى.

«استانادا وتەتىن مەرەكەگە قالا تۇرعىندارىمەن قاتار, ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىندەگى تاتار-باشقۇرت  ەتنومادەني ورتالىقتارىنىڭ وكىلدەرى مەن ونەر ۇجىمدارى كەلدى. قازان قالاسىنان ارتيستەر  كەلىپ ونەر كورسەتتى. حالىقتىڭ تۋعان ءتىلىن, ءتول مادەنيەتىن, كىشىپەيىلدىگى مەن قوناقجايلىلىعىن ساقتاۋعا دەگەن تالپىنىسى مەن ءتۇرلى ۇلت پەن ءدىن وكىلدەرىنىڭ باسىن قوساتىن سالتاناتىمەن دە ەرەكشەلەنەتىن مەيرامدى كەڭ كولەمدە اتاپ وتۋىنە ەڭ باستىسى, قالا اكىمدىگى تارپىنان قولداۋ كورسەتىلىپ وتىر» دەيدى «تاڭ» تاتار-باشقۇرت ەتنومادەني بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى  رافيك ۆاليەۆ.

 ايگۇل ۋايسوۆا

تاعىدا

ايگۇل ۋايسوۆا

اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button